វិភាគ​៖ លទ្ធភាព​​ដែល​​អាមេរិក​​អាច​​ដាក់​​ទ័ព​​នៅ​​វៀតណាម​

លោក Robert O’brien ទីប្រឹក្សា​សន្តិសុខជាតិ​អាមេរិក ក្នុង​ជំនួប​ជាមួយ​មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​វៀតណាម នៅ​ទីក្រុង​ហាណូយ ថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០។ (​ហ្វេសប៊ុក៖ U.S​. Embassy in Hanoi​)

​នៅ​ថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា​ ឆ្នាំ២០២០ ជា​ថ្ងៃខួប​ទី២៥ នៃ​ការ​ភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​ការទូត​រវាង​ប្រទេស​ទាំង២នោះ សហរដ្ឋអាមេរិក​បាន​ផ្តល់​ជំនួយ២០លាន​ដុល្លារ​ ដើម្បី​ជួសជុល​មូលដ្ឋានទ័ព​អាកាស Bien Hoa នៅ​ភាគ​ខាងត្បូង​វៀតណាម ហើយ​ថ្នាក់ដឹកនាំ​ទាំង២ ក៏បាន​ប្តេជ្ញា​សហការ​គ្នា​ការពារសន្តិភាព ស្ថិរភាព នៅក្នុង​តំបន់និង​ពិភពលោក។

នៅក្នុង​ជំនួប​នៅ​ថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា ​រវាង​លោក Nguyen Xuan Phuc នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​វៀតណាម និងលោក Robert O’brien ទីប្រឹក្សា​សន្តិសុខជាតិ​អាមេរិក​ នៅ​ទីក្រុង​ហាណូយ ភាគី​ទាំង២ បាន​លើកឡើង​ពី​គោលបំណង​ពង្រឹង​កិច្ចសហការ​ធ្វើ​យ៉ាងណា​ដើម្បី​បង្កើន​ការ​ជឿជាក់ ការគោរព​គ្នា និង​ធ្វើ​យ៉ាងណា​ឱ្យ​មានប្រយោជន៍​រវាង​គ្នា​ទៅវិញទៅមក។ 

របាយការណ៍​របស់​រដ្ឋាភិបាល​អាមេរិក​បញ្ជាក់​ថា នៅ​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​ចុងក្រោយ​នេះ ទំនាក់ទំនង​រវាង​សហរដ្ឋអាមេរិកនិង​វៀតណាម​មានការ​រីកចម្រើន​ឆាប់រហ័ស ហើយ​ប្រទេស​ទាំង២បាន​គិត​គូ​ររួមគ្នា​ពីអ​នាគ​តរបស់​តំបន់​ឥណ្ឌូ​ប៉ាស៊ីហ្វិក។ អាមេរិក​ក៏បាន​ប្តេជ្ញា​ក្នុង​ការ​សហការ​លើ​វិស័យ​កងទ័ព​ជាមួយ​វៀតណាម​ដែរ។

កាលពី​ខែវិច្ឆិកា ​ឆ្នាំ២០១៧ ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ លោក ដូ​ណាល់ ត្រាំ បាន​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​វៀតណាម ហើយ​បាន​ចេញ​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​រួម​មួយ​ជាមួយ​វៀតណាម ដោយ​បញ្ជាក់​ពី​ផែនការ៣ឆ្នាំ ​ក្នុង​ការ​ពង្រឹង​ទំនាក់ទំនង​លើ​វិស័យ​ការពារ​ជាតិ​រវាង​ប្រទេស​ទាំង២ ពីឆ្នាំ២០១៨ ដល់២០២០។

នៅក្នុង​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​មេដឹកនាំ​អាមេរិក​ទៅកាន់​ប្រទេស​វៀតណាម​នៅពេល​នោះ លោក ត្រាំ បាន​អំពាវនាវ​ដោយ​បើកចំហ​ឱ្យ​វៀតណាម​ទិញ​មី​ស៊ី​លនិង​អា​វុធ​ផ្សេង​ៗទៀត​របស់​អាមេរិក ដើម្បី​ទុក​ការពារប្រទេស។

