អំឡុងពេលសវនាការនៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ ចៅក្រមនិងតំណាងអយ្យការសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានសួរដេញដោល និងឱ្យអតីតមន្រ្តីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិបកស្រាយពាក្យ «ផ្ដួលរំលំ រំដោះប្រទេស និងជនផ្ដាច់ការ» ដែលពួកគេបានបង្ហោះចែកចាយលើបណ្ដាញសង្គម។
សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានបន្តបើកសវនាការសំណុំរឿងសកម្មជនអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចំនួន៤នាក់ ក្នុងនោះរួមមាន លោក ហេង ចន្ទសុធី, លោក ជា យ៉ាម៉ន, លោក ព្រំ រ័ត្ន និងកញ្ញា ឡី លាក់ ក្រោមបទចោទប្រកាន់ «រួមគំនិតក្បត់ និងញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍»។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក រស់ ពិសិដ្ឋ បានសួរដេញដោល ទៅអតីតប្រធានប្រតិបត្តិខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក ហេង ចន្ទសុធី ដោយឱ្យបកស្រាយពីគោលបំណងដែលលោកសរសេរពាក្យ «ផ្ដួលរំលំ រំដោះប្រទេស និងពាក្យជនផ្ដាច់ការ» ដែលលោកបានបង្ហោះលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកនាពេលកន្លងមក។
លោក ហេង ចន្ទសុធី ដែលឈរនៅរង្វង់ក្រចកសេះ បានឆ្លើយប្រាប់ចៅក្រមថា សារដែល ចែករំលែកលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក គឺលោកបានមកពីលោក អេង ឆៃអ៊ាង មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អតីតបក្សប្រឆាំងមួយរូប ហើយបានយកមកសរសេរបង្ហោះបន្តលើបណ្ដាញសង្គម។
លោក សុធី អះអាងទៀតថា ពាក់ព័ន្ធសារដែលប្រើពាក្យថា «ផ្តួលរំលំ និងរំដោះប្រទេសចេញពីជនផ្ដាច់ការ» វិញ គឺសរសេរក្នុងអត្ថន័យផ្លាស់ប្ដូរថ្នាក់ដឹកនាំតាមរយៈការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌ដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់ ហើយលោកចាត់ទុកការសរសេរសារលើបណ្ដាញសង្គមនេះថា គ្រាន់តែជាការបញ្ចេញមតិប៉ុណ្ណោះ។
ចៅក្រមក៏បានសួរបន្ត ដោយបញ្ជាក់ទៅលោក សុធី ថាតើអ្នកណាជាជនផ្ដាច់ការ និងអ្វីទៅជារបបផ្ដាច់ការ។
ចៅក្រមបានសួរដេញដោលទៀតថា៖ «លោក [សុធី] ថា ជនផ្ដាច់ការសំដៅលើមនុស្សរូបវន្តបុគ្គល ហើយការប្រើសារបែបហ្នឹងជាបញ្ចេញមតិឬជាការអំពាវនាវ។ សួរថា តើពាក្យទាំងអស់ហ្នឹងជាការបញ្ចេញមតិឬជាការអំពាវនាវពិតឬទេ?»។
លោក ហេង ចន្ទសុធី បានអះអាងថា ជនផ្ដាច់ការដែលរូបលោកនិយាយនោះ គឺបុគ្គលណាដែលធ្វើអ្វីផ្ទុយពីច្បាប់ ហើយថា ពាក្យដែលលោកសរសេរទាំងអស់នេះជាការបញ្ចេញមតិ។
លោក ហេង ចន្ទសុធី ថ្លែងថា៖ «បុគ្គលណាមួយដែលធ្វើអ្វីផ្ទុយពីច្បាប់ ជាជនផ្ដាច់ការហើយ។ ការបោះឆ្នោតមិនត្រឹមត្រូវ […] គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបោះឆ្នោតចេញពីប្រជាពលរដ្ឋ ហើយរំលាយគណបក្សខ្ញុំ តើថាខុសច្បាប់ទេ?»
