កម្មករ-កម្មការិនីរោងចក្រកាត់ដេររាប់ម៉ឺននាក់ដែលប្រឈមនឹងការកាត់ប្រាក់ឈ្នួល និងម៉ោងការងារចំពេលមានការរីករាលដាលវីរុសកូរ៉ូណា និងការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចនោះ នឹងជួបការលំបាកខ្លាំងក្នុងការសងបំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ថ្មីមួយរបស់ក្រុមសង្គមស៊ីវិល។
ភាគច្រើននៅក្នុងចំណោមកម្មករជាង ១០០នាក់ ដែលទទួលកម្ចីពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ បាននិយាយថា ពួកគេបានកាត់បន្ថយការបរិភោគ ឬបានខ្ចីប្រាក់កម្ចីផ្សេងទៀតដើម្បីសងបំណុលចាស់ នេះបើតាមរបាយការណ៍ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃអង្គារដោយអង្គការសិទ្ធិការងារសង់ត្រាល់ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ និងសម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU)។
ភាគច្រើនបំផុតនៃកម្មករដែលពួកគេជាសមាជិករបស់ CATU មកពីរោងចក្រចំនួនបីស្ថិតនៅក្រុងភ្នំពេញ និងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ហើយដែលត្រូវបានសាកសួរចន្លោះពីខែមីនា និងខែឧសភា បានអះអាងថា ខ្លួននឹងមិនអាចសងបំណុលបានទេ ប្រសិនបើរោងចក្ររបស់ពួកគេផ្អាកប្រតិបត្តិការ ហើយថា ជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគេកាន់តែលំបាកខ្លាំង ឬលំបាកជាងមុន បន្ទាប់ពីខ្ចីប្រាក់កម្ចីនោះ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ខាងលើ។
ក្នុងចំណោមកម្មករ ១៥៨នាក់ដែលត្រូវបានស្ទង់មតិ បានបង្ហាញថា ហេតុផលទូទៅក្នុងការខ្ចីប្រាក់កម្ចី គឺដើម្បីសងបំណុលមួយទៀត។ ជាងពាក់កណ្តាលនៃកម្មករបាននិយាយថា ពួកគេបានខ្ចីប្រាក់កម្ចីពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ (MFIs) ស្របពេលមួយភាគបួនក្នុងចំណោមពួកគេ ខ្ចីប្រាក់ពីសាច់ញាតិ ចំណែកមួយភាគប្រាំ ខ្ចីប្រាក់ពីអ្នកចងការប្រាក់ ហើយត្រឹមតែ៤ភាគរយក្នុងចំណោមពួកគេបានខ្ចីប្រាក់ពីធនាគារ។
ការស្ទង់មតិក្នុងចំណោមកម្មករ-កម្មការិនី ១០៦នាក់ដែលជាប់កម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ រកឃើញថា កម្មករ-កម្មការិនី ១៦នាក់ បានលក់ដីដើម្បីសងបំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុរបស់ខ្លួន ចំណែកកម្មករ ៣២នាក់ផ្សេងទៀត បាននិយាយថា ពួកគេមានគម្រោងលក់ដីនាពេលអនាគត។
ជិត ៨០ភាគរយនៃកម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទាំងអស់ត្រូវបានដាក់ប្លង់ដីបញ្ចាំ នេះជាការអនុវត្តទូទៅខាងហិរញ្ញវត្ថុ ដែលក្រុមសង្គមស៊ីវិលអះអាងថា បានធ្វើឱ្យកូនបំណុលប្រឈមនឹងហានិភ័យបាត់បង់ដីធ្លី និងជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគេ ព្រមទាំងអាចបង្កើតឱ្យមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សផ្សេងៗ រួមទាំងការជួញដូរមនុស្ស និងពលកម្មកុមារផងដែរ។
