លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ជំរុញឱ្យចិនពន្លឿនការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីឱ្យបានឆាប់ ដើម្បីជំរុញទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
យោងតាមការថ្លែងឱ្យដឹងពីរដ្ឋមន្រ្តីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្រ្តី ការជំរុញនេះធ្វើឡើងក្នុងជំនួបទ្វេភាគីរវាងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន និងនាយករដ្ឋមន្រ្តីចិន លោក លី ខឺឈាង កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ អំឡុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ានលើកទី៣៥ នាទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ។
រដ្ឋមន្រ្តីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្រ្តី លោក កៅ គឹមហួន បានថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននាល្ងាចថ្ងៃម្សិលមិញ ដោយស្រង់សម្តីលោក ហ៊ុន សែនថា៖
«សម្តេចក៏បានស្នើធ្វើយ៉ាងណាឱ្យចិននៅតែបន្តវិនិយោគ ជាពិសេសក្នុងការជំរុញការបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនៅខេត្តព្រះសីហនុនេះ ហើយក៏បានស្នើដែរគឺធ្វើយ៉ាងណាជំរុញឱ្យយើងបង្កើនតំបន់សេដ្ឋកិច្ច គេហៅថាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីរវាងកម្ពុជា-ចិននាពេលខាងមុខនេះឱ្យបានឆាប់»។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាចិននៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា បណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍ លើកឡើងថា ការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីនេះ គឺជាការបើកចំហសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាសម្រាប់ប្រទេសចិន ដែលនឹងជំរុញកំណើននៃការនាំចេញ-នាំចូលទំនិញរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ លោក គី សេរីវឌ្ឍន៍ ៖
«ធម្មតានៅក្នុងប្រទេសមួយៗគេត្រូវបើកឱ្យមានការបើកចំហនៃសេដ្ឋកិច្ច។ ចឹងការបើកចំហសេដ្ឋកិច្ចគឺការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយគ្នា ដើម្បីឱ្យទំនិញ ឬក៏ការចរាចរនាំចេញនាំចូលនៃទំនិញហ្នឹងឆ្លងកាត់ពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយទៀតកាន់តែច្រើន។ ចឹងកាលណាកម្ពុជាចុះកិច្ចព្រមព្រៀងកាន់តែច្រើនជាមួយប្រទេសដទៃៗ មានន័យថា កម្ពុជាបានបើកច្រកសម្រាប់នាំចេញនូវផលិតផលរបស់ខ្លួន ហើយនិងនាំចូលផលិតផលពីបរទេសមកកម្ពុជាវិញ»។
ប្រធានសហព័ន្ធសហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យមកម្ពុជា លោក តែ តាំងប៉ លើកឡើងថា ការជំរុញឱ្យមានលំហូរពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយប្រទេសចិន នឹងជួយដល់ការនាំចេញ និងនាំចូលរបស់សហគ្រាសខ្នាតតូច និងមធ្យម (SME) នៅកម្ពុជា ប៉ុន្តែ លោកបារម្ភលើបញ្ហាប្រកួតប្រជែងតម្លៃទំនិញ។លោក តែ តាំងប៉ ៖
«វិស័យ SMEs អាចមានផលចំណេញច្រើនដែរ ព្រោះថា ទំនិញវត្ថុធាតុដើម គ្រឿងម៉ាស៊ីននាំចូលពីប្រទេសចិនមានតំលៃថោក យើងយកមកពង្រីកអាជីវកម្មបានឆាប់រហ័ស។ មួយវិញទៀត ទំនិញរបស់ SMEs ក៏នឹងអាចនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសចិនបានស្រួលផងដែរ ព្រោះថា របាំងបច្ចេកទេស (Technical Barrier) ចំពោះទំនិញកែច្នៃរួច វាមានភាពងាយស្រួលនាំចេញជាងវត្ថុធាតុដើមពីកសិកម្ម។ តែអ្វីជាការព្រួយបារម្ភនោះ លំហូរទំនិញពីប្រទេសចិនអាចធ្វើឱ្យផលិតផលក្នុងស្រុកពិបាកប្រកួតប្រជែងផងដែរ ដោយសារតែផលិតផលរបស់គេថោកជាងយើងច្រើន»។
សាស្រ្តាចារ្យរងផ្នែកការទូត និងកិច្ចការពិភព លោក លោក អៀ សុផល យល់ឃើញថា ការជំរុញឱ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយចិន ជាជំហានថ្មីមួយទៀតនៃការពង្រឹងទំនាក់ទំនងរបស់កម្ពុជាជាមួយមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចលំដាប់ទី២របស់ពិភពលោក។ លោក អៀ សុផល ៖
«ពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន មានន័យថា ប្រទេសទាំងពីរនឹងអាចនាំទំនិញចេញ និងចូលទៅវិញទៅមកបានដោយមិនជាប់កាតព្វកិច្ចពន្ធ។ ដូច្នេះ ទំនិញផ្សេងៗរបស់ចិននឹងហូរចូលមកកម្ពុជាកាន់តែច្រើន រាប់ទាំងទំនិញខុសច្បាប់។ លើសពីនេះ ក្រុមហ៊ុន Union Development Group និងគម្រោងវិនិយោគដទៃ នឹងពឹងផ្អែកទំនិញនាំចូលពីប្រទេសចិន។ ទំនិញទាំងនោះ អាចនឹងមិនជាប់កាតព្វកិច្ចពន្ធ»។
យោងតាមរបាយការណ៍ពីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម កម្ពុជានាំទំនិញទៅចិនមានទំហំទឹកប្រាក់ចំនួន ៧៥៦លានដុល្លារ ឯចិនវិញនាំទំនិញចូលកម្ពុជាមានទំហំទឹកប្រាក់ចំនួន ៥ ៥៥៣លានដុល្លារ នេះគិតត្រឹមរយៈពេល៩ខែដំបូងឆ្នាំ២០១៩។ ដោយឡែក នៅឆ្នាំ២០១៨ ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅចិនមាន ៨៦៤លានដុល្លារ កើនពី ៧៥៣លានដុល្លារ នៅឆ្នាំ២០១៧ ឯចិនវិញនាំចូលមកកម្ពុជាបានចំនួន ៦ ១៤៤ពាន់លានដុល្លារ កើនពី៥ ២៨៧ ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំមុន។
ក្នុងអំឡុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការទៅកាន់ប្រទេសចិនកាលពីខែមករា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអះអាងថា រូបលោកផ្ទាល់ និងប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជិនភីង បានប្ដេជ្ញាបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីឲ្យដល់ចំនួន ១០ពាន់លានដុល្លារ នៅត្រឹមឆ្នាំ២០២៣ខាងមុខ៕
