ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល បារម្ភថា ការអភិវឌ្ឍនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ នឹងមិនអាចដំណើរការដោយរលូនបានឬយឺតយ៉ាវតែម្ដង បើតាមការវិភាគត្រួសៗលើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថវិកាជាតិឆ្នាំ២០២១។
ក្ដីបារម្ភរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន១១ស្ថាប័ន បានលើកឡើងតាមរយៈលិខិតមួយចុះថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ដោយពួកគេបានស្នើសភាពេញអង្គ ពិចារណាឡើងវិញពីលទ្ធភាពកែលម្អសេចក្តីព្រាងច្បាប់ថវិកាជាតិឆ្នាំ២០២១។
សេចក្ដីសង្ខេបប្រតិបត្តិស្ដីពីសេចក្តីព្រាងច្បាប់ថវិកាជាតិឆ្នាំ២០២១ បង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាល សម្រេចកាត់បន្ថយថវិកាជាតិជារួមប្រមាណ៤% ខណៈដែលថវិកានៅថ្នាក់ក្រោមជាតិធ្លាក់ចុះជាង២២% បើធៀបនឹងថវិកាឆ្នាំ២០២០។
ប្រធានកម្មវិធីគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ នៃវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ស្តីពីកម្ពុជា (NGO Forum) លោក ម៉ា សុផល មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃចន្ទនេះថា ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ចង់ឱ្យរដ្ឋសភាពិភាក្សាលើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ថវិកាជាតិឆ្នាំ២០២១ ឱ្យបានហ្មត់ចត់ ដោយគិតគូរលើប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋជាទូទៅ ស្របបញ្ហាប្រឈមដែលប្រទេសជាតិកំពុងជួបប្រទះ។
លោកបន្តថា៖ «អ្វីដែលយើងសម្គាល់ គឺការថយថវិកាថ្នាក់ក្រោមជាតិហ្នឹងច្រើន យើងព្រួយបារម្ភថា ការអភិវឌ្ឍភូមិឃុំហ្នឹងយឺតយ៉ាវ គម្រោងវិនិយោគឃុំអីមួយចំនួននឹងត្រូវពន្យារពេល នេះជាការព្រួយបារម្ភ»។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី មានប្រសាសន៍ថា ការកាត់បន្ថយថវិកានៅថ្នាក់ក្រោមជាតិឆ្នាំ២០២១ នឹងប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់លទ្ធភាពនៃការកសាងសេដ្ឋកិច្ចសង្គមមូលដ្ឋាន ពិសេសប៉ះពាល់ប្រយោជន៍ពលរដ្ឋផ្ទាល់តែម្ដង។ លោកបន្តថា រាជរដ្ឋាភិបាលគួរណាស់តែចែករំលែកព័ត៌មានថវិកាឱ្យបានទូលំទូលាយ ដើម្បីឱ្យការរៀបចំថវិកាមានប្រសិទ្ធភាព។
លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងចង់ឱ្យលើកទឹកចិត្តឱ្យរដ្ឋាភិបាលចែករំលែកព័ត៌មានថវិកានេះឱ្យទូលាយបន្តិច មកខាងដៃគូពាក់ព័ន្ធ ពិសេសសង្គមស៊ីវិល ដើម្បីឱ្យយើងត្រួតពិនិត្យមើល វិភាគថវិកាហ្នឹងឱ្យល្អជួយដល់រដ្ឋាភិបាលវិញ»។
ក្រុមសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះស្នើអនុសាសន៍ចំនួន៩ចំណុចទៅកាន់រដ្ឋសភា ដើម្បីជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តច្បាប់ថវិកាជាតិឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
អនុសាសន៍ទាំង៩ចំណុចដែលបានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីថ្លែងជំហររបស់អង្គការទាំងនោះ និងត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនៅថ្ងៃនេះ រួមមាន ប្រសិទ្ធភាពក្នុងការប្រមូលចំណូល ចាត់វិធានការទ្រទ្រង់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច កាត់បន្ថយចំណាយថវិកាមិនចាំបាច់ បណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញបន្ថែមឆ្លើយតបនឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ពង្រឹងប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពសង្គម ចាត់ចែងថវិកាដែលបានខ្ចីពីបរទេសប្រកបដោយតម្លាភាព យកចិត្តទុកដាក់ដល់ពលរដ្ឋដែលរកស៊ីមុខរបរក្រៅប្រព័ន្ធ ឆ្លើយតបផលប៉ះពាល់ដែលបណ្ដាលមកពីការបាត់ EBA និងបែកចែកថវិកាទៅកាន់ថ្នាក់ក្រោមជាតិឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
