សត្វគោរាប់សិបក្បាលរបស់ប្រជាកសិករនៅខេត្តជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ បានឆ្លងជំងឺដុំពកលើស្បែក ក្រោយពីក្រសួងដាក់ចេញវិធានការត្រួតពិនិត្យនិងទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាលជំងឺមួយនេះនាពេលកន្លងមក។
កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានដាក់ចេញវិធានការបន្ទាន់មួយចំនួន ដើម្បីត្រួតពិនិត្យនិងទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាល «ជំងឺដុំពកស្បែក» (Lumpy Skin Disease-LSD) លើសត្វគោក្របី ខណៈជំងឺមួយនេះកំពុងរាលដាលលើសត្វគោក្របីនៅប្រទេសថៃ និងប្រទេសវៀតណាម។
កសិករម្នាក់នៅភូមិមរតកតេជោ ឃុំរំដោះស្រែ ស្រុកជាំក្សាន្ត ខេត្តព្រះវិហារ អ្នកស្រី ភាព ម៉ារីយ៉ា ប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃចន្ទនេះថា សត្វគោជាង៣០ក្បាលរបស់អ្នកស្រីបានកើតជំងឺដុំពកលើស្បែកទាំងអស់ រយៈពេលជាង១ហើយ ដោយព្យាបាលមិនជាឡើយ និងបានឈឺងាប់អស់មួយក្បាលផងដែរ។
កសិកររូបនេះកំពុងព្រួយបារម្ភពីការខាតបង់ផលប្រយោជន៍ ខណៈគ្រួសារអ្នកស្រីបានចំណាយលុយរាប់លានរៀល ដើម្បីទិញគោមកចិញ្ចឹម។ អ្នកស្រីថា សត្វគោរបស់អ្នកស្រីមួយក្បាលតម្លៃចន្លោះពី៥លានរៀល ទៅ៦លានរៀល។ អ្នកស្រីបន្តថា ជំងឺដុំពកលើស្បែកគោនេះ មិនមែនកើតតែលើគោរបស់អ្នកស្រីនោះទេ គឺសត្វគោរបស់ប្រជាពលរដ្ឋផ្សេងដែលរស់នៅក្នុងភូមិជាមួយគ្នា ក៏បានកើតជំងឺនេះដូចគ្នា ដោយគ្រាន់តែកើតតិចឬច្រើនប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «កាលគោនៅល្អ គេសុំអត់ព្រមលក់ឱ្យគេទេ គោមួយក្បាល៥ទៅ៦លានរៀងដែរ។ ដល់ពេលមកឈឺងាប់ស្រស់ៗអ៊ីចឹង យើងស្តាយដែរ។ ប្រជាពលរដ្ឋទាំងខ្ញុំទាំងគេ ឥលូវគេងអត់លក់ បក់មិនល្ហើយទេ ដោយសារបារម្ភរឿងគោកើតជំងឺហ្នឹង»។
អ្នកស្រី ភាព ម៉ារីយ៉ា បន្ថែមថា ក្រោយសត្វគោរបស់អ្នកភូមិកើតជំងឺដុំពកលើស្បែកនេះ ខាងមន្ត្រីមន្ទីរកសិកម្មខេត្តព្រះវិហារ បានចុះទៅពិនិត្យនិងផ្តល់ថ្នាំចាក់ព្យាបាលខ្លះដែរ ប៉ុន្តែមិនទាន់បានធូរស្បើយនៅឡើយទេ។
កសិករម្នាក់ទៀតនៅសង្កាត់សំរោង ក្រុងសំរោង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ លោក ក្លំ ចាវ មានប្រសាសន៍ថា សត្វគោជាច្រើនក្បាលរបស់អ្នកភូមិបានកើតជំងឺដុំពកលើស្បែក និងបានឈឺងាប់ជាបន្តបន្ទាប់ប្រហែល៥ក្បាលហើយ។
លោកបន្តថា គ្រួសារគាត់បានចិញ្ចឹមសត្វគោចំនួន៨ក្បាល ដោយមានតម្លៃចន្លោះពី១ ៥០០ដុល្លារ ទៅ២ ០០០ដុល្លារក្នុងមួយក្បាល។ លោកថា បច្ចុប្បន្ន សត្វគោរបស់លោកបានកើតជំងឺដុំពកលើស្បែកចំនួន៤ក្បាលហើយ ដែលបញ្ហានេះធ្វើឱ្យលោកមានក្តីបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង។
