របាយការណ៍មួយរបស់រដ្ឋាភិបាលបានបង្ហាញថា ការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ២០១៦កន្លងមកនេះ ស្ទើរតែគ្មានកំណើននោះឡើយ បើធៀបទៅនឹងការនាំចេញអង្ករនៅឆ្នាំ២០១៥កន្លងមក។
របាយការណ៍នាំចេញអង្ករកម្ពុជា ដែលចេញដោយលេខាធិការដ្ឋានច្រកចេញចូលតែមួយសម្រាប់បំពេញបែបបទនាំចេញអង្ករកាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមករា បានបង្ហាញថា កម្ពុជាបាននាំចេញអង្ករជាង ៥៤ម៉ឺន ២ពាន់តោន កាលពីឆ្នាំ២០១៦កន្លងមក ដោយមានអត្រាកំណើនត្រឹមតែ ០.៧ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ឬមានកំណើនមិនដល់ ៤ពាន់តោនផង បើធៀបទៅនឹងតួលេខឆ្នាំ២០១៥កន្លងមក ដែលមានជាង ៥៣ម៉ឺនតោន។
របាយការណ៍បានបង្ហាញទៀតថា ការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជាកាលពីឆ្នាំមុន បានធ្លាក់ចុះចាប់ពីខែមីនារហូតដល់ខែសីហា មុននឹងមានកំណើនឡើងវិញនៅចាប់ពីខែកញ្ញាដល់ខែវិច្ឆិកា ប៉ុន្តែ បានបន្តធ្លាក់ចុះដល់ទៅជាង ៣០ភាគរយ នៅក្នុងខែធ្នូ។
របាយការណ៍ដដែលនេះ បានឲ្យដឹងថា អង្ករកម្ពុជាភាគច្រើនត្រូវបាននាំទៅកាន់ទីផ្សារសហគមន៍អឺរ៉ុប ខណៈដែលប្រទេសចិនតែមួយ បាននាំចូលអង្ករពីកម្ពុជាជាង ១២ម៉ឺនតោន។
បើយើងពិនិត្យមើលតួលេខនៃការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជានៅក្នុងរយៈពេល ៥ឆ្នាំចុងក្រោយ ការនាំចេញអង្ករកម្ពុជា បានកើនឡើងរហូតពីជាង ២០ម៉ឺនតោននៅឆ្នាំ២០១២ ទៅដល់ជាង ៥៣ម៉ឺនតោននៅឆ្នាំ២០១៥។ ប៉ុន្តែ កម្ពុជាមិនអាចសម្រេចគោលដៅរបស់ខ្លួន ដែលចង់នាំចេញអង្ករឲ្យបាន ១លានតោននៅត្រឹមឆ្នាំ២០១៥កន្លងមកនោះឡើយ។
ខណៈដែលរបាយការណ៍បានបង្ហាញដូច្នេះ វាជំរុញឲ្យមានការចោទសួរថា តើហេតុអ្វីបានជាការនាំចេញអង្ករកម្ពុជា មានកំណើនយឺតយ៉ាវដូច្នេះ។
សម្រាប់អ្នកនៅក្នុងសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ពុំបានបង្ហាញការភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះកំណើនដ៏យឺតយ៉ាវនេះនោះឡើយ ដោយសារតែ និន្នាការនេះមិនមែនកើតមានតែចំពោះប្រទេសកម្ពុជានោះទេ។
អនុប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ឡាក់ ដែលជានាយកក្រុមហ៊ុននាំចេញអង្ករ មេគង្គ អូរីហ្សា ផងនោះ បានប្រាប់ថា កត្តាទីផ្សារអន្តរជាតិ និងកត្តាបញ្ហាប្រឈមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺជាមូលហេតុជំរុញឲ្យឧស្សាហកម្មនាំអង្ករចេញ ហាក់នៅទ្រឹងជាមួយកំណើនមិនដល់ ៤ពាន់តោនផង។
