សហរដ្ឋអាមេរិក បន្តជំរុញទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឱ្យដោះលែងអតីតមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា និងសកម្មជនដទៃទៀតជាបន្ទាន់ ដោយថា ដើម្បីស្តារស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។
អាមេរិកជំរុញបែបនេះចំពេលដែលអាជ្ញាធរកម្ពុជា ចាប់ខ្លួនអតីតសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួន ២៦រូប ជាបន្តបន្ទាប់ បន្ថែមទៅលើលោក កឹម សុខា ដែលស្ថិតនៅក្រោមការឃុំខ្លួននៅក្នុងផ្ទះនៅឡើយនោះ។
ក្នុងវីដេអូរយៈពេលជិត ១នាទី ដែលបង្ហោះលើបណ្តាញសង្គម Twitter របស់គាត់នោះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស អាមេរិក អ្នកស្រី ម័រហ្គេន អ័រតាហ្គឹស(Morgan Ortagus) លើកឡើងថា អាមេរិកព្រួយបារម្ភពីការគាបសង្កត់ផ្នែកនយោបាយទៅលើបក្សប្រឆាំង ដោយថា ចំណាត់នេះ ជាការចាប់ឃុំខ្លួនមនុស្សតាមអំពើចិត្ត និងរារាំងដល់ដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យដ៏ពិតប្រាកដមួយនៅកម្ពុជា។
អ្នកស្រី ម័រហ្គេន អ័រតាហ្គឹស ថ្លែងថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិកព្រួយបារម្ភអំពីស្ថានភាពគាបសង្កត់ខាងនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលម្ពុជាទៅលើអតីតសមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយយើងជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលុបបំបាត់ការរឹតបន្តឹងខាងនយោបាយនានាលើបុគ្គលគ្រប់រូប រួមទាំងលោក កឹម សុខា»។
អតីតមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងលោក សម រង្ស៊ី លើកឡើងលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកនាថ្ងៃនេះដែរថា មេដឹកនាំបក្សកាន់អំណាច«លោក ហ៊ុន សែន ជាអ្នកនាំគ្រោះដល់កម្ពុជា» បើមិនរៀបចំការបោះឆ្នោតឡើងវិញ មានគណបក្សប្រឆាំងចូលរួមទេនោះ។
លោក សម រង្ស៊ី សរសេររៀបរាប់ថា៖ «ហ៊ុន សែន បានសម្លាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ [..] ការសម្លាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបែបនេះ នាំមកនូវអស្ថេរភាព និងគ្រោះថ្នាក់ដល់កម្ពុជា ពីព្រោះប្រជារាស្ត្រខ្មែរ[…] រើបម្រះដោយងើបឈរជាធ្លុងមួយ ដើម្បីផ្តួលរំលំរបបផ្តាច់ការសព្វថ្ងៃ»។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនាថ្ងៃនេះ បានច្រានចោលការលើកឡើងទាំងនោះ។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ នៅតែអះអាងថា ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងជាវិធានការច្បាប់ ហើយថា ការបោះឆ្នោតត្រូវធ្វើ៥ឆ្នាំម្ដងតាមការកំណត់។ លោកថា ការដោះលែងជនជាប់ចោទណាមួយ ជាសិទ្ធិអំណាចរបស់តុលាការ ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន ថ្លែងថា៖ «កម្ពុជាមិនទទួលស្គាល់សមជិកភាពហ្នឹងទេ [គណបក្សប្រឆាំង] ពីព្រោះ[បក្សនេះ]ត្រូវបានរំលាយហើយ ។រំលាយទៅលើអង្គហេតុ និងអង្គច្បាប់ ដែលយើងយល់ឃើញថា ជាភាពត្រឹមត្រូវរបស់តុលាការកំពូល។ ដូច្នេះ សូមជម្រាបដល់អ្នកនាំពាក្យនៅវ៉ាស៊ិនតុនឱ្យយល់ពីជំហរបស់កម្ពុជា»។
លោក កឹម សុខា ត្រូវសមត្ថកិច្ចឆ្មក់ចាប់ខ្លួនទាំងមានអភ័យឯកសិទ្ធិសភាកាលពីដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ ក្រោមការចោទថា ឃុបឃិតជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិកចង់ផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន ខណៈលោកកំពុងស្នាក់នៅក្នុងផ្ទះស្ថិតនៅក្នុងខណ្ឌទួលគោល រាជធានីភ្នំពេញ។
លោក កឹម សុខា គិតត្រឹមថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ ត្រូវបានឃុំខ្លួនជាងពីរឆ្នាំមកហើយ គិតទាំងឃុំនៅក្នុងពន្ធនាគារ និងឃុំនៅក្នុងផ្ទះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា ប្រាប់ថា សារអាមេរិកនេះ ជាសញ្ញាហានិភ័យរបស់កម្ពុជា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនធ្វើឱ្យដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យប្រសើឡើងវិញទេនោះ។
លោក ឯម សុវណ្ណរ៉ា ប្រាប់ថា៖ «សារហ្នឹង វាមិនមែនជារឿងចៃដន្យទេ វាជាការតាំងចិត្ត ដើម្បីពញ្ញាក់ស្មារតីគណបក្សកាន់អំណាចឱ្យគិតពីហានិភ័យដែលអាចកើតឡើងបើ[រដ្ឋាភិបាល]មិនឆ្លើយតបទៅនឹងការបើកលំហរសេរីភាពនៃការដោះលែងសកម្មជនអ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំងហ្នឹង»។
កាលពីថ្ងៃចន្ទសប្តាហ៍មុន ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកចេញសារប្រហាក់ប្រហែលនេះដែរ ដោយទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ផ្សះផ្សាជាតិឡើងវិញ។
អាមេរិកចាត់ទុកការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ការរំលាយគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ការដកហូតដំណែងសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំជាប់ឆ្នោតជាង ៥ពាន់អាសនៈរបស់បក្សប្រឆាំង ជាទង្វើបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស ដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញប្រទេសកម្ពុជា។
មន្ត្រី និងសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ២៦រូបហើយ ត្រូវសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន រងការចោទពីបទញុះញង់ កៀរគរមហាជនឱ្យទទួលលោកសម រង្ស៊ី ដែលគ្រោងវិលត្រឡប់វិញនៅថ្ងៃទី៩ ខែវិច្ឆិកា ។
អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិលោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត លើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍ដាក់ជូនក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិនាកិច្ចប្រជុំលើកទី៤២ឆ្នាំនេះថា រយៈពេល១ឆ្នាំ ចាប់ពីការបោះឆ្នោតជាតិ ឆ្នាំ២០១៨មក ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ពោពេញទៅដោយការរឹតត្បិតនិងគំរាមកំហែងដោយនយោបាយ។
តាមរយៈរបាយការណ៍ដដែលលោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត អំពាវនាវទៅរដ្ឋាភិបាលឱ្យទម្លាក់ចោលបទចោទ លោក កឹម សុខានិងបង្កើតលម្ហសម្រាប់សន្ទនានយោបាយ រវាងរដ្ឋាភិបាលនិងអ្នកនយោបាយប្រឆាំង៕
