យុទ្ធនាការដែលដាក់ឈ្មោះថា «២០ថ្ងៃ» ក្រោមពាក្យស្លោកថា «ប្រើប្រាស់ឡើងវិញ ដើម្បីបរិស្ថានស្អាត» កំពុងជំរុញឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកនានានៅកម្ពុជាយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់ចំពោះគុណវិបត្តិក្នុងរយៈពេលវែងដែលកើតឡើងព្រោះតែការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកនេះ។
យុទ្ធនាការដែលលើកកម្ពស់ឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ចូលរួមកាត់បន្ថយប្លាស្ទិក និងប្រើប្រាស់ឡើងវិញនូវប្លាស្ទិកដែលប្រើរួចហើយនេះ បានចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា និងគ្រោងបញ្ចប់ទៅវិញនៅថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១។
អ្នករៀបចំយុទ្ធនាការ បញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈពេលខ្លីនេះមិនរំពឹងថាអាចនឹងទទួលបានផលខ្ពស់ពីការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ តែយ៉ាងណា កម្មវិធីនេះអាចនឹងបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងបានខ្លះៗតាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយសារដែលបានដាក់ចេញនេះ។
នៅក្នុងឯកសារគោលគំនិតសម្រាប់ធ្វើយុទ្ធនាការក្នុងរយៈពេល២០ថ្ងៃនេះ បានបញ្ជាក់ថា យុទ្ធនាការដែលរៀបចំដោយអង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ធនធានយុវជន ឬហៅកាត់ថា YRDP កំពុងតែអនុវត្តនេះ បានបង្កប់ទៅដោយពាក្យ៤ឃ្លាដែលមានន័យថា «ហ្វ័រអ , 4Rs» ។ ឯកសារដដែលឱ្យដឹងទៀតថា អក្សរ «អ» ទាំង៤តួជាភាសាអង់គ្លេសនេះ ដូចជាពាក្យ Refuse មានន័យថា បដិសេធរាល់ការប្រើប្រាស់វត្ថុទាំងឡាយណាដែលមិនចាំបាច់។ Reduce មានន័យថា ព្យាយាមឱ្យអស់លទ្ធភាពក្នុងការកាត់បន្ថយថង់ប្លាស្ទិកឬសម្ភារប្លាស្ទិកគ្រប់ប្រភេទ។ Reuse មានន័យថា ប្រើប្រាស់ឡើងវិញនូវវត្ថុចាំបាច់នានា ជាពិសេសប្លាស្ទិកដែលប្រើរួចហើយ។ ចំណែកពាក្យទី៤ចុងក្រោយគេគឺ Recycle ដែលមានន័យថា ការកែច្នៃឡើងវិញ។
អ្នកស្រី សល់ លីហ័ង ជំនួយការគម្រោងនៃការចូលរួមរបស់យុវជនដើម្បីគោលនយោបាយអភិបាលកិច្ចធនធាន នៃ YRDP ប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃទី២៤ ខែឧសភា ថានិន្នាការនៃការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នហាក់មិនមានការថមថយទេ ដែលនេះជាកង្វល់ដ៏ធំមួយ។
ចំពោះឥរិយាបថអ្នកប្រើប្រាស់សព្វថ្ងៃនេះវិញ អ្នកស្រីសង្កេតឃើញថា ក្រៅពីមិនបានរួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយបរិមាណនៃប្លាស្ទិកឱ្យស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតមួយដែលតិចហើយ ការទុកដាក់សំណល់ប្លាស្ទិកនេះទៀតសោតក៏បានក្លាយជាបន្ទុកដ៏ធ្ងន់បន្ថែមទៀតចំពោះការបំពុលបរិស្ថាន។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ប្រសិនបើប្លាស្ទិកហ្នឹងវានៅតាមទឹកឬក៏អីផ្សេង វានឹងធ្វើឱ្យខូចដល់ប្រព័ន្ធទឹក មានន័យថា ទឹកនឹងទៅជាទឹកស្អុយ ឬក៏ទឹកស្ទឹងនាំឱ្យខូចដល់មច្ឆានៅក្នុងហ្នឹងទៀត។ មានប្លាស្ទិកខ្លះហ្នឹង វាមិនមែនប្រេី១ឬ២ឆ្នាំ រលាយចូលទៅក្នុងដីទេ ដូច្នេះវាត្រូវការពេលរាប់រយឆ្នាំដើម្បីរលាយថង់ប្លាស្ទិកនេះ រលាយចូលទៅក្នុងភពផែនដីនេះ»។
