«កម្ពុជាប្រទេសតូច តែបេះដូងទូលាយ» ពាក្យនេះត្រូវបានមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងក្រសួងស្ថាប័នជាតិធំៗជាច្រើនបានចែករំលែកតគ្នាក្នុងបណ្ដាញសង្គម បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រកាសទទួលនាវា Westerdam ដែលផ្ទុកជនបរទេសជាង២ពាន់នាក់ ចូលចតនៅកំពង់ផែខេត្តព្រះសីហនុ បន្ទាប់ពីប្រទេស និងកោះចំនួន៥បដិសេធមិនឱ្យចូល។
ថ្លែងប្រាប់ក្នុងពេលចុះទៅជួបអ្នកទេសចរនៅលើកប៉ាល់នោះដោយផ្ទាល់កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា៖ «តើឱ្យយើងនិយាយពីការគោរពពីសិទ្ធិមនុស្សអ្វីទៅ? ប្រសិនជាសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតមិនត្រូវបានគោរពផងនោះ កម្ពុជាយកការទទួលខុសត្រូវមួយលើការគោរពសិទ្ធិមនុស្សជាចំបង! ហើយដំបូងបំផុត ត្រូវគោរពដល់ការរស់រានមានជីវិតរបស់មនុស្សដែលមានជាង២ពាន់នាក់ក្នុងនាវានេះ ដែលមានរហូតទៅដល់៤១សញ្ជាតិ។ ហើយពេលនេះ កម្ពុជាបានធ្វើការដែលទាក់ទងនឹងដំណើរការនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស គឺសិទ្ធិរស់រានមានជីវិត សិទ្ធិមិនត្រូវបានគេរើសអើង និងសិទ្ធិវិលត្រលប់ទៅកាន់ប្រទេសវិញ ដោយសុវត្ថិភាពសម្រាប់ពួកគេ»។
ទឹកចិត្តរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវបានរដ្ឋបរទេស និងស្ថាប័នអន្តរជាតិដែលមានដូចជាអាមេរិក និងអង្គការសហប្រជាជាតិស្វាគមន៍ និងចាត់ទុកជាកាយវិការមនុស្សធម៌មួយដែលជាគំរូផងដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា បើមើលមកកាយវិការរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចំពោះពលរដ្ឋខ្លួនឯងវិញ ហាក់បីដូចជាបង្ហាញរូបភាពផ្ទុយពីនេះ។
តើអ្វីនៅពីក្រោយទឹកចិត្តទូលាយរបស់កម្ពុជាជាមួយបរទេស?
កម្ពុជាចិត្តទូលាយជាមួយបរទេស តែចង្អៀតជាមួយពលរដ្ឋខ្លួន
នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានបង្ហាញកាយវិការសប្បុរសជាមួយជនបរទេសជាច្រើនរួមមាន ការផ្ដល់ដី៤០ហិកតាឱ្យជនជាតិវៀតណាមតាំងទីលំនៅក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ទទួលជនអន្តោប្រវេសន៍ពីអូស្ត្រាលី ផ្ដល់ប័ណ្ណស្នាក់នៅស្របច្បាប់ដល់ជនអន្តោប្រវេសន៍ជាង៩ម៉ឺនច្បាប់កាលពីឆ្នាំ២០១៩ ជាដើម ខណៈពលរដ្ឋខ្មែរម្ចាស់ស្រុកមួយចំនួនត្រូវបានអាជ្ញាធររដ្ឋចាប់ខ្លួន រត់ចោលស្រុក រងការគំរាមកំហែង និងបាត់បង់ដីស្រែចម្ការ ជាដើម។
តំណាងពលរដ្ឋឡពាង នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ដែលមានជម្លោះដីធ្លីតាំងពីឆ្នាំ២០០៦ ដោយគ្មានដំណោះស្រាយពីរដ្ឋ ហើយត្រូវបាត់បង់ការងារជាគ្រូបង្រៀនដោយសារសកម្មភាពតវ៉ាដីធ្លី អ្នកស្រី អ៊ុំ សុភី មានប្រសាសន៍ប្រាប់VOD ថា អ្នកស្រីអន់ចិត្តចំពោះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាណាស់ ដែលមើលឃើញបរទេសជាងពលរដ្ឋខ្លួនបែបនេះ។
