តាមរយៈគោលនយោបាយជាតិ និងអន្តរជាតិ ស្ត្រីត្រូវបានលើកកម្ពស់ក្រោមពាក្យស្លោកផ្សេងៗ ដូចជា«ស្ត្រីជាឆ្អឹងខ្នងនៃសង្គម» «ស្ត្រីជាមាតានៃពិភពលោក» «មានស្ត្រី គឺ មានការអភិវឌ្ឍ» ជាដើម។ ប៉ុន្តែ ក្រុមបណ្តាញស្ត្រីលើកឡើងថា ស្ត្រីនៅកម្ពុជានៅតែរងការរំលោភបំពាន ឬការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាទាំងក្នុងគ្រួសារ និងក្នុងសង្គម។
ពិព័រណ៍រូបថតបែបកែច្នៃតាមទម្រង់សិល្បៈដែលរៀបចំឡើងដោយអង្គការ អ៊ិនជីអូស៊ីដ (GNO-CEDAW) នៅមជ្ឈមណ្ឌលសោតទស្សន៍បុប្ផាណា ដែលជាស្នាដៃផលិតដោយយុវជនមួយក្រុម ក្រោមចំណងជើងថា «ទ្រាំ» គឺបានបង្ហាញពីទិដ្ឋភាពជីវិតស្ត្រីក្នុងគ្រួសារ រស់ក្រោមចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ ប៉ុន្តែ ត្រូវរស់នៅដោយក្តីឈឺចាប់ និងភាពភ័យខ្លាច។
អគ្គលេខាធិការគណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដើម្បីអនុសញ្ញាលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងលើស្ត្រីភេទ ហៅកាត់ថា GNO-CEDAW អ្នកស្រី ជឹម ចាន់នាង មានប្រសាសន៍ថា ពិព័រណ៍រូបថតនេះ រៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងចូលរួមក្នុងទិវា«អន្តរជាតិ១៦ថ្ងៃដើម្បីបញ្ឈប់ហិង្សាលើស្ត្រី»។
លើសពីនេះ កម្មវិធីពិព័រណ៍ដដែលក៏មានគោលបំណងផ្សព្វផ្សាយឱ្យសាធារណជនបានដឹងអំពីមូលហេតុផ្សេងៗដែលនាំឱ្យមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ និងបញ្ហាប្រឈមរបស់ស្ត្រីក្នុងសង្គមផងដែរ។
អ្នកស្រីមានប្រសាសន៍បន្តថា៖ «គោលបំណងរបស់យើងមួយទៀតហ្នឹងគឺយើងចង់ទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍ទៅដល់សាធារណជន នូវកង្វះខាតមួយចំនួនក្នុងការអនុវត្តច្បាប់អំពើហិង្សានៅក្នុងគ្រួសារយើងបច្ចុប្បន្ន ដែលអត់ទាន់បានជួយដល់ជនរងគ្រោះបានគ្រប់គ្រាន់។ អីចឹង អ៊ិនជីអូស៊ីដ ក៏ឆ្លៀតឱកាសក្នុងការស្វែងរកការគាំទ្រពីសាធារណជន ដើម្បីស្នើសុំឱ្យមានការធ្វើវិសោធនកម្មទៅលើច្បាប់ទប់ស្កាត់អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារនៅក្នុងប្រទេសយើងបច្ចុប្បន្នផងដែរ»។
កម្មវិធីដាក់តាំងពិព័រណ៍រូបថតកែច្នៃបែបសិល្បៈក្រោមប្រធានបទ «ទ្រាំ» ត្រូវបានរៀបចំឡើងរយៈពេល១៤ថ្ងៃ ដោយចាប់ផ្តើមបើកសម្ពោធជាផ្លូវការកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ហើយដាក់បង្ហាញរហូតដល់ថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ។
