ទស្សនៈ​៖​ ដំណាក់​កាល​ស្តារ​ឡើង​វិញ​ពី​ជំងឺ​កូវីដ-១៩​ និង​កុមារ​នៅ​កម្ពុជា​

ការសិក្សាថ្មីៗមួយចំនួន (១) បង្ហាញថា ប្រមាណជាជិតមួយឆ្នាំកន្លះ បន្ទាប់ពីករណីទី១នៃជំងឺ​កូវីដ-១៩ ត្រូវ​បាន​រក​ឃើញ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា ជំងឺ​រាត​ត្បាតសកល​នេះ​ បន្តិចម្តងៗ ​បាន​ដក​ហូត​នូវសិទ្ធិ​ជាមូលដ្ឋានដ៏សំខាន់​បំផុត​ចេញ​ពី​កុមារនិង​ធ្វើ​ឱ្យ​កុមារ​ភាព​របស់​ពួកគេនៅទ្រឹង។

ក្នុងរយៈពេល១៥ខែដំបូង កុមារត្រូវបានតម្រូវឱ្យនៅផ្ទះដោយសារការបិទសាលារៀននិងការរឹតត្បិតផ្សេងៗទៀត ដែលនាំឱ្យបាត់បង់ទម្លាប់​ប្រចាំថ្ងៃ និងឃ្លាតឆ្ងាយ​ពី​មិត្តភក្តិ គ្រូ និងសាច់ញាតិ។ លើសពីភាពឯកោ ពួកគេត្រូវ​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹងភាពភ័យខ្លាចនិងភាពតានតឹងដែលកំពុង​តែកើនឡើង។ ពួក​គេភ័យខ្លាច​ពីបញ្ហាសុខភាព​ដែល​អាច​កើត​ឡើង​លើ​ខ្លួននិងគ្រួសាររបស់​ពួកគេ នៅពេលដែលប្រទេសកំពុងជួបប្រទះករណីឆ្លងសហគមន៍ជាបន្តបន្ទាប់​។

ពួកគេក៏ភ័យព្រួយពីមុខរបរ​របស់ខ្លួន​នាពេលអនាគត ​​​​ព្រោះតែសាលារៀន​ត្រូវបានបិទជាបន្តបន្ទាប់​ចាប់តាំងពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២០ រហូតមកដល់ថ្ងៃនេះ។ ពួកគេក៏មានការភ័យខ្លាចរៀនមិនទាន់គេ ដោយសារមានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀនសូត្រពីចម្ងាយ។ បញ្ហាតានតឹង នៅពេលដែលពួកគេបានឃើញឪពុកម្តាយនិងសាច់ញាតិគ្រួសារបាត់បង់ប្រាក់ចំណូល និងមានការលំបាកក្នុងការចំណាយលើការរស់នៅ។

ការស្ទង់មតិក៏បានបង្ហាញផងដែរថា អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារបានកើនឡើងក្នុងអំឡុងពេលមានជំងឺ​រាតត្បាត ហើយលទ្ធភាពដែលកុមារអាចស្វែងរកសេវាគាំទ្រត្រូវបានកាត់បន្ថយ។ 

វាអាចជារឿងពិបាកដែលឪពុកម្តាយនិងអាណាព្យាបាល​ជាច្រើននិយាយធានាចំពោះកូនៗពួកគេក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានេះ ជាពិសេសក្នុងស្ថានភាពនៃការឆ្លងជាសហគមន៍ជាលើកទី៣នេះ​​​ ស្របពេលដែលបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកគេក៏មានការកើនឡើងច្រើនថែមទៀត។

ទោះបីជាស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នហាក់បីដូចជានៅងងឹតក៏ពិតមែន ​ប៉ុន្តែក៏មានសញ្ញាខ្លះដែលផ្តល់​​ក្តីសង្ឃឹមថា ជំងឺ​រាតត្បាតនេះ អាចនឹងត្រូវបានកម្ចាត់បាត់នាពេលខាងមុខនេះ។​

