រមណីយដ្ឋានអង្គរ ដែលមានប្រាសាទអង្គរវត្តជានិមិត្តរូបនៃមោទកភាពជាតិខ្មែរ ពេលនេះកំពុងស្ថិតក្នុងភាពស្ងាត់ជ្រងំ។ ជាកន្លែងដែលធ្លាប់តែមានមនុស្សចូលមើលអ៊ូអររាល់ថ្ងៃ ពេលនេះរមណីយដ្ឋានទាំងមូលសឹងតែគ្មានភ្ញៀវទេសចរទៅទស្សនា ក្រោយពីពិភពលោកបានធ្លាក់ក្នុងការហ៊ុមព័ទ្ធដោយជំងឺកូវីដ-១៩ អស់រយៈពេលជាងមួយឆ្នាំមកហើយ។
ប៉ុន្តែនៅភាពស្ងាត់ជ្រងំនេះ ក៏ជាឱកាសប្រពៃមួយសម្រាប់កែលម្អមុខមាត់រមណីយដ្ឋានអង្គរផងដែរ។ នៅលើទីធ្លាទល់មុខប្រាសាទអង្គរវត្ត ទិដ្ឋភាពដែលធ្លាប់មានតូបលក់ដូររកេតរកូត យានយន្តចតគ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់ ឥលូវនេះត្រូវបានជំនួសមកវិញដោយវាលស្មៅពណ៌បៃតង អមដោយកូនឈើទើបនឹងដាំថ្មីរាប់ពាន់ដើម។ ផ្លូវឆ្លងកាត់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ត្រូវបានអ៊ុតកៅស៊ូរាបស្មើ ហើយទីលានជល់ដំរីនៅមុខប្រាសាទបាយ័នដែលធ្លាប់តែមានសភាពក្រៀមផ្អេះនារដូវប្រាំងនោះ នៅពេលនេះត្រូវបានគ្របដណ្តប់ដោយស្មៅពណ៌បៃតងផងដែរ។
លោក ឡុង កុសល អ្នកនាំពាក្យនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា មានប្រសាសន៍ថា ទាំងនេះសុទ្ធតែជាផ្នែកមួយនៃការងារច្រើនមុខដែលបម្រើដល់កិច្ចការអភិរក្ស ក៏ដូចជាកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសោភ័ណភាព ក្នុងក្តីសង្ឃឹមរង់ចាំទទួលភ្ញៀវទេសចរត្រឡប់មកវិញនាថ្ងៃអនាគត។
លោក ឡុង កុសល បន្តថា៖ «នៅពេលដែលយើងស្រាកស្រាន្តពីជំងឺកូវីដ សង្ឃឹមថាភ្ញៀវទេសចរនឹងត្រឡប់មកវិញហ្នឹង។ ម្នាក់ៗខិតខំដើម្បីទាក់ទាញ ខិតខំផ្សព្វផ្សាយក្នុងការជំរុញគោលដៅទេសចរណ៍របស់ប្រទេសគេនីមួយៗ ប្រទេសកម្ពុជាយើងក៏ដូចគ្នាដែរ។ យើងខំទាំងកម្រិតថ្នាក់ជាតិក៏យើងបានខិតខំ កម្រិតថ្នាក់តំបន់ក៏យើងបានខិតខំ ថ្នាក់កម្រិតពិភពលោកក៏យើងបានខិតខំ យើងបានជំរុញការងារទាំងអស់ហ្នឹង។»
របាយការណ៍របស់ក្រសួងទេសចរណ៍ បានបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ២០២០ កម្ពុជាមានភ្ញៀវទេសចរបរទេសសរុបចំនួន១ ៣០៦ ១៤៤នាក់ ដែលបានន័យថា ថយចុះ ៨០,២ភាគរយ ប្រៀបធៀបទៅនឹងចំនួន៦ ៦១០ ៥៩២នាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩។ សម្រាប់តែខេត្តសៀមរាបវិញ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ ស្ថិតិភ្ញៀវចូលតាមព្រលានយន្តហោះសៀមរាបមានតែ២៤០ ៩១៧នាក់ប៉ុណ្ណោះ គឺធ្លាក់ចុះ ៨៥,៥ភាគរយ ប្រៀបធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០១៩ ដែលមានចំនួន១ ៦៦៥ ៣៦៥នាក់។
បើតាមក្រសួងសុខាភិបាល គិតត្រឹមព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ កម្ពុជាបានរកឃើញអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ សរុបចំនួន៦៤ ៦១១នាក់ ក្នុងនោះ អ្នកជំងឺព្យាបាលជាសះស្បើយសរុបមានចំនួន៥៦ ១៧៨នាក់ អ្នកស្លាប់សរុប១ ០២៥នាក់ និងករណីនាំចូលពីក្រៅប្រទេសសរុប៥ ៥១៤នាក់។
