ក្រុមសកម្មជនការពារព្រៃឈើ បង្ហាញការខកចិត្តចំពោះទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ (USAID) ដែលថាខ្លួនបានធ្វើការងារផ្ទាល់ជាមួយបណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ ខណៈក្រុមសកម្មជនទាំងនោះអះអាងថា ទីភ្នាក់ងារមួយនេះមិនដែលគាំទ្រសកម្មភាពការពារធនធានធម្មជាតិរបស់ពួកគេម្តងណាឡើយ។
ចាប់ពីឆ្នាំមុនមក សមាជិកបណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ ត្រូវបានហាមឃាត់ដោយរដ្ឋាភិបាល មិនឱ្យចុះល្បាតក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់នោះទេ ដែលបម្រាមនេះត្រូវបានពួកគេអះអាងថា ធ្វើឱ្យមានការកើនឡើងនូវវិនាសកម្មព្រៃឈើក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិមួយនេះ។
ក្នុងលិខិតចំហចុះថ្ងៃទី២២ ខែមីនា ក្រុមបណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ និយាយថា បណ្តាញរបស់ពួកគេកកើតចេញពីអ្នកស្ម័គ្រចិត្តមកពីភូមិជាង១០០ ដើម្បីធ្វើការដោយមិនខ្លាចនឿយហត់ និងដោយការប្រថុយប្រថាននឹងគ្រោះថ្នាក់ ដើម្បីការពារធនធានព្រៃឡង់ពីការកាប់បំផ្លាញ ការបរបាញ់ សម្បទានដី និងការជីកយករ៉ែដោយខុសច្បាប់។
ពួកគេសរសេរបន្ថែមក្នុងលិខិតថា៖ «យើងបានឆ្លងកាត់គ្រោះថ្នាក់ ការវាយប្រហារ និងការបាត់បង់ជីវិត បញ្ហាប្រឈមទាំងនេះហើយដែលយើងខ្ញុំសង្កេតឃើញថា USAID មិនដែលគាំទ្រនិងការពារសិទ្ធិរបស់យើងខ្ញុំឡើយ»។
សកម្មជនទាំងនោះបន្តថា ពួកគេមានការខកចិត្តជាខ្លាំងនៅពេលដែលបានឃើញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នាពេលថ្មីៗនេះរបស់ USAID ដែលអះអាងថា ខ្លួនបានធ្វើការផ្ទាល់ជាមួយបណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់។
ពួកគេបន្ថែមថា៖ «យើងខ្ញុំមិនដែលឃើញ USAID ធ្វើការផ្ទាល់ជាមួយយើងម្តងណាឡើយ។ USAID មិនដែលផ្តល់ដំណឹងអំពីគម្រោងព្រៃឡង់បៃតងរបស់ខ្លួនដល់យើងខ្ញុំនោះទេ។ USAID មិនដែលបានសួរយើងខ្ញុំថា តើយើងខ្ញុំយល់ព្រមនឹងអ្វីដែល USAID កំពុងធ្វើនៅលើព្រៃដូនតារបស់យើងឡើយ។ ហើយយើងខ្ញុំមិនដែលទទួលបានជំនួយផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ ឬបច្ចេកទេសពី USAID ផងដែរ។ ផ្ទុយទៅវិញ យើងខ្ញុំបានស្នើសុំជួបប្រជុំជាមួយ USAID ជាច្រើនដង ប៉ុន្តែការប្រជុំភាគច្រើនតែងតែពន្យារពេលឬលុបចោល»។
ក្រុមអ្នកតស៊ូមតិផ្នែកព្រៃឈើដដែល លើកឡើងទៀតថា USAID បានបដិសេធសំណើចូលរួមក្នុងគម្រោងព្រៃឡង់បៃតងជាច្រើនដង និងបានប្រាប់ក្រុមសកម្មជនថា ការិយាល័យរបស់ពួកគេមានទំហំតូច មិនអាចរៀបចំទទួលតំណាងសហគមន៍៤នាក់មកពីខេត្តទាំង៤ ដែលរួមមាន ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង ព្រះវិហារ និងកំពង់ធំ បានឡើយ។
ក្រុមសកម្មជននិយាយថា៖ «នេះមិនមែនជារបៀបដែលយើងខ្ញុំធ្វើការនោះទេ យើងខ្ញុំធ្វើការងារជាបណ្តាញ ហើយមិនមែនជាបុគ្គលដែលអ្នកអាចទិញដូរឬបំភិតបំភ័យបានឡើយ»។
ពួកគេថ្លែងបន្ថែមថា៖ «ប្រសិនបើ USAID មិនចង់ធ្វើការជាមួយប្រជាជនមូលដ្ឋាននិងជនជាតិដើមភាគតិចទេ នោះគឺជាការសម្រេចចិត្តរបស់ USAID ប៉ុន្តែសូមគោរពយើងខ្ញុំជាបណ្តាញ ហើយមិនត្រូវប្រើឈ្មោះរបស់យើងខ្ញុំដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនឡើយ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ USAID មិនអាចទទួលយកបានឡើយសម្រាប់បណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ ហើយយើងខ្ញុំស្នើឱ្យមានការប្តូរពាក្យនេះចេញ»។
ក្នុងលិខិតដដែលក៏បានលើកឡើងទៀតថា ការដែល USAID និយាយថា ខ្លួនគាំទ្រក្រុមសហគមន៍ក្នុងការចុះល្បាតរួមគ្នាជាមួយក្រសួងបរិស្ថាន គឺជាការលើកឡើងដែលផ្ទុយពីការពិត ហើយក្រសួងបរិស្ថានបានព្យាយាមបំបែកបណ្តាញសហគមន៍ចេញពីគ្នា និងបង្ខំឱ្យសន្យាឈប់ដើរល្បាតក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់តទៅទៀត។