ជាមួយនឹងអត្រាប្រហែល២៣ភាគរយនៃពលរដ្ឋពេញវ័យរបស់ខ្លួន បានចាក់វ៉ាក់សាំងយ៉ាងហោច​ណាស់ម្តងរួចហើយ​។ កម្ពុជា ជាប្រទេសដែលឈរនៅលំដាប់ទី២ ក្នុងចំណោមប្រទេសដែល​ជោគ​ជ័យបំផុតក្នុងតំបន់សម្រាប់យុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងប្រឆាំងកូវីដ-១៩។​

របាយការណ៍ពីបណ្តាប្រទេសដែលពលរដ្ឋភាគច្រើនបានទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩​​​​ ក៏ជារឿងល្អសម្រាប់លើកទឹកចិត្តដល់ប្រទេសដទៃដែរ។ នៅក្នុងប្រទេសទាំងនេះ ការឆ្លងនិងចំនួនអ្នកស្លាប់កំពុងធ្លាក់ចុះ ដែលបង្ហាញថា វ៉ាក់សាំងមានប្រសិទ្ធភាព។ ក្នុងបរិបទនេះ​​​ ពួកយើងជឿជាក់ថា វាដល់ពេលដែលត្រូវគិតដល់សមរភូមិមួយទៀតដែលចាំយើងនាពេលខាងមុខ។

សម្រាប់កុមារជាច្រើននៅកម្ពុជា​​​​​ “ការវិលរកភាពប្រក្រតីវិញ” អាចនឹងត្រូវការកិច្ចប្រឹងប្រែងច្រើនជាងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺ​កូវីដ-១៩ទៅទៀត​​​ ដែលក្នុងនោះរួមមាន ការប្រយុទ្ធនឹងផលប៉ះពាល់ដែលអាចមានរយៈពេលវែងលើការសិក្សារៀនសូត្រ ភាពក្រីក្រ និងសុខភាពផ្លូវចិត្ត។

ក្រុម​អង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងកុមារ​​ ថ្មីៗនេះ បានធ្វើការស្ទង់មតិនិងការសន្ទនា​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ជាមួយកុមារជាច្រើន ដើម្បីសួរនាំពួកគេអំពីផលប៉ះពាល់នៃជំងឺ​កូវីដ-១៩ ទៅលើជីវិតនិងក្តីសង្ឃឹមរបស់ពួកគេ​ទៅលើការស្តារប្រទេសឡើងវិញ។ តាមរយៈការសន្ទនានោះ ចំណុចអាទិភាពចំនួន៣ត្រូវបានកំណត់ដោយកុមារ ហើយជាចំណុចដ៏សំខាន់បំផុត ប្រសិនបើយើងចង់ផ្តល់កុមារភាពទៅឱ្យពួកគេវិញ។

អាទិភាពទីមួយ គឺការបើកសាលារៀនឡើងវិញ។ ទោះបីជាមានការខិតខំប្រឹងប្រែងពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធក៏ដោយ ក៏ការស្ទង់មតិជាច្រើនបានលើកឡើងថា កុមារប្រហែល ១ភាគ៣ មិនបានបន្តការរៀនសូត្រក្នុងពេលបិទសាលារៀន។ អ្នកដែលបន្តការរៀនសូត្រនោះ ក៏រៀនបានតែពីរបីម៉ោងក្នុងមួយសប្តាហ៍ និងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពលំបាកខ្លាំង។

កុមារី រ៉ាវី អាយុ១៤​ឆ្នាំ មកពីខេត្តមណ្ឌលគិរី បាននិយាយថា៖ «ការរៀនតាមអ៊ីនធឺណិតមិនងាយស្រួលទេ។ ខ្ញុំមិនអាចចាប់យកមេរៀនបានទេនៅពេលគ្រូពន្យល់ ហើយដល់ពេលម៉ោងចប់ថ្នាក់ ក៏គ្មាននរណាម្នាក់អាចពន្យល់ខ្ញុំបានទៀតទេ»។