កសិកររូបនេះបន្តថា សត្វគោរបស់អ្នកភូមិបានកើតជំងឺដុំពកលើស្បែកនេះជាង១ខែហើយ ដោយលោកមិនឃើញអាជ្ញាធរឬមន្ត្រីជំនាញណាចុះមកពិនិត្យនិងជួយព្យាបាលនោះទេ ក្រៅពីអ្នកភូមិរកពេទ្យសត្វមកចាក់ថ្នាំព្យាបាលដោយខ្លួនឯង។
លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំសុំឱ្យរដ្ឋអំណាចឬអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធចុះជួយប្រជាពលរដ្ឋ ឱ្យខាងពេទ្យសត្វជួយព្យាបាលសត្វគោប្រជាពលរដ្ឋផង ពីព្រោះអីសត្វគោនៅក្នុងភូមិក៏កើត អានៅក្នុងព្រៃក៏កើតដែរ ជំងឺនេះកើតមានគ្រប់កន្លែងហើយ»។
លោក ក្លំ ចាវ អះអាងថា នៅសង្កាត់សំរោង មានកសិករមិនតិចជាង១០០គ្រួសារទេដែលចិញ្ចឹមសត្វគោ ហើយមួយគ្រួសារមិនក្រោម១០ក្បាលឡើយដែលពួកគាត់ចិញ្ចឹម។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក វេង សាខុន បានទទួលស្គាល់ថា ពិតជាមានជំងឺដុំពកលើស្បែកឆ្លងដល់គោកសិករនៅតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួនពិតមែន ប៉ុន្តែលោកថា ពុំមានការរាលដាលធំដុំនោះទេ។ លោកថា មន្ត្រីជំនាញរបស់ក្រសួងបានចុះព្យាបាលជំងឺជាបណ្តើរៗហើយ។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងបានព្យាបាលជាជំងឺជាបណ្តើរៗហើយ ពុំមានការរាលដាលជាធំដុំទេ ដោយយើងមានវិធានការទាន់ពេលវេលា។ កន្លងមក មានកើតនៅខេត្តខាងលើហ្នឹងមែន ហើយក៏បានរាលដល់ខេត្តប៉ៃលិនចំនួនពីរបីក្បាលដែរ ប៉ុន្តែមិនមានបញ្ហាទេ»។
ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានឱ្យដឹងកាលពីខែឧសភាថា សត្វគោក្របីដែលកើតជំងឺដុំពកស្បែកនេះ វាអាចមានអត្រាឈឺពី៥ទៅ៤៥ភាគរយ និងអត្រាស្លាប់តិចជាង១០ភាគរយ ដែលបង្កឱ្យខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរដល់គ្រួសារកសិករនិងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
ក្រសួងបញ្ជាក់ថា ជំងឺនេះមានរោគសញ្ញាដូចជា ដុំពកតូចៗឬធំទៅតាមស្ថានភាពនៃជំងឺ ដែលគេរកឃើញលើស្បែកតាមដងខ្លួន កញ្ចឹងក ច្រមុះ ក្រអូមមាត់ ប្រដាប់ភេទ និងកន្សោមដោះរបស់សត្វគោក្របី ហើយកម្ដៅខ្លួនវាឡើងរហូតដល់៤១អង្សាសេ។
ក្រសួងបន្តថា មេរោគនេះអាចឆ្លងពីសត្វមួយទៅសត្វមួយតាមរយៈការប៉ះពាល់ផ្ទាល់និងប្រយោល តាមភ្នាក់ងារចម្លងរោគដូចជា រុយ មូស ដង្កែ និងសត្វបឺតជញ្ជក់ឈាមផ្សេងទៀត ឬតាមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនសត្វ ទឹកមេជីវិត រួមទាំងភ្នាក់ងារចម្លងផ្សេងៗទៀត។
ប្រធានសមាគមចិញ្ចឹមសត្វកម្ពុជា លោក ស្រ៊ុន ពៅ ធ្លាប់មានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនសត្វចិញ្ចឹមរបស់កសិករឆ្លងឬកើតជំងឺអ្វីមួយរហូតស្លាប់នោះ វានឹងធ្វើឱ្យខាតបង់ផលប្រយោជន៍និងប៉ះពាល់ទៅដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ពួកគេ។ លោកបានសំណូមពរដល់រដ្ឋាភិបាលពង្រឹងការទប់ស្កាត់និងការពារឱ្យបាននូវជំងឺឆ្លងផ្សេងៗទៀត៕
