ទូតប្រទេសលោកសេរីចំនួនពីរនៅកម្ពុជា បានស្នើឱ្យដោះលែងសកម្មជនមាតាធម្មជាតិឱ្យមានសេរីភាពឡើងវិញ ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់អាចស្ដាប់សំឡេងអ្នកការពារធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជាបន្តទៀត។
ការស្នើនេះធ្វើឡើងភ្លាមៗតែប៉ុន្មានម៉ោងប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពីតុលាការក្រុងភ្នំពេញបានប្រកាសសាលក្រមនៅព្រឹកថ្ងៃពុធនេះ ដោយសម្រេចផ្តន្ទាទោសមនុស្ស៥នាក់នៃក្រុមចលនាមាតាធម្មជាតិ ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារចន្លោះពី១៨ខែទៅ២០ខែ និងពិន័យជាប្រាក់មួយចំនួន ក្រោមបទចោទ«ញុះញង់ និងសមគំនិត» ជុំវិញសកម្មភាពការពារធនធានធម្មជាតិដោយសន្តិវិធីរបស់ពួកគេកន្លងមក។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា លោក Patrick Murphy បានសរសេរលើបណ្ដាញសង្គមធ្វីតធ័ររបស់លោកនៅល្ងាចថ្ងៃពុធនេះ ដោយបង្ហាញក្ដីបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះតុលាការកម្ពុជាដែលសម្រេចផ្ដន្ទាទោសសកម្មជនមាតាធម្មជាតិទាំងនោះ ដោយគ្រាន់តែពួកគេធ្វើសកម្មភាពការពារធនធានធម្មជាតិនៅកម្ពុជាដោយសន្តិវិធីតែប៉ុណ្ណោះ។
ផ្ទុយទៅនឹងអ្វីដែលតុលាការក្រុងភ្នំពេញសម្រេចនៅថ្ងៃនេះ លោក Patrick Murphy អះអាងថា ពួកគេទាំងនោះគួរទទួលបានការកោតសរសើរ ចំពោះការងារការពារបរិស្ថានដែលកំពុងរងនូវការកាប់បំផ្លាញនិងការធ្វើអាជីវកម្មខុសច្បាប់។
លោកនិយាយថា៖ «ការនិយាយដើម្បីការពារបរិស្ថានរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលរងការគំរាមកំហែងដោយការកាប់និងការធ្វើអាជីវកម្មឈើខុសច្បាប់ គឺជារឿងគួរឱ្យកោតសរសើរ។ យើងជំរុញឱ្យមានការដោះលែងពួកគេ ដូច្នេះមនុស្សទាំងអស់អាចឮសាររបស់ពួកគេស្តីពីការការពារធនធានធម្មជាតិ»។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ឯកអគ្គរាជទូតអូស្ត្រាលីប្រចាំកម្ពុជា លោក Pablo Kang បានសរសេរនៅក្នុងបណ្ដាញសង្គមធ្វីតធ័រ នៅថ្ងៃពុធនេះថា សកម្មភាពរបស់សកម្មជនមាតាធម្មជាតិទាំងនោះ គឺគ្រាន់តែជាសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សប៉ុណ្ណោះ និងមិនមែនជាការញុះញង់នោះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «ការនិយាយលើប្រធានបទរសើបទាំងនេះតាមរបៀបអហិង្សា គឺជាសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់មនុស្ស មិនមែនការញុះញង់ទេ។
អត្ថបទខ្លីៗស្ដីពីសកម្មជនការពារបរិស្ថានត្រូវបានផ្ដន្ទាទោសដោយសារការគ្រោងតវ៉ាដោយសន្ដិវិធីរបស់អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ នៅថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១នេះ បានឱ្យដឹងថា គិតត្រឹមពេលចាប់ខ្លួន សកម្មជនបរិស្ថាន កញ្ញា ឡុង គន្ធា មានអាយុ២២ឆ្នាំ និងកញ្ញា ភួន កែវរស្មី មានអាយុ១៩ឆ្នាំ។
អ្នកទាំងពីរត្រូវបានតុលាការផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ១៨ខែ ពីបទ« ញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្ដិសុខសង្គម» តាមមាត្រា៤៩៤ និងមាត្រា៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ និងពិន័យជាប្រាក់ម្នាក់ៗចំនួន៤លានរៀល ឬប្រមាណ១ពាន់ដុល្លារ ។
