ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ឱ្យដឹងថា ថ្នាំកសិកម្មនិងជីកសិកម្មឡើងថ្លៃខ្ពស់នៅឆ្នាំនេះ ដោយសារប្រទេសផលិតដែលផលិតថ្នាំនិងជីមិនអាចឆ្លើយតបតាមការបញ្ជាទិញពីកម្ពុជា ខណៈតម្រូវការក្នុងស្រុកមានការកើនឡើង ស្របពេលកម្ពុជាមិនមានលទ្ធភាពផលិតថ្នាំនិងជីកសិកម្មបាននៅឡើយ។
ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងកសិកម្ម នាថ្ងៃទី៩ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ឱ្យដឹងថា នៅឆ្នាំ២០២១ វិស័យកសិកម្មហាក់មានសន្ទុះកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ខណៈតម្រូវការថ្នាំនិងជីកសិកម្មក៏មានសន្ទុះកើនឡើង បើទោះបីជារយៈពេលជិត២ឆ្នាំកន្លងមកនេះ កម្ពុជាជួបបញ្ហាប្រឈមនៃការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ក្តី។
ក្រសួងកសិកម្មបញ្ជាក់ថា តម្លៃជីកសិកម្មក៏មានតម្លៃថ្លៃជាងនៅបណ្តាប្រទេសផលិតថ្នាំកសិកម្មនិងជីកសិកម្មនាំចេញ ដោយមិនអាចផលិតឆ្លើយតបបានតាមការបញ្ជាទិញពីប្រទេសកម្ពុជា ខណៈវត្ថុធាតុដើមមានការខ្វះខាតក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ពីប្រទេសផលិតធំៗមានដូចជា ប្រទេសចិន ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងប្រទេសអារ៉ាប់។
មួយវិញទៀត ផលិតកម្មជីកសិកម្មត្រូវបានកាត់បន្ថយកម្លាំងពលកម្ម ដោយសារប្រទេសចិន ថៃ និងវៀតណាមដែលជាអ្នកផលិត កំពុងឆ្លងរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ និងការដឹកជញ្ជូនប្រើពេលវេលាយូរ ដោយសារមានការប្រុងប្រយ័ត្នទៅលើផ្នែកសុខភាពនិងត្រួតពិនិត្យតាមវិធានសុខាភិបាល ក្រោយជួបបញ្ហាជំងឺជាសកលមួយនេះ។
លើសពីនេះ ក្រសួងថា មិនមែនតែកម្ពុជាដែលបញ្ជាទិញជីនិងថ្នាំកសិកម្មពីក្រៅប្រទេស នៅប្រទេសផ្សេងៗក៏បានបញ្ជាទិញដែរ។ បញ្ហានេះធ្វើឱ្យការផ្គត់ផ្គង់មិនគ្រប់តាមតម្រូវការ ខណៈការចំណាយលើការរៀបចំវេចខ្ចប់ឡើងវិញកាន់តែខ្ពស់។
ជាងនេះទៅទៀត ក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់ជីនិងថ្នាំកសិកម្មមួយចំនួនមិនបានទៅទិញដល់រោងចក្រផលិតផ្ទាល់ឡើយ ដោយទិញតាមរយៈឈ្មួញកណ្តាល ជាហេតុធ្វើឱ្យជីនិងថ្នាំកសិកម្មថ្លៃជាងតម្លៃនៅរោងចក្រផលិត។
បើតាមក្រសួងកសិកម្មដដែលថា បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាមិនអាចផលិតជីគីមីកសិកម្មបានឡើយ ដោយមានលទ្ធភាពផលិតតែជី ធម្មជាតិនិងជីសរីរាង្គតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែការផលិតនេះមិនអាចផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការបានទេ។
វីអូឌី មិនអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក វេង សាខុន បានទេ ដោយទូរសព្ទចូលគ្មានអ្នកទទួល។
