ប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករដែលទើបត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងកាលពីចុងសប្ដាហ៍មុនលោក សុង សារ៉ន មានប្រសាសន៍ថាក្នុងអាណត្តិរបស់លោក លោកនឹងធ្វើឱ្យការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិសម្រេចឱ្យបាន១លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំ។
លោកសុង សារ៉ន៖ « យើងបានឃើញហើយ កសិករមានវិបត្តិរបស់កសិករ រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ ក្រុមហ៊ុនឯកជន គាត់មានវិបត្តិរបស់គាត់។ ខ្ញុំសន្យាថា នឹងលើករាល់បញ្ហាមកកាន់រដ្ឋាភិបាល និងអង្គការដៃគូរអភិវឌ្ឍន៍ នាំគ្នាដោះ[ស្រាយ]។ យើងគិតថា នឹងសម្រេចបាន ១លានតោននេះឡើងវិញ » ។
កម្ពុជាមានផែនការនាំចេញស្រូវឲ្យបានមួយលានតោនក្នុងមួយឆ្នាំ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៥មក តែគម្រោងនេះមិនត្រូវបានសម្រេចផែនការនោះទេ ដោយសារកង្វះឃ្លាំងស្ដុក និងឡសម្ងួត ខណៈតម្លៃស្រូវ និងទីផ្សាររបស់កសិករភាគច្រើនពឹងផ្អែកលើប្រទេសជិតខាង។
តើផែនការនេះអាចសម្រេចបានដែរឬទេក្នុងដំណាក់កាលថ្មីនេះ?
ទីប្រឹក្សាអង្គការកសិកម្មសេដាក លោក សម វិទូ យល់ថាសមត្ថភាពកម្ពុជាពិតជាអាចនាំអង្ករចេញទៅក្រៅប្រទេសបាន ១លានតោន តែលោកថាមិនមែនពេលនេះនោះទេ។
លោក សម វិទូ ប្រាប់ថា៖ « ទាក់ទងរឿងប្រឡាយទឹក រឿងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ ការកែច្នៃ តម្លៃទាំងអស់ហ្នឹងសុទ្ធតែធ្វើឱ្យពិបាកក្នុងការប្រកួតប្រជែង អាហ្នឹងរឿងមួយ ធនធានមនុស្សយើង មិនទាន់មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់។ មិនមែនមានន័យថា គាត់អត់សមត្ថភាពទេ ប៉ុន្តែ នៅមានភាគតិច ដែលគាត់មានសមត្ថភាព គ្រប់គ្រាន់ផលិត ឱ្យការផលិតរបស់យើងវា សមស្របឱ្យមានគុណភាព សម្រាប់ការនាំចេញទៅទីផ្សារ ក៏ដូចជាធ្វើឱ្យថ្លៃដើមយើងអាចប្រកួតប្រជែងគេបាន »។
ប្រទេសកម្ពុជាដែលជាប្រទេសកសិកម្មមួយអាចផលិតអង្ករបានជាង១០លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំ ប្រទេសនេះត្រូវការតែជាង៤លានតោនប៉ុណ្ណោះដើម្បីចិញ្ចឹមពលរដ្ឋ ខណៈជាង៥លានតោនត្រូវបានប្រទេសជិតខាងនាំគ្នាចូលមកទិញពីកសិករ ហើយការនាំចេញទៅអន្តរជាតិដោយក្រុមហ៊ុនឯកជនក្នុងស្រុកមានចន្លោះតែ ពី៥០ម៉ឺន ទៅជាង៦០ម៉ឺនតោនប៉ុណ្ណោះ។
ការនាំចេញអង្ករកម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិក្នុងឆ្នាំ២០១៨ បានជាង ៦២ម៉ឺនតោន ដោយបានធ្លាក់ចុះចំនួន ១,៥ភាគរយ បើធៀបនឹងទំហំនៃការនាំចេញអង្ករជាង ៦៣ម៉ឺនតោនកាលពីឆ្នាំ២០១៧។
អ្នកជំនាញកសិកម្មលោក សាន ប៊ុននីកា មានប្រសាសន៍ថាមូលហេតុដែលធ្វើឱ្យការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិមានកម្រិតទាបនោះដោយសារស្រូវក្នុងស្រុករបស់កម្ពុជា ដែលផលិតបានភាគច្រើនមិនមែនជាស្រូវដែលជាតម្រូវការរបស់ទីផ្សាររបស់អន្តរជាតិ លើសពីនេះដោយសារគ្មានការសម្របសម្រួលរវាងរដ្ឋាភិបាល និងកសិករដែលដាំដុះ។
