ក្រសួងព័ត៌មាន ឱ្យដឹងថា ក្នុងពេល៨ខែ ឆ្នាំ២០២១នេះ ក្រសួងបានរកឃើញករណីផ្សាយពាក់ព័ន្ធនឹងដំណឹងក្លែងក្លាយ ព័ត៌មានមិនពិត ញុះញង់ បំពុលសង្គម និងប្រមាថថ្នាក់ដឹកនាំ ចំនួន១ ០៦១ករណី បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២០ អំពើល្មើសនេះមានចំនួនប្រហាក់ប្រហែលគ្នា។
ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ ញុះញង់ និងប្រមាថថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលទាំងនោះ រួមមាន ពាក់ព័ន្ធនឹងការរិះគន់ចំពោះការឆ្លងរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩, យុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារកូវីដ-១៩, ការអនុវត្តវិធានការបិទខ្ទប់ និងបញ្ហាសង្គមនានាជាដើម។
ក្នុងរបាយការណ៍ការងាររបស់គណៈកម្មការតាមដានការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានក្លែងក្លាយ ដែល វីអូឌី ទទួលបានពីអគ្គនាយក នៃអគ្គនាយកដ្ឋានព័ត៌មាន និងសោតទស្សន៍ លោក ផុស សុវណ្ណ តាមរយៈតេឡេក្រាម នៅថ្ងៃទី៥ ខែសីហានេះ បានឱ្យដឹងថា ក្នុងចំណោមការផ្សាយពាក់ព័ន្ធនិងដំណឹងក្លែងក្លាយ ព័ត៌មានមិនពិត ញុះញង់ បំពុលសង្គម និងប្រមាថថ្នាក់ដឹកនាំ ចំនួន១ ០៦១ករណី ដោយមាន៥១៥ករណីបានញុះញង់ រិះគន់រាជរដ្ឋាភិបាល និងប្រតិដ្ឋបំភ្លៃការពិត។ ដោយឡែក ៣៩៥ករណី បានជេរប្រមាថអង្គព្រះមហាក្សត្រនិងថ្នាក់ដឹកនាំ ហើយ៩៥ករណី ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតនិងបំពុលសង្គម ព្រមទាំង៥៦ករណី ព័ត៌មានមិនពិតតាមបណ្តាញសង្គមផ្សេងៗ ដូចជា (TikTok, និង YouTube…)។
របាយការណ៍ដដែលបង្ហាញទៀតថា ក្នុងចំណោមប្រភពដែលតែងតែផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត ញុះញង់ ជេរប្រមាថទាំងនោះ គឺមានគណនីនិងទំព័រហ្វេសប៊ុកចំនួន១៤៦ដែលសកម្មក្នុងការផ្សព្វផ្សាយ។
បន្ថែមពីនេះ ក្រសួងព័ត៌មានក៏បានបញ្ជាក់ប្រាប់សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងក្រុមប្រឆាំងព័ត៌មានក្លែងក្លាយ និងក្រុមអន្តរក្រសួង ដើម្បីកំណត់មុខសញ្ញាអ្នកដែលផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត ដើម្បីចាត់វិធានការច្បាប់ថែមទៀតផង។
របាយការណ៍នោះសរសេរថា៖ «សម្រាប់សារព័ត៌មានគ្មានវិជ្ជាជីវៈ ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត និងអុចអាលបង្កចលាចល ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍និងកិត្យានុភាពរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ក្រសួងមានវិធានការអប់រំ ណែនាំ និងព្រមានចំពោះអ្នកសារព័ត៌មានដែលប្រព្រឹត្តកំហុសឆ្គងខាងក្រមសីលធម៌ វិជ្ជាជីវៈ ព្យួរអាជ្ញាបណ្ណ ឬដកហូតអាជ្ញាបណ្ណចំពោះអង្គភាពសារព័ត៌មានដែលគ្មានវិជ្ជាជីវៈ ផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត និងដំណឹងក្លែងក្លាយ ប្តឹងទៅតុលាការតាមនីតិវិធីច្បាប់»។
ទោះជាបែបនេះក្តី ក្នុងរបាយការណ៍ក្រសួងព័ត៌មានមិនបានបញ្ជាក់ពីចំនួនស្ថាប័នដែលត្រូវព្យួរឬលុបចេញពីបញ្ជីក្រសួង ឬចំនួនមនុស្សដែលត្រូវបញ្ជូនទៅតុលាការចាត់វិធានការច្បាប់នោះទេ ។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ កាលពីដើមខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១នេះ ក្រសួងព័ត៌មានបានចេញលិខិតអនុញ្ញាតឱ្យអាជ្ញាធរគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ជាពិសេស អាជ្ញាធរខេត្តកណ្តាល ចាត់វិធានការច្បាប់លើអ្នកសារព័ត៌មានដែលមិនមានវិជ្ជាជីវៈ ល្មើសច្បាប់ និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានញុះញង់ បង្កឱ្យមានការភ័ន្តច្រឡំ និងប៉ះពាល់សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ដោយមិនចាំបាច់សុំគោលការណ៍ពីក្រសួងសាម៉ីនោះឡើយ។
លិខិតដដែលបញ្ជាក់ថា អ្នកសារព័ត៌មានដែលកំពុងមានភារកិច្ចនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការចុះយកព័ត៌មាន ការសុំព័ត៌មានពីស្ថាប័នសាធារណៈ និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានជូនសាធារណជន ដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ច្បាប់ ក្រមសីលធម៌ វិជ្ជាជីវៈ និងការទទួលខុសត្រូវក្នុងការបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួនស្របតាមច្បាប់ ប៉ុន្តែមិនអាចទៅយកព័ត៌មានក្នុងតំបន់ហាមឃាត់ដោយអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច និងអំឡុងពេលដែលសមត្ថកិច្ចកំពុងអនុវត្តការងារតាមផ្លូវច្បាប់នោះបានទេ ។