ពិព័រណ៍នេះរៀបចំឡើងដោយ NGO-CEDAW និងត្រូវបានគាំទ្រដោយសហភាពអឺរ៉ុប និង DCA តាមរយៈគម្រោងសំឡេងដើម្បីសមភាពយេនឌ័រ និងមូលនិធិ Heinrich Boll ព្រមទាំងសហការជាមួយមជ្ឈមណ្ឌលបុប្ផាណាផងដែរ។
រូបថតដែលដាក់បង្ហាញក្នុងពិព័រណ៍នោះមានចំនួន១១សន្លឹក ដោយរៀបរាប់តាមលំដាប់លំដោយនៃខ្សែជីវិតតួសម្តែងក្នុងរូប អំពីទិដ្ឋភាពស្ត្រីក្នុងគ្រួសារដែលរងអំពើហិង្សា ហើយត្រូវរស់នៅក្រោមសម្ពាធប្រពៃណីវប្បធម៌ គ្រួសារជាដើម។
ពិធីនោះ ក្រៅពីការទស្សនារូបថត អ្នកចូលរួមកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ក៏បានទស្សនាខ្សែភាពយន្តខ្លីអំពីបញ្ហារបស់ស្ត្រីអ្នកបួស និងស្ត្រីក្រីក្រ ព្រមទាំងកិច្ចពិភាក្សាក្រោមប្រធានបទ “បញ្ហាប្រឈម និងការផ្លាស់ប្តូរសម្រាប់ស្ត្រី និងគ្រួសារ” ផងដែរ។
អ្នកដឹកនាំក្រុមផលិតរូបថតដែលត្រូវបានយកដាក់តាំងពិព័រណ៍ មានវ័យជាង២០ឆ្នាំ កញ្ញា ថា ម៉ាលីនដា ឱ្យដឹងថា ដោយសារខ្លួនបានមើលឃើញពីបញ្ហាប្រឈមរបស់ស្ត្រីក្នុងគ្រួសារមួយចំនួន ចំពោះបញ្ហាអំពើហិង្សាទាំងនោះ។ បន្ថែមពីនេះ កញ្ញាក៏ចង់ចូលរួមចំណែកជួយបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងដល់ពលរដ្ឋ ដើម្បីឈានទៅលុបបំបាត់ទម្រង់អំពើហិង្សាលើស្ត្រីនេះហើយ ទើបក្រុមកញ្ញាបានរួមគ្នាចៃ្នប្រឌិតរូបភាពទាំងនេះឡើង។
កញ្ញា ថា ម៉ាលីនដា បន្តថា ៖«ខ្ញុំថាខ្ញុំមកខ្មែរ ខ្ញុំចង់ធ្វើរឿងអីមួយដែលអាចជួយសង្គមបាន ហើយបើបញ្ហាអំពើហិង្សាហ្នឹងកើតឡើង តើខ្ញុំអាចជួយដោយរបៀបណា? អីចឹងខ្ញុំក៏យល់ព្រមចូលរួមក្នុងពិព័រណ៍នេះមួយ ដើម្បីយកកិច្ចពិភាក្សាហ្នឹងមកនិយាយ។ ចង់ថារឿងហ្នឹងនឹងអាចបញ្ចប់បាននៅពេលខាងមុខ»។
រូបថត១១សន្លឹកបានរៀបបង្ហាញពីជីវិតស្ត្រីមួយរូបក្នុងគ្រួសារ ត្រូវបន្តរស់នៅជាមួយប្តីទាំងលំបាក ភ័យខ្លាច និងរងការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា ក្រោមហេតុផលនៃពាក្យថា ទ្រាំ ។
ជាម្ចាស់រូបថត ហើយបច្ចុប្បន្នជាអ្នកបម្រើការងារនៅស្ថានទូតបារាំង មានទឹកមុខញញឹមរួសរាយរាក់ទាក់ ខុសពីទឹកមុខក្នុងរូបថតដែលស្រពាប់ស្រពោននោះ កញ្ញា តូ ម៉ាលីនដា យល់ថា តាមរយៈរូបថតដែលក្រុមការងាររបស់ខ្លួនយកមកចូលរួមដាក់បង្ហាញ នឹងបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងដល់សាធារណជនបន្ថែមទៀត ដើម្បីឈានទៅលុបបំបាត់ទម្រង់ប្រើអំពើហិង្សាលើស្ត្រី។
បន្ថែមពីនេះ កញ្ញាថា តាមរយៈរូបទាំងនោះដែរ នឹងជួយឱ្យជនរងគ្រោះដោយអំពើហិង្សានឹងបានធូរស្បើយក្នុងចិត្ត ត្បិតរឿងរ៉ាវរបស់ពួកគាត់ត្រូវបានគេយកមកនិយាយដើម្បីរកដំណោះស្រាយ។