អ្នករៀបចំយុទ្ធនាការរូបនេះ ឱ្យដឹងទៀតថា ដោយសារបញ្ហាជំងឺកូវីដ-១៩ ការរៀបចំយុទ្ធនាការនេះត្រូវបានធ្វើឡើងជា២ផ្នែក រួមមាន ការចែករំលែកសារនៅលើបណ្តាញសង្គម ដែលលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកប្រើប្រាស់ឱ្យព្យាយាមប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកដែលមានស្រាប់ឱ្យអស់លទ្ធភាព និងការរៀបចំជាសិក្ខាសាលា នៅថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១នេះ ដោយមានការចូលរួមពីក្រសួងបរិស្ថាន និងភាគីពាក់ព័ន្ធ។
បើតាមអ្នកស្រី សល់ លីហ័ង ឥទ្ធិពលឬគុណវិបត្តិនៃប្លាស្ទិកនេះនឹងធ្វើឱ្យមានផលប៉ះពាល់ក្នុងរយៈវែងសម្រាប់ជីវិតមនុស្សនិងសត្វ ហើយសំបកកំប៉ុង ដបទឹកសុទ្ធ និងថង់ដែលប្រើរួច ហើយបោះចោលទៅលើដី សារធាតុនៃកាកសំណល់ទាំងនេះមិនងាយរលាយឡើយ។ លើសពីនេះទៀត អ្នកស្រីថា សំណល់ប្លាស្ទិកនេះអាចរក្សាគុណភាពរបស់ខ្លួនបានរាប់រយឆ្នាំនៅលើផែនដីនេះ។
យុវជន ធី រតនៈ និស្សិតនៃសាកលវិទ្យាល័យកម្ពុជា ឱ្យដឹងថា សំណល់ប្លាស្ទិកនេះ វាពិតជាជះឥទ្ធិពលអាក្រក់បំផុតសម្រាប់សុខភាពមនុស្សនិងសត្វ។ ឥទ្ធិពលនេះ ក្រៅពីបំពុលបរិស្ថាននៅក្នុងបរិយាកាសដែលនឹកស្មានមិនដល់ហើយ លោកថា សំណល់ប្លាស្ទិកដែលប្រើរួចហើយទុកដាក់មិនបានត្រឹមត្រូវ ក៏នឹងជះក្លិនមិនល្អ និងបង្កើតទៅជាមេរោគផ្សេងៗថែមទៀត។
លោកបន្តថា៖ «នៅពេលដែលយើងទាំងអស់គ្នាប្រើប្រាស់ហើយមិនបានទុកដាក់វាឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដូចជាកន្លែងមួយចំនួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ គឺមានការកកស្ទះលូ មានក្លិនស្អុយ បង្កមេរោគផ្សេងៗ ដោយសារតែកំណើនប្លាស្ទិក។ ម៉្យាងវិញទៀត កំណើនប្លាស្ទិកគឺមានរយៈពេលនៃការរលាយវិញ គឺយូរមែនទែន! ប្លាស្ទិកមួយរលាយចន្លោះពី១៥ទៅ៣០ឆ្នាំ ទៅតាមសារធាតុគីមីឬផលិតផលប្លាស្ទិក»។
លោក ថុល សុភ័គ្រ បុគ្គលិកបម្រើការងារនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនមេគង្គ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ លើកឡើងថា លោកបានយល់ដឹងខ្លះៗដែរទាក់ទិននឹងផលវិបាកនៃសំណល់ប្លាស្ទិកនេះ។ ដោយមើលឃើញពីគុណវិបត្តិនៃប្លាស្ទិកនេះ កន្លងទៅ រូបលោកក៏ធ្លាប់បានចូលរួមផ្សព្វផ្សាយអប់រំឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់នានារួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយនិងទុកដាក់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវដែរ។
លោកបន្តថា៖ «ផលប៉ះពាល់វាមានច្រើនចំពោះបរិស្ថាន ទីមួយ ដោយសារវាត្រូវការចំណាយពេលយូរដើម្បីរំលាយជាតិប្លាស្ទិកហ្នឹង វាអាចនឹងរាប់រយឆ្នាំ។ ហើយក្នុងនាមជាយុវជន ខ្ញុំក៏ធ្លាប់ចូលរួមជួយកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកហ្នឹង ប្រើថង់មួយឱ្យបានច្រើនដង កុំបោះចោលផ្តេសផ្តាស»។
