អង្គការសហប្រជាជាតិ រកឃើញថា ក្នុងឆ្នាំ២០២០ សិស្សជាង៣,២លាននាក់នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាបានប៉ះពាល់ការសិក្សា បន្ទាប់ពីគ្រឹះស្ថានសិក្សារដ្ឋនិងឯកជនបានបិទដំណើរការជាបណ្តោះអាសន្នដោយសារការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩។
ក្នុងរបាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយលើទំព័រហ្វេសប៊ុកអង្គការសហប្រជាជាតិនៅកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១ ឱ្យដឹងថា មុនពេលមានរោគរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩ កម្ពុជាបានសម្រេចគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព ឬ SDG ទី៤ ស្តីពីការរៀនសូត្រប្រកបដោយគុណភាពនិងចីរភាព។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២០ ដែលមានការឆ្លងរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩មក សិស្សចំនួន៣,២លាននាក់បានរងផលប៉ះពាល់ការរៀនសូត្រ បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបិទសាលារៀនរយៈពេលជាង២០០ថ្ងៃ ។
អង្គការសហប្រជាជាតិ បន្តថា ការប៉ះពាល់នេះបានជំរុញឱ្យវិស័យអប់រំមានការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការអភិវឌ្ឍមនុស្ស (HDI) នៅកម្ពុជាសម្រាប់ឆ្នាំ២០២០ ដោយធ្លាក់ចុះជិត៤ភាគរយ (៣,៩៣%) បើប្រៀបធៀបពីឆ្នាំ២០១៩ ឬស្មើនឹងការលុបបំបាត់រាល់ការរីកចម្រើនលើវិស័យអប់រំដែលបានធ្វើក្នុងរយៈពេល៤ឆ្នាំកន្លងមក។
មួយវិញទៀត ការបិទទ្វារសាលារៀនយូរនេះបានធ្វើឱ្យចំនួនកុមារប្រឈមនឹងការមិនវិលត្រឡប់ទៅសាលារៀនមានការកើនឡើង ជាពិសេសសម្រាប់កុមារមកពីក្រុមងាយរងគ្រោះ ខណៈលទ្ធភាពនៃបើកសាលារៀននៅមិនទាន់ដឹងពេលណាប្រាកដនៅឡើយ ព្រោះការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩នៅតែបន្ត។
អង្គការសហប្រជាជាតិ បញ្ជាក់ថា៖ «គេនៅមិនទាន់ដឹងថាតើសាលារៀនអាចបើកឡើងវិញនៅពេលណាទេ! ហានិភ័យរបស់កុមារមិនអាចវិលត្រឡប់ទៅសាលារៀនមានការកើនឡើងជាមួយនឹងពេលវេលា ជាពិសេសសម្រាប់កុមារមកពីក្រុមងាយរងគ្រោះ។ មេរោគរាតត្បាតបានធ្វើឱ្យវិសមភាពនិងហានិភ័យកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង ដែលបណ្តាលឱ្យមានការបែងចែកឌីជីថលកាន់តែជ្រៅទៅៗ។ ការបិទទ្វារសាលារៀនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សមត្ថភាពរបស់ឪពុកម្តាយនិងអ្នកថែទាំ ជាពិសេសស្ត្រី ដែលធ្វើឱ្យពួកគេកាត់បន្ថយការទទួលអាហារបំប៉នដែលមានជីវជាតិសម្រាប់កុមារជាច្រើន និងបង្កើនហានិភ័យនៃអំពើហិង្សាលើកុមារ»។
