ក្រសួងមហាផ្ទៃ លើកឡើងថា ការឆ្លងរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ជាឧបសគ្គចម្បងមួយរារាំងដល់វិធានការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀន និងធ្វើឱ្យក្រុមឧក្រិដ្ឋជនមានឱកាសបង្កើនការផលិត និងអំណោយផលទីផ្សារប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ បានលើកឡើងនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកថា ៦ខែឆ្នាំ២០២១នេះ ប្រទេសកម្ពុជាបានប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរបណ្ដាលមកពីការឆ្លងរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ ជាកត្តារារាំងដល់កិច្ចប្រតិបត្តិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀននៅក្នុងប្រទេស។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា បញ្ហានេះបានបង្កឱ្យមានផលវិបាកមួយចំនួន ដូចជា ការធ្លាក់ចុះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបក្នុងតំបន់ និងការធ្លាក់ចុះតម្លៃគ្រឿងញៀន ដែលធ្វើឱ្យក្រុមឧក្រិដ្ឋជនមានឱកាសបង្កើនការផលិត និងអំណោយផលទីផ្សារប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។
តែយ៉ាងណា លោកថា សម្រាប់ឆមាសទី១ឆ្នាំនេះ សមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនបានជាង៣ពាន់ករណី (៣ ២៥៨ករណី) ឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យបានជាង៧ពាន់នាក់ (៧ ២៥៩នាក់) រឹបអូសគ្រឿងញៀនសរុបបានជាង៨៥០គីឡូក្រាម ក្នុងនោះមានដូចជា មេតំហ្វេតាមីនក្រាមម្សៅ (ICE) ជាង១៩៣គីឡូក្រាម, មេតំហ្វេតាមីនគ្រាប់ (WY) ៦៨៣,៧៨ក្រាម, អិចស្តាស៊ីជាង១៥២គីឡូក្រាម, កេតាមីនជាង៤៧៨គីឡូក្រាម, ហេរ៉ូអ៊ីនជាង២៥គីឡូក្រាម, កាប់បំផ្លាញកញ្ឆាស្រស់ជាង៤ម៉ឺន៥ពាន់ដើម, សារធាតុគីមីផ្សំជាង១០គីឡូក្រាម ។
អគ្គលេខាធិការអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន លោក មាស វិរិទ្ធ មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា បទល្មើសដែលសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបានមកនេះ បានថយចុះជាង២០ភាគរយ បើធៀបនឹងឆ្នាំមុនក្នុងរយៈពេលដូចគ្នា។
លោកបន្តថា ឆ្នាំនេះ ការបង្ក្រាបចំគោលដៅធំៗពីរករណីដែលជាទីតាំងផលិតនិងកែច្នៃ ហើយឃាត់ខ្លួនមេខ្លោងបាន៩នាក់បញ្ជូនទៅកាន់តុលាការ។
លោក មាស វិរិទ្ធ បានអំពាវនាវផងដែរឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធចូលរួមទប់ស្កាត់ ដោយថា ពេលនេះ ឧក្រិដ្ឋជនគ្រឿងញៀនបានប្តូរការផលិតបែបធម្មជាតិ មកផលិតបែបសំយោគ ឬផ្សំពីសារធាតុគីមីវិញ ដែលការផលិតបែបនេះ ឧក្រិដ្ឋជនប្រើពេលខ្លី ផលិតលឿន ចំណាយដើមទុនតិច និងលក់លើទីផ្សារថោក ហើយនេះជាហានិភ័យខ្ពស់ដល់សង្គមជាតិ ។
