ថ្នាក់ដឹកនាំនិងមន្ត្រីជំនាញលើកឡើងថា ការឆ្លងរាលដាលមេរោគកូវីដ១៩ជាបន្តបន្ទាប់ក្រោយព្រឹត្តិការណ៍ ២៨វិច្ឆិកា ដែលជាការឆ្លងរាលដាលមេរោគកូវីដក្នុងសហគមន៍នោះ ដោយសារតែមានការបំពានលើគោលការណ៍ណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល។
ក្រោយព្រឹត្តិការណ៍ឆ្លងរាលដាលនៅក្នុងសហគមន៍លើកដំបូងមក ក្រសួងរកឃើញអ្នកផ្ទុកមេរោគនេះជាបន្តបន្ទាប់ ហើយទីតាំងអាជីវកម្មមួយចំនួនទាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងនៅតាមខេត្ត ក៏មានការផ្អាកដំណើរការជាបណ្តោះអាសន្នជាបន្តបន្ទាប់ដែរ ដោយសារតែរកឃើញអ្នកផ្ទុកមេរោគកូវីដ១៩នៅទីនោះ។
សារជាសំឡេងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែធ្នូ លើកឡើងថា ការឆ្លងរាលដាលនៅក្នុងហាងមួយដែលមានមនុស្សច្រើននោះ គឺដោយសារតែការបំពានលើការណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល។
លោក ហ៊ុន សែន៖ «កន្លងទៅនេះ យើងបានពិនិត្យឃើញថា ករណីដែលមានការឆ្លងដូចជានៅហាងមួយដែលមានមនុស្សឆ្លងច្រើន ដែលយើងពិនិត្យឃើញថា បញ្ហាសំខាន់គឺការបំពាន ទៅលើសុវត្ថិភាពគម្លាតបុគ្គល ហើយនិងខ្វះវិធានការអនាម័យតាមការណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល»។
ជាការឆ្លើយតប ករណីដែលលោកថាជាការបំពានឬមិនគោរពតាមការណែនាំនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានណែនាំដល់មន្ត្រីឱ្យពិនិត្យនៅតាមហាងនានាដែលស្ថិតនៅដែនដីរបស់ខ្លួន ហើយថា បើមិនគោរពតាមការណែនាំពីវិធានការការពារកូវីដទេ មន្ត្រីអាចបិទហាងនោះបាន។ លោកក៏បានរំឭកទៀតថា វិធានការការពារកូវីដនេះ អាជ្ញាធរដែនដីត្រូវត្រួតពិនិត្យ ដោយមិនចាំបាច់តែ គ្រូពេទ្យ មន្ទីរសុខាភិបាល ឬក្រសួងសុខាភិបាលនោះទេ។
បើទោះជាមានការក្រើនរំឭកពីថ្នាក់ដឹកនាំនិងស្ថាប័នជំនាញក៏ដោយ ប៉ុន្តែក្នុងស្ថានភាពជាក់ស្តែងដូចជា អ្នកដើរហាត់ប្រាណជុំគ្នា ឬអង្គុយបរិភោគអាហារជុំគ្នានៅតាមទីសាធារណៈដូចជា មុខព្រះបរមរាជវាំង សួនច្បារក្បែរវិមានឯករាជ្យ ឬមុខវត្តបទុមវតី នៅតែមានធម្មតា អ្នកខ្លះបានយកគ្រឿងស្រវឹងទៅទទួលទានជុំគ្នានៅលើសួនទាំងនោះទៀតផង។ ចំពោះរថយន្តដឹកកម្មកររោងចក្រ នៅតែបន្តជិះប្រជ្រៀតគ្នាដដែល ដោយសារតែការជិះរថយន្តជុំគ្នារបៀបនេះចំណាយលុយតិច។
បើនិយាយពីវិធានការរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល រួមមានទាំងការលាងដៃ ពាក់ម៉ាស់ ឬរក្សាគម្លាតជាដើមនោះ ផ្សព្វផ្សាយទាំងនៅតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ បដាតាមដងផ្លូវ បណ្តាញសារព័ត៌មាន តាមបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមជាដើម ហើយក៏មានការផ្សាយតាមឧបករណ៍បំពងសំឡេងនៅតាមភូមិឃុំផងដែរ។
បើទោះជាមានការប្រើប្រាស់មធ្យោបាយផ្សព្វផ្សាយទាំងនេះក៏ដោយ ក៏ប្រសិទ្ធភាពនៅតែមិនទទួលបានខ្ពស់។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល លោកស្រី ឱ វណ្ណឌីន លើកឡើងថា គ្រាន់តែការផ្សព្វផ្សាយបន្តគ្នាពីរបៀបពាក់ម៉ាស់ ក៏មិនបានត្រឹមត្រូវដែរ។