អាជីវករម្នាក់នៅផ្សារសឡា សង្កាត់ស្ទឹងមានជ័យ១ រាជធានីភ្នំពេញ អ្នកស្រី លាន សោភា ដែលមានកូន៤នាក់ក្នុងបន្ទុក បានរៀបរាប់ថា ប្រសិនបើមានការបើកសាលារៀនឡើងវិញ ជារឿងល្អ ដោយថា ការសិក្សាតាមប្រព័ន្ធអនឡាញត្រូវចំណាយប្រាក់អ៊ីនធឺណិតផងនិងសាលាផង រួមទាំងចំណាយផ្សេងទៀត ប៉ុន្តែការសិក្សាតាមអនឡាញនេះ កូនៗរបស់គាត់រៀនមិនសូវចេះដូចនៅសាលាឡើយ។
អ្នកស្រីថា៖ «ទីមួយ គាត់មានទូរសព្ទអ៊ីចឹង គាត់ចង់បើកមើលតុក្កតាឬកម្មវិធីអីសប្បាយអីផ្សេងៗទៀតអ៊ីចឹង រៀនអនឡាញហ្នឹងកូនខ្ញុំចាប់អត់បានហ្មង បើកូនគេ ខ្ញុំមិនដឹងទេ! [រៀនអនឡាញ] នៅចាំបា្រប់គាត់ ពន្យល់គាត់បន្ថែមផង ខ្ញុំត្រូវខាតពេលច្រើន។ ខ្ញុំចង់ឱ្យបើកការសិក្សាវិញភ្លាមៗ បើនៅតែ១ឆ្នាំទៀត ក្មេងអាចនឹងមិនចេះអក្សរសោះតែម្ដង ខ្ញុំចង់ឱ្យបើកសាលាភ្លាមៗ ព្រោះខ្ញុំខ្លាចមិនចេះអក្សរ»។
ស្ត្រីរូបនេះបន្តថា ក្នុងអំឡុងកូវីដ-១៩នេះ កូនរបស់គាត់ដែលរៀនអនុវិទ្យាល័យម្នាក់និងវិទ្យាល័យម្នាក់ បានបោះបង់ការសិក្សាបន្ទាប់ពីគ្រួសាររបស់គាត់ជួបបញ្ហាជីវភាពទៀតផង។
អ្នកស្រីថា៖ «កូនខ្ញុំ កូនបង រៀនថ្នាក់ទី១១! ប៉ុន្តែកូវីដហ្នឹង គេផ្អាក ហើយពេលចូលវិញម្ដងទៀតក៏ផ្ទុះកូវីដទៀត។ ឥលូវគាត់ថា គាត់ឈប់រៀន រកការងារធ្វើ ដើម្បីជីវភាព គាត់ឃើញខ្ញុំពិបាករកលុយ។ មួយទៀត [កូន]ថ្នាក់ទី៩ ខ្ញុំអង្វរគាត់ដែរ គាត់ថារៀនលែងចូលហើយ! ខ្ញុំសុខចិត្តលំបាកវេទនា កុំឱ្យដូចខ្ញុំ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា លោក រស់ សុវាចា ប្រាប់ វីអូឌី តាមប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមនៅថ្ងៃនេះថា មុននិងក្នុងបរិបទកូវីដ-១៩ ក្រសួងបានបង្កើតយន្តការរៀនពីចម្ងាយនិងតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិច ដើម្បីឆ្លើយតបបញ្ហានេះឱ្យទាន់ពេលវេលានិងផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់សិស្ស-និស្សិតក្នុងការសិក្សានិងស្វ័យសិក្សាគ្រប់កម្រិត។
លោកបន្តថា ការសិក្សាពីចម្ងាយតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិចនោះមានដូចជា បង្រៀនតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិចដែលធ្វើឡើងតាមការផលិតវីដេអូ ប្រព័ន្ធអនឡាញរបស់ក្រសួង ការបង្រៀនដោយប្រើឯកសារដូចជាសន្លឹកកិច្ចការចំពោះសិស្សគ្មានឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិច ការបង្រៀនតាមវិទ្យុនិងទូរទស្សន៍ និងការរៀនតាមបណ្ដុំតូចៗទៅតាមលទ្ធភាពជាក់ស្តែង។
លោក រស់ សុវាចា គូសបញ្ជាក់ថា៖ «ថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងនិងបុគ្គលិកអប់រំគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់បានប្រឹងប្រែងយ៉ាងស្រួចស្រាវបំផុត ដើម្បីបំពេញតម្រូវការសិក្សាឱ្យសិស្ស-និស្សិតបានបន្តរៀនសូត្រ តាមរយៈយន្តការសិក្សាពីចម្ងាយនិងតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិចដែលផ្តល់សុវត្ថិភាពសុខភាពដល់អ្នកសិក្សា»។