អ្នកស្រី អ៊ុំ សុភី រៀបរាប់ទាំងអួលដើមកប្រាប់ VOD ថា៖ «តើគាត់គិតថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងរស់នៅក្នុងស្រុកខ្លួនឯងនៅពេលនេះជាស្អីទៅវិញ? បែរគាត់គាំទ្រជនបរទេសដែលគាត់មានដីមានធ្លីខ្លួនគាត់ហើយនោះ ទទួលគេ ចុះប្រជាពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងស្រុកខ្លួនឯងមានដីនៅស្រុកខ្លួនឯង គាត់អត់យកចិត្តទុកដាក់សោះ។ ត្រង់ហ្នឹង ខ្ញុំមានអារម្មណ៍តូចចិត្តណាស់! ព្រោះខ្លួនឯងជាខ្មែរបែរជាមិនមានដីរស់នៅសមរម្យដូចគេ មានជីវភាពរស់នៅវេទនា ហើយគាត់បែរជាឃើញប្រជាពលរដ្ឋបរទេសល្អជាងប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងបែបនេះ»។
ក្រៅពីបញ្ហាដីធ្លី បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏បានសម្រេចចាប់ខ្លួនមេបក្សប្រឆាំង លោក កឹម សុខា និងរំលាយបក្សប្រឆាំងចោលនៅចុងឆ្នាំ២០១៧ផងដែរ ដោយចោទថា មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើក្បត់ជាតិ ទោះបីមេបក្សប្រឆាំងនៅមិនទាន់ត្រូវបានតុលាការកាត់ទោសរួចរាល់ក្ដី។ ក្រៅពីនេះ សមាជិកបក្សប្រឆាំងជាច្រើននាក់ក៏ត្រូវរត់ចាកចេញពីប្រទេសទៅកាន់ប្រទេសទី៣ ដើម្បីគេចពីការចាប់ខ្លួននានាពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ផងដែរ។
អតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលកំពុងរស់នៅក្រៅប្រទេស លោកស្រី មូ សុខហួរ មានប្រសាសន៍ថា វាជារឿងដែលមិនអាចទទួលយកបាន នៅពេលដែលខ្មែរគ្នាឯងបែរជាច្រានចេញ តែទទួលស្វាគមន៍បរទេសដោយភាពកក់ក្ដៅចេញពីរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បែបនេះ។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ៖ «ចំពោះយើងខ្ញុំដែលជាពលរដ្ឋខ្មែរ ជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ ជាតំណាងរាស្ត្រដែលគេបោះឆ្នោតឱ្យយើងខ្ញុំ ខ្ញុំមិនអាចធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ផងនោះ ខ្ញុំយល់ឃើញថា មនុស្សធម៌សម្រាប់បរទេសវាផ្ទុយជាមួយអ្វីដែលជាខ្មែរដូចគ្នាមិនអាចទទួលយកអ្វីដែលជាខ្មែរដូចគ្នា នេះខ្ញុំយល់ឃើញថា ជាការមួយមិនប្រក្រតីទេ»។
ក្រោយពីចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា និងរំលាយបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅចុងឆ្នាំ២០១៧ រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន រងការរិះគន់ជាខ្លាំងពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលលោកខាងលិច ពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិនយោបាយពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លើសពីនេះទៀត សហភាពអឺរ៉ុបក៏បានដំណើរការដកហូតប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជាផងដែរ។ ហើយការអនុញ្ញាតឱ្យនាវា Westerdam ដែលមានសញ្ជាតិហូឡង់ចូលចតនៅសប្ដាហ៍មុននោះ គឺមានរយៈពេលតែ២ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះក្រោយពីសហភាពអឺរ៉ុបសម្រេចយកពន្ធលើទំនិញស្ករស ស្បែកជើង សំលៀកបំពាក់ និងសម្ភារធ្វើដំណើរពីកម្ពុជា។
រូបភាពនៅពីក្រោយទឹកចិត្តសប្បុរសរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន
អ្នកវិភាគនយោបាយដែលរងការគំរាមពីលោក ហ៊ុន សែន និងបានភៀសខ្លួនទៅក្រៅប្រទេស លោក គឹម សុខ មានប្រសាសន៍ប្រាប់ VOD ថា រូបភាពនៃអំពើសប្បុរសរបស់លោក ហ៊ុន សែន ចំពោះនាវា Westerdam គឺជាកាយវិការសំដែង ដើម្បីបង្ហាញថា ខ្លួនជាអ្នកគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងពេលដែលពិភពលោកវាយតម្លៃលោកថា ជាអ្នករំលោភសិទ្ធិមនុស្សដ៏ខ្លាំងក្លានោះ។
