រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រកាសថានៅតែបន្តដំណើរទៅមុខហើយរឹតតែខ្លាំងក្លាជាងមុនថែមទៀត បើទោះបីជាអឺរ៉ុបព្រមានពីការផ្ដាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធដែលខ្លួនថាបានធ្វើឡើងដោយអយុត្តិធម៌ លំអៀង និងគ្មានភស្តុតាងច្បាស់លាស់។
សហភាពអឺរ៉ុបកាលពីថ្ងៃទី៧ តុលានេះ បានប្រកាសទុកពេល៦ខែឲ្យកម្ពុជា មុនក្រុមប្រទេសនេះសម្រេចថារក្សាទុក ឬផ្ដាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ ហោកាត់ថាEBAពីកម្ពុជា។
ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានចុះថ្ងៃទី១០ តុលា ម្សិលមិញ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា បានបង្ហាញការសោកស្ដាយចំពោះការសម្រេចនេះ និងបានចាត់ទុកថាមានភាពអយុត្តិធម៌ ខ្វះតម្លាភាព លំអៀង និងមិនបង្ហាញភស្តុតាងណាមួយដល់កម្ពុជានោះទេ។ ក្រសួងការបរទេសបានបញ្ជាក់ថា ប្រសិនជាអឺរ៉ុបសម្រេចផ្ដាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ(EBA)ពីកម្ពុជាមែននោះវា នឹងធ្វើឲ្យកម្ពុជាតាំងចិត្តកាន់តែខ្លាំងថែមទៀត ក្នុងការការពារ និងរក្សាសកម្មភាពរបស់ខ្លួន។
លិខិតនោះសរសេរថា៖ « សិទ្ធិជាមូលដ្ឋានដូចជាសិទ្ធិទទួលបានម្ហូបអាហារ សុខភាព ការអប់រំ លំនៅឋាន និងការងារ គឺជាបុរេលក្ខខណ្ឌសំខាន់បំផុតសម្រាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមួយដ៏សមរម្យ សហភាពអឺរ៉ុបមិនត្រឹមតែបដិសេធចោលតថភាពដូចនេះទេ ប៉ុន្តែភាពស្ងប់ស្ងៀម និងការគាំទ្រជាចំហរបស់ខ្លួនចំពោះសកម្មភាពខុសច្បាប់ និងប្រាសចាកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៃក្រុមមួយចំនួន ដោយមានកិច្ចការពារពីស្ថាប័នខ្លះរបស់សហភាពអឺរ៉ុប ច្បាស់ណាស់ថាបានវៀរចាកយ៉ាងឆ្ងាយពីគន្លងនៃភាពត្រឹមត្រូវ » ។
កាលពីថ្ងៃទី០៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៨កន្លងទៅ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ក៏បានថ្លែងទៅកាន់និស្សិត និងប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុនថាលោកមិនឱនលំទោនចំពោះការគំរាមកំហែង ឬព្រមានពីបរទេសណាមួយនោះទេ។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងបែបនេះថា៖«ឥឡូវអ្នកណាចង់ចាត់ការកម្ពុជាតាមវិធីណា ចាត់ចុះ តែកម្ពុជា ត្រូវរឹងមាំ ចំពោះគោលការណ៍ ការពារឯករាជ្យ អធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន កម្ពុជាអនុវត្តច្បាប់កម្ពុជាមិនបានផង ចាំបាច់ទៅធ្វើកម្ពុជាធ្វើអី ចាំបាច់ធ្វើប្រទេសមួយធ្វើអី»។
ភ្លាមៗក្រសួងនិងស្ថាប័នរបស់រដ្ឋជិត៣០ បានចេញសេចក្តីប្រកាសគាំទ្រការលើកឡើងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ជាបន្តបន្ទាប់។
