សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក ជំរុញឱ្យកែលម្អបទ«ញុះញង់» មាត្រា៤៩៤ និង៤៩៥ ដោយយកមាត្រា៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌមកអនុវត្តឱ្យបានម៉ឺងមាត់ ដើម្បីទប់ស្កាត់ការចោទប្រកាន់ប្រជាពលរដ្ឋដែលគ្រាន់តែប្រើសិទ្ធិបញ្ចេញមតិដោយសន្តិវិធីក្នុងការទាមទារឱ្យមានការទទួលខុសត្រូវពីអង្គការរដ្ឋ។
ក្រមព្រហ្មទណ្ឌមាត្រា៥ ចែងថា៖ «ក្នុងរឿងព្រហ្មទណ្ឌ ច្បាប់ត្រូវបកស្រាយយ៉ាងតឹងរ៉ឹង។ ចៅក្រមមិនអាចពង្រីកវិសាលភាពអនុវត្ត ឬប្រព្រឹត្តតាមសទិសភាព [ភាពស្រដៀង] បានឡើយ»។
ក្នុងរបាយការណ៍ស្តីពីស្ថានភាពសេរីភាពមូលដ្ឋានឆ្នាំ២០២០ អាដហុកនិយាយថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០កន្លងទៅនេះ យ៉ាងហោចណាស់មានបាតុករប្រមាណ៥នាក់បានរងរបួសពីការបង្ក្រាបដោយអំពើហិង្សាពីសំណាក់កងកម្លាំងសមត្ថកិច្ច ហើយ៣៥នាក់ត្រូវបានចាប់ឃុំខ្លួនដាក់ពន្ធនាគារ ដែលជាទូទៅត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទ«ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម» ក្រោមបទប្បញ្ញត្តិមាត្រា៤៩៤ និង៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
មាត្រាទាំងពីរនៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌនេះ ក៏បានចោទប្រកាន់ព្រះតេជគុណ កើត សារ៉ាយ ព្រះសង្ឃនៃក្រុមយុវជនខ្មែរថាវរៈ និងយុវជន មាន ព្រហ្មមុនី អនុប្រធានសមាគមនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ ដោយសារតែពួកគេគ្រោងដឹងនាំធ្វើបាតុកម្មដោយអហិង្សានិងសន្តិវិធី ដើម្បីទាមទារឱ្យមានយុត្តិធម៌សង្គមនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យនៅរាជធានីភ្នំពេញ។
ដូចគ្នានេះដែរ អាដហុកកត់សម្គាល់ទៀតថា សកម្មជននយោបាយ៣៧នាក់ត្រូវបានចាប់ឃុំខ្លួនរួមទាំងលោក សួង សុភ័ណ្ឌ ប្រធានគណបក្សខ្មែរឈ្នះ ដែលពួកគេភាគច្រើនត្រូវបានចោទពីបទដូចគ្នាក្រោមមាត្រាទាំងពីរនេះ។
អាដហុកនិយាយទៀតថា មនុស្ស៥៣នាក់ជាសកម្មជនគណបក្សប្រឆាំង រងការគំរាមកំហែង និងចាប់ខ្លួន ដោយគ្រាន់តែបន្តការជួបជុំ ជុំវិញការចែករំលែកព័ត៌មានឬបង្ហោះសារតាមបណ្តាញសង្គមផ្សេងៗ ក្នុងនោះ ១៦នាក់ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចហៅទៅសាកសួរឱ្យធ្វើកិច្ចសន្យា និង ១០នាក់ផ្សេងទៀតរងការវាយឱ្យរងរបួសស្នាមដោយជនមិនស្គាល់មុខ ដែលជាទូទៅសមត្ថកិច្ចមិនដែលចាប់បានជនដៃដល់យកមកផ្តន្ទាទោសនោះឡើយ។
អាដហុករកឃើញទៀតថា ជម្លោះនយោបាយរវាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺជាមូលហេតុចម្បងនៃការធ្លាក់ចុះការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងសេរីភាពមូលដ្ឋាន។
ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សមួយនេះទាមទារឱ្យធ្វើសម្បទាននយោបាយក្នុងស្មារតីបង្រួបបង្រួមជាតិ ត្រូវដោះលែងសកម្មជនបរិស្ថាននិងនយោបាយ ធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់មួយចំនួនឡើងវិញ រួមទាំងត្រូវ៖