លោកស្រី ឱ វណ្ណឌីន៖ «ពាក់ម៉ាស់! មីងប្រាប់ហើយប្រាប់ថា កុំឱ្យចែកចាយគ្នាបន្តវិធានការមិនមែនពាក់តែម៉ាស់ហ្នឹង Zero Risk ទេណា! ឥលូវក្មួយឯងមើលអ្នកពាក់ម៉ាស់រាល់គ្នា សួរថា ពាក់ត្រូវបច្ចេកទេសឬអត់? អត់ត្រូវទេណាក្មួយ! ហើយឥលូវបើអ្នកឯងយកតែរឿងពាក់ម៉ាស់ទៅផ្សាយ បើអ្នកនេះពាក់ម៉ាស់ អ្នកនោះពាក់ម៉ាស Risk ថយនៅប៉ុណ្ណេះ អានេះពាក់ អានោះអត់ពាក់ថយ នៅប៉ុណ្ណេះ ដល់ចុងក្រោយពាក់ទាំងអស់គ្នា Risk Zero។ Risk Zero បានន័យថា ពាក់ម៉ាស់ទៅអត់ឆ្លង តែធាតុពិតទាល់តែវិធានការ ៣ រួមគ្នា បានយើងអាចកាត់បន្ថយបានជាអតិបរមា មីងនិយាយអញ្ចឹង គេមិនដែលនិយាយ Zero Risk ទេក្មួយ»។
លោកស្រី ឱ វណ្ណឌីន បញ្ជាក់ថា ក្នុងចំណោមវិធានការ ៣ ដើម្បីការពារឆ្លងកូវីដ គឺមិនអាចខ្វះមួយណាបានទេ។
លោក ឱ វណ្ណឌីន៖ «ទី១ ត្រូវពាក់ម៉ាស់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ទី២ ត្រូវលាងដៃឱ្យបានញឹកញាប់ជាទីបំផុត ទី៣ ត្រូវអនុវត្តគម្លាតបុគ្គលចាប់ពី១ម៉ែត្រកន្លះឡើងទៅ។ ទាល់តែអនុវត្តទាំង ៣ ទន្ទឹមគ្នាព្រមៗគ្នា ទើបយើងអាចកាត់បន្ថយបានជាអតិបរមានៃការចម្លងវីរុសមេរោគកូវីដ១៩»។
បើយើងពិនិត្យមើលលើការផ្សព្វផ្សាយវិធានការស្ទើរគ្រប់រូបភាពទាំងអស់ហើយនៅក្នុងសម័យបច្ចេកវិទ្យានេះ ប៉ុន្តែការទទួលយកទៅអនុវត្តនៅតែមានភាពខ្វះចន្លោះឬពេលខ្លះមិនបានអនុវត្តតាមតែម្តង។
ករណីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីលើកឡើងថា ហាងមួយមានការបំពានលើគម្លាតសុវត្ថិភាពនោះលោកមិនបានលើកឡើងថា ហាងណាឈ្មោះអ្វីនោះទេ។ ប៉ុន្តែនាយកដ្ឋានប្រយុទ្ធជំងឺឆ្លងនៃក្រសួងសុខាភិបាល បានយកវីដេអូពីកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពពីហាងទំនើបលក់សម្លៀកបំពាក់មួយនៅភ្នំពេញ ឈ្មោះ Pedro ដាក់ផ្សព្វផ្សាយនៅលើហ្វេសប៊ុកផេករបស់នាយកដ្ឋាន ដែលបង្ហាញពីការមិនពាក់ម៉ាស់និងមិនក្សាគម្លាតសុវត្ថិភាព។
ចំពោះរូបភាពដែលចែករំលែកតាមបណ្តាញសង្គម ចំពោះការយកសំណាកនៅក្រសួងមហាផ្ទៃនៅថ្ងៃទី៧ និងយកសំណាកនៅស្តាតអូឡាំពិក នៅថ្ងៃទី៨ ខែធ្នូ ក៏បានបង្ហាញពីរូបភាពមនុស្សឈរប្រជ្រៀតគ្នាច្រើនខុសពីការណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលដែរ។
កត្តានាំឱ្យនៅតែបំពានការណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលនេះ វាអាចពាក់ព័ន្ធជាមួយទម្លាប់មិនសូវតាមដានព័ត៌មាន។ នៅកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកមានប្រមាណ១០លាននាក់នៃអ្នកប្រើប្រាស់។
នៅលើផេករបស់នាយកដ្ឋានប្រយុទ្ធជំងឺឆ្លងនៃក្រសួងសុខាភិបាល គឺសារអប់រំនិយាយពីសុខភាព មានអ្នកចុចចូលចិត្តនិងចែករំលែកតែខ្ទង់រយឬពាន់តែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែបើការផ្សព្វផ្សាយរឿងភាគថៃ រឿងទំនាក់ទំនងផ្លូវភេទ ឬរឿងជម្លោះក្នុងគ្រួសារអ្នកណាម្នាក់វិញ មានអ្នកមើលចាប់ពីរាប់ម៉ឺន រាប់សែន ឬទៅដល់រាប់លាននៃអ្នកប្រើប្រាស់។
របាយការណ៍អ្នកឆ្លងមេរោគកូវីដ១៩ គិតត្រឹមថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ មានអ្នកឆ្លងជិត៧០លាននាក់ ហើយមានស្លាប់ជាង១លាន៥សែននាក់ ក្នុងនោះប្រទេសអាមេរិក និងឥណ្ឌា មានអ្នកឆ្លងច្រើនជាងគេ។ បើទោះជាប្រទេសមួយចំនួនអះអាងថា រកឃើញវ៉ាក់សាំងការពារឃើញហើយក៏ដោយ ប៉ុន្តែចំនួននៃការឆ្លងនិងស្លាប់នៅតែជាការព្រួយបារម្ភខ្លាំង។
ដូច្នេះ ទន្ទឹមនឹងរដ្ឋាភិបាលប្រឹងប្រែងផ្សព្វផ្សាយសារអប់រំពីសុខភាពនេះ រដ្ឋាភិបាលក៏ត្រូវបង្កើនការអប់រំឱ្យពលរដ្ឋចេះតាមដានព័ត៌មានឬដំណឹងណាដែលមានប្រយោជន៍សម្រាប់ជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃផងដែរ ទើបសារដែលរដ្ឋផ្សព្វផ្សាយទៅពលរដ្ឋឆាប់ទទួលបាន៕
