គ្រឿងញៀនប្រៀបដូចជាមេរោគកាចសាហាវមួយដែលកំពុងសម្លាប់ជីវិតនិងធ្វើឱ្យខូចអនាគតពលរដ្ឋខ្មែរ ពិសេសក្នុងស្រទាប់យុវជននៅគ្រប់ទីកន្លែង ទាំងរាជធានីនិងនៅតាមតំបន់ជនបទដាច់ស្រយាល។
នៅក្នុងស្រទាប់មហាជន បើនិយាយពីគ្រឿងញៀន ហាក់មិនមានអ្វីចម្លែកនោះទេ ព្រោះពួកគេសុទ្ធដឹង អ្នកខ្លះស្គាល់ប្រភេទគ្រឿងញៀនខ្លះទៀតផង ទោះពួកគេមិនធ្លាប់ប្រើ ដោយសារមានសាច់ញាតិ មានមិត្តភក្តិ មានអ្នកភូមិជាមួយបានប្រើប្រាស់ ហើយការនិយាយគ្នាពីគ្រឿងញៀននៅតាមភូមិឮជាហូរហែដែរ។
បើនិយាយពីពាក្យគ្រឿងញៀន ហាក់ធម្មតា ប៉ុន្តែបើនិយាយពីផលប៉ះពាល់ មិនធម្មតាទេ គឺអ្នកដែលប្រើប្រាស់ហើយ ប្រឈមបាត់បង់ជីវិត ខូចបញ្ញាស្មារតី បាត់បង់ការសិក្សាឬការងារ កើតហិង្សាក្នុងគ្រួសារនិងសង្គម។
គ្រួសារខ្លះមានអ្នកញៀនថ្នាំម្នាក់ ត្អូញត្អែរថាលំបាកដោយសារកូនដើរចោលផ្ទះ លួចទ្រព្យសម្បត្តិក្នុងផ្ទះ ពេលសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន ត្រូវចំណាយលុយបង់ក្រៅផ្លូវការឬចំណាយផ្គត់ផ្គង់អាហារនៅកន្លែងឃុំឃាំង ជាដើម។ ប៉ុន្តែគ្រួសារខ្លះមានអ្នកញៀន២ទៅ៣នាក់ អ្នកញៀនជាកូនៗ ជាម្តាយ ឬជាឪពុក ធ្វើឱ្យស្ថានភាពក្នុងគ្រួសារកាន់តែលំបាកថែមទៀតដែលមិនអាចពិពណ៌នាអស់។
មជ្ឈមណ្ឌល Alta Mira ជាមជ្ឈមណ្ឌលព្យាបាលការញៀនគ្រឿងស្រវឹងនិងគ្រឿងញៀន មានទីតាំងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានលើកឡើងថា គ្រឿងញៀនធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ទាំងរយៈពេលខ្លីនិងរយៈពេលវែង។
មជ្ឈមណ្ឌលនេះលើកឡើងថា គ្រឿងញៀនបានបំផ្លាញថ្លើម បេះដូង ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ផ្លូវចិត្ត ដូចជា ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត និងជំងឺថប់អារម្មណ៍។
ការសិក្សារបស់មជ្ឈមណ្ឌលនេះលើកឡើងទៀតថា គ្រឿងញៀនក៏ធ្វើឱ្យខូចខួរក្បាលប្រែទៅជាខុសប្រក្រតី ហើយក៏បានធ្វើឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់បាត់បង់ទំនាក់ទំនងល្អជាមួយអ្នកដទៃ ឈានដល់ប្រព្រឹត្តបទល្មើស ជួបបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចផ្ទាល់ខ្លួននិងគ្រួសារ។
បើមើលលើផលប៉ះពាល់សង្គមវិញ គឺអ្នកពាក់ព័ន្ធករណីគ្រឿងញៀនដែលសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបានភាគច្រើនពីអាយុ១៥ ដល់៤៥ឆ្នាំ គឺជាវ័យដែលពោរពេញដោយកម្លាំងកាយនិងស្មារតីក្នុងការ បម្រើការងារឬប្រើកម្លាំងពលកម្ម ដើម្បីជំរុញសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ វ័យទាំងនេះក៏អាចក្លាយជាថ្នាក់ដឹកនាំតាមស្ថាប័នរដ្ឋ ក្រុមហ៊ុន ឬអង្គការសង្គមស៊ីវិល ជាដើម ប៉ុន្តែពួកគេបែរជាត្រូវបំផ្លាញដោយគ្រឿងញៀន។