សហភាពអឺរ៉ុបបានព្រមានដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជា កាលពីខែកុម្ភៈ ដើមឆ្នាំនេះ គឺតែប៉ុន្មានខែប៉ុណ្ណោះ ក្រោយពីមានការចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំអតីតបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ការរំលាយបក្សប្រឆាំងដ៏ធំមួយនេះ និងអ្វីដែលគេហៅថា ជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ទៅលើអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ឯករាជ្យនានា នៅកម្ពុជា។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសភាអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជាលោក George Edgar សុំមិនឆ្លើយតបចំពោះសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជានោះទេ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មលោក ស៊ាង ថៃ បានអះអាងថាការបិទផ្លូវរបស់អឺរ៉ុបមិនអាចនាំឲ្យកម្ពុជាមានបញ្ហាប្រឈមខ្លាំងក្លានោះទេ ដោយថានៅមានប្រទេសជាច្រើននៅមានទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មល្អជាមួយកម្ពុជា។
លោកថា៖ « ឧទាហរណ៍ប្រៀបធៀបគ្រួសារមួយទៅនឹងកម្ពុជាទៅចុះ កម្ពុជារបៀបដូចជាស្ទូចត្រីផង ចងមងផង បង់សំណាញ់ផង គ្រប់មុខនោះណា មិនមែនចងតែសន្ទូចទេ! ហើយបើសន្ទូច(EBA) យើងចងមិនបានយើងនៅសល់មង សល់សំណាញ់ នៅសល់អីតទៅទៀតដែរ » ។
បើតាមលោក ស៊ាង ថៃ ក្រៅពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់អឺរ៉ុប កម្ពុជានៅមានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធរបស់ក្រុមប្រទេសសមាជិកWTO និងសមាជិកអាស៊ាន រួមទាំងដៃគូររបស់អាស៊ានផ្សេងទៀតដែលកម្ពុជាអាចនាំចេញដោយរួចពន្ធគយទៅបាន។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារលោក ហេង សួរ បានឆ្លើយតបសំណួររបស់VOD តាមសារអេឡិចត្រូនិកWhatapp ថា កម្ពុជាបានត្រៀមខ្លួនរួចហើយចំពោះរឿងនេះ តែលោកសង្ឃឹមថាកម្ពុជានៅតែមានពេលពិភាក្សាជាមួយអ្នកបច្ចេកទេសរបស់សហភាពអឺរ៉ុបចំពោះបញ្ហានេះផងដែរ។
លោកសរសេរថា៖ « កម្ពុជាមិនស្លាប់ដោយសារគ្មាន EBA នោះទេ។ កម្ពុជាបានដឹងថាតាមស្ថានភាពអភិវឌ្ឍរបស់កម្ពុជា នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះគឺ កម្ពុជានឹងបាត់បង់ EBA ដោយស្វ័យប្រវត្តិនៅឆ្នាំ២០២១ ឬ ឆ្នាំ២០២៣យ៉ាងយូរ។ ម្យ៉ាង អ្វីដែលប្រកាសដោយ EU គឺនៅឆ្លងដំណាក់កាលច្រើនទៀត ដែលខ្ញុំជឿថា យើងនៅមានពេលជួបអ្នកបច្ចេកទេស EU ថែមទៀត ហើយប្រទេសជាសមាជិក EU ទាំងអស់ក៏ត្រូវមានកុងសង់ស៊ីសផងដែរទើបសេចក្ដីសម្រេចនោះអាចយកទៅអនុវត្តបាន ។ ឆ្លងតាមនីតិវិធីទាំងនេះគឺអាចដល់ឆ្នាំគោល២០២១ ឬ២០២២ ដែលជាឆ្នាំយើងបានត្រៀមថានឹងបាត់បង់រួចទៅហើយ » ។