ពួកគេបន្តថា៖ «នេះគឺជាយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ក្រសួងបរិស្ថានក្នុងការបញ្ឈប់ការចងក្រងឯកសារនៃការកាប់ឈើខុសច្បាប់នៅតំបន់ព្រៃឡង់ ដែលការបង្ខំឱ្យយើងទទួលយករបៀបធ្វើការបែបនេះ គឺវាមិនអាចទៅរួចសម្រាប់បណ្តាញសហគមន៍ព្រៃឡង់នោះទេ»។
ស្ថានទូតអាមេរិក បានឆ្លើយតបចំពោះការលើកឡើងរបស់ក្រុមសកម្មជនព្រៃឡង់តាមសារអេឡិចត្រូនិកនៅថ្ងៃពុធម្សិលមិញ ថា USAID បានប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយក្រុមសហគមន៍ ដើម្បីពិភាក្សាអំពីចំណុចអាទិភាពរួមរបស់ពួកគេក្នុងការការពារដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់។
ស្ថានទូតអាមេរិកសរសេរថា៖ «ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក នាយកទីភ្នាក់ងារ USAID និងក្រុមគម្រោងព្រៃឡង់បៃតងដែលគាំទ្រដោយ USAID បានជួបគ្នាជាច្រើនលើកជាមួយសមាជិកសហគមន៍ ហើយនិងបន្តស្វាគមន៍និងលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការពិភាក្សាប្រកបដោយផ្លែផ្កា»។
ប្រភពដដែលបន្ថែមថា៖ «គម្រោងព្រៃឡង់បៃតង ត្រូវបានផ្តួចផ្តើមបង្កើតឡើងដើម្បីរួមបញ្ចូលសមាសភាគពាក់ព័ន្ធសហគមន៍រឹងមាំមួយ និងការគាំទ្រដែលល្អប្រសើរដើម្បីការរួមគ្នាចុះល្បាត»។
ស្ថានទូតអាមេរិកបញ្ជាក់ថា អាមេរិកសង្ឃឹមចំពោះការចូលរួមសហការគ្នារវាងបណ្ដាញសហគមន៍ ក្រសួងបរិស្ថាន និងភាគីពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត ដើម្បីធ្វើការរួមគ្នាក្នុងគោលដៅការពារព្រៃឡង់ឱ្យបានគង់វង្ស ដោយមានទីភ្នាក់ងារ USAID រង់ចាំជួយសម្របសម្រួលដល់កិច្ចពិភាក្សាអំពីកិច្ចការទាំងនេះ។
ស្ថានទូតនិយាយថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិក មានក្តីបារម្ភយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះវិនាសកម្មព្រៃឈើ បានបន្តកើតមាននៅក្នុងតំបន់ការពាររបស់កម្ពុជា»។
កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ ម្ចាស់ពានរង្វាន់អ្នកបរិស្ថានពិភពលោកឆ្នាំ២០១៦ លោក អ៊ូច ឡេង និងសកម្មជនការពារព្រៃឈើ៤រូបផ្សេងទៀត ត្រូវបានមន្រ្តីមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តក្រចេះចាប់ឃាត់ខ្លួន និងបញ្ជូនទៅតុលាការ ខណៈពួកគេចូលព្រៃឡង់ដើម្បីឃ្លាំមើលបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ មុននឹងត្រូវបានដោះលែងមកវិញ។
បុគ្គលិកផ្នែកតស៊ូមតិ នៃគម្រោងការពារព្រៃឈើរបស់សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា លោក សាន់ ម៉ាឡា លើកឡើងថា ការបន្តទាមទារឱ្យមានការបើកសេរីភាពក្នុងការចុះល្បាតព្រៃតំបន់ការពារ គឺដោយសារពួកគេបារម្ភពីការបាត់បង់ព្រៃឈើនៅពេលគ្មានអ្នកឃ្លាំមើល។ លោកថា អ្នកភូមិក្នុងតំបន់បានរាយការណ៍មកលោកថា ការកាប់ព្រៃកំពុងបន្តកើតមានជារៀងរាល់ថ្ងៃនៅក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់។
លោក ម៉ាឡា ប្រាប់ថា៖ «ត្រឡប់មកការងារព្រៃឈើវិញ ជំនួសឱ្យការមិនទទួលស្គាល់ការពិត ក្រសួងគួរតែយកពេលវេលាដ៏មានតម្លៃទាំងអស់ហ្នឹងធ្វើការស៊ើបអង្កេតរកឧក្រិដ្ឋជនដែលនៅពីក្រោយវិញ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា និយាយនៅសប្តាហ៍នេះថា បទល្មើសព្រៃឈើគឺកំពុងកើតមានក្នុងទ្រង់ទ្រាយតូចប៉ុណ្ណោះ ហើយក្រសួងស្វាគមន៍ចំពោះការចូលរួមការពារព្រៃឈើ ប៉ុន្តែក្រុមដែលចូលរួមត្រូវតែមានចុះបញ្ជីការស្របតាមផ្លូវច្បាប់។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា មានប្រសាសន៍ថា៖ «អង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនមានជំងឺតួឯកខាងធនធានធម្មជាតិ កុំព្យាយាមបំពានច្បាប់ និងលើកទឹកចិត្តក្រុមអ្នករំលោភច្បាប់។ ទង្វើរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន ពុំមែនជាការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពជនណាម្នាក់ឡើយ»៕
