ជាប្រពៃណី មុនរដូវចូលព្រះវស្សាមកដល់ វត្តអារាមនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាតែងមានសភាពមមាញឹកទទួលពុទ្ធបរិស័ទដែលនាំទេយ្យវត្ថុទៅប្រគេនព្រះសង្ឃសម្រាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងអំឡុងពេលគង់ព្រះវស្សា។
ខុសពីមុនៗ ការចូលព្រះវស្សាឆ្នាំនេះ គ្មានពិធីហែទេយ្យទានអធិកអធមផ្សាយតាមទូរទស្សន៍នោះទេ។ ព្រះសង្ឃបាននិមន្តចូលកាន់ព្រះវស្សាក្នុងសភាពស្ងប់ស្ងាត់ ហើយនាំគ្នាត្បិតត្បៀតក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃក្នុងរយៈពេល៣ខែ ខណៈដែលពុទ្ធបរិស័ទកំពុងប្រឈមនឹងការលំបាកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ហើយជំងឺកូវីដ-១៩នៅតែបន្តឆ្លងរាលដាលឥតស្រាកស្រាន្តនៅឡើយ។
នៅវត្តមហាមន្រ្តី រាជធានីភ្នំពេញ ព្រះតេជគុណ ភួង យាង មានសង្ឃដីកាថា ពិធីចូលព្រះវស្សាឆ្នាំនេះមានតែព្រះសង្ឃតែប៉ុណ្ណោះ មិនមានពុទ្ធបរិស័ទមកពីទីជិតឆ្ងាយមកធ្វើពិធីប្រគេនទេយ្យវត្ថុដូចពីឆ្នាំមុនៗទេ។ មុនថ្ងៃចូលព្រះវស្សាមកដល់ (ថ្ងៃទី២៥ ខែកក្កដា) វត្តត្រូវបានដាក់ក្រោមការបិទខ្ទប់អស់ពេល៤សប្តាហ៍ ក្រោយពីមានការរកឃើញករណីវិជ្ជមាននៃជំងឺកូវីដ-១៩នៅក្នុងចំណោមព្រះសង្ឃ៣១១អង្គ និងសិស្សដែលកំពុងស្នាក់នៅក្នុងវត្តនោះ។
ស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលមួយដែលព្រះសង្ឃមិនអាចនិមន្តបិណ្ឌបាតនៅក្រៅវត្តបាន ហើយពុទ្ធបរិស័ទក៏មិនសូវហ៊ានទៅវត្ត ដោយសារប្រយ័ត្នប្រយែងនិងការពារខ្លួនកុំឱ្យឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ព្រះតេជគុណ ភួង យាង មានដីកាថា ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់សង្ឃទាំងអស់ក៏ត្រូវសម្រួលបន្សាំទៅតាមសភាពការណ៍ដែរ ក្នុងនោះ វត្តមិនមានចង្ហាន់សម្រាប់ថ្ងៃត្រង់និងពេលព្រឹកនោះទេ។ ប៉ុន្តែចង្ហាន់ត្រូវទទួលខុសត្រូវទៅតាមកុដិនីមួយៗ កុដិខ្លះមាន១០អង្គ កុដិខ្លះ២០អង្គ ត្រូវរួមគ្នាដោះស្រាយរៀងៗខ្លួនតាមសភាពជាក់ស្តែង។
ព្រះតេជគុណមានដីកាដូច្នេះថា៖«សម្រាប់ចង្ហាន់តាមកុដិ លោក[ព្រះសង្ឃ]រៃលុយគ្នា ដូចថាបួនប្រាំអង្គបាន១០ ០០០[រៀល] ឬ២០ ០០០[រៀល]អ៊ីចឹងទៅ។ ប៉ុន្តែកុដិខ្លះ គេសម្បូរដោយមានបរិស័ទឧបត្ថម្ភប្រចាំខែឬប្រចាំអាទិត្យអ៊ីចឹងទៅ។»
នៅឯខេត្តបាត់ដំបងឯណោះវិញ ជីវភាពរបស់ព្រះសង្ឃនៅក្នុង«វត្តបច្ចា» ក្រុងបាត់ដំបង ក៏មិនមានសភាពខុសពីវត្តដទៃទៀតប៉ុន្មាននោះទេ នៅពេលដែលពុទ្ធបរិស័ទមិនសូវមកវត្តធ្វើបុណ្យប្រគេនចង្ហាន់ឬទេយ្យទានច្រើនដូចមុន ភាគច្រើនមកតែពេលថ្ងៃសីលបន្តិចបន្តួចតែប៉ុណ្ណោះ។
