សមត្ថកិច្ចបានឱ្យដឹងថា ស្ថាប័នជំនាញបន្តស្រាវជ្រាវ និងអំពាវនាវឱ្យអ្នកពាក់ព័ន្ធបង្ហាញអត្តសញ្ញាណឃាតករដែលបាញ់សម្លាប់មនុស្សពីរនាក់ កាលពីសប្តាហ៍មុន ដោយសាររឿងចរាចរណ៍។
អ្នកនាំពាក្យស្នងការរាជធានីភ្នំពេញ លោក សាន សុខសីហា ប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃនេះថា ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធកំពុងបន្តស្រាវជ្រាវរកឃាតករដែលបាញ់សម្លាប់មនុស្សពីរនាក់និងម្នាក់ទៀតរងរបួសធ្ងន់ នៅចំណុចមុខហាងលក់ទូរសព្ទ«ពន្លកថ្មី» ក្នុងបុរី ប៊ុនហួរ សង្កាត់ចោមចៅ២ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ នៅវេលាម៉ោងជាង៩យប់ ថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ ដោយយកចិត្តទុកដាក់។
ករណីនេះ លោកថា សមត្ថកិច្ចបានរកឃើញតម្រុយខ្លះហើយ ប៉ុន្តែសមត្ថកិច្ចមិនបង្ហាញជាសាធារណៈនោះទេ ដោយថា កុំឱ្យប៉ះពាល់ដល់នីតិវិធីនៃការស៊ើបអង្កេត។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «សមត្ថកិច្ចជំនាញកំពុងស្រាវជ្រាវរកមុខសញ្ញានេះដែរ ព្រោះយើងមានប្រភពកាមេរ៉ា។ ហើយធម្មតា ការងារជំនាញ យើងមិនអាចបើកចំហទូទៅបានទេ ក្នុងដំណាក់កាលស្រាវជ្រាវរកមុខសញ្ញា [ជនល្មើស] កាលណាយើងបង្ហើប មុខសញ្ញាកាន់តែរត់គេចទៅឆ្ងាយ ទុកឱ្យជំនាញគេស្រាវជ្រាវសិន ព្រោះអ្នកជំនាញត្រូវការពេលវេលា»។
ចំណែក មេបញ្ជាការរងកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស និងជាមេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថរាជធានីភ្នំពេញ លោក រ័ត្ន ស៊្រាង មានប្រសាសន៍ប្រហាក់ប្រហែលនឹងលោក សុខសីហា ដែរ។ ប៉ុន្តែលោកអំពាវនាវទៅអ្នកដែលស្គាល់អត្តសញ្ញាណជនល្មើស ត្រូវរាយការណ៍មកសមត្ថកិច្ច ដើម្បីពន្លឿននីតិវិធីចាប់ជនល្មើសមកអនុវត្តច្បាប់។
លោកអំពាវនាវដូច្នេះថា៖ «បើអ្នកដែលឃើញហេតុការណ៍ចេញមកប្រាប់សមត្ថកិច្ចពីអត្តសញ្ញាណជនល្មើស អាចរួចខ្លួន។ ចំណែកអ្នកមកជាមួយជនល្មើស គាត់ឃើញជនល្មើសប្រព្រឹត្តបទល្មើស គាត់រាយការណ៍មកសមត្ថកិច្ចតាមច្បាប់ នឹងមានការសម្រាលទោស ប៉ុន្តែបើគាត់មិនចេញមកសារភាពទេ គាត់ជាសហចារី គាត់មិនបានចូលរួមជាមួយជនល្មើស តែគាត់ចូលរួមលាក់បាំងអត្តសញ្ញាណជនល្មើស តាមច្បាប់មានទោសដូចគ្នា ទោះគាត់មិនបានប្រព្រឹត្តក៏ដោយ»។
ជាមួយគ្នានេះដែរ បញ្ជាការដ្ឋានកងរាជអាវុធហត្ថរាជធានីភ្នំពេញ ក៏បានបញ្ជាក់នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនកាលពីរសៀលថ្ងៃម្សិលមិញដែរថា ដោយយោងទៅលើវីដេអូឃ្លីបដែលបានផ្សព្វផ្សាយក្នុងបណ្តាញសង្គម សមត្ថកិច្ចក្តាប់បានមុខសញ្ញាបណ្តើរៗហើយ ក្នុងនោះឃើញមានតែជនល្មើសដៃដល់ម្នាក់គត់ដែលឃោរឃៅ មិនអាចលើកលែងឱ្យបាន។ ចំណែកបក្ខពួកផ្សេងទៀតមានការពាក់ព័ន្ធស្រាល ខណៈម្ចាស់កាំភ្លើងក៏មិនបានចូលរួមវាយតប់ និងព្យាយាមរារាំងជនដៃដល់កុំឱ្យបាញ់ផងដែរ។
ករណីនេះ បញ្ជាការដ្ឋានកងរាជអាវុធហត្ថ បានអំពាវនាវដល់អ្នកដែលចូលរួមធ្វើសកម្មភាពជាមួយជនដៃដល់ ចេញមុខសារភាព ដើម្បីចៀសវាងការផ្តន្ទាទោសទោសធ្ងន់ធ្ងរ ឬនឹងទទួលបានការសម្រាលទោសពីច្បាប់។
សមត្ថកិច្ចបញ្ជាក់ថា ព័ត៌មានបឋម ដើមចមដែលនាំឱ្យមានការបាញ់សម្លាប់គ្នានោះ ដោយសារ មានទំនាស់គ្នាបន្តិចបន្តួចរឿងចតរថយន្តនៅមុខផ្ទះ នៅកន្លែងដែលមានការផឹកស៊ីក្នុងពិធីសែនចូលឆ្នាំចិន។ ក្រោយពីចរចាគ្នាមិនត្រូវ ក៏បានកើតជាការផ្ទុះអាវុធតែម្តង ដោយជនបង្កបានបាញ់ជាច្រើនគ្រាប់សំដៅលើជនរងគ្រោះទាំង៣នាក់ បណ្តាលឱ្យស្លាប់ពីរនាក់នៅកន្លែងកើតហេតុ និងម្នាក់ទៀតរងរបួសធ្ងន់។
