ថ្ងៃទី៩ វិច្ឆិកា ដែលជាថ្ងៃប្រកាសវិលចូលស្រុកវិញរបស់លោក សម រង្ស៊ី កាន់តែខិតជិតចូលមកដល់ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏កំពុងមានវិធានការជាបន្តបន្ទាប់ផងដែរ។
វិធានការទាំងនោះរួមមាន ការដាក់កងកម្លាំងចាំចាប់ខ្លួននៅព្រំដែនថៃ និងការរារាំងក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ទាំងអស់មិនឱ្យដឹកលោក សម រង្ស៊ី ចូលស្រុក ជាដើម។ សម្រាប់សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកកិច្ចការពិភពលោកនៃមហាវិទ្យាល័យ Occidental នៅរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា សហរដ្ឋអាមេរិក បណ្ឌិត អៀ សុផល បានឱ្យដឹងថា រូបភាពនេះវាបានបង្ហាញរូបភាពមិនច្បាស់លាស់មួយគឺរដ្ឋាភិបាលចង់ចាប់ខ្លួនលោកសម រង្ស៊ី តែមិនចង់ឱ្យលោក សម រង្ស៊ី ចូលស្រុកនោះទេ។ លោក អៀ សុផល៖
« រដ្ឋាភិបាលចង់បង្ហាញសញ្ញាទៅលោក សម រង្ស៊ី ថាគ្មានឱកាសណាមួយក្នុងការជាន់ដីកម្ពុជានោះទេ តែជាមួយគ្នានេះ ពួកគេហាក់បើជាចង់ចាប់លោក សម រង្ស៊ី។ វាបង្ហាញពីការគ្មានសន្ដិសុខកាន់តែជ្រៅ ដូចជាពួកគេខ្លាចស្រមោលខ្លួនឯង » ។
ហេតុអ្វីបានជាលោក ហ៊ុន សែន ចង់ចាប់ តែបង្ហាញសញ្ញារារាំងការវិលចូលរបស់លោក សម រង្ស៊ី?
ក្រោយមានជម្លោះពាក្យសំដីជាមួយលោក ហ៊ុន សែន លើការអនុវត្តវប្បធម៌សន្ទនានាឆ្នាំ២០១៥ លោក សម រង្ស៊ី បានចាកចេញពីកម្ពុជា ដើម្បីគេចចេញពីការអនុវត្តទោសដោយតុលាការដែលបានបន្តនីតិវិធីឡើងវិញលើរូបលោក និងមានបណ្ដឹងថ្មីបន្ថែមទៀតជាច្រើន ដែលសរុបមកមិនតិចជាង១០បណ្ដឹងនោះទេ។
គិតរហូតមកដល់ពេលនេះមានរយៈពេលជិត៥ឆ្នាំហើយដែលអតីតមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះមិនបានចូលដីកម្ពុជា ខណៈពេលមានសាលក្រមជាបន្តបន្ទាប់រង់ចាំលោកដើម្បីអនុវត្ត។
លោក សម រង្ស៊ី កាលពីពេលថ្មីៗ បានប្រកាសចូលស្រុកវិញនាថ្ងៃទី៩ វិច្ឆិកា តាមច្រកព្រំដែនថៃ តាមគ្រប់មធ្យោបាយទាំងអស់ដែលអាចធ្វើបាន នូវអ្វីដែលលោកហៅថា ជាការចូលមករំដោះប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា។
ស្របពេលដែលប្រកាសចូលវិញតាមច្រកព្រំដែនថៃនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានដាក់ពង្រាយកម្លាំងទ័ពតាមច្រកព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ និងប្រកាសបិទផ្លូវអាកាសមិនឱ្យលោក សម រង្ស៊ី ចូលទៀតផង។
ប្រធានក្រុមអ្នកវិភាគវ័យក្មេង កញ្ញា លី ស្រីស្រស់ មានប្រសាសន៍ថា សកម្មភាពបែបនេះមិនគួរចាំបាច់ទាល់តែសោះក្នុងការចាប់មនុស្សតែប៉ុន្មាននាក់នោះ។ កញ្ញាបន្ថែមថា៖
