អ្នកតាមដានសង្គមមួយចំនួនមើលឃើញថា ជំនួបរវាងមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោកកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជាមួយអនុព័ន្ធយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក ជាសញ្ញាវិជ្ជមានមួយឈានទៅបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យមុនការបោះឆ្នោតមកដល់។
នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិក លោក W. Patrick Murphy បាននាំអនុព័ន្ធយោធាថ្មីរបស់ខ្លួន គឺលោក Jacky Ly ជួបជាមួយមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោកនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត។
ក្រោយជំនួបនោះ សហរដ្ឋអាមេរិកតាមរយៈគេហទំព័រស្ថានទូតរបស់ខ្លួនប្រចាំកម្ពុជា បានបង្ហោះរូបថតនិងជាអក្សរខ្លីថា៖ «ពួកគេបានពិភាក្សាគ្នាអំពីការខិតខំរួមគ្នា ដើម្បីប្រឆាំងនឹងមេរោគរាតត្បាត និងសារៈសំខាន់ដែលព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ត្រូវមានអធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យភាព និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។
ចំណែកលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត វិញ បានសរសេរសារបង្ហោះលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុករបស់លោកដែរថា៖ «លោកបានទទួលជួបសម្តែងការគួរសមជាមួយឯកឧត្តម W. Patrick Murphy អគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា» ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី មើលឃើញថា ជំនួបនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់កម្ពុជា ក្នុងការបង្កើនទំនាក់ទំនងផ្នែកវិស័យយោធាជាមួយប្រទេសមហាអំណាច ដើម្បីបញ្ជាក់ថា ទំនាក់ទំនងកម្ពុជាគ្មានភាពលម្អៀង ខណៈតំបន់អាស៊ានកំពុងស្ថិតក្នុងតំបន់ប្រទាញប្រទង់រវាងមហាអំណាចចិននិងសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោកបន្តថា ជាង៣០ឆ្នាំមកនេះ ការរីកចម្រើនរបស់កម្ពុជាបានកើតឡើងពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់មេដឹកនាំកម្ពុជាមួយផ្នែក និងមានការជួយជ្រោមជ្រែងពីប្លុកលោកសេរី រួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលពួកគេចង់ឱ្យកម្ពុជាដើរលើគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ ដូចមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស និងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា ជំនួបរវាងអនុព័ន្ធយោធាអាមេរិក និងមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោកកម្ពុជានេះ ក៏ជាសារនយោបាយដ៏សំខាន់មួយដែលកើតចេញពីឥស្សរជននយោបាយវ័យក្មេងដ៏មានឥទ្ធិពលនៅក្នុងគណបក្សកាន់អំណាចរបស់កម្ពុជា ដែលលោកសង្ឃឹមថា ខ្លឹមសាររួមនេះនឹងជំរុញដល់ការបើកលំហប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញមុនការបោះឆ្នោតមកដល់។
លោកថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ខ្លឹមសារនេះឆ្លុះបញ្ចាំងថា សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែខ្វល់ខ្វាយចំពោះកម្ពុជាក្នុងការវិលទៅរកដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ […] ជំរុញឱ្យមានភាពប្រសើរឡើងនូវសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការចូលរួមវិស័យនយោបាយ ពិសេសការបោះឆ្នោតខាងមុខនេះ»។
តែយ៉ាងណា លោកគិតថា ល្បឿននៃការវិលទៅស្តារប្រជាធិបតេយ្យវិញ ក៏អាស្រ័យទៅលើការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់អ្នកនយោបាយកាន់អំណាច និងការយល់ដឹងរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជាផងដែរ។
អ្នកស្រាវជ្រាវសង្គម លោកបណ្ឌិត មាស នី និយាយថា ជំនួបបែបការទូតនេះជាការទាញយកប្រយោជន៍ទាំងសងខាង ប៉ុន្តែគោលបំណងសំខាន់នៃភាគីទាំងពីរស្ថិតក្នុងភាពអាថ៌កំបាំងនៅឡើយ។
យ៉ាងណា លោកគិតថា ការនាំប្រជាធិបតេយ្យត្រលប់មកវិញជារឿងលំបាកមួយ បើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាយកជំនួបនេះធ្វើជារូបភាពដើម្បីទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ហើយព្យាយាមបំភ្លេចបញ្ហាជាច្រើនដែលបានកើតឡើងនៅកម្ពុជានាប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ។