«កែលម្អប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ក្នុងការអនុវត្តច្បាប់នៅតាមស្ថាប័នតុលាការ ដោយយកមាត្រា៥ ក្រមព្រហ្មទណ្ឌមកអនុវត្តឱ្យបានម៉ឺងម៉ាត់ ដោយមិនត្រូវបកស្រាយពន្លាត ដើម្បីចោទប្រកាន់លើពលរដ្ឋដែលគ្រាន់តែប្រើសិទ្ធិបញ្ចេញមតិនិងជួបជុំដោយសន្តិវិធីក្នុងការទាមទារឱ្យមានការទទួលខុសត្រូវពីអង្គការរដ្ឋ ទៅតាមមាត្រា៤៩៤ មាត្រា៤៩៥ និងមាត្រា៤៩៦ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ»។
ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន សុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយជុំវិញរបាយការណ៍របស់សមាគមអាដហុកនេះទេ ដោយជំរុញឱ្យទៅសួរក្រសួងយុត្តិធម៌។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន បានច្រានចោលការរកឃើញរបស់អាដហុកនេះ ដោយថា វិធានការចាប់ខ្លួនមនុស្សមួយចំនួនកន្លងមកនេះជាការអនុវត្តច្បាប់ មិនមែនជាដើមចមធ្វើឱ្យសិទ្ធិមនុស្សធ្លាក់ចុះទេ តែវាជាការពង្រឹងនីតិរដ្ឋ។
លោក ជិន ម៉ាលីន ប្រាប់ថា៖ «វិធានការច្បាប់ទៅលើអ្នកបំពានច្បាប់ គឺជាសកម្មភាពលើកស្ទួយសិទ្ធិសេរីភាពនៃការលើកស្ទួយនីតិរដ្ឋទៅវិញទេ។ […] គូកន បក្ខពួកគាត់ ដែលប្រឈមនឹងមុខច្បាប់ ដោយសារតែប្រព្រឹត្តល្មើសទៅនឹងច្បាប់ មិនមែនជាការអនុវត្តសិទ្ធិតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យទេ»។
អ្នកឃ្លាំមើលការអភិវឌ្ឍសង្គម លោកបណ្ឌិត សេង សារី យល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលនិងក្រុមសិទ្ធិមនុស្សនៅតែបន្តខ្វែងគំនិតគ្នា ជុំវិញបញ្ហាការធ្លាក់ចុះនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
លោកបណ្ឌិត សេង សារី ប្រាប់ថា៖ «យើងឃើញបច្ចុប្បន្ននេះ អង្គការសង្គមស៊ីវិលហាក់ដូចជាសត្រូវ ឬក៏ក្រុមដែលធ្វើការប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល។ នេះរដ្ឋាភិបាលគាត់មើលអ៊ីចឹង ក៏ប៉ុន្តែ បើក្នុងសភាពហុបក្ស យើងមើលឃើញថា អង្គការសង្គមស៊ីវិលរបស់រដ្ឋាភិបាល ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ដែលជួយបំពេញចម្លោះប្រហោងដែលរដ្ឋាភិបាលទៅអត់ដល់»។
របាយការណ៍ដដែលនិយាយទៀតថា រយៈពេល១២ខែមកនេះ អាដហុករកឃើញសកម្មភាពនៃការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញនិងការរំលោភបំពានសេរីភាពមូលដ្ឋានស៊ីវិល បានកើតឡើង១៧៨ករណី ដែលលទ្ធផលនៃការរកឃើញនេះ កើតចេញពីការឃ្លាំមើលរបស់បុគ្គលិកខ្លួននៅតាមបណ្តារាជធានី-ខេត្តចំនួន១៨។
ក្នុងនោះ ការជួបជុំយ៉ាងហោច១០៥ករណីនៃសកម្មភាពជួបជុំផ្សព្វផ្សាយបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាល ឬសិក្ខាសាលារបស់សហគមន៍និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ត្រូវរងការរឹតត្បិតនិងរារាំងពីសំណាក់អាជ្ញាធរ ទោះបីសិទ្ធិនេះធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញក្ដី។ ២៥ករណីក្នុងចំណោម៤០ករណីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ កសិករ កម្មករ សកម្មជនបរិស្ថាន សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងសកម្មជននយោបាយ ដើម្បីទាមទាររកដំណោះស្រាយពីការរំលោភដីធ្លី ធនធានធម្មជាតិ ក៏ដូចជាទាមទារឱ្យមានយុត្តិធម៌សង្គមជាដើម ត្រូវបានរារាំង រងការគំរាមកំហែង និងបង្ក្រាបពីសំណាក់សមត្ថកិច្ច៕
