រាជរដ្ឋាភិបាលបានប្រគល់ដី និងផ្ទះ ដែលដកយកបានពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សភ្លើងទៀន លោក គង់ គាំ ដោយសារលោករិះគន់គណបក្សកាន់អំណាចនោះ ឱ្យទៅគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ឬ គ.ជ.ប. ដើម្បីធ្វើជាទីស្នាក់ការរបស់ខ្លួន។
ការសម្រេចរបស់ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីមានកិច្ចប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្ត្រី កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣។
លោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ បានប្រកាសមិនប្ដឹង ឧត្ដមទីប្រឹក្សាគណបក្សភ្លើងទៀន លោក គង់ គាំ បន្តទៀតឡើយ បន្ទាប់ពីលោក និងភរិយាបានផ្ដិតស្នាមមេប្រគល់ដីនិងផ្ទះ ស្ថិតនៅភូមិ៥ សង្កាត់ទន្លេបាសាក់ ខណ្ឌចំការមន រាជធានីភ្នំពេញឱ្យក្រសួងការបរទេសវិញ ក្រោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រកាសថាដីនិងផ្ទះនោះនៅតែជាកម្មសិទ្ធិរបស់ក្រសួងការបរទេស។
ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលលោក ផៃ ស៊ីផាន ប្រាប់វីអូឌីនៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករាថា រាជរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈក្រសួងការបទេសបានប្រគល់ដី និងផ្ទះដែលដកហូតយកពីលោក គង់ គាំ ទៅឱ្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ដោយមើលឃើញថា គ.ជ.ប. បច្ចុប្បន្នមិនទាន់មានទីស្នាក់ការរបស់ខ្លួននៅឡើយ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖« គួរប្រគល់ជូនទៅស្ថាប័នរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គ.ជ.ប. ហើយម៉េចបានជាគេហៅស្ថាប័នរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គ.ជ.ប. កើតឡើងដោយសភា ដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញចែង ។ ដូច្នេះ ស្ថាប័ននោះ ត្រូវតែមានកន្លែងត្រឹមត្រូវ ដែលជាស្ថាប័នមួយមានឧត្ដមភាព បម្រើការងារនយោបាយពហុបក្សរហូតទៅមុខទៀត។ ដូច្នេះ បណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីដែលឯកឧត្តម គង់ គាំ ប្រគល់ឱ្យក្រសួងការបរទេស ហើយក្រសួងការបរទេសបង្វិលជូនទៅគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។ កាលពីម្សិលមិញ សម្ដេចលោកបានចាត់ឱ្យឯកឧត្ដម អ៊ូច បូរិទ្ធ រៀបចំសម្រួលនៅក្នុងសាច់រឿងហ្នឹង»។
អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) លោក ហង្ស ពុទ្ធា សុំមិនធ្វើការអត្ថាធិប្បាយលម្អិត ដោយសារ គ.ជ.ប. មិនទាន់ទទួលបានលិខិតផ្ទេរដី និងផ្ទះ ដែលយកពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំងនោះ ជាផ្លូវការនៅឡើយទេ។
លោកបន្តថា៖«ទីមួយពុំទាន់មានលិខិតផ្លូវការមួយប្រគល់ឱ្យគ.ជ.ប. នៅឡើយ ហើយបើសិនជាមានការប្រគល់មែន គ.ជ.ប. នឹងរៀបចំជាគណៈកម្មាការឬជាតំណាងដើម្បីទទួលកិច្ចការហ្នឹង។ ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់និយាយថា គ.ជ.ប. មិនធ្វើការអត្តនោម័តិនោះទេ។ ស្អីក៏ដោយ ខ្ញុំមិនអាចបញ្ចេញមតិបានទៅលើបញ្ហាហ្នឹង ដោយសារ វាមានអ្វីជាភស្ដុតាងក្នុងការនិយាយនោះទេ។ គ្រាន់តែជម្រាបថា គ.ជ.ប. ជាស្ថាប័នអនុវត្តច្បាប់ បើសិនជាមានការប្រគល់ឱ្យ គ.ជ.ប. នឹងទទួលហើយអនុវត្ត ដើម្បីគុណប្រយោជន៍សម្រាប់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋ»។
វីអូឌីបានព្យាយាមសុំការឆ្លើយតបពីលោក គង់ គាំ និង តំណាងគណបក្សភ្លើងទៀន តែមិនមានការឆ្លើយតបឡើយនៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករា។
ស្ថានិកអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត លោក សេក សុជាតិ លើកឡើងថា បើរដ្ឋាភិបាលបានចេញប្លង់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីទៅឱ្យបុគ្គលណាម្នាក់ហើយ ប៉ុន្តែបែរជាប្ដឹង ឬដកហូតយកវិញ ក្រោមហេតុផលផ្សេងៗនោះ វាឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញពីការអនុវត្តច្បាប់នៅកម្ពុជាមានស្ដង់ដារពីរ។
