រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក វេង សាខុន កំពុងសិក្សាពីបច្ចេកទេសនិងមូលហេតុដែលធ្វើឱ្យវៀតណាមអាចមានលទ្ធភាពនាំត្រីចូលមកប្រទេសកម្ពុជាបានយ៉ាងគំហុក។
ការលើកឡើងរបស់លោករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជារូបនេះ ធ្វើឡើងស្របពេលដែលក្រសួងពាណិជ្ជកម្មវៀតណាមបានប្រតិកម្មនឹងការផ្អាកការនាំចូលត្រីចិញ្ចឹមចំនួន៤ប្រភេទពីវៀតណាមដោយភាគីកម្ពុជា។ ការផ្អាកការនាំចូលត្រីពីរៀតណាមជាបណ្តោះអាសន្ននេះ ត្រូវបានក្រសួងកសិកម្មកម្ពុជាបញ្ជាក់ថា ដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហាត្រីចិញ្ចឹមក្នុងស្រុកដែលកំពុងកើនឡើង ប៉ុន្តែពិបាករកទីផ្សារ។
លោក វេង សាខុន ប្រាប់ VOD នៅថ្ងៃពុធ ទី០៣ ខែកុម្ភៈ ម្សិលមិញថា ការផ្អាកការនាំចូលត្រីពីវៀតណាម គឺធ្វើឡើងជាបណ្តោះអាសន្ន និងក្នុងកម្រិតតិចតួចប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីជួយពលរដ្ឋដែលបានខ្ចីប្រាក់ពីធនាគារសម្រាប់បោះទុនចិញ្ចឹមត្រីបានផលហើយ តែគ្មានទីផ្សារ។
លោកថា៖ «មិនមែនហាមឃាត់ដាច់ខាតទេ គ្រាន់តែផ្អាកជាបណ្តោះអាសន្ន ប៉ុន្តែវៀតណាមនោះគាត់ធ្វើជ្រុលហួសហេតុ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «នេះគឺជាអ្វីដែលជាកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយរឿងការនាំចូលនៅតែនាំចូលតើ! គ្រាន់តែដោះស្រាយតែអាណាដែលវាចោលតើ!»
លោក វេង សាខុន បន្ថែមថា ក្រសួងកសិកម្មក៏កំពុងសិក្សាលើមូលហេតុដែលនាំឱ្យមានការនាំចូលផលត្រីក្នុងបរិមាណច្រើនលើសលុបពីប្រទេសវៀតណាម ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ទីផ្សារត្រីក្នុងស្រុកផងដែរ។
លោកថា៖ «អ្វីដែលសំខាន់គឺយើងកំពុងតែត្រួតពិនិត្យមើលនូវបច្ចេកទេសការនាំចូល។ មូលហេតុអ្វីបានជាវាដល់ថ្នាក់ដែលខ្មែរហ្នឹងចិញ្ចឹមលែងបាន? វាជះឥទ្ធិពលទៅដល់រឿងប្រើប្រាស់របស់គេហួសហេតុ។ ជួនកាលវានាំចូលច្រើនគំហុកពេក […] វាធ្វើឱ្យជះឥទ្ធិពលដល់តម្លៃនៃការផលិតក្នុងស្រុករបស់យើង»។
ក្រោយកម្ពុជាបានផ្អាកការចាំចូលត្រីប្រា ត្រីពោ ត្រីអណ្តែង និងត្រីឆ្តោ ពីប្រទេសវៀតណាម ក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម របស់សាធារណរដ្ឋវៀតណាម ផ្ញើលិខិតទៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ស្នើឱ្យពិចារណាដកវិធានការនេះវិញ។
បើតាមសម្រង់សំណេរក្នុងលិខិតបកប្រែក្រៅផ្លូវការមួយដែល VOD ទទួលបាន រដ្ឋមន្រ្តីពាណិជ្ជកម្មវៀតណាម Tran Tuan Anh លើកឡើងថា៖ «ការហាមឃាត់ការនាំចូលត្រីបួនប្រភេទខាងលើរបស់កម្ពុជា អាចប្រឆាំងនឹងស្មារតីសេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្ម របស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក [WTO] និងសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន ដែលមានប្រទេសទាំងពីរជាសមាជិក»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា លោក ស៊ាង ថៃ ប្រាប់ថា ក្រសួងមិនអាចឆ្លើយតបចំពោះសំណើរបស់ភាគីវៀតណាមបាននៅឡើយ ដោយរង់ចាំក្រុមការងារអន្តរក្រសួងពិនិត្យនិងពិភាក្សាលើឯកសារពាក់ព័ន្ធដែលភាគីវៀតណាមបានលើកឡើងជាមុនសិន។
