របាយការណ៍របស់អង្គការដែលធ្វើការផ្នែកអភិរក្សសត្វ បានលើកឡើងថា មួយភាគបីនៃប្រភេទត្រីទឹកសាបនៅលើពិភពលោក ក្នុងនោះក៏មានប្រភេទត្រីទឹកសាបមួយចំនួននៅកម្ពុជាដែលជិតផុតពូជបំផុត បានរងនូវការគំរាមកំហែងកាន់តែខ្លាំង នឹងអាចរងនូវការផុតពូជ ដោយសារការនេសាទហួសកម្រិត ការជួញដូរនៅលើទីផ្សារ និងកត្តាផ្សេងៗមួយចំនួនទៀត។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គការមូលនិធិសកលសម្រាប់ធម្មជាតិ (WWF-Cambodia) ថ្ងៃទី០៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ ឱ្យដឹងថា យោងតាមរបាយការណ៍ ស្តីពី «ប្រភេទត្រីទឹកសាបនៅលើពិភពលោក» ដែលចេញដោយអង្គការចំនួន១៦នៅលើសកលលោក បង្ហាញថា ត្រីទឹកសាបជាច្រើនប្រភេទបាននិងកំពុងរងនូវការគំរាមកំហែងកាន់តែខ្លាំងឡើង ក្នុងនោះមួយភាគបីនៃប្រភេទត្រីទាំងនោះកំពុងទទួលរងការផុតពូជ។
របាយការណ៍ដដែលនោះបានពណ៌នាលម្អិតពីប្រភេទត្រីទឹកសាបជាច្រើនប្រភេទ រួមទាំងប្រភេទត្រីដែលទើបតែស្រាវជ្រាវរកឃើញថ្មីៗសុរបប្រមាណ ១៨ ០៧៥ ប្រភេទ ដែលជាចំនួនច្រើនជាងពាក់កណ្តាលនៃប្រភេទត្រីទាំងអស់ក្នុងពិភពលោក។ តែយ៉ាងណា របាយការណ៍បញ្ជាក់ថា ត្រីទឹកសាបនៅបន្តទទួលបានការផ្តល់តម្លៃទាប និងមិនទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការអភិរក្ស ដែលនាំឱ្យត្រីទឹកសាបរាប់ពាន់ប្រភេទកំពុងឈានទៅរកការវិនាសផុតពូជ។
របាយការណ៍បញ្ជាក់ថា៖ «ជាក់ស្តែង ត្រីទឹកសាបចំនួន៨០ប្រភេទត្រូវបានចាត់ជាប្រភេទផុតពូជ ក្នុងបញ្ជីក្រហមនៃប្រភេទសត្វទទួលរងគ្រោះ របស់សហភាពអន្ដរជាតិដើម្បីការអភិរក្សធម្មជាតិ [IUCN] ក្នុងនោះ រួមមានទាំងត្រីទឹកសាបចំនួន១៦ប្រភេទ ដែលបានកត់ត្រាជាប្រភេទផុតពូជក្នុងឆ្នាំ២០២០ផងដែរ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ចំនួនត្រីទឹកសាបដែលជាប្រភេទត្រីបម្លាស់ទី បានធ្លាក់ចុះ៧៦ភាគរយ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧០ ហើយពពួកត្រីមេពូជបានធ្លាក់ចុះ៩៤ភាគរយ»។
របាយការណ៍ដដែលនោះបានគូសបញ្ជាក់ថា កត្តាគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរចំពោះប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីទឹកសាប និងត្រីទឹកសាបនោះ រួមមាន ការនេសាទហួសកម្រិតនិងការប្រើប្រាស់មធ្យោបាយនេសាទបែបបំផ្លិចបំផ្លាញ ការបំផ្លាញទីជម្រក ការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គីសនីកាត់ដងទន្លេ ការប្រើប្រាស់បរិមាណទឹកហួសកម្រិតសម្រាប់ការស្រោចស្រព និងការបំពុលដែលមានប្រភពចេញពីការប្រើប្រាស់ទឹកតាមគេហដ្ឋាន ការប្រើប្រាស់ទឹកសម្រាប់វិស័យកសិកម្មនិងឧស្សាហកម្មជាដើម។
