ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួននៅ«តំបន់បឹងទំពុន»ដែលប្រកបមុខរបរជាអ្នកដាំបន្លែយកទៅលក់នៅទីផ្សារមួយចំនួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ អាចរកចំណូលចិញ្ចឹមជីវិត ផ្គត់ផ្គង់ការចាយវាយប្រចាំថ្ងៃ រួមទាំងការបង់ធានាគារប្រចាំខែ និងការសិក្សារបស់កូនបានមួយកម្រិតធំ។ យ៉ាងណា ប្រជាពលរដ្ឋបង្ហាញក្តីបារម្ភខ្លាចបាត់បង់មុខរបរ គ្មានប្រាក់ចំណូលចិញ្ចឹមគ្រួសារ ដោយសារតែបឹងនេះប្រឈមការបាត់បង់ទាំងស្រុងនាថ្ងៃអនាគត ក្រោមគម្រោងនៃការអភិវឌ្ឍឥតឈប់ឈរ។
បឹងទំពុន ជាបឹងធម្មជាតិដ៏ធំមួយដែលមានទីតាំងនៅភាគខាងត្បូងនៃរាជធានីភ្នំពេញ ស្ថិតនៅសង្កាត់ចាក់អង្រែលើ និងសង្កាត់ចាក់អង្រែក្រោម ក្នុងខណ្ឌមានជ័យ ព្រមទាំងសង្កាត់ដង្កោ និងសង្កាត់ជើងឯក ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ និងក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្ដាល។
បឹងធម្មជាតិមួយនេះបានផ្តល់មុខងារសំខាន់ៗសម្រាប់ជីវិតនៃការរស់នៅទាំងមនុស្ស សត្វ និងរុក្ខជាតិ ហើយរឹតតែសំខាន់ទៀតនោះ បឹងនេះគឺជាកន្លែងស្តុកទុកទឹកកខ្វក់ និងទឹកភ្លៀង ដើម្បីបញ្ចៀសពីការលិចលង់ក្រុងភ្នំពេញ។ ម៉្យាងបឹងនេះក៏បានចូលរួមចំណែកបង្កើតជាមុខរបរឬការងារសម្រាប់ពលរដ្ឋជាច្រើនទៀតផង ដូចជា ដាំបន្លែលើផ្ទៃបឹង ជាដើម។
ជាក់ស្តែង ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារដែលប្រកបរបរដាំបន្លែ ដូចជា ត្រកួន និងកញ្ឆែត ជាដើមនោះ បានបង្ហាញភាពរីករាយជាមួយនឹងមុខរបរដាំបន្លែលើផ្ទៃបឹងទំពុនរបស់ខ្លួន។
យ៉ាងណា ភាពរីករាយរបស់ពលរដ្ឋដែលអាស្រ័យផលលើផ្ទៃបឹងធម្មជាតិមួយនេះហាក់ប្រែជាក្រៀមក្រំវិញ បន្ទាប់ពីពួកគាត់មើលឃើញពីភាពមិនប្រាកដប្រជាចំពោះវាសនាបឹងទំពុននេះដែលនឹងអាចបាត់បង់ទាំងស្រុងនៅថ្ងៃអនាគត ហើយមុខរបរដាំបន្លែរបស់ពួកគាត់ក៏នឹងបាត់បង់ទាំងស្រុងទៅតាមនោះដែរ។
បុរសម្នាក់ដែលកំពុងមមាញឹកនឹងការរៀបចំត្រកួនដាក់រ៉ឺម៉កនៅទីផ្សារ លោក ឡត ជឿន រួមជាមួយប្រពន្ធ និងកម្មករបេះត្រកួនចំនួន៦នាក់ទៀត រៀបរាប់ទាំងខ្លួនប្រឡាក់ទៅដោយស្លែនិងទឹកបឹងដែលមានក្លិនស្អុយផង ថាគ្រួសារលោកប្រកបរបរដាំបន្លែនៅលើផ្ទៃបឹងទំពុននេះជិត១០ឆ្នាំមកហើយ។ ចំណែកទីតាំងដែលលោកដាំបន្លែលើបឹងនេះ មិនមែនជាកម្មសិទ្ធិរបស់លោកទេ តែជាទីតាំងដែលលោកជួលគេក្នុងមួយឆ្នាំ២០០ដុល្លារ។
បុរសវ័យ៥៦រូបនេះបន្តថា អាជីពដាំបន្លែនេះអាចចិញ្ចឹមជីវិតគ្រួសារលោកបាន ដោយក្នុងមួយថ្ងៃលោកអាចរកចំណូលបានពី៣០ទៅ៤០ម៉ឺនរៀល ប៉ុន្តែមួយរយៈនេះមានបញ្ហា ដោយសារតែវិបត្តិកូវីដ-១៩។