ព្រះតេជគុណ រ៉េត រុន ដែលគង់នៅវត្តនោះ មានដីកាថា បញ្ហាប្រឈមមួយដែលវត្តកំពុងជួបប្រទះ គឺការកើនឡើងនៃការចំណាយទៅលើការទិញម្ហូបនិងថ្លៃទឹកភ្លើង សម្រាប់ទ្រទ្រង់ការរស់នៅរបស់ព្រះសង្ឃ៥០អង្គនៅទីនោះ។
ព្រះតេជគុណ រ៉េត រុន មានដីកាថា៖ «ជាទូទៅ ពីមុន មានអ្នកមកច្រើនដែរ! ពុទ្ធបរិស័ទមកសមាទានសីល ប្រគេនចង្ហាន់ ប្រគេនអ៊ីចឹងទៅ! ប៉ុន្តែអំឡុងពេលនេះ ធ្លាក់ចុះខ្លាំងមែនទែន។ សូម្បីតែថ្ងៃសីលថ្ងៃមុននេះ ក៏អត់សូវមានដែរ! ហើយបើមើលក្នុងថ្ងៃចូលវស្សាវិញ គាត់មកដែរ ប៉ុន្តែមកមួយភ្លេតអ៊ីចឹងទៅ មានចង្ហាន់មានអីប្រគេនតិចតួច គាត់ទៅវិញ ប៉ុន្តែចំនួននៃការមក នៅតែធ្លាក់ចុះ»។
យោងតាមស្ថិតិរបស់ក្រសួងធម្មការ និងសាសនាកម្ពុជា មានវត្តជាង៥ ០០០វត្ត និងព្រះសង្ឃជាង៦០ ០០០អង្គ នៅទូទាំងប្រទេស។ ជាប្រពៃណី វត្តអារាមជាកន្លែងដែលពុទ្ធបរិស័ទខ្មែរជួបជុំគ្នាធ្វើការបួងសួងនិងពិធីបុណ្យសាសនាតាមរដូវកាលរៀងរាល់ឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែទិដ្ឋភាពអ៊ូអរបែបនោះត្រូវបានស្ងាត់អស់ពេលជិត២ឆ្នាំមកហើយ ក្រោយពីផ្ទុះការរាតត្បាតនៃការឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលមកទល់ពេលនេះបានបង្កការឆ្លងដល់មនុស្សជិត៧០ ០០០នាក់ ក្នុងនោះ អ្នកជំងឺជាង១ ៣០០នាក់បានស្លាប់។
រាជរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងកិច្ចខិតខំប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺនេះ បានដាក់ចេញវិធានការតឹងរ៉ឹងជាច្រើន ក្នុងនោះមានទាំងបម្រាមការប្រមូលផ្តុំការជួបជុំធ្វើពិធីបុណ្យទ្រង់ទ្រាយធំនៅតាមទីវត្តអារាមផងដែរ។
នៅឯក្រុងសៀមរាបឯណោះវិញ វត្តដំណាក់ កំពុងស្ថិតក្នុងសភាពស្ងប់ស្ងាត់ មិនសូវមានពុទ្ធបរិស័ទមកអធិកអធមពេលបុណ្យទានដូចមុនៗឡើយ។ ព្រះតេជគុណ នៅ ណេន ដែលគង់នៅទីនោះ មានដីកាថា មុនថ្ងៃចូលវស្សាមកដល់ម្តងៗ វត្តតែងតែប្រារព្ធកម្មវិធីអុជប្រទីប សូត្រព្រះធម៌ និងដង្ហែទៀនព្រះវស្សា ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំនេះ វត្តបានលុបកម្មវិធីនេះចេញ ហើយកម្មវិធីបុណ្យជាច្រើនទៀតក៏ត្រូវបានផ្អាកទាំងស្រុងដែរ ដោយសារតែកូវីដ-១៩។
ព្រះតេជគុណ នៅ ណេន មានដីកាបន្តទៀតថា ការសិក្សារបស់ព្រះសង្ឃនៅវត្តបូណ៍ ក៏ត្រូវផ្លាស់ប្តូរមករៀនតាមអនឡាញវិញ ដូចសាលារៀននៅទូទាំងប្រទេសដែរ។ ប៉ុន្តែការណ៍នេះ បានចោទជាបញ្ហាប្រឈមមួយទៀតដែរ ដោយព្រះសង្ឃត្រូវចំណាយថវិកាសម្រាប់ទិញកាតទូរសព្ទ សម្រាប់ភ្ជាប់អ៊ីនធឺណិត បន្ថែមពីលើបន្ទុកចំណាយលើចង្ហាន់ប្រចាំថ្ងៃ។