សម្រាប់លោក សាន ប៊ុននីកា ថាលោកគ្មានសង្ឃឹមទេថាការនាំចេញរបស់កម្ពុជាអាចសម្រេចបាន១លានតោននោះ ដរាបណាមិនទាន់មានផែនការច្បាស់លាស់ក្នុងការនាំចេញ មានអំពើពុករលួយ ហើយរដ្ឋាភិបាលហាក់មិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ដល់ទីផ្សាររបស់ពលរដ្ឋដូចសព្វថ្ងៃនេះ។
លោកថា៖ « អត់បានទេខ្ញុំជឿថាមិនបានទេ! បើសិនជាបងប្អូនយើងទាំងខាងកើត និងខាងលិចគេលូកដៃបំផ្លាញទីផ្សារយើងគ្រប់ជំហានខ្ញុំជឿថាអត់ទៅរួចទេ។ ដោយសារអីដោយសាររដ្ឋាភិបាលយើងអត់រួមសហការគ្នា » ។
នាយកគ្រប់គ្រងនៃអង្គការកសិកម្ម Agribuddy លោក យ៉ង ប៉ាក់ មានប្រសាសន៍ថាកម្ពុជាអាចធ្វើទៅបានតែមិនមែនក្នុងពេលឆាប់ៗនេះទេ វាត្រូវការពេលយ៉ាងហោចណាស់ក៏ ៥ឆ្នាំទៀតដែរក្នុងការពង្រឹងការងារកសិកម្មក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ លោកថាបញ្ហា៣ ដែលកម្ពុជាត្រូវដោះស្រាយនៅពេលដែលដាក់គោលដៅបែបនេះគឺ ទុនសម្រាប់ធ្វើ និងទិញស្រូវ ការបង្កើនរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ និងបង្កើនជំនាញកសិកម្មរបស់កសិករកម្ពុជា លើសពីនេះទៀតស្ថានទូតកម្ពុជានៅតាមបណ្ដាប្រទេសនានាត្រូវធ្វើការរឿងនេះឱ្យខ្លាំងក្លា។
លោក យ៉ង ប៉ាក់៖ « ខ្ញុំគិតថា១លានតោនបើយើងតាំងចិត្តធ្វើគឺ៥ឆ្នាំយើងអាចធ្វើកើតហើយ ជួយជ្រោមជ្រែងគ្នា តែសហព័ន្ធស្រូវអង្ករតែម្នាក់ឯងធ្វើអត់កើតទេ! ខ្ញុំជឿថាត្រូវការជួយជ្រោមជ្រែងច្រើនពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដូចជាធនាគារឯកជន ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវថ្នល់អីហ្នឹង ហើយខាងអគ្គិសនីទៀត ព្រោះឥឡូវតម្លៃថ្លៃដើមយើងវាខ្ពស់ វាមានការប្រឈមច្រើន » ។
កាលពីថ្ងៃទី២០ មិថុនាកន្លងទៅ កម្ពុជា និងចិនបានបង្កើតគម្រោងជំរុញផលិតកម្ម និងរក្សាតម្លៃអង្កររបស់កសិករខ្មែរ តាមរយៈការសាងសង់ឃ្លាំងស្រូវ-អង្ករ ចំនួន១២ ដែលមានសមត្ថភាពស្ដុកសរុបជាង ៨២ម៉ឺនតោន និងឡសម្ងួត ១០កន្លែង ដែលមានសមត្ថភាពសម្ងួតស្រូវបានជាង១ម៉ឺន៣ពាន់តោនក្នុងមួយថ្ងៃ នៅក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ បាត់ដំបង តាកែវ បន្ទាយមានជ័យ សៀមរាប កំពង់ធំ កំពង់ចាម ព្រៃវែង កណ្ដាល កំពង់ស្ពឺ និងខេត្តព្រះសីហនុ ដែលអាចនឹងចេញរូបរាងនៅឆ្នាំ២០២០ខាងមុខ។
សម្រាប់លោក យ៉ង ប៉ាក់ ប្រសិនជាកម្ពុជាវិនិយោគកសិកម្មអង្ករបានជោគជ័យ ហើយអាចនាំចេញអង្ករបាន១លានតោនដូចការបេ្តជ្ញានោះ វានឹងអាចធ្វើឱ្យចំណូលពីការនាំចេញអង្ករមានតម្លៃជាង១ពាន់លានដុល្លារ ដែលស្មើនឹង១ភាគ៦នៃកញ្ចប់ថវិការជាតិ និងផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់កសិករជាង២លានគ្រួសារផ្សេងទៀតផងដែរ។
លោកថា៖ « មានន័យថាទំហំជួយច្រើនណាស់ ទាំងការបង្កើតការងារទាំងអីទាំងអស់! ដែលវិស័យកាត់ដេរបើតាមខ្ញុំចាំប្រហែលជា៣ពាន់លានដុល្លារ។ តែសម្រាប់វិស័យស្រូវអង្ករគ្រាន់តែយើងអាចដំឡើងដល់១លានដុល្លារវាអាចនាំចំណូលបានជាង១ពាន់លានដុល្លារ ដែលស្មើនឹង១ភាគ៣នៃវិស័យកាត់ដេរ។ អញ្ចឹងវាបង្កើតការងារច្រើនណាស់តែវាមានបញ្ហាប្រឈមច្រើន ត្រូវការជួយជ្រោមជ្រែងគ្នា យើងមិនគួរអង្គុយបន្ទោសមេឃ បន្ទោសផ្កាយ បន្ទោសរដ្ឋាភិបាល គ្រប់ផ្នែកទាំងអស់យើងត្រូវជួយគ្នា! »