កសិករម្នាក់នៅឃុំចាន់មូល ស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ លោក អាន សាអ៊ុន លើកឡើងថា ពួកគាត់កំពុងធ្លាក់ខ្លួនក្នុងអន្ទាក់បំណុល ដោយសារថ្នាំនិងជីកសិកម្មដែលទិញមកប្រើប្រាស់មានតម្លៃខ្ពស់ ហើយផលិតផលលក់ទៅមានតម្លៃថោក ខណៈលុយពួកគាត់យកមកធ្វើដើមទុនផលិតនោះជាលុយខ្ចីពីធនាគារ។ លោកបន្តថា មិនត្រឹមតែជីនិងថ្នាំកសិកម្មទេដែលឡើងថ្លៃនោះ សូម្បីតែប្រេងសាំងក៏ឡើងថ្លៃខ្ពស់ផងដែរ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំចង់សំណូមឱ្យរដ្ឋាភិបាលកែសម្រួលតម្លៃជីកសិកម្ម ថ្នាំ និងសាំង។ ហើយម៉្យាងទៀត ប្រជាពលរដ្ឋយើងរាល់ថ្ងៃនេះ សង្ឃឹមផលិតផលដែលទទួលបាន យើងទូទាត់ទៅសាំង ថ្នាំ ជី វាអត់ចំណេញ! អ៊ីចឹងរដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយបញ្ចុះថ្លៃសាំង កាលមុន៣០០០រៀល ឥលូវ៤០០០រៀល ឡើងៗដល់ហើយ! ដូចជីកសិកម្ម ឡើងខ្ពស់ត្រដែត! ដូចជាថ្នាំបាញ់ស្មៅជាដើម ពី៥ម៉ឺនរៀលទៅ៨ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយប៊ីដុង។ ដល់ធ្វើអ៊ីចឹង វាមិនទៅជាចំណេញណា»។
បើតាមកសិកររូបនេះ ថាតម្លៃជីកសិកម្មបច្ចុប្បន្នឡើងថ្លៃចន្លោះពី២០ ០០០ទៅ៤០ ០០០រៀលក្នុងមួយបេទៅតាមប្រភេទជីនីមួយៗ។ លោកបន្តថា បើសិនរដ្ឋាភិបាលមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះបានទេ កសិករទាំងរូបគាត់និងអ្នកផ្សេងទៀត នឹងបោះបង់ចោលមុខរបរកសិកម្ម ហើយទៅប្រកបរបរផ្សេងឬធ្វើចំណាកស្រុកតែម្តង។
ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា លោក ថេង សាវឿន មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលនិងក្រសួងពាក់ព័ន្ធគួរតែរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហានេះ ដោយថា បើសិនជីនិងថ្នាំកសិកម្មឡើងថ្លៃខ្ពស់ពេក ហើយផលិតផលរបស់កសិករមានតម្លៃទាបពេកនិងគ្មានទីផ្សារនោះ វានឹងធ្វើឱ្យកសិករកាន់តែច្រើនធ្លាក់ចូលក្នុងភាពក្រីក្រ។
លោកថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋអាចបោះបង់ការផលិតសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទៅលើទីផ្សារឬទៅលើការនាំចេញ មកត្រឹមតែដាំឬក៏បរិភោគសម្រាប់ក្នុងគ្រួសារ។ អ៊ីចឹងសេដ្ឋកិច្ចក៏អាចធ្លាក់ចុះដែរ នៅពេលដែលការនាំចេញតិច ហើយយើងនាំចូលច្រើន អ៊ីចឹងសេដ្ឋកិច្ចយើងក៏អាចប្រឈមដែរ។ មួយវិញទៀត កង្វះនៃការផ្គត់ផ្គង់ និងក៏ដូចជាផលិតផលក្នុងស្រុក វាធ្វើឱ្យម្ហូបផលិតកម្មអាចនឹងមានការឡើងនៅពេលប្រជាពលរដ្ឋឈប់ផលិត។ បញ្ហានេះ ក្រសួងគួរតែរៀបចំជាដំណាក់កាលៗនិងជាយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការជាក់ស្ដែង ជាជាងដោះស្រាយតែបញ្ហាចំពោះមុខដែលកើតឡើងភ្លាមៗ»។
បើតាមក្រសួងកសិកម្ម ឱ្យដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះ គិតត្រឹមខែឧសភា ការនាំចូលថ្នាំកសិកម្មមានចំនួនជាង៤ម៉ឺនតោន (៤៧ ៤០៩) និងជីកសិកម្មចំនួនជិត១លានតោន (៨៥៨ ៦៣២) ប៉ុណ្ណោះ ។ ដោយឡែក កាលពីឆ្នាំ២០២០កន្លងមក ក្រុមហ៊ុននាំចូលថ្នាំកសិកម្មមានចំនួនជាង១សែនតោន (១០៣ ០០៥) និងជីកសិកម្មចំនួនជាង១លានតោន (១ ៤០៦ ៧៧៥)៕