ព្រះតេជគុណមានដីកាថា៖ «បើសិនជាកូវីដចេះតែអូសបន្លាយ បញ្ហាធំជាងគេគឺបញ្ហាចង្ហាន់ហ្នឹងឯង»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងធម្មការ និងសាសនា លោក សេង សុមុនី មានប្រសាសន៍ថា ការលំបាកដែលមាននៅតាមវត្តអារាម គឺជាផ្នែកមួយនៃសម្ពាធសេដ្ឋកិច្ចដែលពុទ្ធបរិស័ទទូទាំងប្រទេសកំពុងជួបប្រទះដោយសារតែវិបត្តិកូវីដ-១៩។ លោកបានបន្ថែមថា ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ក្រសួងធម្មការ និងសាសនា បានសហការយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ជាមួយនឹងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្នុងការដោះស្រាយ ក្នុងនោះ មានការប្រគេនទេយ្យទានជាអង្ករ មី និងត្រីខ ជាដើម ដល់វត្តដែលជួបការខ្វះខាត។
លោក សេង សុមុនី មានប្រសាសន៍ថា៖ «តាមខេត្តនីមួយៗដែលយើងមានមន្រ្តីជំនាញបានធ្វើការជាមួយនឹងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដែលបានធ្វើការសហការគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ដើម្បីផ្ដល់ព័ត៌មានដោះស្រាយជាបន្តបន្ទាប់»។
ប៉ុន្តែលោកមិនបានបញ្ជាក់ថា តើមកដល់ឥលូវនេះមានវត្តប៉ុន្មានហើយដែលទទួលបានអំណោយ ក៏ដូចជាការឧបត្ថម្ភពីសំណាក់អាជ្ញាធរមូលដ្នាន។
អភិបាលរងខេត្តសៀមរាប លោកស្រី យូ សុភា មានប្រសាសន៍ថា ក្រុមការងាររបស់ខេត្តបានយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ធ្វើការស្រង់ស្ថិតិអំពីវត្តណាដែលខ្វះខាត។ អាជ្ញាធរខេត្តបានសហការជាមួយកាកបាតក្រហម ក្នុងការយកអំណោយទៅប្រគេនព្រះសង្ឃគង់នៅវត្តបានជាង២០វត្តដែលមានការខ្វះខាតរួចហើយ។
លោកស្រី យូ សុភា មានប្រសាសន៍ថា៖ «មិនមែនវត្តទាំងអស់សុទ្ធតែកំពុងខ្វះស្បៀងទេ ព្រោះនៅតាមស្រុកខ្លះ ព្រះសង្ឃមានស្រូវដល់ទៅស្តុកទុកទៀត [ហើយ] ជួយបានច្រើនដល់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននិងពលរដ្ឋដទៃទៀតផង»។
ព្រះគ្រូអនុគុណ យឿង រដ្ឋសភា ដែលជាមន្រ្តីសង្ឃមើលការខុសត្រូវនៅក្នុងក្រុងបាត់ដំបង មានសង្ឃដីកាថា ទន្ទឹមនឹងហានិភ័យខ្វះខាតស្បៀង វត្តមួយចំនួនក្នុងទីរួមខេត្តក៏ត្រូវរងសម្ពាធចំណាយកើនឡើង ដោយសារតែមានព្រះសង្ឃច្រើនដែលកំពុងតែសិក្សានៅសាលាបាលី ហើយមិនអាចនិមន្តបិណ្ឌបាតដូចមុន។ ព្រះតេជគុណបន្តថា កន្លងមកនេះឃើញមានអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានជួយដែរ តែបានតិច មិនអាចបែងចែកនៅតាមវត្តគ្រប់គ្នា។
នៅក្នុងគ្រានេះ វត្តអារាមគ្មានជម្រើសណាផ្សេងក្រៅពីការត្បិតត្បៀត – ព្រះអនុគុណ យឿង រដ្ឋសភា មានសង្ឃដីកាបន្ថែមដោយការ «អំពាវនាវដល់ពុទ្ធបរិស័ទសប្បុរសជនដែលមានលទ្ធភាព សូមជួយឧបត្ថម្ភតាមសទ្ធាជ្រះថ្លារបស់គាត់» ខណៈដែលការគំរាមកំហែងពីជំងឺកូវីដ-១៩ នៅតែមិនទាន់ស្រាកស្រាន្តនៅឡើយ៕