នាយកប្រតិបត្តិសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា (ខេមបូចា) លោក ណុប វី មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីបង្ហាញពីតម្លាភាពជុំវិញរបាយការណ៍ដែលបានរកឃើញនោះ ក្រសួងគួរតែពន្យល់ឱ្យបានច្បាស់លាស់និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ហើយផ្សាយឱ្យសាធារណជនបានដឹង ដើម្បីកុំឱ្យមានការភ័ន្តច្រឡំ ជុំវិញការចោទប្រកាន់ខុសពីការពិតលើអ្នកសារព័ត៌មានឬស្ថាប័នសាម៉ីជាដើម។
លោក ណុប វី បញ្ជាក់ថា បើសិនជាក្រសួងព័ត៌មានមិនបង្ហាញពីតម្លាភាពនៃការស្រាវជ្រាវរបាយការណ៍របស់ខ្លួនទេ នឹងធ្វើឱ្យអ្នកសារព័ត៌មានឬស្ថាប័នសាម៉ីរងការគំរាមកំហែងផ្នែកសេរីភាពបញ្ចេញមតិ ផ្ទុយពីច្បាប់ជាតិនិងអន្តរជាតិ ជាដើម។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «បើកាលណាយើងកង្វះតម្លាភាពនៅក្នុងការពិនិត្យនៅក្នុងការវាយតម្លៃ វាបង្ហាញពីការគំរាមកំហែងសេរីភាពរបស់អ្នកសារព័ត៌មាន ដែលបង្កើតឱ្យមានប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ឬក៏គេហទំព័រ ឬហ្វេសប៊ុកផេក ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានទាំងអស់ហ្នឹង។ វាជាសារមួយដែលធ្វើឱ្យមានក្តីព្រួយបារម្ភទៅលើសេរីភាពរបស់អ្នកសារព័ត៌មាន ឬមួយប្រជាពលរដ្ឋដែលគាត់ចង់ចូលរួមក្នុងកិច្ចការសង្គម តាមរយៈការសរសេរព័ត៌មានក្តីឬការបង្ហោះព័ត៌មាន»។
លោកបន្ថែមថា៖ «មួយវិញទៀត យើងដឹងហើយ រឿងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ គឺសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិនេះ សំខាន់ណាស់! បើសិនជាការវាយតម្លៃមិនបានត្រឹមត្រូវ វាអាចធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ទៅដល់សេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែរ នេះជាអ្វីដែលយើងមានការព្រួយបារម្ភ»។
កាលពីថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ក្រសួងព័ត៌មានសម្រេចបង្កើតគណៈកម្មការមួយ ដើម្បីតាមដាន វាយតម្លៃ និងលើកសរសើរចំពោះអ្នកសារព័ត៌មាននិងអង្គភាពសារព័ត៌មានដែលបានអនុវត្តត្រឹមត្រូវតាមក្រមសីលធម៌និងវិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មាន។ គណៈកម្មការនេះក៏មានសិទ្ធិដាក់ពិន័យចំពោះអ្នកសារព័ត៌មាននិងអង្គភាពសារព័ត៌មានណាដែលខ្លួនរកឃើញថា ប្រព្រឹត្តល្មើសនឹងក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈសារព័ត៌មានផងដែរ។
របាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជា ដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ ហៅកាត់ថា (CCIM) ដែលបានសម្ភាសអ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យ ក្នុងឆ្នាំ២០២០ បង្ហាញថា អ្នកសារព័ត៌មាន៩៥,៥ភាគរយ ឆ្លើយថា ពួកគេបារម្ភអំពីការធ្វើព័ត៌មានរឿងអាស្រូវនៃអំពើពុករលួយ ក្នុងនោះ ជិត៩០ភាគរយ (៨៩,៧២%) ឆ្លើយថា បារម្ភអំពីការធ្វើព័ត៌មានរឿងបទល្មើសព្រៃឈើ និង ៨៥,០៥ភាគរយ បារម្ភអំពីការធ្វើព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធនឹងធនធានធម្មជាតិនិងបញ្ហានយោបាយ។
ក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួនស្តីពី«សន្ទស្សន៍សេរីភាពសារព័ត៌មានក្នុងឆ្នាំ២០២០» អង្គការអ្នកសារព័ត៌មានគ្មានព្រំដែនដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងប៉ារីស ប្រទេសបារាំង បានដាក់ចំណាត់ថ្នាក់ប្រទេសកម្ពុជានៅលេខរៀងទី១៤៤ ក្នុងចំណោមប្រទេស១៨០ ដែលតួលេខនេះបង្ហាញពីការធ្លាក់ចុះជាបន្តបន្ទាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មក៕
សេចក្ដីកែតម្រូវ៖ […] អគ្គនាយកដ្ឋានព័ត៌មានវិទ្យា និងសោតទស្សន៍ លោក ផុស សុវណ្ណ […] ទៅជា […] អគ្គនាយកដ្ឋានព័ត៌មាន និងសោតទស្សន៍ លោក ផុស សុវណ្ណ ណ […]