បច្ចុប្បន្ន រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា កំពុងរៀបចំផែនការសម្រាប់ការបើកសាលារៀនឡើងវិញប្រកបដោយសុវត្ថិភាព។ ជាការចាំបាច់ណាស់ក្នុងការសម្រេចបញ្ចប់ផែនការនេះ ហើយអនុវត្តឱ្យបានឆាប់រហ័សនិងមានសុវត្ថិភាពតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ជាពិសេសនៅពេលដែលបុគ្គលិកវិស័យអប់រំជាង៨៥ភាគរយបានទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងរួចរាល់ហើយនោះ។

លើសពីនេះទៅទៀត អ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់នឹងត្រូវចូលរួមជាមួយគ្នានៅដើមឆ្នាំសិក្សា​បន្ទាប់ ដើម្បីអនុវត្តយុទ្ធនាការចុះឈ្មោះចូលរៀនដោយសស្រាក់សស្រាំ​ ដើម្បីនាំកុមារមកកាន់សាលា​រៀនវិញ។ វាតម្រូវឱ្យមានវិធានការចម្រុះ ដូចជា កម្មវិធីអាហារូបករណ៍ដើម្បីគាំទ្រដល់សិស្សដែលមានហានិភ័យនឹងការបោះបង់ចោលការសិក្សា វគ្គសិក្សាដើម្បីគាំទ្រដល់សិស្សដែលបានឈប់រៀនក្នុងអំឡុងពេលបិទសាលារៀន។ល។

កិច្ចប្រឹងប្រែងដើម្បីទប់ទល់នឹងការបោះបង់ការសិក្សា នឹងត្រូវមានរហូតដល់សេដ្ឋកិច្ចបានស្តារពេញលេញឡើងវិញ ដែលកន្លងមក ភាពលំបាកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់គ្រួសារជាច្រើន និងដែលធ្វើឱ្យកុមារប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃការបោះបង់ចោលការសិក្សា ពលកម្មកុមារ និងរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នៅវ័យកុមារ។

ទីពីរ គួរតែធានាថា មានការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុចំពោះគ្រួសារដែលងាយរងគ្រោះបំផុត។ ក្នុងរយៈពេល១៥ខែកន្លងមកនេះ មនុស្សជាច្រើនបានបាត់បង់ការងារឬថយចុះនូវប្រាក់ចំណូល។

កុមារាឈ្មោះ សុផល អាយុ១៧ឆ្នាំ មកពីខេត្តមណ្ឌលគិរី បានឱ្យដឹងថា៖  «គ្រួសាររបស់ខ្ញុំមិនមានចំណូលអ្វីទេ មានតែការចំណាយ ហើយយើងបានជំពាក់ប្រាក់ជាច្រើន»។

យោងតាមលទ្ធផលនៃការស្ទង់មតិរបស់អង្គការទស្សនៈពិភពលោក ថ្មីៗនេះ បង្ហាញថា​ មានតែ៥០​ភាគរយនៃអ្នកដែលចូលរួមឆ្លើយសំណួរ បានប្រាប់ថា ពួកគេមានលទ្ធភាពទាំងស្រុងក្នុងការ​ចំណាយលើថ្លៃអាហារហូបចុក។​​ ដើម្បីទប់ទល់នឹងស្ថានភាពនេះ ពួកគាត់ត្រូវខ្ចីបំណុលថ្មីឬលក់ទ្រព្យសម្បត្តិដែលនៅមានផលិតភាព។