យ៉ាងណា ដំណាំបន្លែរបស់លោកក៏ត្រូវចំណាយដើមទុនខ្ទង់៤០០ ០០០រៀល ទៅលើការទិញថ្នាំមកបាញ់ និងការមើលថែជាទូទៅ ទម្រាំតែអាចបេះមកលក់នៅទីផ្សារបាន។
លោក ឡត ជឿន អះអាងថា បឹងទំពុននេះបានផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ច្រើនសម្រាប់គ្រួសារលោកនិងប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនផ្សេងទៀត ដែលអាចជួយសម្រួលដល់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ។
លោកបន្ថែមថា៖ «និយាយទៅ ជួយបានច្រើននៅក្នុងបឹងហ្នឹង! ពិសេសជាងគេនៅពេលគេបិទខ្ទប់ហ្នឹង បានអ្នកមកបេះត្រកួន បេះអីហ្នឹង បានលុយគ្រាន់ចាយ។ បើអ្នកធ្វើការភាគច្រើនគឺឈប់ ជាប់គាំង! បើនេះ[មុខរបរដាំត្រកួនលើផ្ទៃបឹង] អាចចុះមករៀងរាល់ថ្ងៃ អត់សូវខានទេ! ខានខ្លះដែរ ខានកាលគេបិទខ្ទប់ប៉ុន្មានថ្ងៃ។ […] សំខាន់បំផុត តែអត់ស៊ី នឹងប្រឹងស្វែងរក រកមួយថ្ងៃស៊ីមួយថ្ងៃ អ្នកបេះត្រកួន មិនដូចយើងអ្នកដាំ មាននៅសល់។»
ភ្លាមក្រោយបង្ហាញពីភាពរីករាយក្នុងការរកចំណូលនេះ លោកក៏ប្រែទឹកមុខស្រពោនភ្លាមៗ ត្បិតកសិកររូបនេះមានក្ដីបារម្ភចំពោះអនាគតបឹងទំពុនដែលអាចនឹងត្រូវបានលុបទាំងស្រុងនៅពេលខាងមុខ ដោយយកទៅអភិវឌ្ឍជាអគារធំៗ ជាដើមនោះ។
លោកបន្តថា៖ «បារម្ភដែរ ប៉ុន្តែគ្រាន់ថាដីរបស់គេ គេចង់លុបថ្មើរណាក៏បាន។ រាល់ថ្ងៃ វែកដាំខ្លះ កន្លែងណាវាលៗចេះតែវែកដាំទៅ តែដីខ្លះ គេមិនឱ្យដាំទេ។ មើលមួយជួរក្នុងនេះ គេលែងឱ្យដាំហើយ ដូចកន្លែងនេះ [កន្លែងដំណាំដែលលោកដាំ] ក៏គេលែងឱ្យដាំដែរ តែយើងចេះតែនៅដាំទៅ។ ថ្ងៃណាគេកាត់ចោល កាត់ចោលខ្ទេច»។
ជាអ្នកប្រកបរបរនេសាទនៅលើផ្ទៃបឹងទំពុន លោក ជឹម ធី និយាយថា កាលពីមិនទាន់នេសាទត្រី លោកនិងប្រពន្ធបាននាំគ្នាដាំត្រកួនយកមកលក់ ដើម្បីទទួលបានថវិកាខ្លះគ្រាន់ចិញ្ចឹមជីវិត។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីមានការកសាងអគារធំៗជាច្រើនមក កន្លែងដែលលោកធ្លាប់ដាំត្រកួននោះត្រូវបានក្រុមហ៊ុនចាក់ដីលុប ដើម្បីសាងសង់អគារទំនើបៗ។
ពលរដ្ឋដដែលបន្តថា បើបៀបធៀបកាលពីមិនទាន់មានការលុបបឹងជាទ្រង់ទ្រាយធំដូចបច្ចុប្បន្ន លោកអាចរកចំណូលពីការនេសាទត្រីបានប្រមាណ១០០ ០០០រៀលឡើងទៅក្នុងមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន លោករកចំណូលបានត្រឹមតែ១០ ០០០រៀល ទៅ៣០ ០០០រៀលតែប៉ុណ្ណោះ ព្រោះទំហំបឹងកាន់តែរួមតូច ហើយត្រីកាន់តែតិច ត្បិតត្រីដែលបាត់បង់ស្ទើរតែប្រមាណ៧០ភាគរយទៅហើយ។
លោក ជឹម ធី និយាយថា៖ « និយាយពីកូនចង់ទៅធ្វើការឯណា ក៏អត់ខ្វះលុយឱ្យធ្វើដែរ។ ពីដើម កូនរៀនកូរ៉េអាចមានលុយឱ្យរៀនបាន តែឥលូវអត់មានលទ្ធភាព រកអត់បាន។ ឥលូវបាន [ត្រី] ត្រឹម៣គីឡូ ទៅ៥គីឡូ»។