នៅក្នុងរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវមួយរបស់មូលនិធិ អេស៊ីអអេ (ACRA foundation) ដែលផ្សព្វផ្សាយដោយអង្គការអភិវឌ្ឍន៍យុវជនកម្ពុជា កាលពីអំឡុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ រកឃើញថា មានថង់ប្លាស្ទិកប្រមាណ១០លានថង់ត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
ចំណែករបាយការណ៍សិក្សាស្រាវជ្រាវដែលចេញដោយអង្គការ Clean Green Cambodia នៅអំឡុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២០ បង្ហាញថា សំរាមសរុប ជាសំរាមប្លាស្ទិកប្រមាណ ២១% ត្រូវបានរកឃើញថាកំពុងប្រើប្រាស់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
តាមរយៈគម្រោងជួយកែលម្អបរិស្ថានរបស់ខ្លួន របាយការណ៍ដដែលនេះបញ្ជាក់ទៀតថា សំណល់ប្លាស្ទិកដែលបានប្រើប្រាស់រួច សម្រាប់តែរាជធានីភ្នំពេញមួយមានប្រមាណ១លានតោនជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយចំនួននេះអាចនឹងកើនឡើង២ដងនៅឆ្នាំ២០៣០ ប្រសិនបើមិនមានការគ្រប់គ្រងសំណល់ប្លាស្ទិកនេះឱ្យបានត្រឹមត្រូវទេ។
បន្ថែមលើរបាយការណ៍របស់ខ្លួន Clean Green Cambodia បញ្ជាក់ទៀតថា តាមពិតទៅ កម្ពុជាជាប្រទេសដែលសម្បូរទៅដោយប្រាង្គប្រាសាទ ម្ហូបអាហារឆ្ងាញ់ និងមានវប្បធម៌ល្អផូរផង់។ តែប្រសិនបើគេធ្វើដំណើរត្រឹមតែ៥នាទីនៅជុំវិញទីប្រជុំជន នោះគេនឹងឃើញកម្ពុជាកំពុងមានបញ្ហាប្រឈមចំពោះការគ្រប់គ្រងសំណល់ប្លាស្ទិកឬសំរាមនេះតែម្តង។
បើទោះជាយ៉ាងនេះក្តី រដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវវិធានការនិងមានបទដ្ឋានគតិយុត្តិមួយចំនួនរួចមកហើយក្នុងការគ្រប់គ្រងសំណង់សរីរាង្គ រាវ និងសំណង់រឹងរបស់ខ្លួន។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៧ កន្លងទៅ កម្ពុជាបានចេញនូវអនុក្រឹត្យស្តីពីការគ្រប់គ្រងថង់ប្លាស្ទិក។ អនុក្រឹត្យនេះមានទិសដៅបង្កើនប្រសិទ្ធភាព កាត់បន្ថយការនាំចូល ការផលិត ការចែកចាយ និងប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិក ដើម្បីធានានូវកិច្ចគាំពារសុខភាពសាធារណៈ បរិស្ថាន និងសោភ័ណភាពទីក្រុង។
ឆ្លើយតបរឿងនេះ លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន មានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីរួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយពីសារធាតុនៃសំណល់ប្លាស្ទិកនេះ ក្រសួងបានលើកកម្ពស់ឱ្យវិស័យឯកជនកែច្នៃនូវសំណល់ប្លាស្ទិកនេះ ដើម្បីយកទៅប្រើប្រាស់ឡើងវិញ។ លោកបន្តថា ការធ្វើដូចនេះក្នុងន័យដើម្បីកាត់បន្ថយគុណវិបត្តិនៃសំណល់ប្លាស្ទិកនៅក្នុងបរិយាកាសផង និងជួយសង្រ្គោះបរិស្ថានផង។
លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងលើកទឹកចិត្តក្នុងការកែច្នៃនូវសំណល់ប្លាស្ទិកឡើងវិញដោយក្រុមហ៊ុនផ្សេងៗ ហើយឥលូវនេះមានសហគ្រាសធុនតូច ធុនមធ្យមខ្លះ គាត់ធ្វើ! ប៉ុន្តែមិនទាន់ច្រើននៅឡើយទេ»។
