មន្ត្រីសុខាភិបាលខេត្តបាត់ដំបង និងអង្គការមួយ ប្រកាសស្វែងរកជំនួយសប្បុរសធម៌ពីសាធារណជន ដើម្បីកៀរគរថវិកាជួយដល់កុមារផ្ទុកមេរោគអេដស៍ជាង២០០នាក់ នៅឃុំរកា ស្រុកសង្កែ និងស្រុកដទៃទៀតក្នុងខេត្តនេះ ដែលកំពុងទទួលរងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ការសិក្សា ជីវភាពរស់នៅ និងការថែទាំសុខភាព ក្នុងអំឡុងវិបត្តិកូវីដ-១៩។
ការប្រកាសស្វែងរកជំនួយសប្បុរសធម៌នេះ បានធ្វើឡើងក្រោយពីអង្គការមួយដែលគាំទ្រនិងផ្ដល់ថវិកាជួយដល់កុមារទាំងនោះ បានផ្អាកផ្ដល់ជំនួយរយៈពេល៣ខែមកហើយ ពោលចាប់តាំងពីចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០មក ដោយសារគម្រោងបានបញ្ចប់។
អនុប្រធានមន្ទីរសុខាភិបាលខេត្តបាត់ដំបង លោក ស៊ូ សានិត ប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃនេះថា ការស្វែងរកជំនួយសប្បុរសធម៌នេះ ដោយសារអាជ្ញាធរមើលឃើញថា កុមារផ្ទុកមេរោគអេដស៍ចំនួន២១១នាក់ កំពុងជួបការលំបាកក្នុងការទៅទទួលសេវាព្យាបាល និងការអប់រំ ដោយសារកត្តាជីវភាពគ្រួសាររបស់ពួកគេធ្លាក់ចុះ។
លោកថា៖ «ក្មេងដែលកំពុងព្យាបាលនៅទីនោះ ដែលគាត់កំពុងខ្វះខាតអាហារ ដោយសារយើងមើលគីឡូ យើងតាមដានសុខភាពគាត់ គីឡូគាត់ក្រិះក្រិន។ ហើយក្នុងស្ថានភាពសព្វថ្ងៃ ពីស្ថានភាពជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋដែលគាត់រកអីមិនសូវបាន អ៊ីចឹងវាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ទៅលើការជួយអាហារក្មេងហ្នឹងឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ អ៊ីចឹងវាប៉ះពាល់ខ្លាំងដែរ។ មួយទៀតយើងចង់ជំរុញឱ្យគាត់មកទទួលការព្យាបាលឱ្យបានជាប់លាប់ កុំឱ្យគាត់បោះបង់សេវាហ្នឹង»។
បើតាមមន្ត្រីសុខាភិបាលរូបនេះ អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ទាំងចាស់ទាំងក្មេងនៅឃុំរកា មានចំនួន៥ ៤៣៧នាក់។
លោកបន្តថា នៅខេត្តបាត់ដំបង មានមន្ទីរពេទ្យចំនួន៥កន្លែង សម្រាប់ព្យាបាលអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍មនុស្សពេញវ័យ ខណៈមន្ទីរពេទ្យ៤កន្លែងទៀតសម្រាប់ព្យាបាលកុមារដែលផ្ទុកមេរោគអេដស៍អាយុក្រោម១៥ឆ្នាំ រួមមាន មន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តបាត់ដំបង មន្ទីរពេទ្យបង្អែកឃុំរកា ស្រុកមោងឫស្សី និងមន្ទីរពេទ្យបង្អែកស្រុកសំពៅលូន។
អ្នកសម្របសម្រួលកម្មវិធីអេដស៍ នៃអង្គការសុខភាពគ្រួសារអន្តរជាតិ (FHI360) លោក លឹម គឹមសេង ដែលបានចូលរួមផ្តួចផ្តើមកម្មវិធីសប្បុរសធម៌ បានលើកឡើងថា ការស្វែងរកជំនួយនេះ គឺដើម្បីជួយគាំទ្រឱ្យកុមារមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍ទាំងនោះ អាចបន្តមកទទួលការព្យាបាលបានជាទៀងទាត់ ទោះបីជាអង្គការដែលជួយគាំទ្រថវិកាកន្លងមក មិនទាន់ទទួលបានគម្រោងថ្មីបន្តជួយពួកគាត់ក៏ដោយ ។