បុរសវ័យ៥៣ឆ្នាំរូបនេះ បានអះអាងថា ត្រីនៅក្នុងបឹងនេះបានបាត់បង់ចាប់តាំងពីមានការធ្វើផ្លូវ៦០ម៉ែត្រ និងការបន្តការលុបជាបន្តបន្ទាប់ ដែលធ្វើឱ្យបឹងកាន់តែរួមតូចទៅ។
យ៉ាងណា លោកចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលជួយអន្តរាគមន៍ដែរ ប៉ុន្តែមិនដឹងធ្វើម៉េច ព្រោះដីទាំងហ្នឹងសុទ្ធតែជាដីរបស់គេ ហើយមានបោះបង្គោលព័ទ្ធជុំវិញថែមទៀត។ លោកថា មិនយូរទេ បឹងនេះនឹងលុបអស់ ហើយមានតែអគារធំៗជំនួសវិញ។
លោកស្នើដូច្នេះថា៖ «ថាចង់សំណូមកុំឱ្យគេលុបដែរ ប៉ុន្តែមិនដឹងធ្វើម៉េច បើយើងឋាន:តូចទាបអ៊ីចឹង មិនដឹងជាធ្វើម៉េចទេ ចង់ឱ្យអង្គការសហប្រជាជាតិគេមើលផង ឱ្យគេមើលប្រជាជនរកស៊ីនៅតាមបឹងតាមអី ដាំបន្លែដាំអីតាមបឹងអ៊ីចឹង […] ធ្វើម៉េចឱ្យប្រជាជនយើងរស់ស្រួលផង សព្វថ្ងៃពិបាកណាស់»។
មមាញឹកជាមួយនឹងការបេះបន្លែកញ្ឆែត រួមទាំងការផ្តោះផ្តងសំណើចជាមួយនឹងអ្នកបេះបន្លែក្បែរគ្នានៅលើផ្ទៃបឹងទំពុនផងនោះ អ្នកស្រី រ័ត្ន មុំ មានប្រសាសន៍ថា អ្នកស្រីមកប្រកបអាជីពបេះបន្លែឱ្យគេនៅបឹងទំពុនជិត១០ឆ្នាំមកហើយ។ អ្នកស្រីបន្តថា របរបេះបន្លែឱ្យគេនេះអាចរកចំណូលបានក្នុងមួយថ្ងៃចាប់ពី៥០ ០០០រៀល ទៅ៦០ ០០០រៀល ដោយការងារនេះមិនមានអ្នកណាមកបង្ខំឬមកជេរស្ដីនោះទេ ព្រោះជាការងារឯករាជ្យមួយ ហើយចំណូលបានច្រើនឬតិចអាស្រ័យលើការខំប្រឹងរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ។
អ្នកស្រីថា បឹងមួយនេះអាចជួយសម្រួលដល់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋបានច្រើន រួមទាំងលោកស្រី ហើយអាចជាផ្នែកមួយក្នុងការផ្គត់ផ្គង់បន្លែទៅកាន់ទីផ្សារនៅក្នុងស្រុក ដោយមិនចាំបាច់នាំចូលមកពីប្រទេសជិតខាងទៀតផង។ តែយ៉ាងណា ស្រ្ដីវ័យ៥២ឆ្នាំរូបនេះបានបង្ហាញក្ដីបារម្ភខ្លាចបាត់បង់ចំណូលក្នុងថ្ងៃណាមួយ ប្រសិនបើបឹងទំពុនត្រូវលុបទាំងស្រុងនៅពេលខាងមុខ។
អ្នកស្រី រ័ត្ន មុំ មានប្រសាសន៍ថា៖ «វាចេះតែបារម្ភហើយ បើសិនជាគេបិទបឹងបិទអ៊ីចឹង មុខរបរវាចេះតែមានហើយ អាជីពដែលត្រូវរក ប៉ុន្តែគ្រាន់ថា កន្លែងនេះជារបរអត់ដើម [ដើមទុន] អាចទប់ទល់គ្រាន់បើ។ បើយើងទៅរក វាមិនខ្វះទេមុខរបរ ប៉ុន្តែភាគច្រើនសុទ្ធតែត្រូវចំណាយដើមទុន បើក្រៅពីកន្លែងចុះបឹងនេះ ហ្នឹងហើយ! ប៉ុន្តែកន្លែងនេះ បើទោះបីជាយើងស៊ីឈ្នួលគេមែន ប៉ុន្តែយើងអាចចំណាយទៅលើការហូបចុក អ៊ីចឹងទៅសល់ប៉ុន្មាន យើងសល់! ផុតពីបឹងនេះទៅ យើងទៅរកស៊ីផ្សេងសុទ្ធតែត្រូវចំណាយដើមទុន មិនដឹងចំណេញប៉ុន្មាន ខាតប៉ុន្មាន យើងមិនទៀង»។
