អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ បានច្រានចោលការលើកឡើងរបស់អតីតជនជាប់ឃុំ ជាសកម្មជននយោបាយ សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សសង្គម និងបរិស្ថាន ដែលចោទមន្ត្រីពន្ធនាគារថា ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ គំរាមសម្លាប់អ្នកទោស និងខ្វះខាតសេវាសុខភាពជាដើមនោះ ដោយថាជារឿងកេងចំណេញនយោបាយតែប៉ុណ្ណោះ។
ការច្រានចោលនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីតុលាការសម្រេចកាត់តំរឹមទោស ហើយទោសនៅសល់ត្រូវព្យួរ រួចដោះលែងសកម្មជននយោបាយ សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សសង្គម និងសកម្មជនបរិស្ថានចំនួនជាង២០នាក់ឱ្យមានសេរីភាពវិញនាដើមខែវិច្ឆិកានេះ ។
ក្រោយចេញពីពន្ធនាគារភ្លាមសកម្មជនទាំងនោះមួយចំនួន បាននិយាយប្រាប់សាធារណៈជនពីបញ្ហាអសកម្មនានាដែលកើតឡើងក្នុងពន្ធនាគារអំឡុងពេលពួកគេជាប់ឃុំ ដូចជាបញ្ហាពុករលួយ ការគំរាមកំហែង កង្វះអនាម័យ ភាពចង្អៀតណែន ទំនិញក្នុងគុកថ្លៃហួសប្រមាណជាដើម។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ បានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៦ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១នេះថា ក្រោយពីអតីតជនជាប់ឃុំទាំងនោះ ចេញពីពន្ធនាគារជាបន្តបន្ទាប់ ពួកគេបាននិយាយវាយប្រហារពន្ធនាគារថា មានភាពចង្អៀតណែន ខ្វះទឹកស្អាត ខ្វះថ្នាំនិងសេវាសុខភាពខ្សោយ ហើយមន្ត្រីពន្ធនាគារខ្លះបានគំរាមសម្លាប់ពួកគេ និងប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយជាដើមនោះ គឺជារឿងមិនពិត។
ករណីនេះ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារ បានចាត់ទុកការលើកឡើងរបស់ពួកគេទាំងនោះថា ជាការប្រឌិតរឿងបំភ្លៃខុសពីការពិត និងមានចេតនាមិនស្មោះត្រង់ ឆ្លៀតឱកាសកេងចំណេញនយោបាយផងដែរ ។
អ្នកនាំពាក្យអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារ នៃក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក នុត សវនា មានប្រសាសន៍បន្ថែមនៅថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកានេះថា សិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ជនជាប់ឃុំគ្រប់រូបត្រូវបានគោរព និងធានាការពារ ។ ករណីនេះលោកថា បើសិនជាអតីតអ្នកជាប់ឃុំមានភស្តុតាងបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងពន្ធនាគារ មានចំណុចខ្វះខាតក្នុងការគ្រប់គ្រង ឬរកឃើញថា ពិតជាមានមន្ត្រីណាប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ លោកលើកទឹកចិត្តឱ្យពួកគេប្តឹងទៅអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ (ACU) ដើម្បីធ្វើការស៊ើបអង្កេត និងស្រាវជ្រាវចាប់ មន្ត្រីនោះយកទៅផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់តែម្តង ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ស្មារតីថ្នាក់ដឹកនាំរបស់យើងគឺថា បញ្ហាអំពើពុករលួយវាប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ជីវភាពរបស់ជនជាប់ឃុំដទៃ គាត់អាចដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច រឿងពុករលួយមានតែប្តឹងទៅ [ACU] ទេ ព្រោះគេមានជំនាញខាងហ្នឹង »។
លោកមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា៖ «អញ្ចឹងគាត់លើក ចេះតែលើកទៅ បើគាត់មានអារម្មណ៍ថា គាត់ចង់ធ្វើអ្វីមួយ ដើម្បីក្លាយជាលទ្ធផលជាដុំកំភួន មានការស្រាវជ្រាវពីអ្នកជំនាញច្បាស់លាស់ ពីស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច គាត់ដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅ [ACU]។ យើងបើកទូលាយតើ។ យើងអត់មានការពារមន្ត្រីខិលខូចទេ បើស្ថាប័នជំនាញគេរកឃើញវាមានបញ្ហាហ្នឹងមែន អាហ្នឹងវាមានវិធានការតាមហ្នឹងទៅ»។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលបញ្ជាក់ថា អតីតអ្នកជាប់ឃុំ ត្រូវកែប្រែខ្លួនជាពលរដ្ឋល្អ គោរពច្បាប់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងគោរពតាមលក្ខខណ្ឌទាំងឡាយដូចមានចែងក្នុងសាលក្រមតុលាការ ចៀសវាងប្រឈមនឹងវិធានការផ្លូវច្បាប់របស់អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ដែលអាចឈានដល់ការនាំខ្លួនត្រឡប់មកឃុំនៅពន្ធនាគារវិញជាយថាហេតុ ។