អគ្គលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភា លោក ឡេង ប៉េងឡុង មានប្រសាសន៍ថា លោកមិនបានឃើញលិខិតដែលសង្គមស៊ីវិលដាក់ជូនទៅរដ្ឋសភានោះទេ ប៉ុន្តែលោកថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថវិកាឆ្នាំ២០២១នេះ ឆ្លងគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភារួចហើយ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមិនបានឃើញលិខិតហ្នឹងនៅឡើយទេ។ រដ្ឋសភានឹងបើកប្រជុំអនុម័តសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថវិកាឆ្នាំ២០២១នេះ នៅថ្ងៃទី២៥ [ខែវិច្ឆិកា] ខាងមុខ បើឃើញសំណើណាមួយនោះ តំណាងរាស្ត្រនឹងលើកឡើងក្នុងអង្គប្រជុំមិនខាន»។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងឆ្នាំ២០២១ ឬសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថវិកាឆ្នាំ២០២១ ត្រូវបានគណៈកម្មការសេដ្ឋកិច្ច ហិរញ្ញវត្ថុ ធនាគារ និងសវនកម្មនៃរដ្ឋសភា ដឹកនាំដោយលោក ជាម យៀប និង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក អូន ព័ន្ធមុន្នីរ័ត្ន បើកការប្រជុំពិភាក្សា កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា។
គេហទំព័ររដ្ឋសភា បានស្រង់ប្រសាសន៍លោក ជាម យៀប ផ្សព្វផ្សាយដែរថា លោកនិងសមាជិកសភាដ៏ទៃទៀត គំាទ្រដល់សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ ។
លោក ជាម យៀប បន្តថា៖ «សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះ មានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការកសាងនិងអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជា របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នេះរៀបចំឡើងស្របតាមច្បាប់ជាធរមាន និងទាន់ពេលវេលា និងសមស្របទៅនឹងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន»។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន បញ្ជាក់ក្នុងសេចក្ដីសង្ខេបថវិកាជាតិថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងឆ្នាំ២០២១ ត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅក្នុងបរិការណ៍ជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលនាំមកនូវផលប៉ះពាល់ បញ្ហាប្រឈម និងហានិភ័យជាច្រើនដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ចំពោះតំបន់និងពិភពលោកទាំងមូល។
ជំទប់ទី២ ឃុំដំណាក់សុក្រំ ស្រុកដងទង់ ខេត្តកំពត លោក អ៊ួន សុផល មានប្រសាសន៍ថា គម្រោងកាត់ចំណាយថវិកាថ្នាក់ក្រោមជាតិនេះ នឹងនាំឱ្យអាជ្ញាធរឃុំពិបាកបំពេញសេចក្ដីត្រូវការជូនពលរដ្ឋ។
លោកនិយាយថា៖ «កន្លងមក ថវិកានៅឃុំខ្ញុំមានខ្ទង់៣ម៉ឺនដុល្លារ គិតតាំងពីថវិការដ្ឋបាលផង។ កន្លងមក យើងឮថា ថវិកាហ្នឹងឡើងដល់១២ម៉ឺន យើងខំតែសប្បាយចិត្ត តែយើងអត់ទាន់បានទទួលទេ ដល់ឥលូវឮសូរថាកាត់អីចឹងទៀត ខ្ញុំគិតថា វាជាឧបសគ្គក្នុងការអភិវឌ្ឍថ្នាក់មូលដ្ឋាននេះណាស់»។
ច្បាប់ថវិកាឆ្នាំ២០២១ ត្រូវបានលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រសិទ្ធនាមថា ជាថវិកាប្រយុទ្ធការពារជីវិតប្រជាជន រក្សាលំនឹងសង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងជីវភាពប្រជាជន ព្រមទាំងតម្រង់ទិសទៅរកការស្តារឡើងវិញ ក្រោយពេលជំងឺកូវីដ១៩។
ច្បាប់ថវិកាឆ្នាំ២០២១ គ្រោងនឹងចំណាយចំនួនប្រមាណ៧ ៥០០លានដុល្លារ ថយចុះ១,៩% ធៀបនឹងច្បាប់ថវិកាឆ្នាំ២០២០ ក្នុងនោះ កម្ពុជាគ្រោងនឹងខ្ចីលុយពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ប្រមាណ២ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីបង្គ្រប់ការចំណាយប្រចាំឆ្នាំ។
ថវិកានៅថ្នាក់ឃុំ-សង្កាត់ រួមមាន ថវិកាប្រាក់ខែបុគ្គលិក ប្រាក់ហិរញ្ញប្បទានសម្រាប់ដំណើរការប្រជុំផ្សេងៗ និងថវិកាសម្រាប់គម្រោងវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសម្រេចបន្ថយថវិកាថ្នាក់ក្រោមជាតិមួយចំនួនរួចហើយ បន្ទាប់ពីផ្ទុះជំងឺកូវីដ១៩ តាំងពីខែមីនា មក ដោយថវិកាទាំងនោះត្រូវកាត់ចេញពីគម្រោងវិនិយោគឃុំ-សង្កាត់ឬថ្នាក់ស្រុក-ខណ្ឌ៕