លោកបញ្ជាក់ថា ប្រទេសដែលប្រកាន់នីតិរដ្ឋ គឺការអនុវត្តច្បាប់ មិនមានស្ដង់ដារពីរឡើយ។
លោកថា៖«នៅក្នុងប្រទេសនីតិរដ្ឋ កាលណាច្បាប់ចេញទៅយ៉ាងម៉េច គឺលទ្ធផលនឹងរក្សាទុកវាជាបានការកម្រមានការមោឃភាពឬ ប្ដឹងផ្ដល់ ដើម្បីទាមទារមកវិញណាស់។ គ្រប់យ៉ាងទាំងអស់គឺជាការគ្រប់គ្រង របស់មេដឹកនាំ ប្រទេសហើយយើងមើលឃើញថា តាំងពីសម័យនោះរហូតដល់សម័យពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មេដឹកនាំដែលគ្រប់គ្រងការងារនេះគឺមានតែលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីតែម្នាក់ទេ ។ ដូច្នេះ ហើយយើងឃើញថា បញ្ហានេះ វាឆ្លុះបញ្ចាំង ឱ្យឃើញអំពីការអនុវត្តនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា មានស្ដង់ដារពីរ។ អ្នកដែលមិនស្របជាមួយខ្លួនត្រូវបានអនុវត្តដែលមានចែងនៅក្នុងមាត្រានៃច្បាប់មួយហ្នឹង ដែលធ្វើឱ្យមានការរឹតត្បិត បំភិតបំភ័យលើគូប្រកួត ឬអ្នកនយោបាយដែលមិនស្ថិតនៅក្នុងបក្សខ្លួន»។
លោក សេក សុជាតិ បន្តថា ការប្ដឹងដកយកដី និងផ្ទះរបស់លោក គង់ គាំ នាពេលនេះ ក៏ជាការរម្លឹកដល់មន្ត្រីផ្សេងៗទៀត ទាំងនៅក្នុងជួរគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលបានទទួលទ្រព្យសម្បត្តិនៅសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិកម្ពុជា និងក្រោយៗទៀត ឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងសម្រេចចិត្តចូលរួមជីវភាពនយោបាយជាមួយបក្សណាមួយ ក្រៅពីបក្សកាន់អំណាច។
បញ្ហានេះ លោកថា វានឹងក្លាយជាចលនាមួយក្នុងការរឹតត្បិតសេរីភាពរបស់អ្នកយោបាយក្រៅរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការប្រកួតប្រជែងជាមួយបក្សកាន់អំណាច ហើយវាក៏នឹងរុញច្រានឱ្យកម្ពុជាដើរប្រាស់ចាកកាន់តែឆ្ងាយពីនីតិរដ្ឋនិងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដូចជាលំហប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស តាមកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសផងដែរ។
ដីនិងផ្ទះរបស់លោក គង់ គាំ ដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងជំរុញវិធានការច្បាប់ឱ្យរឹបអូសត្រលប់មកវិញ គឺជាអតីតស្នាក់ការកណ្តាលគណបក្ស សម រង្ស៊ី ហើយក្រោយមកជាស្នាក់ការរបស់គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ និងបច្ចុប្បន្នជាស្នាក់កណ្តាលរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន។
វិធានការរឹបអូសអចលនទ្រព្យរបស់ លោក គង់ គាំ ពីសំណាក់មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាចនេះ បានកើតឡើង ក្រោយពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រតិកម្មខ្លាំងៗទៅនឹងលោក គង់ គាំ ក្រោយលោក គង់ គាំ បានទម្លាយថា កាលពីលោកនៅជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គេបានផ្តល់ដំបូន្មានថា «ផឹកទឹកឱ្យនឹកប្រភព ជ្រកម្លប់ឱ្យនឹកអ្នកដាំ» តែថាថ្ងៃ៧មករា ទំនងជាមិនមានប្រភពនៅកម្ពុជា ដូចគណបក្សភ្លើងទៀនទេ។
កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ គណៈកម្មាធិការគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាខេត្តត្បូងឃ្មុំ ក៏បានដាក់ពាក្យប្ដឹងឧត្ដមទីប្រឹក្សាគណបក្សភ្លើងទៀន លោក គង់ គាំ ទៅសាលាដំបូងខេត្តត្បូងឃ្មុំផងដែរ ដោយដើមបណ្តឹងបានស្នើឱ្យតុលាការផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់ និងទាមទារសំណងចំនួន ៥០ម៉ឺនដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ ការប្តឹងផ្តល់នោះ ក្រោមហេតុផលថា សម្ដីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សប្រឆាំងដែលថ្លែងក្នុងវេទិកាសាធារណៈនៅខេត្តជាប់ព្រំដែនវៀតណាមមួយនេះ កាលពីពេលថ្មីៗនោះ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីចេតនាញុះញង់៕