អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមួយចំនួន ដែលជាប់បម្រាម អះអាងខុសៗគ្នាពីមូលហេតុដែលពួកគេមិនទាន់ដាក់ពាក្យសុំសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ។
ក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីម្សិលមិញនេះ បានចេញសេចក្តីណែនាំស្តីពីបែបបទ និងនីតិវិធីនៃការស្នើសុំនីតិសម្បទាធ្វើនយោបាយឡើងវិញរបស់អតីតមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង តាមមាត្រា៤៥ថ្មី(ស្ទួន)នៃច្បាប់គណបក្សនយោបាយ ដែលទើបចូលជាធរមាន។
ប៉ុន្តែ ជិត២ខែមកនេះ មានអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិតែពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះ គឺលោក គង់ គាំ និងកូនប្រុសម្នាក់ បានដាក់ពាក្សសុំសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ ក្នុងចំណោមមន្ត្រី១១៨នាក់ ដែលជាប់បម្រាមតុលាការ។
អតីតតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក យន្ត ថារ៉ូ អះអាងថា ការដែលលោកមិនទាន់សម្រេចចិត្តដាក់ពាក្យសុំសិទ្ធិ្ធធ្វើនយោបាយឡើងវិញ ដោយសារ ប្រធានរបស់លោក គឺលោក កឹម សុខា មិនទាន់មានសេរីភាពនៅឡើយ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំចាំ ឯកឧត្តម កឹម សុខា មានសេរីភាពគ្រប់គ្រាន់សិន ទើបខ្ញុំគិតរឿងខ្ញុំក្រោយ»។
អតីតតំណាងរាស្ត្រមួយរូបទៀត គឺ លោក គឹមសួរ ភិរិទ្ធ មានប្រសាសន៍ថា ការមិនដាក់ពាក្យសុំសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ ដោយលោកគិតថា ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធធ្វើឡើងទាំងបំពាន ហើយថា បើលោកទៅសុំសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ ហាក់ដូចទទួលស្គាល់ថាការបំពាននោះ ជារឿងត្រឹមត្រូវ។
លោកថា៖ «បងអត់ដឹងខុសអី បើបងដឹងខុស បងសុំទោសគេ។ ប៉ុន្តែ បើបងអត់ដឹងខុសឲ្យបងទៅសុំទោសគេម៉េច! បើបងទៅសុំមែន អូនឯងថា បងនឹងខុសបាត់ហើយ។បានន័យថា យើងខុសហើយ បានយើងទៅសុំសិទ្ធិគេមកវិញហ្នឹង»។
អតីតមន្ត្រីមួយរូបទៀត លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន លើកឡើងថា សម្ពាធធំពីរ ដែលរារាំង ដល់ការសុំសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញរបស់លោក។ លោក ថាសម្ពាធទី១ គឺលោក សម រង្ស៊ី ហៅអ្នកទៅសុំសិទ្ធិធ្វើនយោបាយជាមនុស្សក្បត់បក្ស ។
អតីតមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងរូបនេះ អះអាងទៀតថា សម្ពាធទី២ បើលោកទៅសុំសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ ជាលក្ខណៈដាច់ដោយឡែក តាមច្បាប់ដែលគណបក្សកាន់អំណាចតាក់តែងឡើងពេលនេះ លោកថា អាចលែងមានអ្នកគាំទ្រ ហើយការហក់ចូលធ្វើនយោបាយឡើងវិញ ក្នុងរូបភាពបែបនេះនឹងមិនអាចរកប្រជាប្រិយភាពបានទេ ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំបានអំពាវច្រើនលើកច្រើនសារហើយ ថាឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោករៀបជាបញ្ជី [ជាកញ្ចប់] ទៅ ដើម្បីដាក់ថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ ព្រោះកាលណាដាក់ជាបញ្ជី វាគ្មានលក្ខខណ្ឌអីទេ។ អ្នកណាដែលលោកយល់ថា អាចគួរផ្តល់សិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញបានហ្នឹង លោកអាចរៀបជាបញ្ជីថ្វាយព្រះមហាក្រត្រ យើងអាចទទួលយកហើយ យើងមិនអាចបដិសេធទេ»។
លោក សម រង្ស៊ី បានផ្ញើសារនៅលើហ្វេសប៊ុក របស់លោកថា សហភាពអឺរ៉ុប បានដាក់លក្ខខណ្ឌ៥ចំនុចទៅបក្សកាន់អំណាចជាថ្នូរនឹងរក្សាទុកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA។
បើតាមលោក សម រង្ស៊ី ទី១ រដ្ឋាភិបាល ត្រូវដោះលែងលោក កឹម សុខា ដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ទី២ ត្រូវទម្លាក់បទចោទអ្នកទោសនយោបាយ និងមន្ត្រីទាំង១១៨នាក់ឲ្យធ្វើនយោបាយឡើងវិញ ទី៣ ត្រូវប្រគល់សងអាសនៈឃុំ-សង្កាត់របស់គណបក្សប្រឆាំងទាំងជាង៥០០០មកវិញ និងបោះឆ្នោតឡើងវិញ ទាំងការជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ និងព្រឹទ្ធសភា។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា វិភាគថា ច្បាប់បើកផ្លូវឲ្យអតីគគណបក្សប្រឆាំងធ្វើនយោបាយឡើងវិញភ្ជាប់នឹងលក្ខខណ្ឌបែបនេះ បានបង្កប់នូវយុទ្ធសាស្ត្របន្សាបឥទ្ធិពលគណបក្សប្រឆាំង។ លោក បន្តថា យុទ្ធសាស្ត្រនេះ គ្មានប្រសិទ្ធិភាពទេ ដោយថា វាបានដើរក្រោយ លោក សម រង្ស៊ី មួយជំហាន។
អ្នកវិភាគរូបនេះ បង្ហាញការព្រួយបារម្មណ៍ថា បើបក្សកាន់អំណាចនៅតែមិនអាចអូសទាញមន្ត្រីបក្សប្រឆាំងបានទេ កម្ពុជាអាចប្រឈមកាន់តែខ្លាំងទៅនឹងវិធានការបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ដែលគេចង់ឲ្យកម្ពុជាបន្តដើរលើគន្លងប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកថា៖ «បើសិនជាគោលការណ៍ច្បាប់នេះ ចេញហើយអត់មានអ្វីខុសប្លែកទេ អត់មានអ្វីឆ្លើយតបទៅនឹងសហគមន៍អឺរ៉ុបទេ អត់មានអ្វីឆ្លើយតបទៅនឹងការចង់បានរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបទេ។ អញ្ចឹងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់គណបក្សកាន់អំណាច អត់មានប្រសិទ្ធិភាពទេ»។
ជម្លោះនយោយរបស់កម្ពុជា ជំរុញឲ្យសហភាពអឺរ៉ុប ចាប់ផ្ដើមនីតិវិធីដែលអាចឈានទៅរកការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីកម្ពុជា ក្រោយពីប្លុកលោកសេរីមួយនេះ ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលបានបរាជ័យក្នុងការស្តារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យ៕