កញ្ញាបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំគិតថា សង្គមយើងនឹងវិវឌ្ឍតាមរយៈអ្វីដែលពួកយើងបានចូលរួមម្នាក់បន្តិចៗ ប្រាកដជានឹងធ្វើឱ្យស្ថានភាព(អំពើហិង្សាលើស្ត្រី)ទៅថ្ងៃមុខ វានឹងបានប្រសើរឡើង។»
ចំណែកលោក ឃួន វិសិដ្ឋ ដែលជាមិត្តរួមក្រុមផលិតរូបថតសម្រាប់ចូលរួមតាំងពិព័រណ៍មួយរូបដែរ លើកឡើងថា បុរសមានតួនាទីសំខាន់ណាស់ក្នុងការបញ្ឈប់អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ និងក្នុងសង្គម។
លោកបន្តថា៖ «ក្នុងនាមយើងជាបុរស យើងត្រូវប្រាប់ខ្លួនឯងថា អំពើហិង្សាវាមិនមែនជាដំណោះស្រាយទេ។ បើទោះបីជាពេលខ្លះយើងគិតថា ការប្រើប្រាស់អំពើហង្សាហ្នឹងវាជារឿងធម្មជាតិ។ ពេលខ្លះយើងគិតថា យើងកើតឡើងនៅក្នុងសង្គមមួយដែលប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា វាជារឿងមួយដែលយើងខុសពីសត្វ ដោយសារយើងមានសភាវគតិ យើងមានវិចារណញ្ញាណ យើងអាចគិតថា អំពើហិង្សាវាមិនមែនជាដំណោះស្រាយទេ»។
របាយការណ៍របស់អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ រយៈពេល១០ខែ ឆ្នាំ២០១៩ ដោយគិតសម្រាប់ការិយាល័យលីកាដូនៅខេត្ត-រាជធានីចំនួន១៤ ទូទាំងប្រទេស បានឱ្យដឹងថា អំពើហិង្សាលើស្ត្រីក្នុងគ្រួសារមានចំនួនជិត៦០ករណី។
នាយិកាប្រតិបត្តិអង្គការក្លាហាន កញ្ញា បុណ្យ រចនា មានប្រសាសន៍ថា កញ្ញាមិនអាចវាយតម្លៃបានថា តើអំពើហិង្សាបច្ចុប្បន្នមានការកើនឡើង ឬថយចុះនោះឡើយ ប៉ុន្តែ កញ្ញាកត់សម្គាល់ថា ទម្រង់នៃអំពើហិង្សា ការរំលោភបំពានលើស្ត្រីដែលកើតឡើងបច្ចុប្បន្ន គឺមានសភាពកាចសាហាវ ឬគួរឱ្យបារម្ភជាងពេលមុន។
កញ្ញាលើកឡើងទៀតថា នៅពេលអំពើហិង្សា ការរំលោភបំពានលើស្ត្រីកើតឡើងកាន់តែច្រើន គឺបង្ហាញពីសីលធម៌ ឬគុណភាពជីវិតរបស់ពលរដ្ឋកាន់តែថយចុះ ពិសេសបង្ហាញថា សង្គមនោះមានភាពអសន្តិសុខ និងមិនមានសន្តិភាពពេញបរិបូរណ៍នោះឡើយ។
នាយិកាដដែលផ្តល់អនុសាសន៍ថា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ ត្រូវចាប់ផ្តើមពីការពង្រីកគុណភាពអប់រំដល់កុមារតាំងពីថ្នាក់បឋមសិក្សា អំពីសមភាពយេនឌ័រ និងផ្លូវភេទ ព្រមទាំងពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់បន្ថែមទៀត ៖