ជនរងគ្រោះទាំង៣នាក់នោះ ឈ្មោះ សៀក លឹម អាយុ២៥ឆ្នាំ ស្លាប់នៅមន្ទីរពេទ្យលោកសង្ឃ, ឈ្មោះ សុខ សុីដេត អាយុ៤០ឆ្នាំ ស្លាប់នៅមន្ទីរពេទ្យលោកសង្ឃ, ឈ្មោះ បូរ រ៉ាភី អាយុ៤៦ឆ្នាំ កំពុងសម្រាកព្យាបាលជំងឺនៅមន្ទីរពេទ្យរុស្សុី។
កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ថ្មីៗនេះ សង្គមស៊ីវិល ក៏បានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភពីអសន្តិសុខក្នុងសង្គម ក្រោយពីជនល្មើសប្រើកាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់មនុស្ស២នាក់និងរបួសធ្ងន់ម្នាក់ ដោយសាររឿងស្ទះចរាចរណ៍ នៅក្នុងខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យនេះផងដែរ។
នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ការបាញ់បោះបណ្តាលឱ្យមានមនុស្សស្លាប់ ដោយសារតែរឿងស្ទះចរាចរណ៍ និងការបើកបរមិនចេះអធ្យាស្រ័យគ្នានោះ បានបង្កជាក្តីបារម្ភមួយសម្រាប់សង្គមជាតិ។
លោកបន្តថា បើសិនជាអាជ្ញាធរមិនចាប់ជនបង្កហិង្សាមកផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ទេ នោះនឹងធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋឬអ្នកបើកបរមួយចំនួននៅតែមានការភ័យខ្លាច នាំឱ្យមានអសន្តិសុខក្នុងសង្គមជាដើម។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «បញ្ហាប្រឈម វាអាចទៅជាបង្កើតភាពភ័យខ្លាច បារម្ភចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ វាដូចជាប្រទេសមួយមានច្បាប់ហើយ មិនត្រូវបានគេអនុវត្ត វាក្លាយទៅជាការប្រើប្រាស់អាវុធជាអនាធិបតេយ្យ អញ្ចឹងត្រូវទប់ស្កាត់និងចាត់វិធានការឱ្យបានតឹងរ៉ឹង»។
ចំណែកប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យ លោក ប៉ា ចន្ទរឿន សង្កេតឃើញជាទូទៅថា ដើមចមដែលនាំឱ្យមានការបាញ់បោះជុំវិញរឿងចរាចរណ៍ ដោយសារការគ្រប់គ្រងអាវុធជាតិផ្ទុះនៅមានភាពធូររលុងនៅឡើយ ដែលនាំឱ្យជនល្មើសមានឱកាសយកកាំភ្លើងទាំងនោះទៅបាញ់សម្លាប់គ្នាយ៉ាងអនាធិបតេយ្យបែបនេះ។
មួយវិញទៀត លោកថា បញ្ហាកកស្ទះចរាចរណ៍ញឹកញាប់ ក៏ជាដើមចមនាំឱ្យអ្នកបើកបរមួម៉ៅ និងឈានដល់ប្រព្រឹត្តបទល្មើសផ្សេងៗជាដើម។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «បើកាលណារឿងនេះវាកើតឡើងជាញឹកញាប់ នៅពេលនោះ សុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់អ្នកធ្វើដំណើរនៅក្នុងទីក្រុង នឹងប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ ទៅជាផលវិបាក គាត់អាចកើតជាការទាស់ទែង ចាប់ពីពាក្យសម្តីរហូតដល់ការវាយតប់គ្នា រហូតដល់របួសស្នាម ឬក៏អាចឈានដល់ការបាត់បង់ជីវិតក៏មានដែរ»។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព (PDP-Center) លោក យង់ គឹមអេង មានប្រសាសន៍ថា នៅពេលមានបញ្ហាកកស្ទះចរាចរណ៍ ប្រជាពលរដ្ឋត្រូវចេះអត់ធ្មត់និងរកដំណោះស្រាយជជែកគ្នា ជាជាងការប្រើអំពើហិង្សាបណ្តាលឱ្យមានអ្នករងរបួសនិងស្លាប់។ លោកបានជំរុញទៅសមត្ថកិច្ចពង្រឹងវិធានការស្រាវជ្រាវនិងចាប់ជនល្មើសដែលប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សាយកមកផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់៕
