អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ(UN) ថ្លែងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានថា ការបែងចែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយកំពុងរួមចំណែកដល់អសន្តិសុខពិភពលោក បង្កឱ្យមានជម្លោះថ្មីៗនិងធ្វើឱ្យមានការលំបាកកាន់តែខ្លាំងក្នុងការបញ្ចប់បញ្ហាជម្លោះដែលកំពុងកើតមានស្រាប់។
លោក Antonio Guterres អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិថ្លែងទៅកាន់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២នេះ៖«ការបែងចែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយកំពុងរួមចំណែកដល់អសន្តិសុខពិភពលោក ដែលបង្កឱ្យមានជម្លោះថ្មី និងធ្វើឱ្យមានការលំបាកកាន់តែខ្លាំងឡើងក្នុងការបញ្ចប់រឿងចាស់។ ហានិភ័យកើនឡើងដែលសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនឹងត្រូវបែងចែកជាពីរផ្នែក ដែលដឹកនាំដោយប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចធំបំផុតពីរគឺសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន»។
សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា បង្ហាញគាំទ្រចំពោះការលើកឡើងរបស់ អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិលោក Antonio Guterres ដោយសារ បច្ចុប្បន្ន ជំម្លោះបានកើតឡើងស្ទើរគ្រប់កន្លែងទៅហើយ។
ជាក់ស្ដែងនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន ហើយជម្លោះនៅឈូងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ច្រកតៃវ៉ាន់ និងឈូងសមុទ្រចិនខាងកើតជាដើម សុទ្ធតែចេញពី ការដណ្ដើមប្រជែងអនុតរភាព ដោយការគ្រប់គ្រងឥទ្ធិពលនៅតំបន់ណាមួយនៃប្រទេសមហាអំណាចធំៗ។
លោកបន្តថា ប្រសិនប្រទេសមហាអំណាចទាំងនោះ ប្រកួតប្រជែងគ្នាតាមផ្លូវច្បាប់ ដោយគោរពតាមច្បាប់អន្តរជាតិនោះ វានឹងអាចជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃសង្គ្រាម និងកាត់បន្ថយភាពចលាចលក្នុងសកលលោក ប៉ុន្តែបើសិនមហាអំណាចទាំងនោះ ប្រកួតគ្នាប្រាស់ចាកពីគោលការណ៍ច្បាប់អន្តរជាតិបញ្ហាសកលនឹងកើតឡើង ដែលបង្កផលលំបាកដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងពិភពលោក។
លោកថា៖«ការលើកឡើង ការចូលរួមរបស់អគ្គលេខាធិការអង្គសហប្រជាជាតិ លោក Antonio Guterres គ្រាន់តែការប្រជុំរវាងអាស៊ាន និងដៃគូរអាស៊ាន ជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិតែប៉ុណ្ណោះ ។ រាល់ការលើកឡើងលុះត្រាតែវាទៅជាការចាប់អារម្មណ៍ថ្នាក់ដឹកនាំទាំងអស់ ទាំងក្របខណ្ឌអាស៊ាន ទាំងដៃគូររបស់អាស៊ាន ហើយយកមកជជែកជារបៀបវារៈនៃដំណោះស្រាយទើបអាចជួយកាត់បន្ថយបាន ប៉ុន្តែគ្រាន់តែជាការលើកឡើងហើយពុំមានការចាប់អារម្មណ៍ ឬគាំទ្រពីបណ្ដាលរដ្ឋពីសមាជិកអាស៊ាន ឬដៃគូរអាស៊ានដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក រុស្ស៊ី ចិនទេ បញ្ហាទាំងអស់នោះ មិនអាចស្រាកស្រាន្ត ឬក៏ដោះស្រាយបានទេ»។
លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា បន្តថា ប្រទេសមហាអំណាចដូចជា ចិន រុស្ស៊ី និងសហអាមេរិក ជាដើមគួរតែប្រកាន់យកគោលការរណ៍ច្បាប់អន្តរជាតិ ដែលមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិដែលមានស្រាប់។ លោកបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើមហាអំណាចទាំអស់ងាកមកប្រកាន់ និងគោរពតាមធម្មនុញ្ញអង្គការប្រជាជាតិនោះ លោកថា ហានិភ័យ និងជម្លោះផ្សេងៗក៏អាចកាត់បន្ថយដែរ ហើយក៏មានស្ថិរភាពសម្រាប់ក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកផងដែរ។
ក្រៅពីសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែននិងរុស្ស៊ីហើយ វិបត្តិនយោបាយនៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឬភូមានៅមិនទាន់ត្រូវបានបញ្ចប់នៅឡើយដែរ ខណៈវិបត្តិនេះ ក៏ជារបៀបវារៈក្ដៅ ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ដែលមានកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ាន និងជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះដោយគិតចាប់ពីថ្ងៃទី៨ ដល់ថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២។
បើតាមអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក Antonio Guterres ក៏បានថ្លែងកម្ពុជា ជាដែលប្រធានអាស៊ានសម្រាប់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏សំខាន់របស់ខ្លួន ក្នុងអំឡុងពេលនៃការប្រឈមបញ្ហាសាកលនានាដូចពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ករណីនេះ លោកថា អាស៊ានត្រូវពង្រឹងសកម្មភាពរួមគ្នា ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយពហុភាគី និងដើម្បីសម្រេចឱ្យបានមកវិញនូវគោលដៅសកល៕