ប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ លោកស្រី អ៊ុក ឆាយាវី សង្កេតឃើញថា ការសិក្សាតាមប្រព័ន្ធអនឡាញជួបផលលំបាកច្រើន ទាំងគ្រូបង្រៀននិងសិស្ស ដោយសារសិស្សមិនសូវចាប់បានដូចពួកគាត់រៀននៅក្នុងថ្នាក់ផ្ទាល់ឡើយ។ លោកស្រីបន្តថា នៅពេលសិស្សានុសិស្សចាប់មេរៀនមិនបាន គឺជំរុញឱ្យវិស័យអប់រំធ្លាក់ចុះ ហើយសិស្សមួយចំនួនដែលមានជីវភាពក្រីក្រ បានបោះបង់ការសិក្សាផងដែរ។
លោកស្រីថា៖ «បើនិយាយគុណភាពអប់រំដែលរៀនសម័យតាមប្រព័ន្ធអនឡាញនេះ បើសិនជាខ្ញុំគិតថា ជាភាគរយបាន២០ភាគរយទេ អាហ្នឹងសម្រាប់សាលាឯកជន! ហើយសម្រាប់សាលារដ្ឋវិញ ១០ភាគរយមិនបានផង! ពីព្រោះពួកគាត់ក្រីក្រ គាត់ខ្វះខាតគ្រប់បែបយ៉ាង ជាពិសេសជំនាញដែលរៀនតាមប្រព័ន្ធអនឡាញហ្នឹង ព្រោះអីប្រទេសយើងកន្លងមកអត់មានរៀនតាមប្រព័ន្ធហ្នឹងផុសផុលទេ។ យើងធ្លាប់តែរៀនផ្ទាល់ជាមួយលោកគ្រូ-អ្នកគ្រូ និងសិស្សានុសិស្សអ៊ីចឹង»។
យ៉ាងណា កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា តំណាងអង្គការសុខភាពពិភពលោក និងអង្គការយូនីសេហ្វ (UNICEF) ប្រចាំតំបន់ បានចេញវិចារណកថាមួយដោយលើកឡើងថា ការបើកសាលារៀនឡើងវិញមិនគួរត្រូវពន្យារពេលបន្តទៀតឡើយ។
តំណាងស្ថាប័នអន្តរជាតិធំៗទាំងពីរនេះបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ការបើកដំណើរការសាលារៀនឡើងវិញប្រកបដោយសុវត្ថិភាព គឺជាអាទិភាពបន្ទាន់មួយសម្រាប់កុមារ ដោយសារការរៀននៅក្នុងសាលាមានសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងសម្រាប់ការអប់រំនិងសក្តានុពលសម្រាប់ជីវិតពួកគេ។
ករណីនេះ ការបិទទ្វារសាលារៀនយូរបង្កផលប៉ះពាល់ជាច្រើនដល់កុមារ មិនត្រឹមតែប៉ះពាល់ដល់ការទទួលបានជំនាញរបស់កុមារនិងសក្តានុពលរបស់ពួកគេក្នុងការរកចំណូលប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងប៉ះពាល់ដល់ផលិតភាព ព្រមទាំងលទ្ធភាពរកចំណូលពេញមួយជីវិត និងមានផលប៉ះពាល់សុខភាពផ្លូវកាយនិងសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់ពួកគេទៀតផង។
ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានចេញសេចក្តីណែនាំស្ដីពីការបង្រៀននិងរៀនពីចម្ងាយនិងតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិចក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០២០-២០២១ ទាំងគ្រឹះស្ថានបឋមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សាសាធារណៈ ព្រមទាំងសម្រាប់គ្រឹះស្ថានសិក្សាឯកជន ខណៈព្រឹត្តិការណ៍ «សហគមន៍២០កុម្ភៈ» នៅមិនទាន់បញ្ចប់នៅឡើយ និងកាន់តែមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរថែមទៀតផង៕