ឥទ្ធិពលនៃការឆ្លងរាលដាលមេរោគកូវីដ១៩ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែវិច្ឆិកា ជាការឆ្លងរាលដាលនៅក្នុងសហគមន៍លើកដំបូង បានធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើនវិធានការដោះស្រាយបញ្ហានេះ និងត្រៀមលក្ខណៈក្នុងការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្ន។
នៅថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូកន្លងទៅនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានផ្ញើសារទៅកាន់សាធារណជនថា លោកបានត្រៀមរួចរាល់សម្រាប់ដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្នហើយ។
លោក ហ៊ុន សែន៖ «ពិតមែនហើយ ខ្ញុំសូមនិយាយដោយត្រង់ ខ្ញុំបានត្រៀមរួចរាល់ហើយនូវព្រះរាជក្រឹត្យដើម្បីដាក់ថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ និងសារលិខិតថ្វាយព្រះមហាក្សត្រដើម្បីដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្ន ព្រាងនូវអនុក្រឹត្យ ព្រាងនូវលិខិតសម្រាប់ប្រធានរដ្ឋសភា ប្រធានព្រឹទ្ធសភារួចរាល់ហើយ»។
ទោះយ៉ាងណា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា ទោះលោកត្រៀមលក្ខណៈហើយក៏ដោយ ប៉ុន្តែលោកមិនចង់ដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្នទេ ព្រោះជួបបញ្ហាប្រឈមច្រើន។
លោក ហ៊ុន សែន៖ «ខ្ញុំមិនចង់ឈានដល់ជំហាននេះទេ ព្រោះវាធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា វាគាំងទាំងស្រុង បើសិនជាបិទប្រទេសឬផ្នែកណាមួយនៃប្រទេស ដូចជារាជធានីភ្នំពេញ ឬខេត្តណាមួយនោះ វានឹងធ្វើឱ្យគាំងដំណើរការសេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការរកស៊ីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើង »។
តើអ្វីជាការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្ន? ហើយការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្នមានផលប្រយោជន៍និងប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ?
តាមខ្លឹមសារច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងប្រទេសស្ថិតនៅក្នុងគ្រាមានអាសន្ន ដែលមាន៥ជំពូក និង១២មាត្រា ត្រូវបានប្រកាសឱ្យប្រើប្រាស់កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២០ បានលើកឡើងថា ការគ្រប់គ្រងប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្ន គឺដើម្បីរក្សាសន្តិសុខជាតិនិងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ការពារអាយុជីវិតនិងសុខភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ព្រមទាំងការពារទ្រព្យសម្បត្តិ និងបរិស្ថាន។
នៅក្នុងមាត្រា៤នៃច្បាប់នេះលើកឡើងថា ការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្នធ្វើឡើងនៅពេលដែលប្រទេសជួបគ្រោះថ្នាក់ដូចជា សង្គ្រាមឬការឈ្លានពានពីបរទេស គ្រោះអាសន្នផ្នែកសុខភាពសាធារណៈ ភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខជាតិនិងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ព្រមទាំងគ្រោះមហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរដែលគំរាមកំហែង ឬបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ទូទាំងប្រទេស។
អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក សឹង សែន ករុណា ពន្យល់ថា ការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្ន គឺផ្តល់សិទ្ធិអំណាចបន្ថែមដល់រដ្ឋាភិបាល និងដកហូតសិទ្ធិរបស់សាធារណជនមួយចំនួន ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាចំពោះមុខ។
លោក សឹង សែនករុណា៖ «កាលណាដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្ន គឺជាការប្រើឥទ្ធិពលនិងអំណាចរបស់រដ្ឋាភិបាល នឹងគ្របដណ្តប់លើស្ថាប័នផ្សេងៗ ប្រើប្រាស់ស្ថាប័នផ្សេងៗ។ ការដកហូតសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនិងស្ថាប័នណាផ្សេងទៀតដែលគេយល់ថា អាចធ្វើឱ្យមានភាពប៉ះពាល់ដល់ស្ថានភាពសាធារណៈ សន្តិសុខសង្គម សុខុមាលភាពសង្គមទាំងអស់ហ្នឹងឯង»។
លោក សឹង សែនករុណា ជំរុញដល់រដ្ឋាភិបាលប្រឹងប្រែងឱ្យអស់លទ្ធភាព មុនឈានដល់ការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្ន។