កាលពី​រដ្ឋការ​របស់​លោក បា​រ៉ា​ក់ អូ​ប៉ា​ម៉ា ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក​ទី៤៤ បានសម្រេច​ដក​ទណ្ឌកម្ម​បម្រាមលក់​អាវុធ​ឱ្យវៀតណាម​ បន្ទាប់ពី​ទំនាក់ទំនង​ប្រទេស​ទាំងពីរ​មាន​ភាព​ប្រសើរ​ឡើងវិញ។ទាំង​ជំនួយនិង​កម្ចី អាមេរិក​បាន​ផ្តល់​ឱ្យ​វៀតណាម​ជាបន្តបន្ទាប់​ ដោយធ្វើ​យ៉ាងណា​ឱ្យ​វៀតណាម​មាន​ភាពរឹងមាំ​បន្ថែម​ផ្នែក​យោធា។

សហរដ្ឋអាមេរិកនិង​វៀតណាម​ជា​អតីត​សត្រូវ​ប្រយុទ្ធ​គ្នា​យ៉ាង​ខ្លាំងក្លា​មួយកាលពី​ចន្លោះ​ឆ្នាំ១៩៥៥ និង១៩៧៥ ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​កងទ័ព​អាមេរិក​ស្លាប់​រាប់​ម៉ឺន​នាក់ ចំណែក​កងទ័ព​និង​ជនស៊ីវិល​របស់​វៀតណាម​ស្លាប់​រាប់​លាន​នាក់។ រហូតដល់​បច្ចុប្បន្ន​នេះ ​គ្រាប់​មិនទាន់​ផ្ទុះនិងសារធាតុគីមី​នៅតែ​ធ្វើ​ឱ្យ​ពលរដ្ឋ​វៀតណាម​រងទុក្ខ​វេទនា​ដដែល ត្បិត​តែ​ពេលវេលា​នៃ​ការ​រលត់​សង្គ្រាម​កន្លងទៅ៤៥ឆ្នាំ​ហើយក៏​ដោយ។

ចុះ​ហេតុអ្វីបានជា​អតីត​សត្រូវ​ទាំងពីរ​ហាក់​បង្ហាញ​ការ​សហការ​គ្នា​ល្អ​បែបនេះ​?

មូលហេតុ​ធំ​ គឺ​ចិនដែល​ជា​ប្រទេស​កំពុង​រៀបចំខ្លួន​ប្រកួតប្រជែង​ជាមួយ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ក្នុង​តួនាទី​ជា​បងធំ​ពិភពលោក។ ចិន​កំពុង​ពង្រីក​និង​ពង្រឹង​សម្ព័ន្ធ​មិត្ត​របស់​ខ្លួន​ទូទាំង​ពិភពលោក ​ក៏ដូចជា​នៅ​តំបន់​អាស៊ាន​ដែរ។ ដូច្នេះ ​ចំពោះ​ចិន​ដណ្តើម​យក​ភាពជា​ប្រទេស​មាន​ឥទ្ធិពល​ជាងគេ​លើ​ពិភពលោក​ នឹង​ប៉ះ​ជាមួយ​អាមេរិក ហើយ​ចិន​កំពុងតែ​វាទី​នៅ​សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង ​កំពុងតែ​ប៉ះ​ខ្លាំង​ជាមួយ​វៀតណាម។

កន្លងមក​ ពេល​ដែល​មានការ​ចោទប្រកាន់​ថា ចិន​ឈ្លានពាន​ដែនទឹក​របស់​វៀតណាម​ គឺ​វៀតណាម​មិន​មានលទ្ធភាព​អ្វី​ផ្សេង​ក្រៅពី​ស្នើ​ឱ្យ​ចិន​គោរពច្បាប់​អន្តរជាតិ​នោះ​ទេ ដូច្នេះ​បើ​អាមេរិក​កាន់តែ​ចូលខ្លួន​ទៅ​ជិត​វៀតណាម​ គឺ​វៀតណាម​កាន់តែ​កក់ក្តៅ។ កត្តា​ចម្បង​ទាំង២នេះ នាំ​ឱ្យ​អាមេរិកនិង​វៀតណាម ធ្វើមិនដឹង​មិនឮ​រឿង​អតីត​កាល​ថ្មី​ៗនេះ ហើយ​បង្ហាញ​ពី​មិត្តភាព​ស្អិត​ល្មួត​វិញ។