ជាថ្មីម្តងទៀត ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានអំពាវនាវឱ្យគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុឈប់តម្រូវឱ្យពួកគេយកប្លង់ដីដាក់បញ្ចាំ និងបានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលតម្រូវឱ្យគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទាំងនោះប្រគល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីរាប់លានដែលស្ថិតក្នុងដៃរបស់ម្ចាស់បំណុលប្រគល់ទៅម្ចាស់ដើមវិញ។
មុនការរីករាលដាលវីរុសកូវីដ១៩ ជាមធ្យមកម្មករបានចំណាយច្រើនជាងចំណូលដែលពួកគេអាចរកបានក្នុងមួយខែ ទៅលើម្ហូបអាហារ ថ្លៃឈ្នួលផ្ទះ ការចំណាយក្នុងគ្រួសារ និងសងបំណុល នេះបើតាមការលើកឡើងនៅក្នុងរបាយការណ៍។
នៅពេលនេះ កម្មករដែលត្រូវបានស្ទង់មតិ រកចំណូលបានតិចជាង ១០០ដុល្លារក្នុងមួយខែគិតជាមធ្យម បន្ទាប់ពីរោងចក្រកាត់ដេរបានផ្អាកមួយផ្នែក ឬផ្អាកប្រតិបត្តិការទាំងស្រុងដោយសារបញ្ហាវីរុសកូវីដ១៩។
អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ ប្រធាន CATU បានលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍នេះថា៖ «កម្មករកាត់ដេរខំប្រឹងធ្វើការមិនគិតនឿយហត់ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់អាហារសម្រាប់គ្រួសាររបស់ខ្លួន។ នៅពេលនេះ ពួកគេអាចស្ទើរតែមិនអាចចិញ្ចឹមខ្លួនឯងរស់ផង។ បើគ្មានការបន្ធូរបន្ថយបំណុល ឬការគាំពារសង្គម ខ្ញុំបារម្ភថា អ្វីៗនឹងកាន់តែអាក្រក់ទៅៗចំពោះកម្មករ»។
កម្មការិនី ដោក សុវណ្ណ បម្រើការងារនៅរោងចក្រកាត់ដេរ Yi Da Manufacturer Co.Ltd នៅក្នុងស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្តាល បាននិយាយថា អ្នកស្រីមានបំណុលកម្ចីពីធនាគារនិងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុសរុប ១៧,០០០ដុល្លារ ដែលអ្នកស្រីបានខ្ចីយកមកសាងសង់ផ្ទះ។
ការសងកម្ចីបានក្លាយជាឧបសគ្គធំ បន្ទាប់ពីរោងចក្រផ្អាកការងារ ហើយអ្នកស្រីទើបតែទទួលបានប្រាក់ ៣០ដុល្លារក្នុងមួយខែពីរោងចក្រ។
ធនាគារអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកស្រីបង់តែការប្រាក់ ដែលបន្ថយពីចំនួន ៤០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ មកត្រឹម ១៥៥ដុល្លារ ប៉ុន្តែ អ្នកស្រីបាននិយាយថា អ្នកស្រីនៅតែមិនអាចរកប្រាក់សងបំណុលនេះ។
អ្នកស្រីបានប្រាប់វីអូឌីថា៖ «ខ្ញុំនៅតែមានការលំបាក។ ជាពិសេសនៅខែនេះ សូម្បីការប្រាក់ ក៏ខ្ញុំមិនអាចបង់ធនាគារបានផង។ ខ្ញុំបានប្រាប់ធនាគារហើយថា ខ្ញុំគ្មានលទ្ធភាពបង់ទេ លុះត្រាខ្ញុំត្រឡប់ចូលធ្វើការងារវិញ»។
អ្នកស្រី សុវណ្ណ បាននិយាយថា ម្ចាស់បំណុលមានសិទ្ធិយកផ្ទះដាក់លក់ដេញថ្លៃ ប្រសិនបើអ្នកស្រីមិនអាចរកប្រាក់សងធនាគារបាន ហើយអ្នកស្រីសង្ស័យថា អ្នកស្រីប្រហែលជាត្រូវបង្ខំចិត្តលក់ផ្ទះដើម្បីសងធនាគារ ប្រសិនបើគ្មានអន្តរាគមន៍ពីរដ្ឋាភិបាល។
អ្នកស្រីបាននិយាយថា៖ «ដូច្នេះ ចឹងមានតែរឿងមួយ ត្រូវបង្ខិតបង្ខំលក់ផ្ទះ ដើម្បីសងធនាគារ។ ខ្ញុំសួរថា បានជម្រកឯណាឱ្យកូននៅ? នេះគឺជាបញ្ហា»។