លោក គឹម សុខ៖ «ពីព្រោះរឿងសម្លាប់ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាហ្នឹង វាមានទំហំធំធេងពេក ដែលលោក ហ៊ុន សែន ល្បីត្រូវគេស្គាល់ពេញពិភពលោក ម្ល៉ោះហើយដើម្បីយករឿងមួយទៅបាំង វាទាល់តែរឿងហ្នឹងវាធំហើយមានកម្រិតដែលគេចាប់អារម្មណ៍ទូទាំងពិភពលោកដែរ។ ដូច្នេះ មានតែរឿងកូរ៉ូណាហ្នឹងទេ ដូចបានដឹងហើយ គាត់សម្លាប់ប្រជាធិបតេយ្យ គាត់រំលោភដីធ្លី ក្រុមរបស់គាត់ធ្វើអំពើពុករលួយមិនការពារ កាប់ព្រៃឈើ មច្ឆជាតិហិនហោច ព្រំដែនត្រូវបានគេរំកិលចូលកម្ពុជា ដែលរឿងទាំងហ្នឹងគឺស្អុយណាស់សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន»។
លោក គឹម សុខ ក៏បានវិភាគថា ការបង្ហាញកាយវិការមនុស្សធម៌របស់លោក ហ៊ុន សែន ចំពោះជនបរទេសនៅពេលនេះ គឺជាយុទ្ធសាស្ត្រមួយដើម្បីយកចិត្តរដ្ឋាភិបាលបរទេស ដើម្បីការពារខ្លួនកុំឱ្យមានទណ្ឌកម្មណាមួយលើរដ្ឋាភិបាលលោកបន្ថែមប៉ុណ្ណោះ។
នាយករងប្រចាំតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស Human Right Watch លោក Phil Robertson បានឱ្យVOD ដឹងតាមសារអេឡិចត្រូនិចអ៊ីម៉ែលថា លោក ហ៊ុន សែន កំពុងតែព្យាយាមធ្វើខ្លួនជាអ្នកគោរពសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ ខណៈពលរដ្ឋក្នុងប្រទេសខ្លួនរងការរំលោភបំពានសិទ្ធិពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលនោះ ហើយការអនុញ្ញាតឱ្យនាវា Westerdam ចូលចត គឺគ្រាន់ជាការទាញយកឱកាសដើម្បីសំដែងពីភាពមនុស្សធម៌របស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។
លោកបានសរសេរថា៖ «លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ហាក់ដូចជាងាកទៅធ្វើគុណប្រយោជន៍ដល់ប្រជាជនលោកលិច ដើម្បីទទួលនូវការកោតសរសើរ តែលោកនឹងមានកំហឹងនៅពេលប្រឈមនឹងការរិះគន់ពីជនបរទេសអំពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលលោកទៅលើប្រជាជនកម្ពុជា។ […] រដ្ឋាភិបាលប្រទេសមួយគួរតែលើកកម្ពស់គោលនយោបាយដែលយកចិត្តទុកដាក់ពិតប្រាកដក្នុងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស។ តែភាពជាក់ស្ដែង សព្វថ្ងៃនេះ គឺមិនទាន់មានការបញ្ជាក់ណាមួយដែលថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឬរដ្ឋាភិបាលបានត្រៀមធ្វើដូច្នោះទេ»។
សម្រាប់លោក គឹម សុខ គោលដៅចិត្តធម៌របស់លោក ហ៊ុន សែន គឺជានយោបាយមួយរបស់លោកដើម្បីរក្សាអំណាចរបស់លោកឱ្យនៅបន្តទៀតប៉ុណ្ណោះ។
លោក គឹម សុខ៖ «លោក ហ៊ុន សែន គ្មានចិត្តទូលាយជាមួយអ្នកណាទេ ចំពោះបុគ្គលដែលគាត់គិតថាធ្វើសកម្មភាពប៉ះពាល់ទៅដល់អំណាចរបស់គាត់ ទោះខ្មែរក៏ដោយ ទោះបរទេសក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្ដែ លោក ហ៊ុន សែន មានចិត្តទូលាយខ្លាំងណាស់ចំពោះបុគ្គលទាំងឡាយណាដែលជួយរក្សាកៅអីនាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់គាត់ទោះបីជាខ្មែរក៏ដោយ បរទេសប្រភេទណាក៏ដោយ មិនមែនជាករណីចិត្តធម៌ករុណាចំពោះគេទេ»។
