កម្ពុជា និងវៀតណាម បានឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មជាមួយគ្នាមួយកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនេះ បន្ទាប់ពីដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋរយៈពេល ២ថ្ងៃនៃប្រមុខរដ្ឋវៀតណាមនៅរាជធានីភ្នំពេញ។
ប្រធានាធិបតីវៀតណាម លោក ង្វៀន ភូជុង បានមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី២៥ រហូតដល់ថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈនេះ ដោយបានជួបជជែកជាមួយមេដឹកនាំនយោបាយកម្ពុជាក្នុងនោះមានទាំងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ផងដែរ ក្រៅពីចូលគាល់ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា សម្ដេចព្រះ នរោត្ដម សីហមុនី និងសម្ដេចសង្ឃនាយកទាំងពីរគណៈនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម បានឲ្យដឹងថា ក្រៅពីជំនួបជាមួយមេដឹកនាំកម្ពុជាហើយនោះ ដំណើរទស្សនកិច្ចនៃមេដឹកនាំវៀតណាមរូបនេះ ក៏ឈានទៅដល់ការចុះហត្ថលេខាលើឯកសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងចំនួន ៥ ផងដែរ ក្នុងនោះមានទាំងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
បើតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដដែលនេះ ទាំងភាគីកម្ពុជា និងវៀតណាម បានឈានទៅដល់ការសម្រេចលើកលែងការយកពន្ធគយដល់អត្រាសូន្យភាគរយលើទំនិញនាំចូលទៅវិញទៅមករវាងប្រទេសទាំងពីរ។
ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានរៀបរាប់លើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួនកាលពីពាក់កណ្ដាលខែកុម្ភៈនេះថា វៀតណាមបានសម្រេចលើកលែងពន្ធគយលើទំនិញកម្ពុជាដល់ទៅ ៣២មុខ ហើយកម្ពុជាវិញក៏បានសម្រេចផ្ដល់ការលើកលែងពន្ធគយដល់ទំនិញវៀតណាម ២៦មុខផងដែរ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ស៊ាង ថៃ បានឲ្យដឹងបន្ថែមនៅថ្ងៃនេះថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មថ្មីដែលទើបតែត្រូវបានភាគីប្រទេសទាំងពីរចុះហត្ថលេខាកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនេះ មានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នាទៅនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរដែលបានផុតកំណត់ទៅ ក្រោយពីត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៦ និងឆ្នាំ២០១៧កន្លងមកនេះ។
ទាំងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីកម្ពុជា-វៀតណាមកាលពីឆ្នាំ២០១៦ និង២០១៧កន្លងមក និងកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីនេះ ភាគីវៀតណាមសុទ្ធតែបានអនុញ្ញាតឲ្យកម្ពុជានាំចេញស្រូវទំហំដល់ទៅ ៣០ម៉ឺនតោន និងថ្នាំជក់ទំហំ ៣ពាន់តោន ចូលទៅទីផ្សារប្រទេសមួយនេះ ដោយរួចផុតពីកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធ។
បើកិច្ចព្រមព្រៀងដដែលនោះ ដែលចែងថា ស្រូវ ២គីឡូក្រាមមានទម្ងន់ស្មើនឹងអង្ករ ១គីឡូក្រាមនោះ កម្ពុជាអាចនាំចេញស្រូវ ៣០ម៉ឺនតោនទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ដែលទំហំស្មើនឹងអង្ករប្រហែល ១៥ម៉ឺនតោន។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ស៊ាង ថៃ បានអះអាងថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរ បានផ្ដល់ផលចំណេញដល់កម្ពុជា ក៏ព្រោះតែកម្ពុជាអាចនាំចេញទំនិញទៅកាន់ទីផ្សារវៀតណាមដោយរួចផុតការបង់ពន្ធ ច្រើនជាងកម្ពុជាផ្ដល់ឲ្យវៀតណាមវិញត្រឹមតែ ២៦មុខប៉ុណ្ណោះ។
លោក ស៊ាង ថៃ មានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងជាមិត្តភក្តិនឹងគ្នា អញ្ចឹងខ្ញុំសុំទៅអ្នកឯង ៣២មុខហ្នឹង កុំយកពន្ធ។ អញ្ចឹងវៀតណាមគេឲ្យយើង ៣២មុខហ្នឹង។ អញ្ចឹង យើងចំណេញ ៣២មុខហ្នឹង ដែលយើងនាំទៅវៀតណាមមិនបាច់បង់ពន្ធ។ [ចំណែកយើងឲ្យទៅគេ]មានតែប៉ុន្មានមុខទេ តិចជាងវៀតណាម ដែលយើងឲ្យទៅគាត់ណ៎ា។ វាតិចជាងវៀតណាមឲ្យមកយើង។ អាហ្នឹងនិយាយពីរឿងរួចពន្ធ ហើយអត់មានកូតា»។