លោក ហ៊ុន ឡាក់ បានពន្យល់ថា សម្រាប់កត្តាទីផ្សារអន្តរជាតិ ការប្រកួតប្រជែងខាងតម្លៃអង្ករពីសំណាក់ប្រទេសជិតខាងកម្ពុជា បូករួមទាំងដំណើរវិវត្តន៍មិនសូវល្អនៃសេដ្ឋកិច្ចសកល បានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងធំធេងទៅលើឧស្សាហកម្មស្រូវអង្ករនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ខណៈតម្លៃដើមសម្រាប់ការផលិតនៅក្នុងស្រុក នៅតែជាបញ្ហាប្រឈមធំបំផុតសម្រាប់ឧស្សាហកម្មមួយនេះ និងមិនអាចឲ្យអង្ករកម្ពុជាប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសជិតខាងបាន។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ “មិនមែនមានតែកម្ពុជាមួយទេ ដែលតួលេខនាំចេញអង្ករមិនកើនឡើង ប៉ុន្តែ មានប្រទេសខ្លះថយបន្តិចផង ដោយសារឆ្នាំចាស់កន្លងទៅហ្នឹង វាមានបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចមិនសូវល្អ ហើយតម្លៃជាសកលហ្នឹង វាចុះថ្លៃ។ នៅពេលចុះថ្លៃអីចឹងទៅ វាមានការប្រែប្រួលមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងប្រទេសកម្ពុជាយើង។ តម្លៃអង្ករកម្ពុជាមានតម្លៃខ្ពស់ជាងប្រទេសជិតខាង ដែលជាមូលហេតុធ្វើឲ្យអ្នកបញ្ជាទិញងាកបញ្ជាទិញនៅប្រទេសជិតខាងហ្នឹង។ ហ្នឹងជាបញ្ហាឥទ្ធិពលមកពីខាងក្រៅ ពាក់ព័ន្ធនឹងតម្លៃចុះថ្លៃ ជាពិសេស នៅថៃ”។
លោកបន្ថែមថា៖ “យើងដឹងទាំងអស់គ្នាហើយថា បញ្ហាប្រឈមធំជាងគេគឺតម្លៃដើម ដែលធ្វើឲ្យពិបាកក្នុងការប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសជិតខាង តាំងពីពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាដឹកជញ្ជូន បញ្ហាភ្លើង ទុនសម្រាប់ប្រមូលស្តុកទុក យើងនៅមានកម្រិត។ […] បញ្ហាខាងក្នុងអំពីប្រព័ន្ធហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូន និងថ្លៃដើមខ្ពស់ នៅខ្ពស់”។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក ហ៊ុន ឡាក់ បានប្រមើលមើលថា ស្ថានភាពនៃការនាំចេញអង្ករកម្ពុជាទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ អាចនឹងកាន់តែប្រសើរឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧នេះ ដែលលោកថា ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលបានចរចាបើកទីផ្សារថ្មីៗ ជាពិសេសប្រទេសចិន និងប្រទេសវៀតណាម។
លោក ហ៊ុន ឡាក់ ប្រាប់ថា៖ “ជាទូទៅ ២០១៧ប្រហែលជានឹងប្រសើរ ប្រសើរជាង២០១៦ ព្រោះអីមានការចរចាបើកទីផ្សារ ដែលកំពុងតែព្យាយាមដោយក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ហើយជាលទ្ធផលចុងក្រោយហ្នឹង គឺមានបើកទៅខាងវៀតណាម ដូចជាបាន ៣០ម៉ឺនតោន ហើយទៅប្រទេសចិនបាន ២០ម៉ឺនតោន”។
របាយការណ៍នៃការនាំចេញអង្ករកម្ពុជានៅឆ្នាំ២០១៦កន្លងមក បង្ហាញថា កម្ពុជាបាននាំចេញអង្ករជាង ១២ម៉ឺនតោនទៅកាន់ប្រទេសចិន ដែលធ្វើឲ្យចិនក្លាយជាប្រទេសនាំចូលអង្ករពីប្រទេសកម្ពុជាច្រើនជាងប្រទេសដទៃទៀត។
កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៦កន្លងមក លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអះអាងថា រដ្ឋាភិបាលចិនបានអនុញ្ញាតឲ្យកម្ពុជា នាំអង្ករទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសនេះ ២០ម៉ឺនតោនក្នុងមួយឆ្នាំៗ ដោយមិនចាំបាច់បង់ពន្ធនោះឡើយ។
ខណៈដែលការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ មានកំណើនយឺតយ៉ាវបែបនេះ អង្គការសង្គមស៊ីវិលធ្វើការលើវិស័យកសិកម្ម បានព្រមានអំពីហានិភ័យទៅលើប្រជាកសិករ ដែលបានងាកចេញពីការធ្វើស្រែសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ មកធ្វើស្រែសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការទីផ្សារអន្តរជាតិ។
អនុប្រធានសហព័ន្ធអង្កការកសិករកម្ពុជាដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ លោក សំអាត វាសនា បានឲ្យដឹងថា ហានិភ័យសម្រាប់ប្រជាកសិករកម្ពុជានាពេលសព្វថ្ងៃនេះ កើតចេញពីបំណុលដែលកសិករបានខ្ចីវិស័យធនាគារ យកទៅទិញធាតុផ្សំកសិកម្មមានតម្លៃខ្ពស់នៅលើទីផ្សារក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោក សំអាត វាសនា ប្រាប់ថា៖ “ជាទូទៅ កសិករខ្មែរយើង យករបរវិស័យកសិកម្មហ្នឹងជាធំ។ អីចឹងទេ ប្រសិនបើការនាំចេញកើនតិច វាត្រូវតែជះឥទ្ធិពលទៅលើជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់ ពីព្រោះពីមុនមក គាត់ផលិតស្រូវសម្រាប់តែផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពគ្រួសាររបស់គាត់ ប៉ុន្តែ មួយរយៈក្រោយមកនេះ ការផលិតស្រូវរបស់គាត់ គឺគាត់ផលិតឈានទៅរកទីផ្សារ មានន័យថា គាត់ផលិតយកទៅលក់នៅលើទីផ្សារ។ បើកាលណាការនាំចេញបានតិច មានន័យថា កំណើនប្រាក់ចំណូលរបស់គាត់ហ្នឹង ក៏វានៅទាបដែរ”។
លោកបន្តថា៖ “ជាទូទៅ ប្រសិនបើការនាំចេញហ្នឹងមានកំណើនខ្ពស់ អ្នកនាំចេញហ្នឹងក៏កុម្ម៉ង់អង្ករក្នុងតម្លៃខ្ពស់ពីរោងម៉ាស៊ីនដែរ។ កាលណាអ្នកនាំចេញហ្នឹងកុម្ម៉ង់តម្លៃអង្ករខ្ពស់ពីរោងម៉ាស៊ីន មានន័យថា រោងម៉ាស៊ីនក៏ហ៊ានទិញស្រូវពីកសិករក្នុងតម្លៃខ្ពស់ផងដែរ”។
ចំណែកប្រធានសមាគមគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា លោក ហ៊ួត អៀងតុង ត្រូវបានកាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ដកស្រង់សម្ដីចុះផ្សាយថា ទំហំកម្ចីដែលអតិថិជនមិនបានសងត្រឡប់ទាន់ពេលនៅក្នុងវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា បានកើនឡើងទ្វេដងនៅរយៈពេល៦ខែដើមឆ្នាំ២០១៦នេះ ដែលជះឥទ្ធិពលមិនល្អដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធ។
លោក ហ៊ួត អៀងតុង បញ្ជាក់ថាកំណើនកម្ចីដែលអតិថិជនមិនសងត្រឡប់ទាន់ពេលវេលាពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យកសិកម្មមានដល់ទៅ ៣០ភាគរយនៃកម្ចីសរុបក្នុងវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ៕
