ប្រជាពលរដ្ឋរាប់រយនាក់មកពីខេត្ត៥ផ្សេងគ្នា ជួបជុំគ្នាដាក់ញត្តិស្នើទៅក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ជាថ្មីទៀត ឱ្យពន្លឿនដោះស្រាយបញ្ចប់វិវាទដីធ្លីជូនពួកគេ។ ក្រុមពលរដ្ឋទាំងនោះអះអាងថា ជម្លោះដីធ្លីរបស់ពួកគាត់ បានអូសបន្លាយជិត២០ឆ្នាំមកហើយ។
តំណាងពលរដ្ឋប្រមាណ៦០០នាក់មកពីខេត្តកំពង់ស្ពឺ ស្វាយរៀង ត្បូងឃ្មុំ កណ្ដាល និងខេត្តព្រះសីហនុ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាមុខក្រសួងរៀបចំដែននៅថ្ងៃនេះ ដើម្បីដាក់ញត្តិ និងតាមដានញត្តិទាមទារទៅក្រសួងរៀបចំដែនដី ដោះស្រាយបញ្ចប់វិវាទដីធ្លី។
កញ្ញា ម៉ែន ដាវី ដែលអះអាងថា ជាតំណាងពលរដ្ឋមកពីសហគមន៍មួយក្នុងស្រុករំដួល ខេត្តស្វាយរៀង ប្រាប់វីអូឌីថា ប្រជាសហគមន៍របស់គាត់ចំនួន១៥២គ្រួសារ បានរងផលប៉ះពាល់ដីធ្លីទំហំដីសរុបជិត៣៥ហិកតា និងផ្ទះ៤៦ខ្នង ដោយគម្រោងស្ដារប្រព័ន្ធធារាសាស្ដ្ររបស់រដ្ឋាភិបាលតាំងពីឆ្នាំ២០១៤ ប៉ុន្តែ មិនទាន់បានទទួលសំណងអ្វីសោះឡើយ។ តំណាងពលរដ្ឋរូបនេះលើកឡើងថា ក្រោមគម្រោងស្ដារប្រព័ន្ធធារាសាស្ដ្រនេះ បានធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានបញ្ហាជីវភាព ដោយសារពុំមានដីបង្កបង្កើនផល។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ការមិនដោះស្រាយ បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ពួកខ្ញុំយ៉ាងខ្លាំង។ ទី១ ពួកខ្ញុំប្រឈមជាមួយជីវភាព ដោយដើរតវ៉ា ពួកខ្ញុំអត់មានរកស៊ី។ ហើយធ្វើកូនចៅរបស់ពួកខ្ញុំ អត់ទៅសិក្សារៀនសូត្រទៀត។ ហើយពួកខ្ញុំអត់មានដីធ្លីកសិកម្មទៀត»។
អ្នកស្រី ខៀវ សារ៉ុន ដែលអះអាងថា ជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លី មកពីស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀង ឱ្យដឹងថា អ្នកភូមិ៤៤០គ្រួសារមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយឈ្មោះ ខេវេនឈ័រ (NKV) តាំងពីឆ្នាំ២០១០ ដោយប៉ះពាល់ដីធ្លីពលរដ្ឋសរុប៦៧០ហិកតា។ តំណាងពលរដ្ឋរូបនេះអះអាងថា អ្នកភូមិបានឡើងមកតវ៉ានៅក្រសួងរៀបចំដែនជាច្រើនដងហើយ ដោយក្រសួងបានចារលិខិតបញ្ជាទៅអាជ្ញាធរខេត្តជាអ្នកដោះស្រាយ ប៉ុន្តែ អាជ្ញាធរទាំងនោះមិនបានដោះស្រាយបញ្ចប់វិវាទឡើយ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «បើនៅអូសបន្លាយមិនព្រមដោះស្រាយ ពួកខ្ញុំនៅតែនាំគ្នាឡើងមកតវ៉ាដល់ភ្នំពេញរហូត»។
ចំណែកលោក គួន សំអាត ដែលអះអាង ជាតំណាងពលរដ្ឋ១៤គ្រួសារមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហេងអភិវឌ្ឍន៍នៅក្នុងខេត្តកណ្ដាល បាននិយាយថា អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានឃុបឃិតគ្នាធ្វើលិខិតលួចលក់ដីរបស់ពួកគាត់អស់ជាង១៥ហិកតា ទៅឱ្យអ្នកស្រី សៀង ចាន់ហេង ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន ហេង អភិវឌ្ឍន៍តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧។ តំណាងពលរដ្ឋរូបនេះ អះអាងថា បច្ចុប្បន្ន ក្រុមហ៊ុនកំពុងធ្វើសកម្មភាពឈូសឆាយលើដីកំពុងមានជម្លោះនោះ។ លោកបានស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលអន្តរាគមន៍ទៅក្រុមហ៊ុនបញ្ឈប់សកម្មភាព ដោយរង់ចាំការដោះស្រាយសិន។