តាមរបាយការណ៍នេះបានឱ្យដឹងថា ប្រជាជនកម្ពុជាជាង ២.៦លាននាក់ជាប់កម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុជាង ១០ពាន់លានដុល្លារត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំមុន ដោយកម្ចីខ្នាតតូចនៅកម្ពុជាគិតជាមធ្យមមានចំនួនទឹកប្រាក់ ៣,៨០៤ដុល្លារ ជាចំនួនច្រើនជាងគេបំផុតនៅក្នុងពិភពលោក។
កម្មករកាត់ដេរជាប់ប្រាក់កម្ចី ២០ភាគរយក្នុងចំណោមកម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅទូទាំងប្រទេសគិតមកដល់ដំណាច់ឆ្នាំមុន នេះបើតាមតំណាងរបស់សមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា។
នៅឆ្នាំនេះ រោងចក្រប្រមាណ ២៥០កន្លែងដែលផលិតសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងកាបូបស្ពាយ បានផ្អាកប្រតិបត្តិការទាំងស្រុង ខណៈមួយចំនួនទៀតបានបន្ថយសកម្មភាពផលិតរបស់ខ្លួន នេះបើយោងតាមលិខិតរបស់សមាគមនេះកាលពីដើមខែមិថុនា។
កម្មករជាង ១៣០,០០០នាក់ក្នុងវិស័យនេះបានបាត់បង់ការងាររបស់ពួកគេ ខណៈពេលអ្នកបញ្ជាទិញនៅសហភាពអឺរ៉ុប និងតំបន់អាមេរិកខាងជើង បានលុបចោលការបញ្ជាទិញបច្ចុប្បន្នរបស់ខ្លួន ឬក៏ខកខានមិនបានបញ្ជាទិញជាថ្មីដោយសារតែតម្រូវការប្រើប្រាស់ធ្លាក់ចុះ។
សមាគមនេះប៉ាន់ប្រមាណថា ការនាំចេញនឹងធ្លាក់ចុះប្រហែលពាក់កណ្តាលនៅត្រីមាសទី២នៃឆ្នាំ២០២០ បើធៀបនឹងឆ្នាំមុន។
កាលពីសប្តាហ៍មុន សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរកម្ពុជា បានសរសេរលិខិតទៅក្រសួងការងារ ដោយស្នើឱ្យផ្អាកការចរចាការដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាសម្រាប់ឆ្នាំក្រោយ ដោយសារតែការរីករាលដាលវីរុសកូរ៉ូណា និងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចកំពុងបន្ត។
លោក កាំង តុងងី ប្រធាននាយកដ្ឋានទំនាក់ទំនងនៃសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ទទួលស្គាល់ថា អ្នកខ្ចីប្រាក់ស្ថិតនៅក្រោមសម្ពាធច្រើនដោយសារតែផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចបណ្តាលមកពីកូវីដ១៩ ហើយបាននិយាយថា វិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានឆ្លើយតបតាមរយៈការពិនិត្យមើលសំណើរបស់កូនបំណុលក្នុងការរៀបចំកម្ចីឡើងវិញ។
គិតមកដល់សប្តាហ៍ទី៣ នៃខែមិថុនា មានកូនបំណុល ២២ម៉ឺននាក់ បានស្នើសុំរៀបចំកម្ចីឡើងវិញ ដោយអ្នកខ្លះស្នើសុំផ្អាកការសងបំណុលពីបីខែទៅប្រាំមួយខែ ចំណែកអ្នកខ្លះស្នើសុំបង់តែការប្រាក់ នេះបើតាមការអះអាងរបស់លោក តុងងី។
មកដល់ថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា សមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានរាយការណ៍ថា មានកូនបំណុលជាង ១៣៧,០០០នាក់ បានស្នើសុំគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុឱ្យរៀបចំកម្ចីឡើងវិញ ហើយមានកូនបំណុល ១១៨,០០០នាក់ ត្រូវបានផ្តល់ការរៀបចំកម្ចីឡើងវិញ។
កាលពីខែមីនា ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា បានទទូចឱ្យធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុពិចារណារៀបចំកម្ចីឡើងវិញ និងពន្យារការបង់ ដើម្បីជួយកូនបំណុលដែលប៉ះពាល់ដោយសារការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ច។
សមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានអះអាងថា ខ្លួនកំពុងដោះស្រាយតាមករណីជាក់ស្តែងនីមួយៗ ប៉ុន្តែអ្នកចងក្រងរបាយការណ៍នេះបានជំទាស់ថា គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុគួរផ្អាកការសងបំណុលទាំងអស់យ៉ាងហោចណាស់បីខែ និងឈប់យកប័ណ្ណសម្គាល់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីជាទ្រព្យធានា។
របាយការណ៍បានឱ្យដឹងថា៖ «វិធានការណ៍នេះទទួលបានការបន្ធូរបន្ថយសម្រាប់អ្នកខ្ចីប្រាក់ ប៉ុន្តែមានអ្នកខ្ចីប្រាក់រាប់មុឺននាក់ផ្សេងទៀត រួមទាំងកម្មករកាត់ដេរជាច្រើនផងដែរ ដែលនឹងមិនបានដាក់សំណើផ្លូវការដោយសារកង្វះព័ត៌មាន ការយល់ដឹង ឬចំណេះដឹងពីដំណើរការនេះ»។
នៅពេលសួរនាំអំពីការបារម្ភដែលថា មន្ត្រីឥណទានបង្ខិតបង្ខំឱ្យអ្នកខ្ចីប្រាក់សងបំណុល ដែលក្នុងនោះក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលើកឡើងថា ជាហេតុនាំឱ្យមានការលក់ដីដោយបង្ខំ និងបង្ខំឱ្យអតិថិជនខ្ចីប្រាក់បន្ថែមពីអ្នកចងការ។
លោក តុងងី បានមានប្រសាសន៍ថា គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុត្រូវតែប្រើប្រាស់ប័ណ្ណសម្គាល់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីជាទ្រព្យធានាសម្រាប់កម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ប៉ុន្តែ មន្ត្រីឥណទានមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យបង្ខំកូនបំណុលលក់ដីរបស់គាត់នោះទេ។
លោក តុងងី បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «នៅក្នុងវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ បើសិនជាមានមន្ត្រីឥណទានណាធ្វើបែបហ្នឹងមែន គឺមន្ត្រីឥណទានហ្នឹងបានធ្វើខុសនឹងក្រមសីលធម៌ហើយ ដែលបុគ្គលិកនឹងប្រឈមនឹងការបញ្ឈប់ពីការងារ ឬពិន័យផ្សេងៗពីស្ថាប័នគាត់»។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា កម្មករអាចទូរសព្ទមកកាន់សមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីរាយការណ៍ពីការប្រព្រឹត្តមិនត្រឹមត្រូវរបស់មន្ត្រីឥណទាន។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «មន្ត្រីយើងនឹងពិនិត្យលើករណីរបស់គាត់ ហើយក្នុងករណីខ្លះ គឺយើងនឹងអន្តរាគមន៍លើករណីហ្នឹងតែម្តង»។
ថ្លែងប្រាប់វីអូឌីកាលពីថ្ងៃចន្ទ មួយថ្ងៃមុនការចេញផ្សាយរបាយការណ៍នេះ លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល បានមានប្រសាសន៍ថា អង្គការសង្គមស៊ីវិលមិនយល់ពីសាច់រឿងនេះ ហើយបែរជាបានលើកទឹកចិត្តកូនបំណុលបោះបង់ការទទួលខុសត្រូវ។
លោកអះអាងថា កម្ពុជាអនុវត្តរបបទីផ្សារសេរី ហើយរដ្ឋាភិបាលមិនអាចលូកដៃលើសពីការផ្តល់យោបល់ឱ្យវិស័យនេះធ្វើការសម្របសម្រួលប្រកបដោយភាពទន់ភ្លន់នោះទេ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «គ្មាននរណាមួយទៅបង្ខំឱ្យគេបំបែកចោលនូវលក្ខន្តិកនៃកិច្ចសន្យាទេ គ្មានទេ! នាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏អត់មានសិទ្ធិទៅបំបែក ឬរំលាយនូវលក្ខន្តិកដែលគេបានចុះខសន្យារវាងអ្នកខ្ចីលុយ និងអ្នកផ្តល់លុយឱ្យខ្ចី»៕