បើយោងតាមរបាយការណ៍មួយរបស់សមាគមធាងធ្នោត ចេញផ្សាយកាលពីឆ្នាំ២០១៩ ដោយដាក់ចំណងជើងថា «បឹងចុងក្រោយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ» បានបង្ហាញថា បឹងនេះជាផ្នែកមួយដែលមានសារៈសំខាន់បំផុតសម្រាប់បរិស្ថាន ដូចជា ការពារទឹកជំនន់ តំបន់ប្រព្រឹត្តកម្មទឹកកខ្វក់តាមធម្មជាតិ ជាតំបន់ពណ៌បៃតង។
របាយការណ៍ដដែលបានបង្ហាញថា «បឹងនេះមានមុខងារប្រើប្រាស់ច្រើនយ៉ាងបន្ថែមទៀត ដូចជា អាងស្ដុកទឹក និងរំដោះទឹកភ្លៀងដ៏សំខាន់ប្រមាណ ៧០% ពីរាជធានីភ្នំពេញ ជាអាងបន្សុទ្ធទឹកកខ្វក់ក្នុងក្រុងបែបធម្មជាតិ ជាតំបន់ផ្តល់នូវបរិយាកាសត្រជាក់ដល់ទីក្រុង ជាតំបន់កសិកម្ម ជម្រកពពួកត្រី និងបក្សាបក្សីជាច្រើនប្រភេទកំពុងរស់នៅ»។
បើតាមសមាគមធាងត្នោត បឹងទំពុនលាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដីទំហំ២ ៦០០ហិកតា ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ២០០៨ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានកំណត់យកត្រឹម៥២០ហិកតាប៉ុណ្ណោះជាផ្ទៃបឹងរក្សាទុក និងកំណត់ជាទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ។
បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលបានកំណត់ផ្ទៃបឹងទំពុនសម្រាប់រក្សាទុកជាផ្លូវការ សមាគមធាងត្នោត អះអាងថា បឹងមួយនេះត្រូវបានកែសម្រួលផ្ទៃបឹងចំនួន៦លើក ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១២ រហូតដល់ឆ្នាំ២០១៨។
លើកទី១ រាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យចុះថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១២ សម្រេចកែសម្រួលឬកាត់ផ្ទៃបឹងទំហំ១៧ហិកតា។ តែក្នុងអនុក្រឹត្យ មិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់អំពីមូលហេតុនៃការកែសម្រួលផ្ទៃបឹងនេះឡើយ ហើយក៏មិនដឹងថា ផ្ទៃបឹងនេះកាត់ចេញផ្ដល់ឱ្យបុគ្គលណាជាអ្នកគ្រប់គ្រងនោះដែរ ក៏ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន ទីតាំងដែលរដ្ឋាភិបាលកាត់ចេញពេលនោះ ជាផ្នែកមួយនៃគម្រោងរបស់ក្រុមហ៊ុន ជីប ម៉ុង។
សមាគមដដែលថា ការកាត់ផ្ទៃបឹងទំពុនជាលើកទី២ គឺធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៧ ដោយអនុក្រឹត្យរាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចកាត់ផ្ទៃដីនិងបឹងទំហំ៤៧,០៧ហិកតា ពីផ្ទៃ«បឹងជើងឯក»ដែលបានកំណត់ក្នុងអនុក្រឹត្យលេខ១២៤ ដើម្បីធ្វើអនុប្បយោគដីឯកជនរបស់រដ្ឋ និងធ្វើប្រទានកម្មជាកម្មសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋដែលបានកាន់កាប់ប្រើប្រាស់ជាក់ស្ដែង ដែលមាន១៥ចំណុច។ ទីតាំងនេះស្ថិតក្នុងភូមិខ្វា និងភូមិម័រ សង្កាត់ដង្កោ ខណ្ឌដង្កោ ក្នុងនោះក៏មានដីរបស់ឧកញ៉ានិងអ្នកមានមួយចំនួនផងដែរ។