លោកបន្ថែម៖ «ពួកខ្ញុំមានតែពឹងទៅលើច្បាប់ទេ ហើយប្រសិនបើក្រសួងមិនជួយដោះស្រាយទេ ពួកខ្ញុំនឹងបង្កើតសកម្មភាពផ្សេងៗឱ្យក្តៅជាងហ្នឹង ដើម្បីជំរុញឱ្យពួកគាត់រកដំណោះស្រាយជូនពួកខ្ញុំ»។
លោក ហុំ ធឿន រៀបរាប់ថា លោកបានជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល២ឆ្នាំ ដោយសារមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយឈ្នោះ«ឋានសួគ៌ចំកាត់»ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ។ លោក បាននិយាយថា ដីទំហំជាង២៦៨ហិកតារបស់ពលរដ្ឋ៤៥គ្រួសារ ត្រូវក្រុមហ៊ុនរំលោភយកតាំងពីឆ្នាំ២០១២។ លោកអះអាងថា អ្នកភូមិបានចូលកាន់កាប់ដីកំពុងមានជម្លោះស្ថិតនៅឃុំសំរុង ស្រុកព្រៃនុបនោះ តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ ដោយបានបង្កបង្កើនផលកសិកម្មដូចជា ធ្វើស្រែ និងដាំដំណាផ្សេងៗច្រើនទៀត ប៉ុន្តែ ត្រូវក្រុមហ៊ុន រួមជាមួយអាជ្ញាធរសហការគ្នាដាក់គ្រឿងឈូសឆាយអស់ និងចាប់តំណាងពលរដ្ឋ៤នាក់ដាក់ពន្ធនាគារថែមទៀត។
លោកបន្ថែមថា៖ «ក្រសួងបានចេញលិខិតអន្តរាគមន៍ជាច្រើនលើកហើយ ប៉ុន្តែ អត់ទាន់មានដំណោះស្រាយ ហើយយើងនាំគ្នាមកទាមទារម្ដងទៀត ក្រែងសម្ដេចបានឃើញ គាត់ជួយដោះស្រាយជូនពួកខ្ញុំ។ និយាយរួមទៅ ពួកខ្ញុំចង់បានតែដីធ្លី និងផលដំណាំរបស់ពួកខ្ញុំពីមុនមកវិញទេ។ ខ្ញុំអត់ចង់បានអីលើសពីហ្នឹងទេ»។
អ្នកខេត្តព្រះសីហនុម្នាក់ទៀតគឺ អ្នកស្រី ឡុច ទូច ដែលជាប់ពន្ធនាគារចំនួនពីរដងជិត២ឆ្នាំ ដោយសារមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយមន្ត្រីមានអំណាច និងឧញ្ញា តាន់ តាត់ នៅស្រុកស្ទឹងហាវ ខេត្តព្រះសីហនុ។ អ្នកស្រីនិយាយថា វាជារឿងអយុត្តិធម៌ណាស់សម្រាប់អ្នកស្រី និងពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍ ដោយថា ពួកគាត់ត្រូវគេរំលោភយកដីធ្លី និងខ្លួនត្រូវបានគេចាប់ដាក់ពន្ធនាគារទៀត។
ចំណែកលោក សែម ចំណាន ដែលអះអាងថា ជាតំណាងពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លីមកពីសហគមន៍មួយនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ បានឱ្យដឹងថា ដីសហគមន៍ជិត១ពាន់ហិកតារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ២៨០គ្រួសារ ស្រុកតំបែរ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនចិន Harmony Investment រំលោភយកតាំងពីឆ្នាំ២០១២។
តំណាងពលរដ្ឋរូបនេះ អះអាងថា ក្រោយជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមចិនមួយនេះ គឺអ្នកភូមិបានទទួលរងការគំរាមកំហែង និងតំណាងពលរដ្ឋម្នាក់ត្រូវចាប់ដាក់ពន្ធនាគារមកដល់សព្វថ្ងៃ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ពីមុនគេគំរាមថា អ្នកដែលតវ៉ាដី ជាបក្សប្រឆាំងទី១។ ទី២ គេគំរាមថា ពួកអ្នកតវ៉ាដីនឹងជាប់គុកជាប់ច្រវ៉ាក់។ និយាយទៅ រាល់ថ្ងៃ គេគំរាមចាប់រហូត។ គេគំរាមថា ចាប់តំណាងនេះតំណាងនោះពីរបីនាក់ដើម្បីឈប់ឱ្យពលរដ្ឋតវ៉ា»។