ទន្ទឹមនឹងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរនេះ យើងមកមើលរបាយការណ៍របស់សមត្ថកិច្ច ពាក់ព័ន្ធការបង្ក្រាបលើករណីគ្រឿងញៀន បង្ហាញថា មិនមានការថយចុះនោះទេក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
របាយការណ៍របស់នាយកដ្ឋានប្រឆាំងគ្រឿងញៀនរបស់រដ្ឋាភិបាល បង្ហាញថា នៅឆ្នាំ២០១៨ អ្នកជាប់សង្ស័យពាក់ព័ន្ធគ្រឿងញៀនដែលបានបញ្ជូនទៅតុលាការ មានចំនួនជាង១ម៉ឺន៧ពាន់នាក់ (១៧ ៧៩៥)។ ចំនួននេះកើនឡើងជាង៧ពាន់នាក់ (៧ ៨៦២) បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៧។
របាយការណ៍ដដែល នៅឆ្នាំ២០១៩ សមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនបានជិត១ម៉ឺនករណី (៩ ៨០៦) កើនឡើងជាង២២ភាគរយ ឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យបានជាង២ម៉ឺននាក់ (២០ ៤៩០) កើនឡើងជាង២ពាន់នាក់ (២ ៦៩៥) បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៨។
របាយការណ៍បង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្នុងរយៈពេល៩ខែ ឆ្នាំ២០២០នេះ កម្លាំងសមត្ថកិច្ចបានបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀន ចំនួន៧ ៧៨៨ករណី ដោយឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យ ចំនួន១៥ ៧៧០នាក់ (ស្រី៩៨០នាក់) ក្នុងនោះមានជនបរទេស២២៤នាក់ (ស្រី៣៣នាក់)។ របាយការណ៍បន្តថា ក្នុងប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបនោះ សមត្ថកិច្ចបានរឹបអូសថ្នាំញៀនគ្រប់ប្រភេទជាង៧០២គីឡូក្រាមនិង៥៤៦កញ្ចប់តូច កញ្ឆាជាង២៨៧គីឡូក្រាមនិង១៩៩ ៥៥៩ដើម។
កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ថ្លែងថា ទោះរដ្ឋាភិបាលខិតខំកសាងពន្ធនាគារយ៉ាងណាក៏មិនគ្រប់គ្រាន់ដែរ ដោយសារការចាប់ខ្លួនអ្នកពាក់ព័ន្ធគ្រឿងញៀន មានចំនួនច្រើនក្នុង១ថ្ងៃៗ ស្របពេលដែលពន្ធនាគារមួយចំនួនពេញនិងខ្លះទៀតចង្អៀត។
ស្ទើរគ្រប់វេទិកាសាធារណៈ លោក ស ខេង តែងតែណែនាំឱ្យមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមពង្រឹងការបង្ក្រាបនិងទប់ស្កាត់គ្រឿងញៀន ដោយលោកថា បញ្ហាគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជាឈានដល់ចំណុចប្រកាសអាសន្នហើយ។
នៅថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ ក្នុងឱកាសចែកគ្រាប់ពូជដល់កសិករនៅក្នុងខេត្តព្រៃវែង លោក ស ខេង ក៏បានរំឭកដល់មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ ឪពុកម្តាយ និងអាណាព្យាបាល បង្កើនការទប់ស្កាត់កូនកុំឱ្យប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន។ លោករំឭកថា គ្រឿងញៀនប៉ះពាល់ទាំងសុខភាពនិងសង្គមជាតិ។
លោក ស ខេង៖ «គ្រឿងញៀន វាមានឥទ្ធិពលអាក្រក់ណាស់ដល់សុខភាពយើង គ្រួសារយើង និងសង្គមជាតិយើង។ មិនមែនត្រឹមតែខូចសុខភាពដល់អ្នកជក់គ្រឿងញៀននោះទេ វាខូចដល់សង្គម ព្រោះអាហ្នឹងតែជក់ ឱ្យវាកាច វាអត់ដឹងខុសត្រូវនោះទេ វាកាប់ វាចាក់ ទោះបីឪពុកម្តាយក៏ដោយ បងប្អូនសាច់ញាតិក៏ដោយ។ ឬមួយវាទៅជាចោរប្លន់ ចោរលួច គេឱ្យធ្វើអីធ្វើហ្នឹង គេឱ្យបោកគ្រាប់បែក បោកគ្រាប់បែក វាគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងណាស់»។
