តុលាការក្រើនរំលឹកដល់អតីតប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក កឹម សុខា ឱ្យប្រកាន់ខ្ជាប់នូវកាតព្វកិច្ច ដែលបានដាក់ឱ្យស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការកន្លងមក ជាថ្នូរនឹងការដោះលែងឱ្យរួចផុតពីការឃុំខ្លួនក្នុងផ្ទះ។
ការរំលឹកនេះ ក្រោយពីលោក កឹម សុខា បានធ្វើដំណើរជួបជាមួយមនុស្សមួយចំនួននៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួននៅក្នុងខែកក្កដានេះ។
កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុន ចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក គី ឫទ្ធី បានសម្រេចចេញដីកាកែប្រែការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការទៅលើជនជាប់ចោទ លោក កឹម សុខា ឱ្យមានសេរីភាពច្រើនជាងមុន បន្ទាប់ពីលោកជាប់ឃុំក្នុងផ្ទះអស់រយៈពេលប្រមាណ ១ឆ្នាំ។
ត្បិតតែដីកាសម្រេចនោះផ្តល់សេរីភាពដល់លោក កឹម សុខា ច្រើនជាងមុនក្តី ប៉ុន្តែ ក្នុងដីកាបញ្ជាក់ថា អតីតមេបក្សប្រឆាំងរូបនេះមិនអាចចេញទៅក្រៅប្រទេស និងមិនអាចធ្វើសកម្មភាពនយោបាយបានឡើយ ព្រមទាំងត្រូវឆ្លើយតបទៅនឹងការកោះហៅពីគ្រប់សមត្ថកិច្ចផងដែរ។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក កូយ សៅ បានចេញលិខិតមួយកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកក្កដា ដោយបញ្ជាក់ថា នាពេលថ្មីៗនេះ ជនជាប់ចោទ លោក កឹម សុខា បានធ្វើសកម្មភាពមួយចំនួន ជាពិសេសនៅតាមបណ្តាខេត្ត ដែលបានចុះជួបសំណេះសំណាលជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ ការប្រមូលផ្តុំ ឬការជួបជាមួយអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួនក្រោមរូបភាពផ្សេងៗ។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះថា សកម្មភាពទាំងនោះអាចនឹងឈានទៅហួសព្រំដែន ឬនាំទៅដល់ការបំពានលើកាតព្វកិច្ចការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការដែលតម្រូវទៅលើជនជាប់ចោទ។
លិខិតប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះបន្តថា៖ «ក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះធ្វើការក្រើនរំលឹកជនជាប់ចោទត្រូវមានស្មារតីគោរពឱ្យបានហ្មត់ចត់ ម៉ឺងម៉ាត់ និងត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់នូវកាតព្វកិច្ចដែលតុលាការបានតម្រូវដាក់លើជនជាប់ចោទ ដូចមាននៅក្នុងដីកាសម្រេចខាងលើនេះ ហើយដែលមានអានុភាពរហូតដល់ពេលសាលក្រមត្រូវបានប្រកាសស្របតាមបញ្ញត្តិមាត្រា៣៥២ នៃក្រមនីតិវិធីព្រហ្មទណ្ឌ»។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក កូយ សៅ មិនមានប្រសាសន៍បន្ថែមលើបញ្ហានេះឡើយ ដោយរុញទៅសួរអ្នកនាំពាក្យ ហើយអ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក អ៊ី រិន្ទ ក៏មិនមានអ្វីបន្ថែមលើលិខិតនេះដែរ។
លោក អ៊ី រិន្ទ លើកឡើងថា៖ «ក្នុងលិខិតរបស់លោកប្រធានក្រុមប្រឹក្សាហ្នឹងបានបរិយាយលម្អិតអស់ហើយបាទ»។
សហមេធាវីការពារក្តីឱ្យលោក កឹម សុខា មួយរូប គឺអ្នកស្រី ម៉េង សុភារី អះអាងថា កូនក្ដីរបស់អ្នកស្រីមិនបានធ្វើសកម្មភាពល្មើសនឹងបម្រាមរបស់តុលាការនោះឡើយ ហើយអ្នកស្រីចាត់ទុកលិខិតរបស់តុលាការថា គ្រាន់តែជាការក្រើនរំលឹកប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកស្រី ម៉េង សុភារី ប្រាប់ថា៖ «គាត់[កឹម សុខា]មានសិទ្ធិជួបអ្នកនយោបាយ ជួបអតីតសហការី ជួបប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីសម្តែងនូវការនឹករលឹក ក៏ដូចជាការសួរសុខទុក្ខគ្នាទៅវិញទៅមកបាន។ គាត់មានសិទ្ធិធ្វើដំណើរកម្សាន្ត គាត់មានសិទ្ធិធ្វើបុណ្យធ្វើទានជាដើម។ល។»
សហមេធាវីការពារក្តីអតីតមេបក្សប្រឆាំងមួយរូបទៀត លោក ចាន់ ចេន បញ្ជាក់ប្រាប់វីអូឌីតាមប្រព័ន្ធវ៉ាតអាប់(WhatApp)ថា បម្រាមរបស់តុលាការមានពីរគឺ មិនឱ្យកូនក្តីខ្លួនចេញក្រៅប្រទេស និងធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ។
