ពលរដ្ឋសង្កាត់ច្បារអំពៅទី១អំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរមានចំណាត់ការលើអ្នកដែលបោះសំរាម និងបង្ហូរកាកសំណល់ទឹកទន្លេ និង ទីតាំងនៅក្បែរៗគល់ស្ពានព្រះមុនីវង្ស។
ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនូនក្នុងភូមិដើមច័ន្ទ សង្កាត់ច្បារអំពៅទី១ ខណ្ឌច្បាអំពៅសំណូមពរឲ្យអាជ្ញាធរចាត់វិធានការលើអ្នកដែលបោះសំរាមគ្មានសណ្តាប់ធ្នាប់នៅគល់ស្ពានព្រះមុនីវង្សប៉ែកខាងកើតដែលបង្កឲ្យមានក្លិនស្អុយ និងប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។
ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅភូមិខាងលើ លោក រាជ្យ ឆក បានលើកឡើងថា សំរាមទាំងនេះភាគច្រើនពលរដ្ឋនៅក្បែរៗនោះជាអ្នកចោល។ លោកស្នើឲ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់រៀបចំកន្លែងដាក់សំរាមឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងចាត់វិធានការតាមច្បាប់ដល់អ្នកដែលបោះសម្រាមដោយមិនមានរបៀបរៀបរយ។
លោកថា៖« សំណូមពរឲ្យគាត់(អាជ្ញាធរ)ដាក់ធុងសំរាមដើម្បីកុំឲ្យគេបោះចោលតាពៀសពេញនឹងចឹងទៀត ហើយពិន័យជាទឹកប្រាក់ហ្មងដើម្បីឲ្យពួកគាត់រៀងព្រោះពួកគាត់បោះចោលរហូត »។
លោកបន្តថា សំរាមដែលគេបោះចោលនោះគឺមានស្ទើរគ្រប់សព្វដែលធ្វើឲ្យមានបង្ករជាដង្កូវ ព្រមទាំងមានក្លិនស្អុយភាយមកតាមខ្យល់ ជាពិសេសពេលមានភ្លៀងធ្លាក់។ លោកបន្តទៀតថា ដោយសារតែមានក្លិនមិនល្អ និងមានសម្រាមច្រើនដូច្នេះបានធ្វើឲ្យក្មេងៗនៅក្នុងភូមិឈឺជាញឹកញាប់។
លោកបន្ថែមថា៖« យើងនៅក្រោមហើយសំរាមវានៅលើ ដល់ពេលខែភ្លៀងវាហូរមកហ្មងសុទ្ធតែដង្កូវសុទ្ធតែអីសំរាមហ្នឹង។ ដល់ពេលចឹងក្មេងៗវាចេះតែឈឺ វាស្អុយវាបាកដកដង្ហើម »។
ចំណែកឯពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតគឺអ្នកស្រី អុល លីនី អាជីវករលក់ភេសជ្ជៈនៅក្បែរនោះបានឲ្យដឹងផងដែរថា ភាគច្រើនអ្នកដែលចោលសំរាមគឺចោលនៅពេលយប់ ហើយពេលខ្លះអ្នកស្រី និងអ្នកភូមិផ្សេងទៀតក៏ធ្លាប់ប្រាប់ និងណែនាំទៅអ្នកបោះផងដែរ តែពេលខ្លះបែរជាត្រូវគេជេរស្តីទៅវិញ ដូច្នេះអ្នកស្រីថាមានតែបណ្តោយតាមទៅតាមដំណើរ។