លោកថា៖ «បច្ចុប្បន្ននេះ សំយោគសុទ្ធប្រើមនុស្សតែពីរបីនាក់ ដាក់តែសារធាតុគីមីចូលទៅបាន អ៊ីចឹងមានតែរួមគ្នាទប់ស្កាត់។ យើងវាប្លែកនៅត្រង់ថា កំណើននៃការចាប់យកសារធាតុញៀនវាច្រើន បញ្ហាហ្នឹងវាមាននៅគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ គ្រោះថ្នាក់ជាងយើងទៀត បើនៅថៃរឹតតែគ្រោះថ្នាក់ជាងយើងទៀត»។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី មានប្រសាសន៍ថា ឧក្រិដ្ឋជនគ្រឿងញៀនអាចពង្រីកមុខរបរខុសច្បាប់នេះបានជោគជ័យ ភាគច្រើននៅក្នុងប្រទេសដែលមានប្រព័ន្ធច្បាប់មិនទាន់រឹងមាំ ដែលលោកថា ក្រសួងត្រូវទប់ស្កាត់កុំឱ្យមានមន្ត្រីខិលខូចណាមួយនៅពីក្រោយបទល្មើសនេះ ទើបអាចជួយសង្គមបាន។
លោកថា៖ «សំខាន់យើងអនុវត្តកិច្ចការហ្នឹង [អនុវត្តច្បាប់] ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព បើសិនជាមានជនឧក្រិដ្ឋពាក់ព័ន្ធ យើងអនុវត្តច្បាប់ទៅ កុំឱ្យមានការដោះលែងអ្នកដែលពាក់ព័ន្ធ អាហ្នឹងជាបញ្ហា! បានន័យថា បើសិនជាមានមន្ត្រីណាពាក់ព័ន្ធ យើងត្រូវចាត់វិធានការ ព្រោះគាត់លែងជាមន្ត្រីហើយ គាត់ជាជនឧក្រិដ្ឋហើយ ព្រោះគាត់រកស៊ីគ្រឿងញៀន»។
កសិករម្នាក់រស់នៅឃុំព្រែកស្លែង ស្រុកកណ្តាលស្ទឹង ខេត្តកណ្តាល អ្នកស្រី អឿង សារី និយាយថា បញ្ហាគ្រឿងញៀន បានកើតឡើងយូរមកហើយនៅក្នុងមូលដ្ឋានដែលគាត់រស់នៅ ប៉ុន្តែសកម្មភាពបង្កការអុកឡុករបស់អ្នកញៀនគ្រឿងញៀន ហាក់មានភាពស្ងប់ស្ងាត់អំឡុងពេលផ្ទុះជំងឺកូវីដ-១៩។
អ្នកស្រីថា៖ «បញ្ហាគ្រឿងញៀន វាកើតឡើងយូរហើយ គ្មានអីប្រសើរលើសហ្នឹងទេ! វាគ្រាន់ថា សព្វថ្ងៃវាមានកូវីដកើតឡើង វារៀងបន្លែបន្លំជាកូវីដអ៊ីចឹងទៅ! ដល់អ៊ីចឹងទៅ អាគ្រឿងញៀនហ្នឹងវាទៅជារឿងអត់សូវខ្វល់ ទៅខ្វល់អារឿងកូវីដវិញ ព្រោះខ្លាចស្លាប់មុនអាគ្រឿងញៀនហ្នឹង»។
បញ្ហានេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តាមរយៈសារលិខិតចុះថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ បានដាក់ចេញវិធានការមួយចំនួនបន្ថែមទៀត ដើម្បីពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពទប់ស្កាត់លំហូរគ្រឿងញៀនចូលកម្ពុជា ក្រោយពីប្រកាសធ្វើយុទ្ធនាការបង្ក្រាបគ្រឿងញឿននេះតាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក។
តាមសារដដែលនោះ មេដឹកនាំរូបនេះបានក្រើនរំឭកដល់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដទៃទៀត ត្រូវបន្តយកចិត្តទុកដាក់អនុវត្តច្បាប់ឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។
អង្គការសហប្រជាជាតិ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១នេះដែរ បានចេញរបាយការណ៍វាយតម្លៃថា កម្ពុជាគឺជាគោលដៅនៃក្រុមឧក្រិដ្ឋជនគ្រឿងញៀនប្រើប្រាស់សម្រាប់ចរាចរណ៍ ផលិត និងចែកចាយគ្រឿងញៀន ហើយបើទោះបីជាមានការឆ្លងរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ក្តី ប៉ុន្តែការចរាចរ ផលិត និងចែកចាយគ្រឿងញៀន មិនមានការថយចុះឡើយ៕