អគ្គលេខាធិការរងសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរ ហៅកាត់ថាGMAC លោក កាំង ម៉ូលីកា ថាសមាគមមិនទាន់មានការព្រួយបារម្ភណាមួយនៅឡើយទេចំពោះការផ្ដាច់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះដរាបណាមិនទាន់ឃើញមានវិធានការណ៍ជាក់លាក់ណាមួយពីអឺរ៉ុបនោះ។
លោកថា៖ « យោបល់របស់ខ្ញុំការស៊ើបអង្កេតផ្លូវការមិនទាន់មាននៅឡើយទេ ចាំដល់ពេលហ្នឹងសិន! ហើយទី២ទៀតទោះបើកការស៊ើបអង្កេតយ៉ាងណាក៏ដោយ យើងនៅមានរយៈពេល១ឆ្នាំដើម្បី ធ្វើការផ្ដល់ចម្លើយឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក អញ្ចឹងទ្វារនៅតែបើកចំហសម្រាប់ការធ្វើការជាមួយគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងខាងសហគមន៍អឺរ៉ុប » ។
អ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គមលោក មាស នី បានប្រាប់VOD ចំពោះការអះអាងរបស់រដ្ឋាភិបាលនេះគឺគ្រាន់តែជាការអះអាងតែម្ខាងប៉ុណ្ណោះ ខណៈអ្នកប្រឈមផ្ទាល់គឺជាអ្នកវិនិយោគ។ លោកបានលើកឡើងបន្ថែមថាប្រសិនជាអ្នកវិនិយោគមិនអាចឈរជើងនៅកម្ពុជាបាននោះ លទ្ធផលចុងក្រោយគឺអាចប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ប្រទេសទាំងមូល។
លោកថា៖ « វាមិនអាស្រ័យលើការអះអាងរបស់រដ្ឋាភិបាលតែឯងនោះទេគឺវាអាស្រ័យទៅលើអារម្មណ៍របស់អ្នកវិនិយោគទុន។ ប្រសិនជាប្រធានរោងចក្រឬក៏ក្រុមហ៊ុនកាត់ដេរ ឬក៏ក្រុមហ៊ុនដែលគេបោះទុនវិនិយោគនៅស្រុកយើងនេះគេធុញថប់នឹងស្ថានភាពអស់ហ្នឹង ណាមួយលក់ក៏ពិបាកលក់ទៅក្រៅ មិនចំណេញច្រើនផង ហើយប្រឈមនឹងបាតុកម្ម ញឹកញាប់ផងនោះ អាហ្នឹងខ្ញុំគិតថាវាជាគ្រោះថ្នាក់ធំសម្រាប់រដ្ឋាភិបាល សម្រាប់ប្រជាជន ក៏ដូចជាសម្រាប់ប្រទេសមួយនេះដែរ » ។
បើតាមលោក មាស នី ចង់មិនចង់កម្ពុជាអាចឈានដល់ការបោះឆ្នោតឡើងវិញ ហើយក្នុងដំណាក់កាលនេះគឺមានច្រកពីរដែលរដ្ឋាភិបាលអាចនឹងប្រើប្រាស់ដើម្បីអាចរួចផុតពីបញ្ហាគឺ ការខំប្រឹងប្រែងកែទម្រង់ការដឹកនាំឡើងវិញដើម្បីយកចិត្តពលរដ្ឋ និងការចរចាផ្នែកនយោបាយណាមួយដែលអាចធ្វើឡើង។
របាយការណ៍របស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុបដែលចេញផ្សាយកាលពីខែមេសាកន្លងទៅ បានឲ្យដឹងថា កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញទៅសហគមន៍អឺរ៉ុបក្នុងឆ្នាំ២០១៧ មានទំហំជាសាច់ប្រាក់ជាង ៦ពាន់លានដុល្លា។ ទំនិញដែលកម្ពុជានាំចេញទៅសហគមន៍អឺរ៉ុប ភាគច្រើន គឺជាផលិតផលវាយនភណ្ឌកាត់ដេរ និងកសិកម្ម។ របាយកាណ៍ផ្ញើទៅកាន់នាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលធ្វើឡើងដោយរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មលោក ប៉ាន សូរស័ក្ត កាលពីចុងឆ្នាំ២០១៧ បង្ហាញថានៅឆ្នាំ២០១៦កម្ពុជាចំណេញប្រាក់ពីការមិនបង់ពន្ធនៅពេលនាំទំនិញចូលទីផ្សារអឺរ៉ុបបានចំនួន៦៧៦លានដុល្លា៕