លោក សឹង សុខុម ដែលអះអាងថា ជាតំណាងប្រជាពលរដ្ឋមានជម្លោះដីធ្លីនៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ ឱ្យដឹងថា ពលរដ្ឋ១២៥៧គ្រួសារនៅឃុំចំនួន៣ ស្ថិតក្នុងស្រុកចំនួន២ បានមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុនស្ករអំពៅភ្នំពេញស៊ូហ្គើរ កំពង់ស្ពឺស៊ូហ្គើរ និងក្រុមហ៊ុនស៊ូហ្គើរផ្លេនថេរសិន របស់លោក លី យ៉ុង ផាត់ តាំងពីឆ្នាំ២០១០ ដោយមិនទាន់ដោះស្រាយចប់នៅឡើយទេ។
តំណាងពលរដ្ឋរូបនេះ និយាយថា ក្រោមគម្រោងផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទៅក្រុមហ៊ុនវិនិយោគដាំអំពៅនេះ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ពួកខ្ញុំមិនចង់មកទីនេះទេ [ក្រសួងរៀបដែនដី] ដោយសារជីវភាព ដោយសារអស់ដី សុំសម្ដេចយល់ឱ្យច្បាស់ថា កសិកររស់បានដោយសារដី បើគ្មានដីដូចគ្មានជីវិតអ៊ីចឹង។ អ៊ីចឹង សូមសម្ដេចជួយធ្វើយ៉ាងណា ជំរុញឱ្យមានការដោះស្រាយដល់ពួកខ្ញុំ ព្រោះឥលូវពលរដ្ឋ៩០ភាគរយហើយដែលជំពាក់បំណុលគេ»។
ខណៈក្រុមពលរដ្ឋកំពុងប្រមូលផ្តុំមុខក្រសួង អនុប្រធានអគ្គនាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលនៃក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ លោក អ៊ុល សុខយស បានចេញមុខជួបប្រជាពលរដ្ឋ និងបានអនុញ្ញាតតំណាងពលរដ្ឋមកពីសហគមន៍នីមួយៗចូលជួបមន្ត្រីក្នុងទីស្ដីការក្រសួង។ បើតាមតំណាងអ្នកភូមិដែលទៅជួបផ្ទាល់បានឱ្យដឹងថា មន្ត្រីក្រសួងបានទទួលយកញត្តិពីពួកគេម្ដងទៀត ប៉ុន្តែ មិនបានសន្យាអ្វីជាមួយពួកគេនោះទេ។
វីអូឌីមិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីភាគីពាក់ព័ន្ធដែលរងការចោទប្រកាន់ពីក្រុមពលរដ្ឋបានឡើយ។
ប្រធានសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា លោក ថេង សាវឿន មានមានប្រសាសន៍ថា ការពន្យារពេលមិនដោះស្រាយបញ្ចប់វិវាទជូនពលរដ្ឋ នឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋធ្លាក់ខ្លួនក្រីក្រ ហើយពួកគេនឹងឡើងមកតវ៉ាដល់អាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិទៀត។
ប្រធានសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិកររូបនេះមើលឃើញថា កន្លងមក អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានហាក់មិនយកចិត្តទុកដាក់ដោះស្រាយជូនពលរដ្ឋនោះទេ បើទោះបីជាមានបញ្ជាក់ពីក្រសួងឱ្យដោះស្រាយក៏ដោយ។ លោកថា បើក្រសួងមិនមានវិធានការទេ នឹងមិនអាចដោះស្រាយបញ្ចប់វិវាទដីធ្លីតាមការសន្យានោះឡើយ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំស្នើទៅអាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ ប្រតិបត្តិការយ៉ាងណា ពន្លឿននិងដំណើរដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីជូនពលរដ្ឋពីគ្រប់ខេត្តដែលមានជម្លោះដីធ្លីហ្នឹងឱ្យបានឆាប់។ បើកាលណាពន្យារពេលពី១ឆ្នាំ ទៅ១ឆ្នាំ នឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋធ្លាក់ខ្លួនក្រីក្រៗទៅ នឹងឡើងមកតវ៉ាទៀត ព្រោះពួកគាត់ត្រូវការដីធ្លីស្រែចម្ការ ធ្វើមុខរបរចិញ្ចឹមជីវិត»៕