នៅក្នុងកម្មវិធីតុមូលវីអូឌី នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមិថុនា លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ថោង សុគន្ធា អគ្គលេខាធិការរង នៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋាន នៃអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ថ្លែងថា ពលរដ្ឋឬយុវជនដែលប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនហើយ គឺពិបាកក្នុងការកាត់ផ្តាច់ណាស់ ក្រោយព្យាបាលហើយអាចងាកមកប្រើវិញដដែល។
លោក ថោង សុគន្ធា៖ «ភាគច្រើនគឺគាត់មិនបានបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនទេ គឺក្រោយពីទទួលការព្យាបាលរបៀបនេះ ពេលត្រឡប់ទៅវិញ គាត់ប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនដដែល»។
នៅថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានណែនាំឱ្យមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធបង្កើនការទប់ស្កាត់គ្រឿងញៀនឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។ ក្នុងសារាចរណែនាំនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានបញ្ជាក់ថា សកម្មភាពជួញដូរនិងប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនរីករាលដាលកាន់តែធំ។
អង្គការសហប្រជាជាតិលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍មួយកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ ថាកម្ពុជាឋិតក្នុងចំណោមប្រទេសអាស៊ានចំនួន៤ ដែលរកឃើញករណីជួញដូរថ្នាំញៀនខុសច្បាប់ច្រើនជាងគេបំផុតក្នុងតំបន់ ខណៈតម្លៃធ្លាក់ចុះកាន់តែទាប តែគុណភាពថ្នាំកាន់តែខ្ពស់។
ដោយផ្អែកលើស្ថានភាពនិងផលប៉ះពាល់នៃគ្រឿងញៀន ស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចគួរបង្កើនវិធានការទប់ស្កាត់ឱ្យបានដូចឬខ្លាំងក្លាដូចករណីកូវីដ១៩ ដូចជា ការបង្កើតគណៈកម្មការបន្ទាន់ដោះស្រាយ បង្កើតសារអប់រំនៅតាមទូរទស្សន៍ វិទ្យុ ប្រព័ន្ធអ៊ិនធឺណិត និងដាក់បដាភ្ជាប់សារអប់រំតាមដងផ្លូវជាប្រចាំ។
រដ្ឋាភិបាលបានប្រើប្រាស់ថវិកានិងធនធានផ្សេងៗរបស់ជាតិ រួមទាំងធ្វើយុទ្ធនាការប្រមូលថវិកាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាឆ្លងរាលដាលមេរោគកូវីដ១៩។ ចំពោះអ្នកមិនគោរពតាមវិធានការរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលក្នុងការទប់ស្កាត់កូវីដ១៩នោះទេ នឹងត្រូវសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួនទៀតផង។ដូចគ្នាដែរ ករណីគ្រឿងញៀនមិនមែនជាបញ្ហាតូចនោះទេ គប្បីមានវិធានការតឹងរ៉ឹងនិងអនុវត្តជាប្រចាំ៕
