សហស្ថាបនិកនៃគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា អះអាងពីភាពជឿជាក់ក្នុងការចងសម្ព័ន្ធគណបក្សនយោបាយឱ្យស្ថិតនៅក្រោមឆ័ត្រតែមួយ ថានឹងអាចកើតឡើងនៅក្រោយការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់ ឆ្នាំ២០២២។
ការបង្ហាញជំហររបស់លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន នៅពេលនេះ នៅបន្ទាប់ពីគណបក្សកម្លាំងប្រជាធិបតេយ្យបានចេញលិខិតបដិសេធពីការប៉ុនប៉ងចងសម្ព័ន្ធគណបក្សនយោបាយទាំង៦ ឱ្យទៅជាគណបក្សតែមួយ ដើម្បីឈានទៅប្រកួតក្នុងការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិនៅឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខ។ គណបក្សនយោបាយទាំង៦នោះ រួមមាន គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន គណបក្សបំណងពលរដ្ឋ គណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា គណបក្សកម្ពុជានិយម គណបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សកម្លាំងប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន សហស្ថាបនិកគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា ប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈនេះថា ថ្វីត្បិតពេលនេះគណបក្សទាំង៦ដែលលោកគិតថា អាចនឹងឈានទៅបង្កើតគណបក្សតែមួយបាននៅថ្ងៃណាមួយ ត្រូវបរាជ័យ ប៉ុន្តែលោកអះអាងថា គំនិតនៃការកៀរគរនេះមិនមែនមានត្រឹមតែគណបក្ស៦នេះទេ ពោលនៅមានបក្សដទៃទៀតក៏នឹងចូលរួមជាមួយដែរ។ លោកបន្តថា គំនិតនៃការផ្ដួចផ្ដើមនេះនឹងនៅតែបន្តទៅមុខទៀត ហើយអាចនឹងលេចជារូបរាងនៅក្រោយការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់។
លោកបន្តថា៖ «ដូច្នេះ ខ្ញុំឃើញគណបក្សដែលនៅក្នុងហ្នឹងអាចនឹងមានការរួបរួមហើយ អ្នកដែលមិនទាន់បានចូលរួមចុះហត្ថលេខាលើញត្តិ ដូចជាឆន្ទៈខ្មែរ ដូចជាគណបក្សខ្មែរស្រឡាញ់ជាតិអីហ្នឹង សុទ្ធតែអាចជជែកគ្នាបានហើយ»។
បើតាមលោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន លោកក៏ឯកភាពដែរចំពោះប្រតិកម្មពីគណបក្សកម្លាំងប្រជាធិបតេយ្យ។ ប៉ុន្តែសារនយោបាយរបស់លោកដែលលើកឡើងនេះ មិនមែនចង់បញ្ជាក់ពីដំណើរការនៃការឈានទៅចងសម្ព័ន្ធគណបក្ស ហើយត្រៀមបញ្ចូលជាបក្សតែមួយនៅមុនការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នោះទេ។ បើតាមអ្នកនយោបាយចាស់វស្សារូបនេះ អ្វីដែលលោកថ្លែងនោះ គឺគ្រាន់តែចង់បង្ហាញពីគំនិតនៃការចងសម្ព័ន្ធគណបក្សនយោបាយប៉ុណ្ណោះ មានន័យថា មិនទាន់ដល់ពេលដែលឈានទៅបង្កើតជាគោលការណ៍រួមនៅឡើយទេ។
កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ គណបក្សកម្លាំងប្រជាធិបតេយ្យ បានចេញលិខិតបដិសេធពីការចងសម្ព័ន្ធគណបក្សនយោបាយទាំង៦ ដូចការអំពាវនាវរបស់លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន។ ប្រភពបន្តថា គណបក្សថ្មីថ្មោងមួយនេះបញ្ជាក់ថា ខ្លួនមិនដែលមានទំនាក់ទំនងឬបញ្ជូនថ្នាក់ដឹកនាំរបស់គណបក្សទៅចូលរួមប្រជុំ ដើម្បីស្វែងយល់ពីគម្រោងនៃការចងសម្ព័ន្ធម្ដងណាទេ។
បន្ថែមលើលិខិតបដិសេធនេះ លោក អ៊ុន វិសិទ្ធគុន ប្រធានគណបក្សកម្លាំងប្រជាធិបតេយ្យ អះអាងថា រូបលោកមិនដែលបានស្គាល់ជាមួយតំណាងគណបក្សទាំង៥ រួមទាំងលោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន នេះផងដែរ។ ជាងនេះទៅទៀត គណបក្សដែលទើបតែកកើតថ្មីនេះពិតជាមិនដែលមានទំនាក់ទំនង ទោះរូបភាពណាក៏ដោយ ដើម្បីឈានទៅចងសម្ព័ន្ធភាពគណបក្សនយោបាយម្ដងណាទេ។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំបានចូលរួមមែន ក៏ប៉ុន្តែខ្ញុំចូលរួមទៅលើការដាក់ញត្តិហាម គ.ជ.ប កុំឱ្យលុបប្រការ១១០២។ រឿងនេះខ្ញុំបានចូលរួម តែខ្ញុំមិនបានទៅចូលរួមចងសម្ព័ន្ធទេ រឿងពីរផ្សេងគ្នា»។