លោកថា៖ «ប៉ុន្តែទោះបីយ៉ាងនេះ ក៏ខ្ញុំគិតថា វាជាដំណើរការវិជ្ជមានមួយដែរដែលគូភាគីបានជួបគ្នា ទោះបីជាដោះស្រាយរឿងផ្សេងក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែវាក៏ជាដំណើរការមួយដែលឈានទៅរកការបង្កើនភាពទុកចិត្តគ្នាឡើងវិញរវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងកម្ពុជាផងដែរ»។
យ៉ាងនេះក្តី លោកបារម្ភថា កម្ពុជាអាចនឹងក្លាយជាប្រទេសរងគ្រោះធ្ងន់ធ្ងរក្នុងតំបន់អាស៊ីពីឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាច លើការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ បើកម្ពុជាលម្អៀងទៅរកភាគីមហាអំណាចណាមួយមែននោះ។
ប្រធានក្រុមអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនលម្អៀងទៅរកមហាអំណាចណាមួយនោះទេ ដោយថា កម្ពុជាអនុវត្តគោលនយោបាយការបរទេសពហុនិយម ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់កម្ពុជាផង និងគោលនយោបាយអាស៊ានផងដែរ។
លោកថា៖ «អាស្រ័យដូច្នេះ បានយើងឃើញថ្នាក់ដឹកនាំរបស់យើងជួបគ្រប់ទាំងអស់ មិនមែនជួបតែប្លុកលោកខាងលិច ខាងកើត ខាងជើង ខាងត្បូង អត់ទេ! តែសម្តេចលោកថា យើងត្រូវបង្កើនមិត្តទាំងអស់ អាហ្នឹងជាទិសដៅរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងជាគោលនយោបាយបរទេសរបស់កម្ពុជា គឺពហុភាគីនិយម»។
ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក លោក នី សុខា យល់ថា ជំនួបនេះជាកាយវិការថ្មីមួយទៀតជំរុញដល់ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា បើទោះជាលោកគិតថា កូនសោរនៃការស្តារស្ថានការណ៍នយោបាយស្ថិតនៅលើដៃមេដឹកនាំកម្ពុជាក៏ដោយ។ លោកបន្តថា សហរដ្ឋអាមេរិកទំនងជាមិនបណ្តែតបណ្តោយឱ្យកម្ពុជាចេះតែបោះជំហានចាកឆ្ងាយទៅៗពីគន្លងប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ ។
លោកថា៖ «កាយវិការហ្នឹង វាជាការជួយជំរុញប្រទេសកម្ពុជាហ្នឹងឱ្យងាកមករកគន្លងនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យដែរ។ ខ្ញុំគិតថា ជាការជួយកម្ពុជាមួយចំណែកដែរ»។
អ្នកស្រាវជ្រាវសង្គម លោកបណ្ឌិត សេង សារី មើលឃើញថា ជំនួបនេះបានធ្វើឡើងមុនតែប៉ុន្មានថ្ងៃនៃការមកដល់របស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន លោក វ៉ាង យី ដែលលោកគិតថា វាជាការប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាចលើភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។ លោកថា បញ្ហានេះ សហរដ្ឋអាមេរិកមិនត្រឹមតែផ្ញើសារនៅលើគេហទំព័របស់ស្ថានទូតប្រចាំកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងធ្វើច្បាប់ថវិកាជាតិ ឆ្នាំ២០២២ ដាក់បញ្ចូលបញ្ហាកម្ពុជា ដើម្បីបិទខ្ទប់ជំនួយដល់កម្ពុជាផងដែរ ដើម្បីទប់ស្កាត់ឥទ្ធិពលចិនផងដែរ។
លោកថា៖ «ក្នុងចំណោម៤ចំណុចហ្នឹង មានចំណុចមួយនិយាយអំពីអធិបតេយ្យភាពនិងឯករាជ្យភាពរបស់កម្ពុជា ដែលអាចពាក់ព័ន្ធនឹងវត្តមានមូលដ្ឋានទ័ពចិននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ហើយបើសិនជាកម្ពុជាមិនព្រមកែសម្រួលនៅក្នុង៤ចំណុចដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ថវិកាជាតិរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទេ កម្ពុជានឹងពិបាកទទួលជំនួយពីសហរដ្ឋអាមេរិកណាស់នៅឆ្នាំ២០២២ ហើយវានឹងក្លាយជាបន្ទុកថ្មីមួយទៀតសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា»។
យ៉ាងណា កាលពីថ្ងៃទី១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចមកកាន់កម្ពុជារបស់អនុរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក លោកស្រី Wendy Sherman បានសុំការបំភ្លឺពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន លើការវាយកម្ទេចអគារចំនួន២ នៅរាម ខេត្តព្រះសីហនុ ដែលជាជំនួយថវិកាពីសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយគ្មានការជូនដំណឹងជាមុន។ បន្ថែមពីនេះ លោកស្រីក៏បាននិយាយពីការព្រួយបារម្ភរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ថាអាចនឹងមានមូលដ្ឋានយោធាចិនណាមួយនៅលើទឹកដីកម្ពុជា ដែលអាមេរិកថា នោះជាការគំរាមកំហែងសន្តិសុខតំបន់និងប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានដល់ទំនាក់ទំនងរវាងអាមេរិកនិងកម្ពុជា។
មួយវិញទៀត លោកស្រី Wendy Sherman ក៏ទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបើកឡើងវិញនូវលំហនយោបាយ និងលំហសម្រាប់ពលរដ្ឋធ្វើសកម្មភាពនៅមុនការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ នៅឆ្នាំ២០២២ និងការបោះឆ្នោតជាតិ ឆ្នាំ២០២៣៕
