ឧបករណ៍ប្រើប្រាស់បុរាណខ្មែរមួយចំនួន កាន់តែរសាត់ឆ្ងាយពីពលរដ្ឋដែលធ្លាប់ប្រើប្រាស់ ឬស្ទើរតែបាត់បង់តែម្ដងសម្រាប់របស់របរប្រើប្រាស់ខ្លះ ដោយជំនួសមកវិញនូវឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ទំនើបៗ។
របស់របរប្រើប្រាស់ប្រពៃណីខ្មែរមួយចំនួន ត្រូវបានគេទុកចោល ប៉ុន្តែ របស់របរមួយចំនួនទៀត ត្រូវបានគេយកទៅតាំងនៅទីតាំងផ្សេងៗ ដូចជាភោជនីយដ្ឋាន ឬសណ្ឋាគារ ដូចជារទេះគោ នង្គ័ល រនាស់ ទ្រុង ទ្រូ ឈ្នាង អង្រុត ដែលជាឧបករណ៍សម្រាប់បម្រើក្នុងវិស័យកិសកម្ម និងនេសាទជាដើម។
រទេះគោចាស់ៗច្រើនដេសដាសនៅខាងមុខហាងអាហារមួយកន្លែងឈ្មោះ «ម្លប់ជ្រៃមានលាភ១៦៨» ស្ថិតក្នុងឃុំស៊ីធរ ស្រុកខ្សាច់កណ្ដាល ខេត្តកណ្ដាល ជាប់ព្រំប្រទល់នឹងស្រុកពារាំង ខេត្តព្រៃវែង តាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិលេខ៨ ហើយបើគេចូលទៅខាងក្នុង នឹងឃើញមានសម្ភារប្រពៃណីយ៉ាងច្រើនស្អេកស្កះស្ទើររកកន្លែងដាក់គ្មាន។
មានសម្បុរសណ្ដែកបាយ និយាយមួយៗ និងច្បាស់ៗ ម្ចាស់អាហារដ្ឋានម្លប់ជ្រៃមានលាភ ១៦៨ និងជាម្ចាស់សិប្បកម្មកែច្នៃរបស់ប្រើប្រាស់ប្រពៃណីចាស់ៗផង លោក ទៀ ទូច មានប្រសាសន៍ថា អាហារដ្ឋានរបស់លោកចាប់ផ្តើមបើកដំណើរការ និងទទួលទិញរបស់ប្រើប្រាស់ចាស់ៗតាំងពីចុងឆ្នាំ២០១៣។
ម្ចាស់អាហារដ្ឋានដដែលបន្តថា មូលហេតុលោកប្រមែប្រមូលរបស់ប្រើប្រាស់ទាំងនោះមករក្សាទុក គឺដើម្បីរួមចំណែកថែរក្សាអត្តសញ្ញាណជាតិ និងសម្រាប់បង្ហាញឱ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយបានឃើញ និងស្គាល់សម្ភារប្រើប្រាស់របស់ខ្មែរពីបុរាណទាំងនោះ។
លោក ទៀ ទូច មានប្រសាសន៍បន្ថែម៖ «គោលបំណងទី១ គឺចង់ចូលរួមថែរក្សាសម្បត្តិវប្បធម៌ជាតិដែលជាមរតកដូនតាយើង ហើយគោលបំណង ដើម្បីឱ្យកូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយស្គាល់របស់របរដែលខ្មែរយើងប្រើ។»
លោក ទៀ ទូច បន្តថា សម្ភារប្រើប្រាស់បុរាណដែលលោកប្រមូលទុក ដោយលោកទិញពីពលរដ្ឋ ឬអ្នកលក់អេតចាយ ដូចជាឧបករណ៍សម្រាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងវិស័យកសិកម្ម រួមមាន រទេះគោចាស់ៗ នង្គ័ល រនាស់ កណ្ដៀវ កន្តាំង ល្អី ចង្អេរ និងត្បាល់បុកស្រូវ។
ចំណែកសម្ភារនេសាទវិញ ក៏មានច្រើនដែរ ដូចជា ទ្រុង ទ្រូ លប ឈ្នាង មង សន្ទូច សំណាញ់ ផងដែរ។ ក្រៅពីនេះ ក៏មានរបស់របរប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះ រួមមាន ចង្កៀងម៉ាំងសុង ផ្តិលស្ពាន់ ឆ្នាំងស្ពាន់ កាំបិត ពូថៅ ពន្លៀក ញញួរ ស្មុកស្លា ជញ្ជីងបុរាណ បំពង់ទឹកត្នោត ព្រមទាំងវង់ភ្លេង និងឧបករណ៍ប្រើប្រាស់រាប់មិនអស់ផ្សេងទៀត។
ម្ចាស់ហាងអាហារដ្ឋានម្លប់ជ្រៃលាភ ១៦៨ ក្រៅពីមុខរបរនេះ លោកក៏ជាគ្រូបង្រៀនមួយរូបនៅអនុវិទ្យាល័យចតុមុខរាជធានីភ្នំពេញផងដែរ។