អ្នកស្រីថា៖« យើងហាមគេដែរតែ យើងប្រាប់គេថាមានផ្លូវច្រកទៅលើចឹងឲ្យយកទៅបោះចោលក្នុងធុងសម្ទៅ តអ្នកខ្លះគេអត់ស្តាប់យើងគេនៅតែយកមកបោះនៅក្រោយ(គល់ស្ពាន)ដដែលហ្នឹង អញ្ចឹងយើងហាមគេអត់ឈ្នះមានតែតាមដំណើរ »។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា មានសំរាមជាច្រើនដែលសើមជាពិសេសកាកសំណល់ត្រី បានបង្ករជាក្លិនស្អុយធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានក្បែរនោះ។
ជាមួយបញ្ហានេះដែរចៅសង្កាត់ច្បារអំពៅទី២ លោក យ៉ិន វុធ បានឲ្យដឹងថាប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួននៅតែបន្តបោះសំរាមចោលនៅម្តុំគល់ស្ពានច្បារអំពៅដដែល ទោះបីជាលោកធ្លាប់ណែនាំប្រាប់ពីផលប៉ះពាល់យ៉ាងណាក្តី។
លោកបញ្ជាកថា៖« បើគេយកទៅចាក់ ហើយហាមគេអត់ស្តាប់ឲ្យខ្ញុំធ្វើយ៉ាងមិចឥឡូវនឹង។ ដាក់ផ្លាកមិចក៏គេនៅតែមកបោះដែរ អាជ្ញាធរចាំតែធ្វើ(សម្អាត)ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ប្រជាពលរដ្ឋគាត់មិនគិតគូរអីដល់យើងទេ។ អ្នកដែលគេមិនគិតគូររឿងបរិស្ថាននៅតែមិនគិត ប្រជាពលរដ្ឋដែលគាត់គោរពគាត់ស្រលាញ់បរិស្ថានគាត់នៅតែជួយសម្អាតយើង »។
លោកបន្តថា សម្រាប់វិធានការការពារការបោះកាកសំណល់ចោលនៅតែអនុវត្តន៍ ប៉ុន្តែពេលអាជ្ញាធរចុះចាំឃ្លាំមើល មិនមានអ្នកបោះសំរាមហើយដល់ពេលដែលពួកគាត់ត្រឡប់ទៅវិញសំរាមនៅតែមានបន្តជាបន្តបន្ទាប់ជាពិសេសពេលយប់។
លោកថា ៖« វិធានការនៅតែមានចឹង ក៏ប៉ុន្តែពេលយើងនៅគេមិនបោះដល់ពេលយើងចេញផុតគេបោះពេលយើងទៅដាក់កម្លាំង(អាជ្ញាធរ)ចាំទៅគេអត់មក ដល់ពេលដកកម្លាំងគេមក ជួនកាលនៅមួយថ្ងៃទល់ល្ងាចគេអត់មក។
លោក យ៉ិន វុធ បញ្ជាក់ថាលោកធ្លាប់បានណែនាំប្រជាពលរដ្ឋឲ្យចេះថែរក្សាបរិស្ថានតាមរយៈកិច្ចប្រជុំជាវេទិកាសាធារណៈដើម្បីប្រកាសឲ្យពួកគេសម្អាតបរិស្ថាន និងទុកដាក់សំរាមឲ្យបានត្រឹមត្រូវទាំងអស់គ្នា ប៉ុន្តែពលរដ្ឋមួយចំនួននៅតែមិនកែទម្លាប់នៃការបោះនោះសោះ។
យោងតាមការផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈវេបសាយរបស់ក្រសួងបរិស្ថានកាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញាកន្លងទៅបញ្ជាក់ថា បរិមាណសម្រាម សំណល់ ទីប្រជុំជនដែលបានបង្កើតឡើងនៅកម្ពុជាគឺមានចំនួនជាង ១ម៉ឺនតោនក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយក្នុងមួយឆ្នាំបរិមាណសម្រាមដែលកម្ពុជាបង្កើតប្រមាណជិត ៤លានតោន ក្នុងនោះ ៦៥% ជាសម្រាមសើម ២០% ជាថង់ប្លាស្ទិចក និងជាង១០% ជាសំណល់រឹង៕
អត្ថបទដោយ ប៉ា តុងចិន