យ៉ាងណា ប្រធានគណបក្សខ្មែរឈ្នះ លោក សួង សុភ័ណ ដែលទើបតែចេញពីពន្ធនាគារនាអំឡុងខែវិច្ឆិកានេះ មានប្រសាសន៍ថា នៅក្នុងពន្ធនាគារពិតជាមានភាពមិនប្រក្រតីច្រើន ដូចជា បន្ទប់ឃុំឃាំងចង្អៀតណែន បញ្ហាអនាម័យ សេវាថែទាំសុខភាពនៅមានកម្រិត ហើយនៅមានមន្ត្រីខ្លះពុករលួយផងដែរ។
ករណីនេះលោកថា ថ្នាក់ដឹកនាំពន្ធនាគារ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធត្រូវទទួលយកការរិះគន់ពីអតីតជនជាប់ឃុំ ជាសកម្មជនសង្គមនិងនយោបាយទាំងនោះ ដើម្បីកែលំអឡើងវិញនូវចំណុចខ្វះខាត ទើបធ្វើឱ្យការគ្រប់គ្រងពន្ធនាគារល្អដូចពាក្យថា មណ្ឌលអប់រំ និងកែប្រែ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ស្ថានភាពនៅក្នុងពន្ធនាគារ បើនិយាយឱ្យចំទៅយើងទទួលយកអត់បានទេ ស្ថានភាពក្នុងនោះ ហើយមួយទៀត ក៏គួរកែប្រែឱ្យបានច្រើនមែនទែន…កែប្រែនូវចំណុចអវិជ្ជមានគឺអំពើពុករលួយហ្នឹង…នៅខាងក្រៅ និងខាងក្នុងពន្ធនាគារមិនខុសគ្នាទេ។ មានន័យថា ក្រោមទម្រង់នៃរដ្ឋបាលគ្រប់គ្រងរបស់រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នមិនទាន់មានការកែទម្រង់អំពើពុករលួយឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពនៅឡើយទេ មានន័យថា អំពើពុករលួយនៅតែកើតមានឡើង»។
នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ការលើកឡើងរបស់ អតីតជនជាប់ឃុំទាំងនោះ ដែលថា នៅក្នុងពន្ធនាគារមានភាពមិនប្រក្រតី និងមានអំពើពុករលួយជាដើម អាចជារឿងពិត ព្រោះពួកគេជាអ្នករស់នៅក្នុងពន្ធនាគារមួយរយៈទំនងជាសង្កេតឃើញភាពមិនប្រក្រតីកើតមានឡើង។
ទោះជាបែបនេះក្តី លោកជំរុញទៅក្រសួងមហាផ្ទៃ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ត្រូវធ្វើការស្រាវជ្រាវជុំវិញបញ្ហាដែលអតីតជនជាប់ឃុំ ទាំង នោះលើកឡើង ដើម្បីស្វែងរកមន្ត្រីខិលខូចមកទៅអនុវត្តតាមច្បាប់ ដោយមិនប្រកាន់បក្ខពួក ទើបជាគំរូល្អក្នុងការដឹកនាំ។
លោកជំរុញដូចនេះថា៖ «ការលើកឡើងទោះជាបញ្ហានោះពិតកម្រិតណា មិនពិតកម្រិតណា ក៏ត្រូវមានការសិក្សាជ្រាវជ្រាវទៅ។ បើសិនជាមានករណីទាំងអស់ហ្នឹង គាត់ត្រូវតែដោះស្រាយ ដើម្បីកុំឱ្យកើតមានរឿងនេះបន្តទៀត ។ បើរកឃើញពិតជាមានករណី អញ្ចឹងមែន ត្រូវមានវិធានការចាត់ការតាមផ្លូវច្បាប់ ទាក់ទងការអនុវត្ត អត់មានយោគយល់ អត់មានការរើសអើង អត់មានការនិយមបក្ខពួកទេ អ្នកណាដែលបានប្រព្រឹត្តអំពើទាំងអស់ត្រូវអនុវត្តតាមផ្លូវច្បាប់»។
កាលពីម្សិលមិញ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ Human Rights Watch បានកត់សម្គាល់ថា ការដោះលែងសកម្មជនសង្គម បរិស្ថាន និងអ្នកនយោបាយអតីតបក្សប្រឆាំង ចំនួន២៦នាក់ ចាប់ពីថ្ងៃទី៥ ដល់ថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា កន្លងទៅនេះ គ្រាន់តែជាការចាប់ផ្ដើមមួយប៉ុណ្ណោះ ហើយក៏មិនបានទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ទាំងស្រុងនោះទេ។ ករណីនេះ អង្គការនេះយល់ថា នឹងធ្វើឱ្យពួកគេប្រឈមនឹងការចាប់ខ្លួនជាថ្មីនៅថ្ងៃអនាគត។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិមួយនេះ ក៏បានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ និងមនសិការចំនួន៦០នាក់ទៀត នៅមុនពេលដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ី-អឺរ៉ុប លើកទី១៣ នៅចុងខែវិច្ឆិកានេះ៕