នៅក្នុង​សៀវភៅ​គោលនយោបាយ​ការពារ​ជាតិ​របស់​វៀតណាម​ បាន​ចែង​ពី​គោលការណ៍​មិន​អនុញ្ញាត៣ គឺ​ការ​មិន​ចងសម្ព័ន្ធ​ភាព​កងទ័ព មិន​កាន់​ជំហរ​ខាង​ប្រទេស​មួយ​ប្រឆាំង​ប្រទេស​មួយទៀត និង​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​កងទ័ព​បរទេស​បោះទីតាំង​លើទឹក​ដី​របស់​ខ្លួន​បានទេ។ 

ប៉ុន្តែ​ក្នុង​ឆ្នាំ២០១៩ វៀតណាម​បាន​បកស្រាយ​ករណី​មិន​អនុញ្ញាត​ទាំង៣នេះ​ថា វា​អាច​ប្រែប្រួល​អាស្រ័យ​លើ​ស្ថានភាព​ជាក់ស្តែងនិងលក្ខខណ្ឌ​ច្បាស់លាស់ ដែល​វៀតណាម​អាច​ពិចារណា​ឡើងវិញ​ក្នុង​ការបង្កើត​ទំនាក់ទំនង​លើ​វិស័យ​ការពារ​ជាតិ​ជាមួយ​ប្រទេស​ផ្សេង​ៗ។

នៅក្នុង​ពេល​មួយ​រយៈ​ចុងក្រោយ ពេល​ដែល​ចិន​កំពុងតែ​គំរាម​វាយ​យក​តៃវ៉ាន់ ហើយ​វៀតណាម​បាន​ថ្កោលទោស​ចិន​បន្តបន្ទាប់​ថា ចិន​បាន​ឈ្លានពាន​យក​ដែនទឹក​របស់​ខ្លួន​នោះ សហរដ្ឋអាមេរិក​ក៏បាន​បង្ហាញ​វត្តមាន​នាវាចម្បាំង​របស់​ខ្លួន​នៅ​សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង ហើយ​ចូល​ចត​នៅ​ប្រទេស​វៀតណាម ព្រមទាំង​បាន​ធ្វើ​សមយុទ្ធ​រួមគ្នា​ជាមួយ​វៀតណាម​បន្តបន្ទាប់​ដែរ។

បើ​ពិនិត្យ​លើ​ផែនការ​ចំណាយ​ផ្នែក​កងទ័ព វៀតណាម​ចាប់ផ្តើម​បង្កើន​ការ​ចំណាយ​ខ្ពស់ គឺ​ចាប់ពី​ឆ្នាំ២០២០ ដល់២០២៤ វៀតណាម​បង្កើន​ការ​ចំណាយ​ប្រចាំឆ្នាំ​របស់​ខ្លួន​រហូតដល់​ជិត១០ភាគរយ។

តាម​របាយការណ៍​របស់ researchandmarkets គម្រោងថវិកា​ចំណាយ​ប្រចាំឆ្នាំ​លើ​វិស័យ​ការពារ​ជាតិ​របស់​វៀតណាម សម្រាប់​ចន្លោះ​ឆ្នាំ២០២០ ដល់២០២៤ កើនឡើង​ដល់៩,៤៣ភាគរយ ស្មើនឹង៧,៩ប៊ី​លាន​ដុល្លារ នៅ​ឆ្នាំ២០២៤។

តាម​ការស្រាវជ្រាវ​របស់​ស្ថាប័ន​ដដែល​នេះ ​បញ្ជាក់​ថា នៅ​ឆ្នាំ២០២០ វៀតណាម​ចំណាយ​ថវិកា​លើ​វិស័យ​ការពារ​ជាតិ ចំនួន៥,៥ប៊ី​លាន​ដុល្លារ ហើយ​ការ​ចំណាយ​នេះ​កើនឡើង​រហូត​នៅ​ឆ្នាំ២០២១​, ២០២២​, ២០២៣ ហើយ​ឆ្នាំ២០២៤ ការ​ចំណាយ​កើនឡើង​ដល់៧,៩ប៊ី​លាន​ដុល្លារ។