« វាជាការបារម្ភដែលមិនបានពិចារណាទៅលើស្ថានភាពនៃបញ្ហា មានន័យថា យើងចេះតែប្រើកម្លាំងហួសហេតុ វាអាចប៉ះពាល់ដល់អារម្មណ៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេស។ ខ្ញុំមិនថារឿងនេះជារឿងតូចទេ តែរឿងនេះមិនគួរប្រើកម្លាំងដល់ថ្នាក់នេះទេ » ។
ក្រោយប្រកាសជាសាធារណៈអំពីគម្រោងវិលត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ លោក សម រង្ស៊ី អំពាវនាវជាបន្តបន្ទាប់ទៅកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ អ្នកគាំទ្ររបស់លោក និងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ឱ្យចូលរួមទទួលស្វាគមន៍ដំណើរវិលត្រឡប់មកវិញរបស់លោក។ ការប្រកាសនេះហើយធ្វើឱ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចាត់ទុកជាការប្រកាសប៉ុនប៉ងផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក និងបានបញ្ជាឱ្យបញ្ចេញទ័ពត្រៀមផងដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែតុលា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា៖
« គេប្រកាសយប់មិញថា រៃលុយដើម្បីចិញ្ចឹមទ័ពទៀត! អាហ្នឹងហើយសម្រាប់អញវ៉ៃ អញប្រាប់ឱ្យហើយ។ ហើយអានេះឃើញត្រង់ណាវ៉ៃត្រង់ហ្នឹងតែម្ដង អានេះអត់មានចាំដីកាចាប់ខ្លួន ឬមិនចាប់ខ្លួនទេ » ។
សាស្ត្រាចារ្យផ្នែកកិច្ចការពិភពលោកនៃមហាវិទ្យាល័យ Occidental College នៅរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា សហរដ្ឋអាមេរិក បណ្ឌិត អៀ សុផល បានឱ្យ VOD ដឹងតាមសារអេឡិចត្រូនិកអ៊ីម៉ែលថា សកម្មភាពនេះកំពុងបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលមិនប្រាកដក្នុងចិត្តថា លោក សម រង្ស៊ី នឹងធ្វើអ្វីទៀត ខណៈប្រសិនជាលោក សម រង្ស៊ី ចូលដល់កម្ពុជា ឬមានការចាប់ខ្លួននោះ នឹងមាន «សម រង្ស៊ី និយម» ងើបឡើងជាបន្តបន្ទាប់នោះ។ លោកសរសេរថា៖
« វាបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលភ័យខ្លាច និងមិនប្រាកដក្នុងចិត្តថា សម រង្ស៊ី នឹងធ្វើអ្វីទៀត? សម្រាប់ការប្រកាសជាសាធារណៈ ពួកគេថា សម រង្ស៊ី គ្មានឱកាស ឬមធ្យោបាយចូលនោះទេ តែសកម្មភាពនេះវាបង្ហាញបាត់ទៅហើយថារដ្ឋាភិបាលមានការបារម្ភ។ គេចង់បញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់ថា បើសិនជា សម រង្ស៊ី ចូល នឹងចាប់ភ្លាម។ តែបញ្ហានោះថាគឺមាន សម រង្ស៊ី នៅកម្ពុជារួចទៅហើយ » ។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោក គឹម សុខ មានប្រសាសន៍ថា មូលហេតុដែលលោក ហ៊ុន សែន ចង់ចាប់លោក សម រង្ស៊ី តែបង្ហាញចេតនាមិនចង់ចាប់ដោយសារលោក ហ៊ុន សែន បារម្ភពីការងើបឡើងរបស់អ្នកគាំទ្រលោក សម រង្ស៊ី ដែលធ្វើឱ្យរង្គោះរង្គើរដ្ឋាភិបាលខ្លួន។ លោកបន្ថែមថា ការមិនចូលស្រុករបស់លោក សម រង្ស៊ី វានឹងធ្វើឱ្យអ្នកគាំទ្រអស់ជំនឿកាន់តែច្រើនលើលោក សម រង្ស៊ី ដែលនឹងផ្ដល់ប្រយោជន៍ច្រើនដល់លោក ហ៊ុន សែន។ លោកថា៖