ប្រភពដដែលបន្តថា សម្រាប់ការកាត់ផ្ទៃបឹងជាលើកទី៣ ធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៨ ដោយរដ្ឋាភិបាលសម្រេចកាត់ផ្ទៃបឹងចំនួន៣០ហិកតាបន្ថែមទៀត ប្រគល់ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុន អ៊ីង ហូល ឌីង (ING Holding., Ltd) ធ្វើជាកម្មសិទិ្ធ ជាថ្នូរនឹងផ្ទៃដីទំហំ១០ហិកតារបស់ក្រុមហ៊ុន ING Holding ស្ថិតនៅក្នុងភូមិសាស្រ្តទីក្រុងរណប តំបន់បឹងជើងឯក ដែលក្រុមហ៊ុនបានប្រគល់ជូនក្រសួងមហាផ្ទៃសម្រាប់សាងសង់អគារផ្សេងៗ មានន័យថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់សំណង៣ដងឱ្យទៅក្រុមហ៊ុន ក៏ប៉ុន្តែទីតាំងនេះ ក្រោយមក ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលដកហូតនិងប្រគល់ទៅឱ្យបុគ្គលផ្សេងវិញ។
ដោយឡែក ការកាត់ផ្ទៃបឹងជាលើកទី៤ ធ្វើឡើងនៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៨ដដែល ដោយអនុក្រឹត្យរបស់រដ្ឋាភិបាល សម្រេចកាត់ផ្ទៃដីទំហំជាង៤៧ហិកតា (៤៧៣ ១៧៦ម៉ែត្រក្រឡា) ពីផ្ទៃបឹងជើងឯក ដើម្បីធ្វើអនុប្បយោគជាដីឯកជនរបស់រដ្ឋសម្រាប់ផ្ដល់ជូនបុគ្គលចំនួនពីរ ទី១ ក្រុមហ៊ុន អ័រគីដេវីឡា ដែលមានម្ចាស់កម្មសិទ្ធិជាកូនស្រីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺអ្នកស្រី ហ៊ុន ម៉ាណា លើទំហំផ្ទៃដីជាង៣៧ហិកតា (៣៧៤ ៦៧៨ ម៉ែត្រការ៉េ) និងឈ្មោះ ខូវ គីមបាក់ ទំហំជិត១០ហិកតា (៩៨ ៤៩៨ម៉ែត្រក្រឡា)។
ផ្ទៃបឹងទំពុនទំហំ១៩០ហិកតាបន្ថែមទៀត ត្រូវបានកាត់ជាលើកទី៥ ក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ តាមរយៈការធ្វើអនុប្បយោគជាដីឯកជនរបស់រដ្ឋ និងធ្វើប្រទានកម្មជូនក្រុមហ៊ុន ING Holding ដដែល សម្រាប់ធ្វើជាកម្មសិទ្ធិយកទៅអភិវឌ្ឍ។ ក៏ប៉ុន្តែទីតាំងនេះ ក្រោយមកក៏ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលដកហូតនិងប្រគល់ឱ្យឧកញ៉ាពីរនាក់ជំនួសវិញ គឺឧកញ៉ា ឃុន លាង និងឧកញ៉ា ថៃ ជាហួត។
សមាគមធាងត្នោត បន្តថា នៅថ្ងៃទី១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៨ រាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យមួយទៀត សម្រេចកាត់ផ្ទៃបឹងទំពុនជាលើកទី៦ តាមរយៈការធ្វើអនុប្បយោគផ្ទៃបឹងទំហំជិត២ហិកតា (១៩ ៧៣៦ម៉ែត្រក្រឡា) ទៅជាដីឯកជនរបស់រដ្ឋបន្ថែមទៀត និងប្រគល់ជូនរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញជាកម្មសិទ្ធិ ដើម្បីសាងសង់ស្ថានីយប្រព្រឹត្តកម្មទឹកកខ្វក់។