ថវិកា​ចំណាយ​ទាំងនេះ វៀតណាម​យក​ទៅ​ប្រើប្រាស់​ដើម្បី​បង្កើន​មធ្យោបាយ​ដឹកជញ្ជូន​ផ្លូវគោក នាវាចម្បាំង នាវា​យាមល្បាត យន្តហោះ​យាមល្បាត​ដែនទឹក និង​ឧបករណ៍​ឃ្លាំមើល​ឬស៊ើបការណ៍។

វៀតណាម​ក្រៅពី​មិន​សប្បាយចិត្ត​ជាមួយ​ចិន​ក្នុងករណី​ដែល​ចិន​ដណ្តើម​គ្រប់គ្រង​ដែនទឹក​នៅ​សមុទ្រ​ចិន​ខាងត្បូង​ដែល​មាន​ភោគទ្រព្យ​មហាសាល​នោះ វៀតណាម​ក៏​មិន​សប្បាយចិត្ត​ករណី​ដែល​ចិន​បាន​ប្រើប្រាស់​ឥទ្ធិពល​សេដ្ឋកិច្ច​អូសទាញ​កម្ពុជា​និង​ឡាវ​ដែល​ជា​ប្រទេស​ស្និទ្ធស្នាល​របស់​ខ្លួន​ផង​ដែរ។

តាម​អត្ថបទ​វិភាគ​របស់ The Diplomat លើកឡើង​ថា ការ​ឈ្នះ​សង្គ្រាម​វៀតណាម​នៅ​ឆ្នាំ១៩៧៥ គឺ​វៀតណាម​ឈ្នះ​សហរដ្ឋអាមេរិក​នោះ ដោយសារតែ​វៀតណាម​ប្រើ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ពិសេស ទាញ​ការ​គាំទ្រ​ពី​ប្រទេសជិតខាង ​គឺ​កម្ពុជា​និង​ឡាវ ប៉ុន្តែ​ថា ពេលនេះ ​គឺ​មិត្ត​ទាំង២របស់​វៀតណាម​នេះ​ហាក់​រំកិល​ខ្លួន​កាន់តែ​ស្និទ្ធ​ជាមួយ​ចិន​ដោយសារ​ហេតុផល​សេដ្ឋកិច្ច។ 

ចំណុច​ដែល​គួរ​ឱ្យ​ចាប់អារម្មណ៍​នោះ ​បើសិនជា​ស្ថានការណ៍​រុញ​ដល់​វៀតណាម​ព្រម​ទទួល​កងទ័ព​អាមេរិក​ឱ្យ​ដាក់​ទីតាំង​ក្នុង​ប្រទេស​ខ្លួន ហើយ​ចិន​អាច​ដាក់​កងទ័ព​នៅក្នុង​ប្រទេស​ណាមួយ​នៅក្នុង​ប្រទេស​ជាស​មា​ជិ​កអាស៊ាន​ដែរ​នោះ ការ​ផ្ទុះអាវុធ​រវាង​ចិននិង​អាមេរិក​អាច​កើតឡើង​នៅ​លើទឹក​ដី​ជា​ប្រទេស​សមាជិក​អាស៊ាន​ដែរ​ហើយ។

រក្សាសិទ្វិគ្រប់យ៉ាងដោយ ស៊ីស៊ីអាយអឹម

សូមបញ្ជាក់ថា គ្មានផ្នែកណាមួយនៃអត្ថបទ រូបភាព សំឡេង និងវីដេអូទាំងនេះ អាចត្រូវបានផលិតឡើងវិញក្នុងការបោះពុម្ពផ្សាយ ផ្សព្វផ្សាយ ការសរសេរឡើងវិញ ឬ ការចែកចាយឡើងវិញ ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតជាលាយលក្ខណ៍អក្សរឡើយ។
ស៊ីស៊ីអាយអឹម មិនទទួលខុសត្រូវចំពោះការលួចចម្លងនិងចុះផ្សាយបន្តណាមួយ ដែលខុស នាំឲ្យយល់ខុស បន្លំ ក្លែងបន្លំ តាមគ្រប់ទម្រង់និងគ្រប់មធ្យោបាយ។ ជនប្រព្រឹត្តិ និងអ្នកផ្សំគំនិត ត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់នានាដែលពាក់ព័ន្ធ។

អត្ថបទទាក់ទង

សូមផ្ដល់មតិយោបល់លើអត្ថបទនេះ