លោកមិនត្រឹមតែប្រមែប្រមូលវត្ថុប្រើប្រាស់បុរាណខ្មែរប៉ុណ្ណោះទេ លោកក៏បានប្រមូលទិញសៀវភៅចាស់ៗ មករក្សាទុក ដោយលោកមានគោលបំណងបង្កើតបណ្ណាល័យរក្សាទុកឯកសារទាំងនោះ សម្រាប់ជាការសិក្សា និងឈ្វេងយល់សម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយទៀតផង។
លោកមានប្រសាសន៍បន្តថា៖ «គំនិតហ្នឹងអីចេះ គឺចង់បង្កើតជាបណ្ណាល័យ ដើម្បីឱ្យភ្ញៀវគាត់ចូលមក គាត់ចង់សិក្សាស្រាវជ្រាវអាន យើងមានឯកសារសម្រាប់គាត់អាន ហើយសិស្សក៏អាចចូលមកអានបានដែរបាទ។ គំនិតថា ចង់រកសៀវភៅចាស់ៗ ទាំងពីសស្ត្រាស្លឹករិត មានអាយុកាលយូរមកហើយហ្នឹង»។
ថៅកែហាងអាហាររូបនេះ បានលើកឡើងថា ប្រសិនបើរបស់របរប្រើប្រាស់ប្រពៃណីទាំងនោះ មិនត្រូវបានថែរក្សា និងឱ្យតម្លៃ វាអាចនឹងបាត់បង់នៅពេលខាងមុខ។ ជាមួយគ្នានេះ លោកស្នើឱ្យពលរដ្ឋគ្រប់រូប ចូលរួមថែរក្សា ហើយលោកក៏ស្នើឱ្យមានការផលិតសម្ភារប្រើប្រាស់ប្រពៃណីទាំងនោះឡើងវិញផងដែរ។
លោកប្រាប់ថា៖ «ជាគំនិតខ្ញុំ យូរមកហើយ គឺថា អ្នកដែលមានលុយច្រើនៗ គួរតែបង្កើតជាសិប្បកម្ម ឬអាចថាជារោងចក្រផលិត របស់ដែលខ្មែរយើងធ្លាប់ប្រើហ្នឹង។ ទី១ ចង់ឱ្យយើងរក្សាតម្លៃនៃវប្បធម៌ជាតិ ហើយទី២ យើងច្នៃទៅ យើងលក់ទៅឱ្យជនបរទេសជាទេសចរ ដើម្បីឱ្យគេជួយផ្សព្វផ្សាយពីវប្បធម៌ជាតិយើង»។
ម្ចាស់រថយន្តឈ្នួលមួយរូប ដែលតែងចុះបរិភោគអាហារនៅអាហារដ្ឋានម្លប់ជ្រៃមានលាភ១៦៨ លោក រស់ ប៊ុនថន កោតសរសើរចំពោះគំនិតស្រឡាញ់ និងអភិរក្សសម្ភារប្រពៃណីទាំងនោះ ដោយថា ជាគំនិតកម្ររកបាន។
លោកថា នៅពេលមនុស្សម្នា ឬភ្ញៀវដែលមកបរិភោគអាហារ តែងបានស្គាល់ឧបរណ៍ប្រើប្រាស់តាមតំបន់ផ្សេងៗ ដែលឧបករណ៍ខ្លះ ក្មេងជំនាន់ក្រោយមិនបានស្គាល់ និងខ្លះទៀតបានបាត់បង់រួចទៅហើយដែរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «តាមមតិ និងយោបល់របស់ខ្ញុំ បើគាត់បានតាំងអ៊ីចឹងល្អម្យ៉ាង ល្អត្រង់ថា ឱ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយស្គាល់ថា ជាអត្តសញ្ញាណរបស់ខ្មែរ ពីដើមមកខ្មែរប្រើរបស់ទាំងអស់ហ្នឹង ហើយខ្មែរអាចធ្វើបាន»។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ លោក ហាប់ ទូច បានឱ្យដឹងថា ឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ទាំងនោះ គេហៅថា សម្ភារប្រពៃណី ឬឧបករណ៍ជាតិពន្ធុមួយ ឬក្រុមមួយ។
លោកអះអាងថា ក្រសួងគាំទ្រចំពោះគំនិតថែរក្សា និងស្រឡាញ់អត្តសញ្ញាណជាតិរបស់ខ្លួនបែបនេះ ហើយខាងក្រសួងរីករាយនឹងជួយជាបច្ចេកទេសរៀបចំ ឬការលើកទឹកចិត្តណាមួយ ប្រសិនបើពលរដ្ឋទាំងនោះធ្វើការស្នើសុំមកក្រសួង។