បើទោះជាបែបណា លោក នេត្រ ភក្រ្តា អះអាងថា រហូតមកដល់ពេលនេះ កម្ពុជានៅមិនទាន់មានទិន្នន័យសរុបស្តីពីសំណល់នៃសំរាមដែលគេបានប្រើរួច នៅទូទាំងប្រទេសនៅឡើយទេ។ តាមរយៈលោក នេត្រ ភក្ត្រា សំរាមដែលបានផលិតរួច សម្រាប់រាជធានីភ្នំពេញមួយមានចន្លោះពី២ ៧០០ ទៅ៣ ០០០តោនប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយថ្ងៃៗ ហើយក្នុងចំណោមនេះ មានសំណល់ប្លាស្ទិកប្រមាណ២០ភាគរយ បើធៀបទៅនឹងសំណល់សរីរាង្គនិងសំណល់រឹងដទៃទៀត។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថានរូបនេះ ឱ្យដឹងទៀតថា ចំពោះគុណវិបត្តិនៃថង់ប្លាស្ទិកនេះ គឺមានផលប៉ះពាល់ច្រើនណាស់សម្រាប់សុខភាពមនុស្ស ជាពិសេសតាមរយៈសម្ភារប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ។ ក្រៅពីមានផលអាក្រក់ចំពោះជីវិតមនុស្សនិងសត្វហើយ លោកថា សារធាតុគីមីដែលផលិតបានជាថង់ប្លាស្ទិក ដបទឹកសុទ្ធ និងវត្ថុធាតុដទៃទៀតនេះ នឹងទៅបំផ្លាញបរិស្ថានដែលនៅជុំវិញខ្លួនយើងថែមទៀតផង។
លោកបន្តថា៖ «ដូចការវេចខ្ចប់បាយសម្លក្តៅៗ ទឹក ឬក៏ស៊ុបអីដែលក្តៅៗដែលដាក់ក្នុងប្លាស្ទិកហ្នឹង គឺពេលដែលត្រូវក្តៅហ្នឹង គឺអាសារធាតុគីមីនៅក្នុងប្លាស្ទិកវាចូលនៅក្នុងម្ហូបអាហាររបស់យើង យើងយកវាទៅហូបទៅ វាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។ ការដុត វាបំពុលខ្យល់ ការបោះចោលទៅក្នុងទឹក វារលួយ វាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់គុណភាពទឹក»។
សម្រាប់លោក នេត្រ ភក្រ្តា តាមពិតទៅ នៅក្នុងសរីរាង្គរបស់មនុស្សយើងនេះបានបង្កប់ទៅដោយសំណល់នៃប្លាស្ទិកដោយមិនដឹងខ្លួនតាំងពីយូរមកហើយ។ ម៉្យាងទៀត សំណល់នៃប្លាស្ទិកនេះមានច្រើនជាងគេ គឺផ្ទុកនៅក្នុងសរីរាង្គរបស់ស្រ្តី។
លោកបន្តថា៖ «ឥលូវនេះ តាមការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត សារធាតុមីក្រូប្លាស្ទិក [Micro Plastic] បានស្ថិតនៅក្នុងខ្លួនមនុស្សរួចស្រេចទៅហើយ។ ហើយមនុស្សស្រី គឺមានសារធាតុប្លាស្ទិកច្រើនជាងគេ ដោយសារតែអាហារ ទឹក [ហើយ]សំខាន់ជាងគេ ផលិតផលសម្អាងការមួយចំនួនគឺវាមានប្លាស្ទិក»។
ត្រឡប់ទៅរកក្រុមយុវជនដែលកំពុងធ្វើយុទ្ធនាការ២០ថ្ងៃ ដើម្បីជំរុញឱ្យមានការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកដែលប្រើរួចឡើងវិញ កញ្ញា ស៊ូ ម៉ាឡៃ និស្សិតឆ្នាំទី៤ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ឱ្យដឹងថា សព្វថ្ងៃនេះ គ្រួសាររបស់នាងយល់ដឹងបានច្រើនពីផលប៉ះពាល់នៃសំណល់ថង់ប្លាស្ទិកនេះ។
ស្ថិតក្នុងវ័យ២២ឆ្នាំ ម៉ៃឡៃ បន្តថា តាមរយៈការរួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិកនេះ រាល់ពេលដើរផ្សារម្តងៗ ខ្លួនគេព្យាយាមមិនប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិកដែលអ្នកលក់ទំនិញផ្តល់ឱ្យទេ។
កញ្ញាបន្តថា៖ «ក្នុងនាមខ្ញុំជាយុវជន ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ ខ្ញុំបានចូលរួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយតាមរយៈការទៅផ្សារនិងទិញសម្ភារអី គឺព្យាយាមមិនយកប្លាស្ទិកពីអ្នកលក់ទេ។ តែយើងមានជាថង់ក្រណាត់ខ្លួនឯង ហើយនៅពេលហ្នឹង គឺយើងអត់ព្យាយាមយកថង់ប្លាស្ទិកពីអ្នកលក់មកច្រើនទេ។ ហើយមួយទៀត គឺកែវទឹកហ្នឹង ខ្ញុំឈប់ប្រើកែវជ័រនិងដបជ័រហ្នឹងហើយ តែខ្ញុំមានដបទឹកធ្វើពីឫស្សីនិងធ្វើពីដែកសម្រាប់ដាក់ទឹក»៕
អត្ថបទទាក់ទង