អាជីវកម្មសឹងតែគ្រប់ប្រភេទបានរងការប៉ះទង្គិចយ៉ាងដំណំពីការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលបានបង្កឱ្យមានការឆ្លងជំងឺដល់មនុស្ស៦៤ ៦១១នាក់ ក្នុងនោះ ១ ០២៥នាក់បានស្លាប់ គិតត្រឹមព្រឹកថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១នេះ។ សណ្ឋាគារ ផ្ទះសំណាក់ជាច្រើនបានបិទទ្វារ មគ្គុទេ្ទសក៍ទេសចរណ៍រាប់ពាន់នាក់បានបាត់បង់ការងារធ្វើ ហើយអាជីវករដែលនៅមានមុខរបរនៅតែលក់ដូរទាំងត្រដាបត្រដួស។
អ្នកស្រី គឹម សូត រស់នៅភូមិក្រវ៉ាន់ សង្កាត់អង្គរធំ ក្រុងសៀមរាប ក្បែររមណីយដ្ឋានអង្គរ និយាយថា គាត់ធ្លាប់មានភាពកាក់កបដែរពីការលក់រូបគំនូរប្រាសាទអង្គរវត្ត ចម្លាក់ព្រះពុទ្ធរូប និងរូបចម្លាក់ប្រាសាទនានា។ ប៉ុន្តែអ្នកស្រីថា អស់រយៈពេលជិត២ឆ្នាំមកនេះ ចំណូលពីការលក់របស់គាត់បានធ្លាក់ចុះប្រមាណជាង៩០ភាគរយ ដែលធ្វើឱ្យគ្រួសារគាត់ជួបការលំបាកច្រើនក្នុងការចិញ្ចឹមជីវិត។
អ្នកស្រីពោលថា៖ «យើងអត់ដឹងយកពាក្យអ្វីមកនិយាយបានទេ។ មួយថ្ងៃគិតមួយថ្ងៃហើយ គិតលែងទៅមុខទៀត [ឬ] មានតែផ្លាស់ប្ដូរមុខរបរទៅធ្វើជាងសំណង់ ធ្វើអីហ្នឹងឯង។»
នៅមិនឆ្ងាយពីទីនោះប៉ុន្មាន អ្នកស្រី សូន ស៊ីណាក ដែលលក់ចម្លាក់ល្ខោនខោលធ្វើពីស្បែកគោ បានរំឭកប្រាប់ពីពេលមុនមានជំងឺកូវីដ-១៩រាតត្បាត គាត់ធ្លាប់លក់បានចំណូល៤០០ទៅ៥០០ដុល្លារ ពេលខ្លះដល់១ ០០០ដុល្លារក៏មានក្នុងមួយថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ សឹងតែលក់លែងដាច់សោះតែម្តង។
ស្ត្រីវ័យ៣៨ឆ្នាំរូបនេះបន្តថា បើសំណាង គាត់អាចលក់វត្ថុចម្លាក់មួយឬពីរក្នុងមួយសប្តាហ៍ ទៅឱ្យអ្នកទិញដែលច្រើនជាពលរដ្ឋខ្មែរទៅដើរលេងម្តងម្កាល ក្រោយពីលែងមានការហាមប្រាមលើការធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ខេត្តក្នុងប្រទេស។
អ្នកស្រី ស៊ីណាក និយាយថា៖ «រូបប្រភេទដែលលក់អ៊ីចឹង ទាល់តែគាត់ជាអ្នកមានសមត្ថភាព មានផ្ទះស្អាតអ៊ីចឹងបានគាត់ចង់ [ទិញ] ព្រោះយើងប្រជាពលរដ្ឋធម្មតានៅតាមស្រុកតាមភូមិ គាត់អត់ងាយទិញទេ។ ទោះបីថាខ្មែរក្នុងស្រុកយើងទិញមែន ប៉ុន្តែបើកូវីដនៅតែផ្ទុះយូរអ៊ីចឹង គាត់ដែលងាយមកលេងសៀមរាប? មានតែអ្នកសៀមរាបគ្នាឯង មិនងាយទិញទេ ទាល់តែថាគាត់ធ្វើផ្ទះថ្មីៗ»។
អ្នកស្រី ស៊ីណាក ពោលបន្តថា៖ «បារម្ភខ្លាំងណាស់ បើកូវីដនៅតែបន្តអ៊ីចឹង ១ឆ្នាំ ២ឆ្នាំទៀត! ធ្លាប់តែមានភ្ញៀវច្រើន ដល់ពេលអត់មានអ៊ីចឹង និយាយមិនចេញទេ។»
របាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោក (World Bank) ដែលចេញផ្សាយនៅពាក់កណ្តាលខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១កន្លងទៅ បានឱ្យដឹងថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានកំណើនអវិជ្ជមានគឺ -៣,១ ភាគរយ ប្រៀបធៀបទៅនឹង ៧ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩។ របាយការណ៍នោះបានព្យាករទុកថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាអាចងើបឡើងវិញ ដោយបានកំណើនខ្ពស់បំផុត ៤ភាគរយ។