លោក ហាប់ ទូច មានប្រសាសន៍ថា៖ «អ៊ីចឹងហើយអ្វីដែលសំខាន់ហ្នឹង គឺការរក្សាទុកកេរដំណែលទាំងអស់ហ្នឹងហើយ ហើយផ្ទេរចំណេះដឹងទៅអ្នកជំនាន់ក្រោយហ្នឹងឯង។ ខ្ញុំសូមលើកទឹកចិត្តណាស់ក្នុងនាមក្រសួង ឱ្យមានការចូលរួមចំណែក ហើយក្រសួងនឹងខិតខំធ្វើការទាំងអស់គ្នា ប្រសិនបើមានអ្វីដែលក្រសួងអាចជួយបាន។ អ៊ីចឹងដូចពួកគាត់ដាក់តាំងអ៊ីចឹង ពួកគាត់ត្រូវការជាបច្ចេកទេសក្នុងការដាក់តាំងផ្សេងៗ គឺពួកគាត់អាចធ្វើលិខិតមកក្រសួង ស្នើសុំអ្នកបច្ចេកទេសជួយ ក្រសួងរីករាយនឹងធ្វើ រីករាយនឹងចូលរួម»។
គំនិតស្រឡាញ់ និងអភិរក្សសម្ភារប្រពៃណីទាំងនេះ កន្លងមក មានចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យមួយរូបនៅខេត្តកំពង់ធំ លោក កង សាអ៊ុំ ក៏បានខិតខំប្រមែប្រមូលរបស់របរទាំងនោះមករក្សាទុកក្នុងផ្ទះខ្មែរ ដែលជាសារមន្ទីររបស់ខ្លួន ដោយសារខ្លាចបាត់បង់ ម្យ៉ាងដើម្បីឱ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយបានស្គាល់ បើទោះបីជាគាត់មានវ័យកាន់តែចាស់ជរាទៅហើយក្ដី។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីការអភិវឌ្ឍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គីមអេង មានប្រសាសន៍ថា ការបាត់បង់កេរដំណែលវត្ថុប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃបុរាណខ្មែរ គឺមានកត្តាមួយចំនួន ក្រៅពីការវិវត្តនៃសង្គម។ កត្តាទាំងនោះ ដូចជា កង្វះចំណេះដឹង និងការឱ្យតម្លៃទៅលើឧបករណ៍ ឬសម្ភារប្រើប្រាស់ប្រពៃណីទាំងនោះនៅមានកម្រិត ព្រមទាំងការខ្វះចំណេះជំនាញផលិតសម្ភារទាំងនោះជាដើម។
លោកថា អត្តសញ្ញាណជាតិមួយ ឬតំបន់មួយ បានបង្ហាញតាមរយៈរបស់របរប្រើប្រាស់ទាំងនោះដែរ ប៉ុន្តែ នៅពេលវាបាត់បង់ ជាហេតុធ្វើឱ្យបាត់បង់គ្រឿងសម្គាល់របស់ពលរដ្ឋនៃជាតិមួយ ឬតំបន់មួយ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «និយាយទៅ របស់របរប្រើប្រាស់គឺវាភ្ជាប់ទៅនឹងអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់យើងហ្នឹងធំណាស់ បាទ។ ប្រសិនបើយើងអត់មានប្រវត្តិនៃរបស់របរប្រើប្រាស់ទាំងអស់ហ្នឹងទេ យើងអត់មានស្លាកស្នាមកេរដំណែលរបស់ទាំងអស់ហ្នឹងទេ យើងក៏ពិបាកកំណត់អត្តសញ្ញាណរបស់យើង។ វាហាក់បីដូចជាខ្វះអ្វីមួយ បាទ»។
ប្រធានអង្គការដដែលនេះ ផ្តល់ជាគំនិតថា ដើម្បីរួមចំណែកថែរក្សាសម្ភារ ឬឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ដែលជាអត្តសញ្ញាណជាតិនោះ រដ្ឋត្រូវពង្រឹងការបណ្ដុះស្មារតីស្រឡាញ់ ថែរក្សា និងផ្សព្វផ្សាយគ្រឿងប្រើប្រាស់ទាំងនោះឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយ។ លើសពីនេះ រដ្ឋក៏ត្រូវមានកញ្ចប់ថវិកាទ្រទ្រង់ដល់រាល់ការងារទាំងនេះ ដើម្បីជាការលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកផលិត និងអ្នកថែរក្សាផងដែរ៕