លោក សឹង សែនករុណា បន្តថា បើសិនជារដ្ឋាភិបាលប្រឹងប្រែងអស់លទ្ធភាពហើយនៅតែមិនអាចដោះស្រាយបាន ហើយឈានដល់ការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្នទៀត គឺរដ្ឋត្រូវត្រៀមធនធានបម្រុង។
លោក សឹង សែនករុណា៖ «បើសិនជារដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចទៅដល់ដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្ននោះ គួរតែមានការត្រៀមធនធានបម្រុងមួយចំនួនធំ ដើម្បីជួយទៅដល់ជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋឬរបស់រដ្ឋអីហ្នឹង ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាជួយស្តារនូវលទ្ធភាពរបស់ពួកគេ ដែលអាចបន្តទាំងអាជីវកម្មនិងបន្តទាំងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹង»។
នៅក្នុងច្បាប់ស្តីពីការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្ន គឺបានចែងពីការរឹតត្បិតសិទ្ធិមួយចំនួនរួមទាំងការធ្វើដំណើរ ការជួបជុំគ្នា ការប្រកបអាជីវកម្ម និងវិធានការចំពោះមុខមួយចំនួនទៀតដែលអាជ្ញាធរគិតថាចាំបាច់។
ចាប់តាំងពីការផ្ទុះមេរោគកូវីដ១៩ តាំងពីដើមឆ្នាំ២០២០មក រដ្ឋាភិបាលបានរៀបចំថវិកាចំណាយលើអ្នកដែលប៉ះពាល់ការងារ ដូចជា វិស័យទេសចរណ៍ និងរោងចក្រ ជាដើម។
ទន្ទឹមនឹងនោះ អ្នកធ្វើការងារក្នុងវិស័យសេវាកម្មកម្សាន្ត ក៏បានប្រមូលផ្តុំនៅមុខក្រសួងការងារបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីសុំឱ្យរដ្ឋជួយឧបត្ថម្ភដល់ពួកគេដែរ។
ចំពោះក្រុមអ្នកប្រកបរបរផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ក៏ស្នើឱ្យមានការជួយសង្គ្រោះពីរដ្ឋាភិបាលដែរដោយលើកឡើងថា ពួកគេខ្លះបាត់ចំណូលទាំងស្រុង និងខ្លះបាត់បង់អស់មួយផ្នែក។
ចំណែកខាងសមាគមគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ បានបង្ហាញរបាយការណ៍ថា អតិថិជនរាប់សែននាក់ដែលមិនមានលទ្ធភាពបង់សងកម្ចី បានស្នើសុំផ្អាកសងឬកែប្រែលក្ខខណ្ឌនៃការសង។
ទាំងនេះបង្ហាញពីជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកំពុងតែរងផលប៉ះពាល់ស្រាប់ទៅហើយ ដោយសារតែឥទ្ធិពលនៃមេរោគកូវីដ១៩ ហើយបើសិនជាមានការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្ន នឹងរងផលប៉ះពាល់មួយកម្រិតទៀត។
ដោយសារតែឥទ្ធិពលនៃមេរោគកូវីដ១៩ បណ្តាប្រទេសមួយចំនួនក៏ធ្លាប់ដាក់ប្រទេសឬតំបន់ខ្លះនៃប្រទេសគ្រប់គ្រងក្នុងគ្រាមានអាសន្នដែរ ដូចជាករណីចិនបិទទីក្រុង វូហាន មួយរយៈ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលនៃមេរោគនេះ។ ចំណែកថៃជាប្រទេសនៅជិតខាងកម្ពុជា ក៏បានប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្នជាបន្តបន្ទាប់ដែរ ក្រោមហេតុផលទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលមេរោគកូវីដ១៩។
ដើម្បីទប់ស្កាត់កូវីដឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងបញ្ចៀសមិនឱ្យមានការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្ន លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមសហការនិងអត់ធ្មត់។ លោកក៏បានរំឭកដល់មន្ត្រីឱ្យមានវិធានការចំពោះទីតាំងអាជីវកម្មដែលមិនអនុវត្តវិធានការការពារកូវីដនេះ។
លោក ហ៊ុន សែន៖ «ខ្ញុំសូមអនុវត្តឱ្យបានហ្មត់ចត់ ហើយខ្ញុំបានណែនាំច្រើនសារហើយ ខ្ញុំបានផ្តល់អំណាចដល់ឯកឧត្តម លោកជំទាវ ដែលជាអភិបាលរាជធានីខេត្តរួចរាល់អស់ហើយ បញ្ហានៅសល់គឺការអនុវត្ត មិនអាចរង់ចាំតែគ្រូពេទ្យ មិនអាចរង់ចាំតែមន្ទីរសុខាភិបាល មិនអាចរង់ចាំក្រសួងសុខាភិបាល ទៅពិនិត្យគ្រប់តែហាង គ្រប់កន្លែងលក់ដូរនោះទេ តែនេះជាសមត្ថកិច្ចរបស់អភិបាលខេត្តរាជធានីទាំងអស់»។
ក្នុងកាលៈទេសៈដែលទាំងថ្នាក់ដឹកនាំនិងសាធារណជនសុទ្ធតែបារម្ភពីការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាមានអាសន្នដែលនឹងបង្កឱ្យមានបញ្ហាប្រឈមច្រើននោះ ក៏មានការបង្ហាញវីឌីអូពីកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពថា ការឆ្លងប៉ុន្មានករណីចុងក្រោយនេះជាការធ្វេសប្រហែស ដែលនៅក្នុងហាងទំនើបមានម៉ាស៊ីនត្រជាក់ តែមិនបានអនុវត្តត្រឹមត្រូវតាមវិធានការការពារដែលណែនាំដោយក្រសួងសុខាភិបាល៕