ដោយឡែក សកម្មជនបរិស្ថានចលនាមាតាធម្មជាតិមួយរូបទៀត គឺលោក ថុន រដ្ឋា អាយុ២៩ឆ្នាំ ត្រូវបានផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ២០ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ចំនួន៤លានរៀល ក្រោមបទចោទដូចគ្នា។
ប្រភពដដែលបន្តថា សកម្មជនបរិស្ថានទាំង៣រូបត្រូវបានដាក់ឱ្យស្ថិតក្រោមការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នរង់ចាំសវនាការ ចាប់តាំងពីពេលដែលអាជ្ញាធរបានចាប់ខ្លួនពួកគេកាលពីដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០។ ការចាប់ខ្លួនអ្នកទាំង៣ បន្ទាប់ពីពួកគេគ្រោងរៀបចំការដើរក្បួន ដោយកញ្ញា ឡុង គន្ធា ម្នាក់ឯង ពីវត្តភ្នំ ឆ្ពោះទៅកាន់គេហដ្ឋានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ក្បែរវិមានឯករាជ្យ ដើម្បីបង្ហាញពីកង្វល់ពាក់ព័ន្ធនឹងការអភិវឌ្ឍ និងការចាក់លុបយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃបឹងតាមោក ដែលជាបឹងធំជាងគេមួយសេសសល់ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ លីកាដូ បន្តថា ផ្នែកជាច្រើននៃបឹងនេះត្រូវបានកាត់ចេញ និងផ្ដល់ទៅឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋ និងបុគ្គលដែលមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយអ្នកមានអំណាច នៅរយៈពេលប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ។
ក្រៅពីសកម្មជនទាំង៣រូប សវនាការនៅព្រឹកថ្ងៃពុធដដែលនេះ តុលាការក៏បានសម្រេចផ្តន្ទាទោសកំបាំងមុខទៅលើស្ថាបនិកចលនាមាតាធម្មជាតិ លោក អាឡិច ហ្គន់សាឡេស ដាវិតសុន (Alejandro Gonzalez-Davidson) ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ២០ខែ និងកញ្ញា ជា គន្ធីន ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ១៨ខែ ក្រោមបទចោទដូចគ្នា និងពិន័យជាប្រាក់ម្នាក់៤លានរៀល។
លីកាដូ អះអាងថា ការជំនុំជម្រះក្ដីសកម្មជនទាំងនេះមានការសួរដេញដោលជាច្រើនទាក់ទិននឹងគណនីហ្វេសប៊ុកមាតាធម្មជាតិ ដែលជាអ្នកផ្ដល់ជំនួយដល់អ្នកការពារបរិស្ថានទាំងនេះ និងព័ត៌មានទាំងឡាយបានបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញទំនាក់ទំនងសង្គម ដោយមិនមានបង្ហាញពីភស្តុតាងបញ្ជាក់ពីការញុះញង់ទាល់តែសោះ។
ក្រុមសង្គមស៊ីវិលបានអំពាវនាវឱ្យដោះលែងសកម្មជនទាំងនេះឱ្យបានឆាប់ ខណៈគ្រួសាររបស់ពួកគេបារម្ភពីស្ថានភាពចង្អៀតនៅក្នុងពន្ធនាគារ ដែលបណ្ដាលឱ្យប៉ះពាល់សុខភាពនិងសុវត្ថិភាពរបស់អ្នកការពារបរិស្ថានវ័យក្មេងទាំងនេះផងដែរ៕
Late last year I sat down with close family of three @CambodiaMother members who had been detained for their environmental activism. Today they received prison sentences. Speaking up on these sensitive topics in a non-violent way is a basic human right – not incitement.
— Pablo Kang 🇦🇺🇰🇭 (@AusEmbPP) May 5, 2021