តាមរយៈការកាត់ផ្ទៃបឹងទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន ក្រុមឧកញ៉ា និងរដ្ឋ ជាបន្តបន្ទាប់នេះ ផ្ទៃបឹងទំពុនទាំងមូលក៏ចេះតែរួមតូចទៅៗ ដោយហ៊ុមព័ទ្ធទៅដោយសំណង់អគារ ផ្ទះល្វែង វីឡា ផ្សារទំនើប ផ្លូវខ្វាត់ខ្វែង ខណៈសកម្មភាពចាក់ដីនិងខ្សាច់លុបបឹងនេះ ក៏ចេះតែបន្តឥតឈប់ឈរ។ បើតាមប្រជាពលរដ្ឋឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នមានពលរដ្ឋប្រមាណ២០០គ្រួសារ ដែលរស់នៅអាស្រ័យផលផ្ទាល់ពីបឹងទំពុននេះ។
ដោយបារម្ភចំពោះការបាត់បង់មុខរបរនិងខ្លាចបាត់បង់ផ្ទៃបឹងទំពុនទាំងស្រុងនៅថ្ងៃអនាគតនោះ អ្នកស្រី រ័ត្ន មុំ ស្នើរដ្ឋាភិបាលរក្សាទុកបឹងធម្មជាតិមួយនេះឱ្យនៅគង់វង្សបន្តទៀត។
អ្នកស្រី រ័ត្ន មុំ បន្ថែមថា៖ «ស្នើសុំទៅរដ្ឋាភិបាលជួយដល់កូនចៅ ឱ្យបឹងនេះនៅបានយូរបន្តិច ឱ្យកូនចៅរស់បានយូរបន្តិច ព្រោះគ្នាអ្នកនៅតាមជនបទមករកស៊ី មកកន្លែងនេះ មកស៊ីឈ្នួលគេ បានតែអ៊ីចឹងៗ។ បើបានរដ្ឋាភិបាលគាត់ជួយមែន អរគុណមិនស្ទើរ មិនចាំបាច់បានអី ឱ្យតែបានបឹងនេះរក្សាទុកបានយូរ ដូចថាបើវាបានយូរទៅ បើទោះបីយើងស៊ីឈ្នួលម៉េចក៏ដោយ យើងមានតក់ៗ។»
ជុំវិញក្តីបារម្ភរបស់ពលរដ្ឋនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្រ្តា បដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយឡើយ ដោយលើកឡើងថា នេះជាដែនសមត្ថកិច្ចរបស់រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ។
វីអូឌី បានព្យាយាមសុំការឆ្លើយតបពីអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ម៉េត មាសភក្តី ជាច្រើនថ្ងៃមកហើយ ប៉ុន្តែមិនមានការឆ្លើយតប។
ចំណែកអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ឃួង ស្រេង មិនធ្វើការបកស្រាយចំពោះបញ្ហានេះឡើយ ដោយបង្វែរឱ្យទៅសួរមន្ត្រីសុរិយោដី ខណៈអ្នកនាំពាក្យក្រសួងរៀបចំដែនដី លោក សេង ឡូត មិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមបាន។
យ៉ាងណា អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា លោកមិនដឹងពីរឿងទាំងនេះច្បាស់នោះទេ ប៉ុន្តែអ្វីដែលលោកដឹង បឹងទំពុននេះ ខាងរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញបានគិតគូរជាខ្លាំង ហើយកំពុងធ្វើការសាងសង់ម៉ាស៊ីនចម្រោះទឹកកខ្វក់ទៀតផង។
លោកអះអាងថា កន្លងមក ផ្ទៃបឹងមួយចំនួនមិនមែនជាដីរបស់រដ្ឋនោះទេ គឺជាដីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋបានលក់ទៅខាងក្រុមហ៊ុនឯកជន ដើម្បីសាងសង់អគារធំៗ ដូចជា បុរី ឬផ្សារទំនើប ជាដើម។ លោកបន្តថា រដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញមិនមានសិទ្ធហាមឃាត់ការអភិវឌ្ឍនៅតំបន់ទាំងនោះទេ ព្រោះដីទាំងហ្នឹងបានលក់ទៅឱ្យឯកជនអស់ហើយ។
