ក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្សចំនួន៤ រកឃើញថា យុទ្ធសាស្ត្របណ្ដឹងតាមប្រព័ន្ធតុលាការ ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាល និងបុគ្គលមានអំណាចយកមកប្រើប្រាស់ ដើម្បីបំបាត់សំឡេងក្រុមអ្នករិះគន់ និងបំបាក់ទឹកចិត្តក្រុមអ្នកអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជា។
លទ្ធផលនៃការរកឃើញនេះ ត្រូវបានបង្ហាញនៅក្នុងសលាកប័ត្រព័ត៌មានចំនួន៥ទំព័រ ដែលចេញនៅថ្ងៃនេះដោយមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក មជ្ឈមណ្ឌលសាមគ្គីភាព និងមជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិដើម្បីច្បាប់ដោយមិនយកកម្រៃ។
ក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំងនេះ បានកត់ត្រានូវបណ្ដឹងផ្លូវច្បាប់ចំនួន ១៣២ករណី ដែលប្ដឹងប្រឆាំងនឹងមនុស្សដល់ទៅ ៣៧៩រូបនៅចន្លោះខែមេសាឆ្នាំមុន រហូតដល់ចុងខែមីនាក្នុងឆ្នាំ២០២០នេះ។
ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សបានកត់ត្រាលម្អិតទៀតថា បណ្ដឹងដល់ទៅ ១១៤ករណី ត្រូវបានប្ដឹងដោយរដ្ឋាភិបាល ឬតុលាការ ហើយបណ្ដឹង ១៨ករណីទៀត ត្រូវបានប្ដឹងដោយភាគីទី៣។
ក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្ស បានលើកឡើងបន្ថែមទៀតថា ការប្រើប្រាស់បណ្ដឹងផ្លូវច្បាប់នេះ ត្រូវបានយកទៅប្រើប្រាស់ធ្វើជាយុទ្ធសាស្ត្រមួយ ដើម្បីបំភិតបំភ័យបុគ្គលនានា មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល សហគមន៍ អ្នកសារព័ត៌មាន និងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សឲ្យភ័យខ្លាច និងស្ងៀមស្ងាត់។
ក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្សនិយាយថា៖ «យុទ្ធសាស្ត្របណ្ដឹងផ្លូវប្រឆាំងនឹងចូលរួមរបស់ជាសាធារណៈ គឺជាបណ្ដឹងដែលធ្វើឡើងមានចេតនា ដើម្បីយកមកប្រើប្រាស់បំបាក់ទឹកចិត្ត ការបំភិតបំភ័យ ការរំខាន ការបង្អាក់ ឬការបង្ហោចទ្រព្យជនជាប់ចោទ ការបំបិទសំឡេងប្រឆាំង ការរិះគន់ ឬការមិនយល់ស្របរបស់ពួកគេ»។
អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) លោក ហ៊ុន ស៊ាងហាក់ ជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធឲ្យបញ្ឈប់ការប្រើយុទ្ធសាស្ត្របណ្ដឹងផ្លូវច្បាប់បែបនេះមកលើប្រជាពលរដ្ឋ សង្គមស៊ីវិល និងអ្នកសារព័ត៌មានទៀត។
លោក ហ៊ុន ស៊ាងហាក់ ប្រាប់ថា៖ «សេរីភាពបញ្ចេញមតិមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេស។ ដល់ពេលគាត់មិនអាចចូលរួមបាន ធ្វើឱ្យការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋកាន់តែរួមតូច។ អ៊ីចឹងអ្វីដែលជាការឈឺចាប់របស់គាត់ អ្វីដែលបញ្ហាសង្គម ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិមនុស្ស មិនត្រូវបានដឹងលឺទេ បើសិនរឹតត្បិតមិនឱ្យគាត់និយាយ ហើយពេលដែលគាត់និយាយបែរជាដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការ អ៊ីចឹងធ្វើឱ្យគាត់មានបណ្ដឹងនៅតុលាការ ធ្វើឱ្យគាត់មានភាពភ័យខ្លាចជាប់ពន្ធនាគារ និងខាតបង់ថវិកាជាដើម»។
អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជារបស់រដ្ឋាភិបាល លោក ជិន ម៉ាលីន ដែលជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ផងនោះ អះអាងថា ការប្រើប្រាស់បណ្ដឹងតាមផ្លូវតុលាការ គឺជាវិធានការត្រឹមត្រូវនៅក្នុងប្រទេសប្រកាន់យកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក ជិន ម៉ាលីន ប្រាប់ថា៖ «រដ្ឋាភិបាលមិនអាចប្រើប្រាស់កម្លាំង ដើម្បីឆ្លើយតប ទប់ទល់ទៅនឹងការបំពានច្បាប់ទេ គឺត្រូវតែប្រើប្រាស់យន្តការច្បាប់ គឺអនុវត្តនីតិវិធីតាមផ្លូវតុលាការ ដើម្បីធ្វើការទប់ស្កាត់ និងបង្រ្កាបសកម្មភាពទាំងឡាយណា ដែលជាបទល្មើស។ អ៊ីចឹង ការប្រើប្រាស់តុលាការ គឺជាមធ្យោបាយស្របច្បាប់តែមួយគត់នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ»។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ច្រានចោលចំពោះការរកឃើញរបស់ក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្ស ដោយចាត់ទុកករណីនេះ ធ្វើឡើងជាចេនាតនយោបាយ ជាងឱ្យតម្លៃលើនិតីរដ្ឋនៅកម្ពុជា។
លោក ផៃ ស៊ីផាន ប្រាប់ថា៖ «ការចោទប្រកាន់ដែលគ្មានមូលរដ្ឋគ្រឹះទេ ត្បិតនៅក្នុងវិធានការទាំងឡាយនៅលើអ្វីដែលជាអង្គហេតុទាំងអស់ ហើយអង្គហេតុទាំងឡាយបើគ្មានអង្គច្បាប់គឺគ្មានវិធានការនៅក្នុងដំណើរតុលាការនោះទេ។ ដូច្នេះ ការលើឡើងនេះ គ្រាន់តែជាការលើកឡើងក្នុងន័យនយោបាយ ច្រើនជាងឱ្យតម្លៃលើនិតីរដ្ឋ»។
នាយកវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា (CID) លោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន ជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលពិចារណាចំពោះការឡើងរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ជាជាងបដិសេធបែបនេះ។
លោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន ប្រាប់ថា៖ «រដ្ឋាភិបាលក៏ត្រូវស្ដាប់មតិ ឬក៏ការយល់ឃើញ និងរបាយការណ៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឬអង្គការសង្គមស៊ីវិល រួមទាំងសហគមន៍អន្តរជាតិ ដែលជាដៃគូរអភិវឌ្ឍន៍របស់ខ្លួនដែរ ពីព្រោះ នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ នេះជាគោលការណ៍គ្រឹះក្នុងការសម្ដែងមតិ ការយល់ឃើញ ការបារម្ភ ក៏ដូចជាការអំពាវនាវឱ្យមានការដោះស្រាយ បំពេញលក្ខខណ្ឌច្បាប់ដែលការពារ និងគ្រប់គ្រងប្រទេស ជាពិសេសរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាយើងដែលមានធាតុបី គឺលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ការលើកកម្ពស់នីតិរដ្ឋ»។
របាយការណ៍សន្ទស្សន៍នីតិរដ្ឋចេញអង្គការគម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោក (World Justice Project)កាលពីខែមីនាក្នុងឆ្នាំនេះ បានវាយតម្លៃថា ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា មានកម្រិតទាបបំផុតនៅក្នុងចំណោមប្រទេស និងដែនដីសរុប ១២៨ដែលត្រូវបានវាយតម្លៃដោយអង្គការមួយនេះ ពោលគឺកម្ពុជាល្អជាងប្រទេសវេណេហ្សុយអេឡាតែមួយប៉ុណ្ណោះ៕