«មួយទៀត ទាក់ទងការរឹតបន្តឹងការអនុវត្តច្បាប់។ មានន័យថា នៅពេលច្បាប់វាមានលក្ខណៈមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ យើងត្រូវធ្វើការកែសម្រួល ហើយសម្រាប់ច្បាប់ដែលយើងមិនទាន់មានអីចឹង ដែលនិយាយពីការរើសអើង ការបៀតបៀន រដ្ឋាភិបាលត្រូវបង្កើត។ ហើយត្រូវធានាថា រដ្ឋបានបែងចែកធនធានថវិកាពីកញ្ចប់ថវិកាជាតិហ្នឹង ដើម្បីធ្វើការកសាងសមត្ថភាព ឬក៏បណ្តុះបណ្តាលដល់មន្ត្រីដែលទទួលបន្ទុកអនុវត្តន៍ច្បាប់ហ្នឹង ឱ្យគាត់ជ្រាបអំពីតម្រូវការយេនឌ័រ ហើយធានាថា សេវាទាំងអស់ហ្នឹង ទាំងការគាំពារផ្លូវច្បាប់ ការប្រឹក្សាអីហ្នឹង ស្ត្រីរងគ្រោះហ្នឹងគាត់អាចរកបាន »។
កាលខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៧ អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ បានចេញរបាយការណ៍មួយ ក្រោមចំណងជើងថា “បើគ្មានការផ្តន្ទាទោស គឺ គ្មានការការពារ ៖ ការឆ្លើយតបចំពោះអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារនៅកម្ពុជា” ។ របាយការណ៍នេះបង្ហាញពីភាពទន់ខ្សោយនៃប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ក្នុងការការពារជនរងគ្រោះនៃអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ក៏ដូចជាការផ្ដន្ទាទោសឱ្យបានត្រឹមត្រូវលើជនល្មើសដែលប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សា។
របាយការណ៍នេះធ្វើឡើងដោយផ្អែកលើការពិនិត្យឡើងវិញនៃសំណុំរឿងអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារដែលត្រូវបានបិទបញ្ចប់ចំនួន ២៣៧ករណី ដែលលីកាដូបានឃ្លាំមើលចាប់ពីដើមឆ្នាំ២០១៤ ដល់ចុងឆ្នាំ២០១៦។
ក្នុងចំណោមករណីទាំងនេះ លីកាដូរកឃើញថា មានជាង៤០ភាគរយ ត្រូវបានបិទបញ្ចប់ដោយជនរងគ្រោះនៃអំពើហិង្សា ត្រឡប់ទៅរស់នៅជាមួយដៃគូដែលមានចរិតហិង្សាវិញ ហើយមានតែ២០ភាគរយប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវបានបិទបញ្ចប់ដោយបណ្ដឹងព្រហ្មទណ្ឌប្រឆាំងនឹងជនល្មើស។
ករណីក្រៅពីនេះផ្សេងទៀត ត្រូវបានបិទបញ្ចប់ដោយប្ដីប្រពន្ធរស់នៅផ្សេងគ្នា ឬលែងលះគ្នា ប៉ុន្តែមិនមានបណ្ដឹងព្រហ្មទណ្ឌប្រឆាំងនឹងជនល្មើសទេ។
របាយការណ៍ដដែលបង្ហាញពីមូលហេតុដែលនាំឱ្យករណីជាច្រើនត្រូវបានបិទបញ្ចប់ដោយជនរងគ្រោះ និងជនល្មើសនៅតែបន្តរស់នៅជាមួយគ្នាគឺ អាចបណ្ដាលមកពីកត្តាផ្សេងៗដូចជា សម្ពាធគ្រួសារ ជំនឿសាសនា ភាពក្រីក្រ ការខ្វះខាតធនធាន និងអំពើពុករលួយនៅក្នុងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ជាដើម។ របាយការណ៍នេះក៏បានរកឃើញថា អាជ្ញាធរជាច្រើនដូចជា មេឃុំ-ចៅសង្កាត់ និងនគរបាល តែងជួយសម្របសម្រួលឱ្យប្ដីប្រពន្ធផ្សះផ្សាគ្នាវិញផងដែរ៕