លោកបន្តថា៖ «NGO ដែលធ្លាប់ជួយគាំទ្រថ្លៃធ្វើដំណើរកន្លងមក ស្ថិតនៅរង់ចាំចម្លើយពីម្ចាស់គម្រោង មានន័យថា គួរត្រូវបន្តទៀតឬយ៉ាងណា ហើយបើបន្ត ស្ថិតនៅក្នុងទំហំប៉ុណ្ណា។ អ៊ីចឹងអន្តរកាលនៃការរង់ចាំ ពួកគាត់អត់មានអ្នកគាំទ្រទេ អត់មានអ្នកឱ្យថ្លៃគាត់មកទទួលសេវា អ៊ីចឹងគាត់មិនចង់មកទេ ព្រោះជីវភាពរបស់គាត់ខ្វះខាត ហើយអ្នកខ្លះនៅឆា្ងយ ហើយគាត់រំពឹងថា ពេលមកបើកថ្នាំ មានថ្លៃធ្វើដំណើរ។ អ៊ីចឹងបានពួកយើងរៀបកម្មវិធីនេះ ដើម្បីជួយពួកគាត់»។
លោក លឹម គឹមសេង បន្តថា ការប្រកាសស្វែងរកជំនួយសប្បុរសធម៌ធ្វើឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ ខែមីនា រហូតដល់ថ្ងៃទី០២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ ក្រុមការងារមនុស្សធម៌បានទទួលថវិកាឧបត្ថម្ភពីសប្បុរសជនទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសប្រហែល៧ ០០០ដុល្លារ និងសម្ភារមួយចំនួនទៀតពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន។
អ្នកភូមិរស់នៅភូមិរកា ឃុំរកា ម្នាក់ បានឱ្យដឹងថា គ្រួសារអ្នកស្រីមានសមាជិកចំនួន៣នាក់ដែលផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ក្នុងនោះមានរូបគាត់ និងស្វាមី រួមនឹងកូនអាយុ៨ឆ្នាំម្នាក់។
អ្នកស្រីបន្តថា កន្លងមក គ្រួសាររបស់គាត់តែងតែទៅទទួលសេវាសុខាភិបាល និងបើកថ្នាំទៅតាមពេលកំណត់របស់គ្រូពេទ្យ ក្នុងនោះការចំណាយលើការធ្វើដំណើរទៅមន្ទីរពេទ្យ ត្រូវបានអង្គការមួយជាអ្នកចេញឱ្យ ប៉ុន្តែចាប់ពីអង្គការនោះឈប់ជួយមក ពួកគាត់មិនបានទៅរកសេវាទៀងទាត់នោះឡើយ។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «នៅពេលដែលអង្គការជួយអ៊ីចឹង បានយើងទៅបើកថ្នាំបានទៀងទាត់! ព្រឹកមិញគេបានជួយជាអង្ករ លុយ ដៃខ្មៅ ប៊ិក ប៉ុង កន្ទេល សាប៊ូ ទឹកត្រី ជាដើម។ ខ្ញុំសប្បាយចិត្ត ចង់ឱ្យគេជួយអ៊ីចឹងរហូត! ព្រោះជួយដល់ជីវភាពយើងទៅ បានទៅបើកថ្នាំរាល់ខែ អ្នកខ្លះលំបាកជាងគ្រួសារខ្ញុំ»។
កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤ អ្នកភូមិឃុំរកា រាប់រយនាក់ មានចាប់តាំងកុមារតូច រហូតដល់មនុស្សវ័យប្រមាណ៨០ឆ្នាំ រួមទាំង តាអាចារ្យ និងព្រះសង្ឃផងដែរ បានឆ្លងមេរោគអេដស៍។ ប្រភពសំខាន់នៃការឆ្លងមេរោគអេដស៍ពេលនោះ ត្រូវបានក្រសួងសុខាភិបាលរកឃើញថា បណ្តាលមកការចាក់ថ្នាំនិងការចាក់សេរ៉ូមដែលបង្កឡើងដោយគ្រូពេទ្យប្រចាំភូមិម្នាក់ គឺលោក យ៉ែម ជ្រិន។
យ៉ាងណា កាលពីឆ្នាំ២០១៥ តុលាការខេត្តបាត់ដំបង បានកាត់ទោសលោក យ៉ែម ជ្រិន ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារចំនួន២៥ឆ្នាំ ពីបទ «បើកកន្លែងពិគ្រោះព្យាបាលជំងឺដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីក្រសួងសុខាភិបាល បទប្រព្រឹត្តក្នុងចេតនាចម្លងមេរោគអេដស៍ទៅអ្នកដទៃ និងបទទារុណកម្មដែលមានស្ថានទម្ងន់ទោស»៕