យោងតាមធនាគារពិភពលោកនេះដែរ វិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជាបានរួមចំណែក២១ភាគរយដល់ផលិតផលសរុបក្នុងស្រុក (ផសស) ក្នុងឆ្នាំ២០១៩។ នៅក្នុងនោះ ប្រាសាទអង្គរវត្ត និងប្រាសាទនានានៅខេត្តសៀមរាប បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការទាក់ទាញភ្ញៀវបរទេស មុននឹងវិបត្តិកូវីដ-១៩ផ្ទុះឡើង។
ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងភាពស្ងប់ស្ងាត់ អ្នកអភិរក្សនិងកម្មករនៅតែមមាញឹកក្នុងការងារជួសជុល អភិរក្ស និងកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនិងបរិក្ខារនានាសម្រាប់សម្រួលសេវាទេសចរណ៍។
ផ្លូវចូលនិងរត់ជុំវិញប្រាសាទបាគង ប្រវែងជិត២ ៨០០ម៉ែត្រ ត្រូវបានអ៊ុតរាបស្មើ អមដោយគំនូសចរាចរណ៍ផង។ ផ្លូវកង់ត្រូវបានរៀបចំសម្រាប់អ្នកទេសចរដែលមានបំណងធ្វើទស្សនាចរណ៍ប្រាសាទជាលក្ខណៈឯកជន និងទស្សនាព្រៃធម្មជាតិក្នុងពេលតែមួយ។
លោក ឡុង កុសល អ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា មានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្ន អាជ្ញាធរអប្សរាកំពុងតែផ្តល់ការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ក្នុងការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឱ្យមានភាពទាក់ទាញកាន់តែខ្លាំង ដើម្បីត្រៀមស្វាគមន៍ភ្ញៀវជាតិនិងអន្តរជាតិ នៅពេលវិបត្តិកូវីដ-១៩ត្រូវបានបញ្ចប់។
លោក លី សំរិទ្ធ អភិបាលរងខេត្តសៀមរាប មានប្រសាសន៍ថា ការពន្លឿនការចាក់វ៉ាក់សាំងជូនប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងខេត្ត ជាវិធានការមួយចាំបាច់សម្រាប់ឈានទៅស្តារស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅសៀមរាបឱ្យងើបឡើងវិញ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «តាមក្រុមជំនាញគេនិយាយ បើឱ្យកូវីដបាត់ ប្រហែលវាមិនបាត់ទេ! អ៊ីចឹងយើងមានរបៀបរស់នៅរបស់យើង និងចូលរួមចាក់វ៉ាក់សាំង ទេសចរណ៍ក្នុងស្រុកអាចធ្វើធម្មតាឡើងវិញបណ្ដើរៗ»។
សម្រាប់ឆ្នាំ២០២១ គិតត្រឹមខែមេសា ភ្ញៀវបរទេសមកដល់ប្រទេសកម្ពុជាមានចំនួន៨២ ៨៣៩នាក់ គឺធ្លាក់ចុះ៩៣ភាគរយ បើប្រៀបនឹងឆ្នាំ២០២០។
លោកស្រី ឆាយ សៀវលីន ប្រធានសមាគមទីភ្នាក់ងារទេសចរណ៍ យល់ឃើញថា ដំណើរការវិស័យទេសចរណ៍អាចល្អប្រសើរឡើងវិញ នៅពេលដែល៧០ទៅ៨០ភាគរយនៃប្រជាជនទូទាំងប្រទេសបានចាក់វ៉ាក់សាំងការពាររួច។ លោកស្រីមានប្រសាសន៍ថា នៅពេលនោះ ប្រជាពលរដ្ឋអាចនឹងចាប់ផ្ដើមដើរលេងកម្សាន្ត ដែលជាផ្នែកមួយជួយដល់ការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ច។
ចំពោះភ្ញៀវទេសចរបរទេសវិញ លោកស្រី ឆាយ សៀវលីន មានប្រសាសន៍ថា៖ «ជារួម យើងមិនរំពឹងថា [នឹងមាន] ភ្ញៀវច្រើនទេ ព្រោះអីការចាក់វ៉ាក់សាំងនៅបណ្ដាប្រទេសអាស៊ីហ្នឹង ក៏គាត់ចាក់មានកម្រិតដែរ គាត់ចាក់យឺតជាងយើង។ អ៊ីចឹងខ្ញុំគិតថា ពួកគាត់នឹងបន្តិចម្ដងៗចូលមកកម្ពុជា។ តាមរយៈបន្តិចម្ដងហ្នឹងឯងដែលធ្វើឱ្យយើងត្រៀមខ្លួនរួចរាល់នៅពេលណាការស្ដារឡើងវិញមានទំហំធំ»៕