មិនមែនតែចៅក្រមទេដែលសួរជជីកនិងដេញដោលពាក្យ «ផ្តួលរំលំ និងរំដោះ ហើយពាក្យជនផ្ដាច់ការ» តំណាងអយ្យការ លោក សេង ហៀង ក៏បានចោទសួរពាក្យខាងលើនេះទៅលោក ហេង ចន្ទសុធី ដែរ។
លោក សេង ហៀង តំណាងអយ្យការ ចាត់ទុកការប្រើពាក្យទាំងនេះថា បានធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយល់ច្រឡំនិងក្រោកឡើង ហើយថា ការផ្លាស់ប្តូរណាមួយដែលមិនកើតចេញពីការបោះឆ្នោតគឺជារដ្ឋប្រហារ។
តំណាងអយ្យការ លោក សេង ហៀង បានលើកឡើងថា៖ «ពាក្យនេះជាពាក្យបង្កប់អត្ថន័យ លោកចង់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋក្រោកឡើងប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល»។
បន្ទាប់ពីបញ្ចប់សួរដេញដោលទៅលើលោក ហេង ចន្ទសុធី ចៅក្រមនិងតំណាងអយ្យការបានបន្តសួរទៅអតីតចៅសង្កាត់បឹងទំពុនទី២ នារាជធានីភ្នំពេញ លោក ជា យ៉ាម៉ន ប៉ុន្តែលោក ជា យ៉ាម៉ន បានបដិសេធមិនឆ្លើយរាល់សំណួររបស់ចៅក្រមនិងតំណាងអយ្យការ ខណៈជនជាប់ចោទម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ណី ល័ក្ខ មិនចូលរួមសវនាការទេ ដោយសារមានបញ្ហាសុខភាព។
ក្រោយពីសួរដេញដោលពេញមួយព្រឹក ចៅក្រមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានសម្រេចផ្អាកសវនាការ ដោយនឹងបន្តនៅថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ ខាងមុខបន្តទៀត។
ក្រោយពីបញ្ចប់សវនាការ លោក ជា យ៉ាម៉ន ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា មូលហេតុដែលលោកមិនឆ្លើយនឹងសំណួរចៅក្រមនិងតំណាងអយ្យការ ដោយសារគាត់គ្មានជំនឿលើប្រព័ន្ធតុលាការបច្ចុប្បន្ន។
លោកថា៖ «សំណួរទាំងអស់ជាសំណួរចាក់ដោត ហើយមែនទែនទៅឯកសារដែលចោទខ្ញុំ គឺខ្ញុំមិនមានឯកសារទេ ដូច្នេះហើយខ្ញុំអត់មានអីជាឯកសារ ដើម្បីខ្ញុំឆ្លើយទៅសំណួរនោះទេ។ ទី២ ខ្ញុំអត់មានជំនឿថា រាល់ការឆ្លើយរបស់ខ្ញុំទទួលលទ្ធផលល្អទេ សម្រាប់ខ្ញុំទទួលបានយុត្តិធម៌ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះទេ ដោយសារ ការប្ដឹងចោទប្រកាន់ខ្ញុំពីទោសក្បត់ជាតិនេះគឺជារឿងនយោបាយសុទ្ធសាធ ចំណុចតែមួយគត់ទាល់តែមានដំណោះស្រាយនយោបាយ ទើបខ្ញុំគេចផុតពីការចោទប្រកាន់»។
នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោកស្រី ចក់ សុភាព ដែលបានចូលរួមតាមដានសវនាការនៅថ្ងៃនេះ បង្ហាញការសោកស្ដាយចំពោះការចោទប្រកាន់សកម្មជនអតីតគណបក្សប្រឆាំង ពីបទក្បត់ជាតិ និងការជជីកសួរពាក្យពេចន៍របស់តុលាការ។ លោកស្រីចាត់ទុកការចោទប្រកាន់នេះថា កំពុងប្រឆាំងនឹងប្រជាពលរដ្ឋ ទាំងដែលពួកគេមិនបានធ្វើអ្វីឱ្យបាត់បង់ផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេសជាតិ។
លោកស្រីថា៖ «បើគ្រាន់តែជាការបារម្ភលើការចូលរួមចំណែកក្នុងសង្គម ក្នុងការចង់ឃើញប្រទេសយើងមានការប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតបា្រកដ នោះខ្ញុំគិតថា វាជាការយល់នឹងរបត់មួយ គឺការចួលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជាជាងការបន្តហែកហួរគ្នា ហើយក្នុងការចោទប្រកាន់ដោយគ្រាន់តែការបញ្ចេញទស្សនៈយោបល់ដោយមាននិន្នាការទៅគណបក្សណាមួយដែលមិនស្របនឹងរដ្ឋាភិបាល»។
អ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត បានសរសេរលើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុកកាលពីម្សិលមិញថា លោកស្រីបាននិងកំពុងដានយ៉ាងដិតដល់នូវវិធានការផ្លូវច្បាប់និងដំណើរការនីតិវិធីរបស់តុលាការទៅលើសមាជិកនិងអ្នកគាំទ្រមួយចំនួនរបស់អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានរំលាយ។
ក្រៅពីធ្វើការតាមដាន លោកស្រីក៏បង្ហាញកង្វល់អំពីការជំនុំជម្រះក្តីដែលមានលក្ខណៈទ្រង់ ទ្រាយធំទៅលើមនុស្សដល់ទៅ៦០នាក់ដែលបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃនេះ រួមនឹងការកាត់ទោសកំបាំងមុខ បើទោះជាជនជាប់ចោទបានព្យាយាមវិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញ ដើម្បីចូលរួមក្នុងការជំនុំជម្រះក្តីនេះក៏ដោយ។
លោកស្រីក៏បានស្នើយ៉ាងទទូចដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គោរពសិទ្ធិទទួលបាននូវការជម្រះក្តីប្រកបដោយយុត្តិធម៌ដល់បុគ្គលទាំងនោះ ដូចដែលមានចែងក្នុងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយដែលប្រទេសកម្ពុជាជារដ្ឋភាគី៕