ម៉្យាងវិញទៀត អស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងកើនឡើងនេះ អាចនឹងបង្កឱ្យមានហានិភ័យទៅលើសន្តិសុខ​ស្បៀង បន្ទាប់ពីការរាតត្បាតនៃជំងឺ​ដ៏កាចសាហាវនេះ។ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ អ្វីដែលសំខាន់នោះ គឺត្រូវបន្តកម្មវិធីជំនួយសង្គមដែលបានចាប់ផ្តើមក្នុងអំឡុងពេលមានជំងឺ​រាតត្បាតដ៏កាចសាហាវនេះ រហូតដល់សេដ្ឋកិច្ចអាចដំណើរការជាធម្មតា​វិញ។

លើសពីនេះទៅទៀតនោះ ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះគ្រួសារដែលងាយទទួលរងគ្រោះបំផុត ដែលត្រូវការ​អាហារូបត្ថម្ភ​ស្បៀង និងកម្មវិធីចិញ្ចឹមជីវិតបន្ថែម ដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ធំបំផុតនៃការបាត់បង់ការងារនៅក្នុងប្រទេស។

ចំណុច​អាទិភាពទី៣ គប្បីដោះស្រាយនូវផលប៉ះពាល់នៃការរីករាលដាលនូវជំងឺ​រាតត្បាតនេះទៅ​លើសុខភាពផ្លូវចិត្ត​របស់កុមារ។

កុមារីឈ្មោះ គន្ធា អាយុ១២​ឆ្នាំ រស់នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បានឱ្យដឹងថា៖ «ខ្ញុំព្រួយបារម្ភអំពីការរៀនមិនទាន់គេ និងការដែលគ្រួសារខ្ញុំអាចនឹងឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩»។​

ការវិនិយោគ​ជាចាំបាច់លើបរិយាបន្នសង្គម សេវាកម្មគាំពារសង្គម និងកម្មវិធីមានសារៈសំខាន់ដទៃទៀត​​ ត្រូវធ្វើឡើង ដើម្បីធានាបាននូវការផ្តល់សេវាសុខភាពផ្លូវចិត្តសម្រាប់កុមារនិងគ្រួសាររបស់កុមារងាយរងគ្រោះ។ ការអូសបន្លាយឱ្យមានភាពឯកោនិងភាពតានតឹងអាចបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែង ដូចជា បណ្តាលឱ្យ​បាត់បង់ទំនុកចិត្ត អសុវត្ថិភាព និងការផ្តាច់ខ្លួនចេញពីសង្គម ទោះបីជាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺ​រាតត្បាតនេះបានបញ្ចប់ក៏ដោយ។

តាមចំណុចអាទិភាពដែលបានលើកឡើងខាងលើ ប្រទេសកម្ពុជាគួរដាក់ការអភិវឌ្ឍនិងការរៀនសូត្ររបស់កុមារទៅក្នុងចំណុចស្នូលនៃផែនការការស្តារឡើងវិញ ដែលមិនត្រឹមតែសម្រាប់​ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺ​ឆ្លងនេះប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងដើម្បីជម្នះផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែងរបស់វាផងដែរ៕

(១) សម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម៖ ការវាយតំលៃរួមពីតម្រូវការកិច្ចការងារអប់រំ ដោយក្រសួងអប់រំយុវជននិងកីឡា អង្គការUNCEF និងអង្គការសង្គ្រោះកុមារ ឬ ការស្ទង់មតិរបស់អង្គការទស្សនៈពិភពលោក លើផលប៉ះពាល់របស់គ្រួសារងាយរងគ្រោះ

Joining Force គឺជាសម្ព័ន្ធភាពសកលនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលឯករាជ្យដែលផ្តោតសំខាន់លើកុមារដោយរួបរួមក្នុងការស្វែងរកមតិគាំទ្រ ដើម្បីសម្រេចបាននូវសិទ្ធិរបស់កុមារទាំងអស់។ អង្គការទាំងនេះរួមមាន៖ ChildFund Cambodia, Plan International Cambodia, Save the Children International Cambodia, SOS Children’s Village, Terre des Hommes Netherlands, និងអង្គការ World Vision International Cambodia។

អត្ថបទទាក់ទង៖