ធ្លាប់ជាអតីតពលករនៅប្រទេសថៃ និងជាអ្នកនយោបាយជំនាន់ថ្មី លោក អ៊ុន វិសិទ្ធគុន អះអាងថា គណបក្សនយោបាយរបស់លោកពិតជាមិនចង់ចងសម្ព័ន្ធភាព ឬចុះចូលជាមួយគណបក្សណាមួយទេ។ លើសពីនេះទៀត លោកសុខចិត្តរស់ពឹងដោយខ្លួនឯង ដោយមិនចង់រួបរួមជាមួយបក្សនយោបាយផ្សេងឡើយ។
ផ្ទុយពីនេះ សម្រាប់គណបក្សប្រជាធិតេយ្យមូលដ្ឋាន ដែលស្ថិតក្នុងចំណោមគណបក្សទាំង៦ បញ្ជាក់ជំហរនៃការរួបរួមរបស់ខ្លួន ប្រសិនបើអ្នកនយោបាយដែលចង់លើកកម្ពស់ឱ្យមានប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
លោក ឡឹក សុធារ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន មានសុទិដ្ឋិនិយមថា ការរួមរស់ក្រោមឆ័ត្រតែមួយអាចនឹងលេចចេញជារូបរាងបាន ជាពិសេសនៅក្រោយការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់រួច។ លោកបន្តថា គណបក្សដែលមានឈាមជ័រជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យ យល់ដឹងពីកម្លាំងនៃការរួបរួមគ្នានេះ ប៉ុន្តែពេលវេលាសម្រាប់ដំណើរការរួបរួម វាហាក់លឿនបន្តិច ប្រសិនបើជំរុញចេញនៅមុនការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នេះ។
លោកបន្តថា៖ «ក្រោយការបោះឆ្នោតអាចនឹងមានសញ្ញាអ្វីផ្សេង ជាពិសេសគណបក្សទាំងអស់គ្នាបានអាសនៈខ្លះនៅក្នុងឃុំ-សង្កាត់ ដែលយើងគិតថា យើងគួរធ្វើការយ៉ាងម៉េចបន្តជាមួយគ្នាអ៊ីចឹងទៅ។ វាអាចឈានដល់ចំណុចនេះបាទ»។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សភ្លើងទៀន លោក ថាច់ សេដ្ឋា បញ្ជាក់ថា គណបក្សចាស់វស្សាមួយនេះមិនបដិសេធក្នុងការរួបរួមឬចងសម្ព័ន្ធជាមួយបក្សនយោបាយផ្សេង ដើម្បីជំរុញឱ្យមានកម្លាំងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យកាន់តែច្រើន ប៉ុន្តែចំពោះមុខនេះ គណបក្សភ្លើងទៀន នៅមិនទាន់មានពេលគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីគិតគូរពីបញ្ហានេះនៅឡើយ។ មិនខុសគ្នាដែរ លោក យ៉ែម បុញ្ញឬទ្ធិ ប្រធានគណបក្សកម្ពុជានិយម ក៏យល់ស្របដែរថា ការឈានទៅចងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយបក្សនយោបាយដទៃទៀតនៅពេលនេះមិនទាន់អាចធ្វើទៅរួចទេ ព្រោះបក្សនយោបាយកំពុងត្រៀមខ្លួនរៀបចំការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នៅឡើយ។
លោកបណ្ឌិត ប៉ា ចន្ទរឿន ប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា សម្រាប់អ្នកនយោបាយកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ វាលែងជារឿងចម្លែកទៅហើយអំពីការចងសម្ព័ន្ធ ដែលហៅថាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យនោះ។ លោកបន្តថា ទាំងមុននិងក្រោយការបោះឆ្នោត គេតែងសង្កេតឃើញបក្សនយោបាយតែងរត់រកគ្នា ដើម្បីប្រមូលផ្ដុំជាសំឡេងតែមួយ។ ប៉ុន្តែសម្ព័ន្ធភាពនេះកម្រឃើញនៅជាមួយគ្នាបានយូរអង្វែងណាស់ រួបរួមហើយក៏បែកទៅវិញ។ បើតាមលោកបណ្ឌិត ប៉ា ចន្ទរឿន មូលហេតុដែលសម្ព័ន្ធភាពងាយប្រេះឆានោះ ព្រោះអ្នកនយោបាយសម្បូរទៅដោយជំងឺតួឯក។
លោកបន្តថា៖ «ការរៀបចំការបោះឆ្នោត ឬក៏ការបោះឆ្នោតពីមួយអាណត្តិពីរអាណត្តិ ហើយមើលខ្លួនថាមិនសូវជាផ្លូវក្នុងការគាំទ្រមិនគ្រប់គ្រាន់ ទើបងាកមកចងសម្ព័ន្ធ។ ខ្ញុំគិតថា វាពិបាកក្នុងការច្របាច់បញ្ចូលគ្នា ហើយជាពិសេសការធ្វើនយោបាយនៅស្រុកយើងច្រើនតែពាក់មុខយក្ស និងចាត់ទុកគ្នាជាសត្រូវ។ ពេលចូលប្រកួតជាមួយគ្នាមិនសូវមានចិត្តជាកីឡាករបាល់ទាត់ទេ ប៉ុន្តែចូលចិត្តធ្វើដូចកីឡាកាសអ៊ីចឹង»។
បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាមានគណបក្សនយោបាយប្រមាណ៤៥ បើធៀបនឹងគណបក្សនយោបាយដែលមានកាលពីឆ្នាំ២០១៨ មានតែជាង៣៨គណបក្សនយោបាយប៉ុណ្ណោះ ដែលបានចុះបញ្ជីជាផ្លូវការនៅក្រសួងមហាផ្ទៃ ស្របទៅតាមច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ៕