បន្ថែមលើនេះទៀត របាយការណ៍ថា ត្រីទឹកសាបកំពុងតែទទួលរងនូវហានិភ័យពីការហូរចូលប្រភេទត្រីរាតត្បាតមកពីប្រភពខាងក្រៅ និងផលប៉ះពាល់ពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ក៏ដូចជាការបូមខ្សាច់ដែលគ្មាននិរន្ដរភាព និងបទល្មើសសត្វព្រៃផងដែរ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គការ WWF កម្ពុជា បានលើកយករបាយការណ៍វាយតម្លៃបឋមមួយស្តីពី «ការជួញដូរត្រី និងនេសាទខុសច្បាប់ឆ្នាំ២០២០» ដែលបង្ហាញថា ត្រីគល់រាំង និងត្រីត្រសក់ក្រហម ដែលត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ជាប្រភេទរងគ្រោះជិតផុតពូជបំផុតក្នុងពិភពលោកនិងកម្ពុជា និងត្រីក្របី ត្រីខ្លា ត្រីត្រចៀកដំរី ដែលត្រូវចាត់ថ្នាក់ជាប្រភេទរងគ្រោះជិតផុតពូជនៅកម្ពុជា ត្រូវបានគេជួញដូរនិងលក់តាមទីផ្សារក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជានាំចេញទៅលក់នៅប្រទេសជិតខាង។
នាយកអង្គការ WWF កម្ពុជា លោក សេង ទៀក មានប្រសាសន៍ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានថា ត្រីទឹកសាបទាំងនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់សហគមន៍មូលដ្ឋាន ប៉ុន្តែត្រីទាំងនេះមិនសូវទទួលបានការផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់នោះទេ។
លោកថា៖ «ត្រីទាំងនេះមានសារៈសំខាន់ចាំបាច់សម្រាប់សុខភាពមនុស្សនិងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីទឹកសាបទាំងមូល ដែលមនុស្សនិងជីវិតនៅលើផែនដីទាំងអស់ពឹងអាស្រ័យ។ សារៈសំខាន់ទាំងអស់នេះទាមទារឱ្យយើងទាំងអស់គ្នាត្រូវផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់និងចងចាំជានិច្ច»។
នាយកកម្មវិធីធនធានទឹកសាបអន្តរជាតិនៃអង្គការ WWF លោក ស្ទួត អរ (Stuart Orr) មានប្រសាសន៍ថា ភាពចាំបាច់ដែលគួរធ្វើសម្រាប់បច្ចុប្បន្ន គឺការទទួលស្គាល់នូវគុណតម្លៃរបស់ត្រីទឹកសាប និងធនធានជលផលទឹកសាប ដើម្បីឱ្យរដ្ឋាភិបាលអាចកំណត់គោលដៅនិងមានដំណោះស្រាយថ្មីៗ ដូចជា ការកំណត់ជាអាទិភាពក្នុងកិច្ចការពារនិងការស្តារឡើងវិញនូវប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីទឹកសាប។
លោកថា៖ «យើងទាំងអស់គ្នាត្រូវការភាពជាដៃគូនិងភាពច្នៃប្រឌិត តាមរយៈចំណាត់ការសកម្មភាពរួម ដោយមានការចូលរួមពីរដ្ឋាភិបាល វិស័យធុរកិច្ច អ្នកវិនិយោគ សង្គមស៊ីវិល និងសហគមន៍»។
វីអូឌី មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក វេង សាខុន បានទេនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ។
បើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គការ WWF កម្ពុជា ធនធានជលផលទឹកសាប គឺជាប្រភពប្រូតេអ៊ីនចម្បងបំផុតសម្រាប់មនុស្ស២០០លាននាក់ នៅតំបន់អាស៊ី អាហ្វ្រិក និងអាមេរិកខាងត្បូង ព្រមទាំងជាប្រភពផ្ដល់ការងារនិងរបរចិញ្ចឹមជីវិតដល់មនុស្សចំនួន៦០លាននាក់ផងដែរ៕