« តែប្រសិនជាលោក សម រង្ស៊ី ចូលស្រុកមិនបានមែន តែនៅតែមានចលនានៅកម្ពុជា ហើយលោកសម រង្ស៊ីរៀបផែនការចូលក្នុងរយៈពេលណាខ្លីមួយមិនឱ្យលើសពីមួយខែ នោះក៏អាចរាប់ថាជាការជោគជ័យមួយដែរនូវផែនការចូលស្រុករបស់លោក សម រង្ស៊ី » ។
ប្រធានក្រុមអ្នកវិភាគវ័យក្មេង កញ្ញា លី ស្រីស្រស់ បានឱ្យដឹងថា ខណៈដែលស្ថានការសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាកាន់តែរងការរិះគន់ ហើយសហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងតែត្រៀមមានវិធានការដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចជាបន្តបន្ទាប់លើកម្ពុជានោះ ការចាប់ខ្លួនលោក សម រង្ស៊ី វារឹតតែបន្ថែមទំងន់នៃការសម្រេចចិត្តបន្ថែមទៀតផងដែរ។ កញ្ញាលី ស្រីស្រស់៖
« អញ្ចឹងខ្ញុំគិតថា បើមកមែន និងមានការចាប់ខ្លួនមែន វាកាន់តែធ្វើឱ្យកម្ពុជាទទួលរងនូវសម្ពាធក៏ដូចជាការសម្រេចចិត្តដកប្រព័ន្ធពន្ធដែលជាការសម្រេចចិត្តរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបចំពោះកម្ពុជា » ។
ជារួមអ្នកវិភាគយល់ថា ការវិលត្រលប់មកវិញរបស់លោក សម រង្ស៊ី ចូលកម្ពុជាវិញ ទោះរដ្ឋាភិបាលចាប់ខ្លួន ឬមិនចាប់ខ្លួន វានឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ស្ថិរភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដែលកាន់អំណាចជាង៤០ឆ្នាំមកហើយនោះ ដូច្នេះការបង្ហាញសាច់ដុំទាំងប៉ុន្មានរបស់រដ្ឋាភិបាលដើម្បីត្រៀមចាប់ខ្លួនគឺគ្រាន់ជាការកម្លាច ក្នុងចេតនាតែមួយគត់គឺកុំឱ្យលោក សម រង្ស៊ី ចូលស្រុកប៉ុណ្ណោះ ។
ទោះជាយ៉ាងណា សកម្មភាពនៃការកម្លាច និងវាយប្រហារគ្នាទៅវិញទៅមករបស់អ្នកនយោបាយកម្ពុជាកំពុងតែធ្វើឱ្យកម្ពុជាកាន់តែដើរថយក្រោយប្រទេសជិតខាងកាន់តែខ្លាំង។
កញ្ញាលី ស្រីស្រស់ ជម្រុញដល់អ្នកនយោបាយទាំងសងខាងគួរងាកមកគិតប្រយោជន៍ជាតិឡើងវិញ ដើម្បីបញ្ចៀសមហន្តរាយដែលនឹងកើតឡើងពីភាពប្រឈមនេះ។ កញ្ញាលី ស្រីស្រស់៖
« រដ្ឋាភិបាលអាចចាប់លោក សម រង្ស៊ី មិនមានអីដែលមិនអាចចាប់បានទេ តែការចាប់នោះវាអាចប្រឈមនឹងសម្ពាធ អញ្ចឹងប្រសិនជារដ្ឋាភិបាលចាប់ហើយ បែរជាប្រឈមនឹងសម្ពាធដែលបាត់បង់ប្រយោជន៍ជាតិ អាហ្នឹងយើងអាចធ្វើបាន គ្រាន់តែថាយើងមិនមែនជារដ្ឋាភិបាលដែលគោរពទៅលើប្រជាពលរដ្ឋដែលតំកល់ប្រយោជន៍ជាតិរួមទេ។
តែប្រសិនជាយើងមានការចរចារ ឬក៏ការពិភាក្សាណាមួយដែលធ្វើយ៉ាងណាកុំឱ្យមានហានិភ័យទៅលើប្រយោជន៍ជាតិ ខ្ញុំថារឿងនេះជារឿងមួយដែលប្រសើរដែលយើងធ្វើឱ្យបញ្ហាទៅជាឱកាសទៅវិញ » ៕
