ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវ គ្រប់គ្រង និងអប់រំពីថ្នាំជក់ នៃសាកលវិទ្យាល័យកាលីហ្វ័រញ៉ា លោកបណ្ឌិត Stanton A. Glantz លើកឡើងថា អ្នកជក់បារី ឬបារីអេឡិចត្រូនិច ប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរជាងគេប្រសិនបើឆ្លងវីរុសកូវីដ-១៩ (COVID-19)។
លោកបណ្ឌិត Stanton A. Glantz បានអះអាងក្នុងអត្ថបទចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមីនា ដោយផ្អែកលើការវិភាគនៃការស្លាប់បណ្តាលមកពីកូវីដ-១៩ នៅប្រទេសចិន ថាអ្នកស្លាប់ភាគច្រើនជាមនុស្សប្រុស ខណៈមនុស្សប្រុសនៅចិនជាង ៥០ភាគរយជាអ្នកជក់បារី។
លោកសរសេរថា៖ «ក្នុងចំនោមអ្នកជំងឺចិនដែលត្រូវបានគេធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ ឃើញថា អ្នកជំងឺដែលបានឆ្លងកូវីដ-១៩ (COVID-19) និងមានជំងឺសួតហើយស្រាប់នោះ នឹងអាចឈានដល់ស្លាប់ មានអត្រាខ្ពស់ជាងអ្នកគ្មានប្រវត្តិជក់បារីដល់ទៅ១៤ដង។ ដែលនេះជាកត្ដាហានិភ័យខ្លាំងបំផុតក្នុងចំណោមអ្នកដែលបានត្រួតពិនិត្យ»។
បើតាមលោកបណ្ឌិត Stanton A. Glantz ដើម្បីការពារខ្លួនពីការប្រឈមខ្ពស់នៃជំងឺកូវីដ-១៩ (COVID-19) គួរតែបញ្ឈប់ការជក់បារី ឬបារីអេឡិចត្រូនិច និងចៀសវាងស្រូបផ្សែងបង្ហុយពីអ្នកជក់បារីទាំងនោះផងដែរ។
ថ្លែងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាមួយកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែមីនា កន្លងទៅ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល លោកស្រី ឱ វណ្ណឌីន បានលើកឡើងថា ៨០ភាគរយនៃជំងឺរលាកសួតថ្មី កូវីដ-១៩ (COVID-19) ជាជំងឺស្រាលដូចជាផ្ដាសាយ ឬគ្រុនក្ដៅប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចព្យាបាលជាបានដោយងាយស្រួល តែជំងឺនេះអាចធ្ងន់ធ្ងរបានតែលើអ្នកមានជំងឺក្នុងខ្លួនស្រាប់ ជាពិសេសគឺអ្នកពិសាបារី។ លោកស្រីជំរុញដល់ពលរដ្ឋកុំមានការបារម្ភពីជំងឺនេះ តែថា ប្រសិនមានការបារម្ភ ត្រូវអនុវត្តវិធានការសុខភាពមួយចំនួនដូចជាហាត់ប្រាណ គេងឱ្យគ្រប់គ្រាន់ ញ៉ាំអាហារមានវីតាមីន និងផឹកទឹកឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់។
លោកស្រី ឱ វណ្ណឌីន មានប្រសាសន៍ថា៖ «ដើម្បីឱ្យប្រព័ន្ធភាពស៊ាំក្នុងខ្លួនរបស់យើងដែលប្រឆាំងទៅនឹងវីរុសដែលចូលក្នុងខ្លួនហ្នឹងឱ្យខ្លាំង កាលណាប្រព័ន្ធការពារខ្លាំងអីខ្លាំង ទោះបីវីរុសហ្នឹងចូល ក៏វាមិនអាចធ្វើបាបយើងខ្លាំងក្លាដែរ។ ធ្វើបានខ្លះដែរ ឱ្យគ្រុនផ្ដាសាយ ឱ្យអីអ៊ីចឹងទៅ តែបើឱ្យចូលក្នុងមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរគឺពិបាក។ លើកលែងតែបុគ្គលនោះមានជំងឺប្រចាំកាយ ដូចជាជំងឺលើសឈាម ទឹកនោមផ្អែម មហារីក ជំងឺសួត បេះដូង ជាពិសេសអ្នកពិសារបារី សូមមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ព្រោះវីរុសនេះគឺចូលចិត្តទៅសួតហ្នឹងណាស់! អ៊ីចឹង បានជាគេដាក់ថា ជំងឺរលាកសួតដោយជំងឺកូវីដ-១៩ (COVID-19)ហ្នឹង។ អ៊ីចឹង អ្នកពិសារបារីដែលគាត់មានប្រវត្តិសួតគាត់មិនសូវល្អស្រាប់ហើយ ព្រោះកាលណាពិសារបារីច្រើនទៅ សួតគាត់ក៏មិនល្អដែរ»។
ក្រោយផ្ទុះជំងឺកូវីដ-១៩ (COVID-19) នៅប្រទេសចិនកាលពីចុងឆ្នាំមុន និងបានរីករាលដាលពេញពិភពលោកមករហូតមកដល់ថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា នេះត្រូវបានរកឃើញអ្នកឆ្លងជិត ១៣ម៉ឺននាក់ ខណៈអ្នកស្លាប់មានជិត ៥ពាន់នាក់ និងអ្នកត្រូវបានព្យាបាលជាជិត ៧ម៉ឺននាក់។
ប្រទេសកម្ពុជា រកករណីផ្ទុកជំងឺនេះចំនួន៥នាក់ ក្នុងនោះមានខ្មែរម្នាក់នៅខេត្តសៀមរាប ៣នាក់ជាជនជាតិអង់គ្លេស រកឃើញនៅលើនាវាទេសចរណ៍មួយនៅខេត្តកំពង់ចាម និងម្នាក់ដែលត្រូវបានព្យាបាលជាជាជនជាតិចិននៅខេត្តព្រះសីហនុ៕