ប៉ុន្តែ អនុរដ្ឋមន្ត្រីឧស្សាហកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មវៀតណាម លោក ដូ ថាំងហៃ (Đỗ Thắng Hải) បានអះអាងក្នុងកិច្ចសម្ភាសមួយជាមួយទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានវៀតណាម (Vietname News Agency) កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីនេះ នឹងជួយជំរុញកំណើននៃការនាំចេញទំនិញវៀតណាមចូលមកកម្ពុជា ខណៈទំនិញរបស់ពួកគេជួបប្រទះនឹងការប្រកួតប្រជែងខ្លាំងក្លាជាមួយទំនិញនាំចូលពីប្រទេសថៃ និងចិន។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់វៀតណាមរូបនេះ បានឲ្យដឹងបន្ថែមថា កម្ពុជាបាននាំចូលទំនិញជាច្រើនពីប្រទេសវៀតណាម ដូចជា លោហៈធាតុ ដែកថែប សាច់កំណាត់ និងផលិតផលវាយនភ័ណ្ឌ ផលិតជ័រ គ្រឿងម៉ាស៊ីន សម្ភារៈគ្រឿងបន្លាស់ និងថ្នាំជីគីមីកសិកម្មជាច្រើនប្រភេទ ខណៈដែលកម្ពុជាបាននាំចេញទៅទីផ្សារវៀតណាមវិញនូវវត្ថុធាតុដើមសម្រាប់បម្រើឲ្យផលិតកម្មក្នុងស្រុក និងការនាំចេញ ដូចជា ផលិតផលកសិកម្មមិនទាន់សម្រេច ឈើហុប ផលិតផលត្រី និងរ៉ែ ជាដើម។
លោក ដូ ថាំងហៃ បានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានវៀតណាមថា វៀតណាមគឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំបំផុតលំដាប់ទី៣របស់កម្ពុជា ខណៈដែលទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរ បានកើនឡើងដល់ចំនួន ៤.៧ពាន់លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន ដោយមានកំណើនដល់ទៅជិត ២៤ភាគរយ បើធៀបនឹងតួលេខឆ្នាំ២០១៧កន្លងមក។
នៅក្នុងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មនេះ អនុរដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាមរូបនេះ បានបញ្ជាក់ថា វៀតណាមទទួលបានអតិរេកពាណិជ្ជកម្ម ឬផលចំណេញពីការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយកម្ពុជាដល់ ២.៨ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ហើយត្រូវបានរំពឹងថា នឹងកើនឡើងថែមទៀតនៅឆ្នាំ២០១៩ និងនៅឆ្នាំក្រោយ បន្ទាប់ពីប្រទេសទាំងពីរអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មមួយនេះរយៈពេល ២ឆ្នាំ។
ខណៈទំហំនៃការនាំចេញរបស់វៀតណាមចូលមកកម្ពុជាមានទំហំធំជាងកម្ពុជានាំចេញទៅវៀតណាមនោះ វាក៏ជំរុញឲ្យមានការចោទសួរអំពីការខាតបង់ចំណូលពន្ធគយសម្រាប់កម្ពុជាផងដែរ ក្រោយកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មនេះ ត្រូវបានចុះហត្ថលេខា និងដាក់ឲ្យអនុវត្តនោះ។
បើទោះបីតួលេខពីខាងភាគីវៀតណាមបានបង្ហាញនូវផលចំណេញបែបនេះក្ដី ប៉ុន្តែ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ស៊ាង ថៃ នៅតែអះអាងថា កម្ពុជាទទួលបានផលចំណេញនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មដែលត្រូវបានចុះហត្ថលេខាកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញនេះ ដោយលោកថា ផលចំណេញនៃការនាំចេញទំនិញកម្ពុជានៅក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ស្ថិតនៅដាច់ដោយឡែកពីទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុបដែលកម្ពុជាមានជាមួយប្រទេសវៀតណាម។
តារាងឧបសម្ព័ន្ធនៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីកម្ពុជា-វៀតណាម ដែលត្រូវបានដាក់ឲ្យអនុវត្តរយៈពេល ២ឆ្នាំនៅឆ្នាំ២០១៦ និងឆ្នាំ២០១៧ បង្ហាញថា ទំនិញកម្ពុជាដែលទទួលបានការលើកលែងពន្ធគយពីវៀតណាម មានផលិតផលសត្វបក្សី ផ្លែក្រូចពោធិ៍សាត់ និងក្រូចឆ្មារ ស្រូវ និងអង្ករសំរូបជាច្រើនមុខ ថ្នាំជក់ជាច្រើនមុខ សម្ភារៈប្លាស្ទីក សម្ភារៈវេចខ្ចប់ សាច់សំពត់ និងទោចក្រយាន ឬត្រីចក្រយានគ្មានម៉ាស៊ីន។
ចំណែកឯផលិតផលវៀតណាមដែលទទួលបានការលើកលែងពីពន្ធគយពីកម្ពុជា មានភាគច្រើនជាផលិតផលអាហារសម្រេច ទំនិញផលិតពីជ័រ ដែក និងដែកថែបសម្រាប់បម្រើឲ្យវិស័យសំណង់។
តួលេខពីប្រព័ន្ធទិន្នន័យធនាគារពិភពលោកបង្ហាញថា កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញមានតម្លៃសរុបប្រហែល ២៣០លានដុល្លារ ទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសវៀតណាម កាលពីឆ្នាំ២០១៦កន្លងមក ដោយក្នុងនោះ ផលិតផលដែលកម្ពុជានាំចេញច្រើនបំផុត គឺវត្ថុធាតុដើមមានតម្លៃដល់ទៅជាង ១២២លានដុល្លារ ឬស្មើនឹងទំហំជាង ៥៣ភាគរយនៃទំហំនាំចេញសរុប និងតាមពីក្រោយដោយផលិតផលប្លាស្ទីកមានតម្លៃដល់ទៅជាង ១០៣លានដុល្លារ៕
