មន្ត្រីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) អះអាងថា ស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោតមួយនេះ នឹងដាក់ឱ្យដំណើរការសាកល្បងនូវប្រព័ន្ធអនឡាញមួយចំនួនបម្រើឱ្យការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ ប៉ុន្តែថា មិនមែនជាការចាប់ផ្ដើមអនុញ្ញាតឱ្យពលរដ្ឋបោះឆ្នោតពីចម្ងាយនោះឡើយ។
ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនេះ គ.ជ.ប. បានប្រកាសថា ខ្លួននឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានសាកល្បងនៅឆ្នាំ២០២១ខាងមុខ មួយឆ្នាំមុនការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និង ២ឆ្នាំមុនការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ។
គ.ជ.ប. បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានដែលខ្លួនផ្តួចផ្ដើមនេះ នឹងបម្រើដល់ការចុះឈ្មោះគណបក្សនយោបាយនិងបេក្ខជនតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ការបញ្ជូន និងទទួលលទ្ធផលបោះឆ្នោតបឋម ការបែងចែកអាសនៈ និងការស្រង់ឈ្មោះបេក្ខជនជាប់ឆ្នោត។
គ.ជ.ប. អះអាងបន្ថែមថា ប្រសិនបើការបោះឆ្នោតសាកល្បងនៅឆ្នាំក្រោយនេះទទួលបានជោគជ័យ នោះការរៀបចំការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០២២និងនៅឆ្នាំ២០២៣ ដោយប្រើប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាទំនើប ក៏នឹងទទួលបានជោគជ័យដែរ។
អ្នកនាំពាក្យ គ.ជ.ប. លោក ហង្ស ពុទ្ធា បញ្ជាក់ថា ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាទំនើបសម្រាប់បម្រើដល់ការងារបោះឆ្នោតនេះ មិនទាន់ឈានទៅដល់ការបើកឱ្យពលរដ្ឋបោះឆ្នោតពីចម្ងាយនោះឡើយ ប៉ុន្តែលោកថា គ.ជ.ប. មានឆន្ទៈឆ្ពោះទៅរកការរៀបចំឱ្យមានយន្តការបោះឆ្នោតពីចម្ងាយនាពេលអនាគត។
លោក ហង្ស ពុទ្ធា ប្រាប់ថា៖ «គ្រាន់តែថា យើងចង់ឈានទៅដល់អ៊ីចឹង ប៉ុន្តែឥលូវអត់ទាន់ដឹងទេ ទាល់តែឆ្លងកាត់ដំណាក់កាលមួយនេះសិន ចំាំមើលសភាពការណ៍ថ្មី ចាំមើលខាងជប៉ុនគេសហការជាមួយយើងក្នុងកម្រិតណា»។
សមាជិក គ.ជ.ប. រូបនេះ បានឱ្យដឹងទៀតថា គ.ជ.ប. បានស្នើទៅភាគីជប៉ុនឱ្យជួយគាំទ្រដល់គំនិតផ្តួចផ្ដើមរបស់ខ្លួនសម្រាប់ការដាក់ឱ្យដំណើរការប្រព័ន្ធអនឡាញនេះ ប៉ុន្តែលោកថា ភាគីរដ្ឋាភិបាលជប៉ុនមិនទាន់ឆ្លើយតបយ៉ាងណានោះឡើយ។
តួលេខរបស់ គ.ជ.ប. បង្ហាញថា ពលរដ្ឋកម្ពុជាដល់ទៅ៣០ភាគរយក្នុងចំណោមអ្នកពេញសិទ្ធិបោះឆ្នោតសរុបជាង ៩លាន ៦៧ម៉ឺននាក់ មិនបានចេញទៅបោះឆ្នោតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រឆ្នាំ២០១៣កន្លងមក ក្នុងនោះមានទាំងពលករកម្ពុជារាប់ម៉ឺននាក់កំពុងធ្វើការនៅក្រៅប្រទេសផងដែរ។
ប៉ុន្តែនៅក្នុងការបោះឆ្នោតដ៏ចម្រូងចម្រាសនៅឆ្នាំ២០១៨កន្លងមកនេះ គ.ជ.ប. អះអាងថា ពលរដ្ឋកម្ពុជាដល់ទៅ៨៣ភាគរយបានចេញទៅបោះឆ្នោត ខណៈពលរដ្ឋប្រហែល១៧ភាគរយប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងចំណោមអ្នកមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតជាង ៨លាន ៣៨ម៉ឺននាក់ បានខកខានការបោះឆ្នោតនាពេលនោះ។