យ៉ាងណា លោកមិនអាចបញ្ជាក់ពីចំនួនផ្ទៃដីបឹងដែលនៅសល់បច្ចុប្បន្ននោះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «បឹងទំពុននេះ គេកំពុងធ្វើប្រឡាយ ដើម្បីទម្លាក់ [ធ្វើជាតំបន់] ចម្រោះទឹកកខ្វក់។ ខាងជប៉ុនគេ គេជួយអាហ្នឹង ផែនការទឹកកខ្វក់ជប៉ុនកំពុងធ្វើសព្វថ្ងៃ ហើយគេទុកផ្ទៃដី [មិនដឹង] ប៉ុន្មានទេ! ហើយត្រូវទិញពីប្រជាពលរដ្ឋ ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋបានយកដីហ្នឹងអស់ហើយហ្នឹង។ កន្លងមក យើងមិនបានចោទប្រជាពលរដ្ឋថារស់នៅបែបអនាធិបតេយ្យទេ យើងមានតែរកដំណោះស្រាយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងចាកចេញពីប្រឡាយទឹកស្អុយ ដើម្បីបង្ហូរទឹកកខ្វក់ចូល»។
នាយកប្រតិបត្តិសមាគមធាងត្នោត លោក សឿង សារ៉ន មើលឃើញថា បើសិនជារដ្ឋាភិបាលនៅតែបន្តឱ្យមានការលុបបឹងនេះជាបន្តទៀត វានឹងបង្កផលប៉ះពាល់ជាខ្លាំងដល់ប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ ដូចជា បង្កឱ្យមានទឹកជំនន់ជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅពេលរដូវវស្សាម្ដងៗ។ លើសពីនេះ អាចនឹងមានការបាត់បង់ជីវចម្រុះ ការបាត់បង់មុខរបរ រួមទាំងមានបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីនៅពេលដែលមានការដេញប្រជាពលរដ្ឋចេញពីទីនោះ។
លោក សឿង សារ៉ន បញ្ជាក់ថា៖ «បើសិនបឹងទំពុន ឬបឹងជើងឯក បន្តលុបទៀត វាបង្កផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានជាច្រើន ជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋនៅជុំវិញតំបន់បឹងទំពុន វាមានផលប៉ះពាលជីវចម្រុះ ហើយនឹងបង្កឱ្យមានទឹកជំនន់ជាច្រើនទៀត ដោយសារតែបឹងទំពុនវាមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរំដោះទឹក។ មួយទៀត ការបណ្ដេញចេញពីលំនៅឋានក៏អាចកើតមានដែរ ជាពិសេសប្រជាសហគមន៍ដែលរស់នៅទីនោះ»។
កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ របាយការណ៍អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស និងបរិស្ថាន ចំនួន៤ បង្ហាញថា ប្រជាជនកម្ពុជាជាង១លាននាក់កំពុងប្រឈមបញ្ហាទឹកជំនន់ និងមានមនុស្សជាង១ ០០០គ្រួសារទៀត កំពុងប្រឈមការបណ្តេញចេញ បាត់បង់ប្រាក់ចំណូល និងអសន្តិសុខស្បៀង ដោយសារគម្រោងអភវិឌ្ឍន៍ផ្សេងៗដែលកំពុងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់តំបន់បឹងទំពុន៕