លោក ស៊ាង ថៃ មានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំមិនអាចវាយតម្លៃបានទេ នៅក្រុមការងារគាត់ធ្វើកិច្ចការ គាត់វិភាគលើកិច្ចការហ្នឹងសិនណា។ ខ្ញុំអត់អាចមើលទៅ ហើយខ្ញុំថាបានទេ ទុករយៈពេលឱ្យក្រុមការងារគេសិក្សាទៅលើឯកសារទាំងអស់ហ្នឹងសិន»។
ម្ចាស់កសិដ្ឋានផលិតពូជត្រីមួយរូបនៅស្រុកព្រៃឈរ ខេត្តកំពង់ចាម លោក ឃឹម ឆៃយ៉ា លើកឡើងថា ចាប់តាំងពីកម្ពុជាផ្អាកការនាំចូលត្រី៤ប្រភេទពីវៀតណាមកាលពីខែមុនមក លោកអាចលក់កូនត្រីប្រា និងត្រីអណ្តែង ទៅឱ្យអតិថិជនកើនពី៤០គីឡូដល់១០០គីឡូក្នុងមួយថ្ងៃ ដែលកាលពីមុននោះ លោកលក់បានតែប្រមាណ២០ទៅ៤០គីឡូតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកបានបន្ថែមថា ប្រសិនបើមានការជំរុញពីរដ្ឋាភិបាល ពលរដ្ឋកាន់តែច្រើននឹងងាកមកចាប់មុខរបរមួយនេះដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ជីវភាព ដោយសារត្រីងាយស្រួលចិញ្ចឹម មិនពិបាកក្នុងការថែទាំ និងអាចធ្វើនៅពេលទំនេរបាន។
លោក ឃឹម ឆៃយ៉ា ប្រាប់ថា៖ «រដ្ឋាភិបាលដែលគាត់បិទការនាំចូលត្រីពីវៀតណាមហ្នឹងបានមែន ប្រជាពលរដ្ឋប្រាកដជាពង្រីកការចិញ្ចឹម ការដាំដុះនៅក្នុងស្រុកយើងបានច្រើន។ ព្រោះទីផ្សារវារីកចម្រើន វាឡើង វាអាចថា យើងអាចផ្គត់ផ្គង់ក្នុងស្រុកបាន ហើយជីវភាពគាត់អាចថាអាចផ្គត់ផ្គង់ការចំណាយក្នុងគ្រួសារបានសមរម្យ»។
ប្រធានសមាគមវារីវប្បកម្មកម្ពុជា លោក សុខ រ៉ាដេន លើកឡើងក្នុងលិខិតមួយចុះថ្ងៃទី៤ ខែកុម្ភៈថា ការផ្អាកការនាំចូលត្រីទាំង៤ប្រភេទ ពិតជាបានជួយសម្រួលច្រើនដល់អ្នកចិញ្ចឹមត្រីនៅកម្ពុជា ជាពិសេសដោះស្រាយបញ្ហាត្រីលក់មិនចេញ។
ក្នុងលិខិតដដែល លោកថា បច្ចុប្បន្នផលត្រីចិញ្ចឹមរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរមានបរិមាណគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារពេញ១ឆមាសឆ្នាំ២០២១នេះ ដោយមិនចាំបាច់ត្រូវការត្រីនាំចូលនោះទេ។ លោកបន្ថែមថា ការបន្តផ្អាកការនាំចូលត្រីពីខាងក្រៅ នឹងជួយពលរដ្ឋងាកមកចាប់មុខរបរចិញ្ចឹមត្រីកាន់តែច្រើន ហើយនិងបោះបង់ការធ្វើចំណាកស្រុកទៅក្រៅប្រទេស។
លោក សុខ រ៉ាដេន លើកឡើងក្នុងលិខិតនោះថា៖ «ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បន្តផ្អាកការនាំចូលជាបណ្តោះអាសន្ននូវផលិតផលជលផលគ្រប់ប្រភេទ ដែលប្រជាវារីវប្បករកម្ពុជាយើងអាចផលិតបាន រយៈពេលយូរទៅមុខទៀត ដើម្បីលើកទឹកចិត្តឱ្យបងប្អូនវារីវប្បករកម្ពុជាយើងកសាងផែនការផលិតយូរអង្វែង និងបង្កើនការវិនិយោគទៅលើវិស័យនេះប្រកបដោយទំនុកចិត្តខ្ពស់»។
តាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ដែលវីអូឌីទទួលបានឱ្យដឹងថាក្នុងឆ្នាំ២០២០ កម្ពុជាផលិតបានត្រីចំនួនជាង៤០០ពាន់តោន (៤០០ ៤០០ តោន) កើនជាង៣០ភាគរយ ធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៩ ដែលផលិតបានជាង៣០០ពាន់តោន (៣០៧ ៤០៨ តោន)។ ដោយឡែក នៅឆ្នាំ២០២០ កម្ពុជានាំចូលត្រីពីវៀតណាមក្នុងបរិមាណជាង១៦,៧ ពាន់តោន កើនជាង២០ភាគរយ ធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៩ ដែលមាន១២,៧ពាន់តោន៕