មន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់នៃកម្មវិធីផ្នែកអង្កេតរបស់អង្គការខុមហ្វ្រែល លោក កន សាវាង្ស មិនត្រឹមតែបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះការរៀបចំឱ្យប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានសម្រាប់ដំណើរការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែលោកថា គ.ជ.ប. គួរតែឈានទៅដល់ការរៀបចំការបោះឆ្នោតពីចម្ងាយ ដែលលោកថា នឹងអនុញ្ញាតឱ្យពលករខ្មែររាប់ម៉ឺននាក់នៅឯក្រៅប្រទេស បានចូលរួមអនុវត្តសិទ្ធិរបស់ពួកគេនៅក្នុងការជ្រើសរើសមេដឹកនាំប្រទេស។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក សាវាង្ស បានចោទសួរអំពីសុក្រឹតភាពនៅក្នុងដំណើរការតាមប្រព័ន្ធអនឡាញនេះ បើ គ.ជ.ប មិនរៀបចំឱ្យបានសមស្របតាមនីតិវិធីនិងច្បាប់ទេ។
លោក កន សាវាង្ស ប្រាប់ថា៖ «បើសិនជានីតិវិធីឬក៏ច្បាប់ មិនបានរៀបចំឬការពារឱ្យបានជាក់លាក់ទេ វាអាចធ្វើឱ្យការបោះឆ្នោតមិនត្រឹមត្រូវទេ វាអាចគេថា ការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌ ទទួលរងនូវដូចជាបញ្ហាបន្លំជាដើម ពីព្រោះនៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន មិនថានៅក្នុងអាស៊ីទេ សូម្បីតែនៅសហរដ្ឋអាមេរិកក៏មានបញ្ហាលើកឡើងពីបញ្ហាចោទទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិចដែរ»។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងការងារកម្ពុជា បង្ហាញថា សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៨ ដែលចេញផ្សាយនៅដើមឆ្នាំមុន បញ្ជាក់ថា ពលករខ្មែរជាង ១លាន ១សែននាក់ កំពុងធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ដោយចំនួននេះ ក្រសួងមិនបានបង្ហាញពីតួលេខនៃអ្នកដែលទៅធ្វើការដោយខុសច្បាប់នៅប្រទេសថៃនៅឡើយទេ។
លោក រី ឆាយ មន្ត្រីសមាគមមនុស្សធម៌កម្ពុជាដែលជួយដល់ពលករកម្ពុជានៅប្រទេសថៃ បានឱ្យដឹងថា លោកខកខានមិនបានធ្វើដំណើរវិលត្រឡប់មកចូលរួមការបោះឆ្នោតនាពេលកន្លងមកនោះឡើយ។ លោកបន្ថែមថា លោកក៏សង្កេតឃើញពលករកម្ពុជាជាច្រើនម៉ឺននាក់ទៀត មិនបានបោះឆ្នោតទៅតាមសិទ្ធិរបស់ពួកគេមាន ក្នុងការជ្រើសរើសមេដឹកនាំ ដោយសារតែពួកគេមិនអាចវិលត្រឡប់មកបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាបាន។
ពលរដ្ឋកម្ពុជារូបនេះបានឱ្យដឹងថា លោកនឹងចូលរួមសម្ដែងសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ប្រសិនបើប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតតាមអនឡាញដ៏ងាយស្រួលមួយ ត្រូវបានរៀបចំសម្រាប់ពលករកម្ពុជានៅឯក្រៅប្រទេស។
លោក រី ឆាយ ប្រាប់ថា៖ «បើគេបើកឱ្យបោះឆ្នោតទៅតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ គឺប្អូនរីករាយមែនទែន ក៏សប្បាយចិត្តដែរ។ បងប្អូនពលករនៅក្នុងប្រទេសថៃនេះ ក៏រីករាយសប្បាយចិត្តដែរ គាត់ត្រេកអរមែនទែន»។
ប្រធានចលនាយុវជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប្រចាំនៅកូរ៉េខាងត្បូង លោក យឹម ស៊ីណន ដែលត្រូវបានតុលាការនៅកម្ពុជាកោះហៅឱ្យចូលបំភ្លឺជុំវិញការចោទថា «ចូលរួមគំនិតក្បត់» នោះ បានឱ្យដឹងថា លោកស្វាគមន៍នូវគំនិតផ្តួចផ្ដើមរៀបចំឱ្យមានការបោះឆ្នោតពីចម្ងាយ។
លោក ស៊ីណន ប្រាប់ថា លោកនិងក្រុមយុវជនកម្ពុជាធ្វើការងារនៅទីនោះ ធ្លាប់ជំរុញឱ្យមានការអនុញ្ញាតឱ្យពលករនៅក្រៅប្រទេស អាចបោះឆ្នោតតាមអនឡាញឬតាមរយៈស្ថានទូតកម្ពុជានៅក្រៅប្រទេសផងដែរ។
លោក យឹម ស៊ីណន ប្រាប់ថា៖ «ជារួម ការដែលមានគម្រោងធ្វើឱ្យមានការបោះឆ្នោតទៅតាមប្រព័ន្ធអនឡាញនៅក្នុងសម័យកាលបច្ចេកវិទ្យាជឿនលឿនបែបនេះ គឺជារឿងដែលយើងគាំទ្រពេញទំហឹង»៕