លោកបន្តថា សកម្មភាពនយោបាយនោះ តុលាការក៏មិនបានកំណត់និយមន័យថា សកម្មភាពបែបណាដែលចាត់ទុកថា ជាសកម្មភាពនយោបាយ ឬមិននយោបាយនោះឡើយ ហើយសកម្មភាពកូនក្តីខ្លួនកន្លងមកនេះ ក៏មិនបានស្ថិតនៅក្នុងសកម្មភាពជាប់បម្រាមតុលាការនោះដែរ។
លោក ចាន់ ចេន បន្តថា៖ «ទៅធ្វើបូជនីយកិច្ចចំពោះមហាវីរក្សត្រកសាងអង្គរវត្ត អង្គរធំ វីរបុរសស្នេហាជាតិ លោកឧកញ៉ា ឃ្លាំង មឿង និងអុជធូបសុំសេចក្តីសុខដល់ប្រទេស និងពលរដ្ឋ ឬជួបសួរសុខទុក្ខអ្នកជំងឺ ជួបមនុស្សដែលស្រឡាញ់រាប់អានគាត់ ឬដោយចៃដន្យបួនដប់នាក់។ ឈរ អង្គុយ វាមិនមែនជាសកម្មភាពនយោបាយទេ ដោយមិនស្ថិតក្នុងបម្រាមរបស់តុលាការឡើយ»។
លោក កឹម សុខា ត្រូវបានអាជ្ញាធរឆ្មក់ចូលចាប់ខ្លួនទាំងយប់កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ នៅគេហដ្ឋានរបស់លោក ស្ថិតនៅក្នុងខណ្ឌទួលគោក រាជធានីភ្នំពេញ និងបញ្ជូនទៅឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារត្រពាំងផ្លុង ក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ ជាប់ព្រំដែនវៀតណាម ដោយតុលាការចោទប្រកាន់ពីបទសន្ទិដ្ឋិភាពជាមួយបរទេស ឬត្រូវរ៉ូវជាមួយបរទេស។
មួយឆ្នាំក្រោយមក លោកត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរមកឃុំខ្លួននៅផ្ទះរបស់លោកវិញរយៈពេលប្រមាណ ១ឆ្នាំទៀត ក្រោយពីមានការកែប្រែលក្ខខណ្ឌនៃការដាក់ឱ្យលោកស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩។
អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម លោកបណ្ឌិត សេង សារី មានប្រសាសន៍ថា ក្រោយពេលលោក កឹម សុខា ចេញដើរហើរជាសាធារណៈកន្លងមកនេះ មានការជជែកគ្នាច្រើនថា ជាការផ្តល់សេរីភាពពីរដ្ឋាភិបាលដើម្បីទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ» EBA ២០ភាគរយពីសហភាពអឺរ៉ុបមកវិញ។
លោកបន្តថា ទោះបីជាការលើកឡើងនេះពិតក្តី ប៉ុន្តែ សម្រាប់សហភាពអឺរ៉ុបនឹងមិនល្ងង់នោះទេ ត្បិតសេរីភាពដែលស្ថិតនៅក្រោមបម្រាមតុលាការនេះពុំមែនជាសេរីភាពពិតប្រាកដឡើយ។
លោកបន្តថា៖ «EU បានកំណត់ច្បាស់ហើយថា សេរីភាពរបស់លោក កឹម សុខា វាជាចំណុចមួយហើយ ប៉ុន្តែ យុត្តិធម៌នៅក្នុងរឿងនេះគឺជារឿងសំខាន់ ដែលលោកស្រី រ៉ូណា ស្មីត ហ្នឹងធ្លាប់ស្នើឱ្យមានយុត្តិធម៌សម្រាប់លោក កឹម សុខា។ អីចឹងការចេញដើរហើរដោយមានជាប់បម្រាមរបៀបនេះ វាមិនបានបង្ហាញពីសេរីភាពពិតប្រាកដ ហើយក៏មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីដំណើរយុត្តិធម៌នៅក្នុងការកាត់ទោសគាត់ដែរ បាទ»។
បើគ្មានអ្វីប្រែប្រួលទេ អឺរ៉ុបនឹងអនុវត្តនីតិវិធីដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ២០ភាគរយពីកម្ពុជា ដែលគ្រោងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១២ ខែសីហាខាងមុខ។
សមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា ហៅថា GMAC បានចេញលិខិតចំនួន៣លើករួចមកហើយគិតត្រឹមថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដាកន្លងមក ដោយស្នើទៅសហភាពអឺរ៉ុបឱ្យពន្យារពេលក្នុងការអនុវត្តនីតិវិធីព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ២០ភាគរយនោះ។
GMACថា ប្រសិនបើនីតិវិធីនេះត្រូវបានអនុវត្ត នឹងនាំឱ្យរោងចក្រជាច្រើនទៀតបិទទ្វារបន្ថែមទៀត ហើយកម្មករយ៉ាងច្រើននឹងបាត់បង់ការងារធ្វើបន្ថែមទៀត ខណៈ GMAC បញ្ជាក់ថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា មានរោងចក្រប្រមាណ៤០០រោងចក្រ បានព្យួរការងារ និងកម្មករជាង១៥ម៉ឺននាក់ បានបាត់បង់ការងាររួចទៅហើយ។
លោក សេង សារី នៅតែលើកឡើងថា គន្លឹះសំខាន់ដើម្បីរក្សាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ២០ភាគរយនេះ គឺនៅក្នុងដៃរដ្ឋាភិបាលប៉ុណ្ណោះ ហើយប្រសិនបើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធនេះបាត់បង់ ទំហំផលប៉ះពាល់សម្រាប់កម្ពុជានឹងកើតមានធ្ងន់ធ្ងរ៕
