ប្រជាកសិករនៅតាមណ្តាខេត្តមួយចំនួនបារម្ភខ្លាចសត្វគោរបស់ពួកគាត់ឆ្លងជំងឺដុំពកលើស្បែក ខណៈជំងឺមួយនេះបាននិងកំពុងឆ្លងរាតត្បាតលើសត្វរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមសហគមន៍។
កាលពីខែមុននេះ ប្រជាកសិករនៅខេត្តជាប់ព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ឱ្យដឹងថា សត្វគោរបស់ពួកគេរាប់សិបក្បាលបានឆ្លងជំងឺដុំពកលើស្បែក និងបានឈឺងាប់ជាបន្តបន្ទាប់។
កសិករនៅស្រុកមុខកំពូល ខេត្តកណ្តាល លោក វ័យ សុនាង ប្រាប់ វីអូឌី នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា ជំងឺដុំពកលើស្បែកនេះ បានឆ្លងដល់សត្វរបស់កសិករនៅភូមិឃុំរបស់លោកហើយ។ លោកថា សត្វគោជាច្រើនក្បាលរបស់កសិករនៅឃុំរកាកោង ស្រុកមុខកំពូល បានកើតជំងឺដុំពកលើស្បែក ដែលធ្វើឱ្យគាត់មានការបារម្ភខ្លាចជំងឺមួយនេះឆ្លងដល់សត្វគោរបស់គាត់ដែរ។
លោក វ័យ សុនាង ឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ន លោកកំពុងចិញ្ចឹមគោពូជជាង១០ក្បាល ដោយសត្វគោមួយក្បាលមានតម្លៃចន្លោះពីជាង១ ០០០ដុល្លារ ដល់ជាង៣០ ០០០ដុល្លារ។
លោកបន្ថែមថា៖ «អ៊ីចឹងហើយ យើងបារម្ភខ្លាចគោយើងឈឺរហូតដល់បាតបង់អាយុជីវិត ហើយធ្វើឱ្យខាតបង់ផលប្រយោជន៍លុយកាក់ច្រើន»។
ជាអ្នកជំនួញសត្វគោនិងចិញ្ចឹមគោផងនោះ លោក សាន សេង រស់នៅស្រុកកងមាស ខេត្តកំពង់ចាម បានឱ្យដឹងថា សត្វគោរបស់លោកមួយក្បាលនិងសត្វគោរបស់ប្រជាសិកររាប់សិបក្បាលទៀត បានកើតជំងឺដុំពកលើស្បែកជាបន្តបន្ទាប់ រយៈពេលជាច្រើនថ្ងៃមកហើយ។ លោកថា សត្វដែលកើតជំងឺនេះ គឺលក់មិនចេញនោះទេ ឬមានតម្លៃថោកបំផុត។
លោកបន្ថែមថា៖ «ពេលយើងលក់វិញ វាខាត! យើងទិញមក៦លានរៀល ពេលយើងលក់វិញ វាអត់បាន៤លានផង អ៊ីចឹងវាធ្វើឱ្យខាតបង់ច្រើន។ ហើយឥលូវនៅម្តុំៗខ្ញុំនៅនេះ កើតច្រើនគ្នាណាស់ គ្មានអាជ្ញាធរឬពេទ្យសត្វណាចុះមកមើលឬសួរនាំអីទេ»។
កសិករនៅសង្កាត់សំរោង ក្រុងសំរោង ខេត្តឧត្តរមានជ័យ លោក សាន់ ប្រុក និយាយថា សត្វគោរបស់កសិករនៅក្រុងសំរោង បានឆ្លងជំងឺដុំពកលើស្បែកនេះកាន់តែច្រើននិងបានឈឺងាប់ជាបន្តបន្ទាប់ ដោយពុំមានអាជ្ញាធរឬមន្ត្រីជំនាញពេទ្យសត្វណាចុះទៅពិនិត្យមើលនិងជួយព្យាបាលឡើយ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំជម្រាបប្រាប់អាជ្ញាធររហូតតាំងពីឈឺដំបូង ប៉ុន្តែមិនមានខាងណាចុះមកមើលឬណែនាំឱ្យយើងប្រើថ្នាំឬការពាររបៀបណាទេ»។
កសិករនៅស្រុកក្រឡាញ់ ខេត្តសៀមរាប លោក ណុល សៀងហៃ ឱ្យដឹងថា សត្វគោរាប់សិបក្បាលរបស់ប្រជាកសិករនៅភូមិតាឡឹង ឃុំតាអាន ស្រុកក្រឡាញ់ ក៏កើតជំងឺដុំពកលើស្បែកនេះដែរ។
ប្រធានមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ខេត្តឧត្តរមានជ័យ លោក សូត្រ ស៊ីសុខឃាង មានប្រសាសន៍ថា នៅខេត្តនេះ សត្វគោរបស់កសិករបានកើតជំងឺដុំពកជាច្រើនកន្លែង ប៉ុន្តែស្ថានភាពនៃការឆ្លងជំងឺនេះ គឺអាចគ្រប់គ្រង។ លោកថា មន្ទីរកសិកម្មខេត្ត តែងតែបញ្ជូនមន្ត្រីចុះពិនិត្យភ្លាមៗ ក្រោយបានព័ត៌មានជុំវិញសត្វគោពួកគេមានបញ្ហា។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងមិនមែនត្រឹមតែចុះទៅមើលទេ យើងបានចុះទៅបង្រៀនពួកគាត់ពីរបៀបបាញ់ថ្នាំសម្លាប់មូស សត្វល្បោមគ្រប់កន្លែង។ កន្លែងណាមានបញ្ហា យើងចុះទៅគ្រប់កន្លែងហ្នឹង»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក វេង សុខុន បានអំពាវនាវឱ្យប្រជាកសិករ រាយការណ៍អំពីទីតាំងដែលសត្វគោរបស់ខ្លួនឈឺ និងបញ្ហាប្រឈមនានាទៀត ទៅអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងមូលដ្ឋាន ដើម្បីឱ្យមន្ត្រីជំនាញចុះណែនាំនិងព្យាបាលទាន់ពេលវេលា។
លោករដ្ឋមន្ត្រីបន្តថា ក្រសួងមិនអាចដឹងទាន់ពេលវេលានិងគ្រប់កន្លែងនោះទេ ប្រសិនប្រជាពលរដ្ឋមិនបានផ្តល់ព័ត៌មាន ឬរាយការណ៍ទៅអាជ្ញាធរឬមន្ត្រីមន្ទីរកសិកម្មខេត្តឱ្យបានដឹងនោះ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ទាន់ទងដំណឹងនេះ គ្រាន់តែប្រាប់ខេត្តឃុំ ទីតាំងនៅកន្លែងណាដែលកំពុងមានបញ្ហាប្រឈម យើងនឹងបញ្ជូនមន្ត្រីរបស់យើងទៅកាន់ទីនោះ។ ហើយកន្លងទៅ យើងបានបំពាក់បំប៉នមន្ត្រីពេទ្យសត្វភូមិផងដែរ ឱ្យគាត់ពិនិត្យរឿងសត្វឈឺនៅក្នុងភូមិរបស់គាត់ហ្នឹង។ ប៉ុន្តែអ្វីដូចដែលខ្ញុំជម្រាបជូនខាងលើ គួរតែរាយការណ៍បានក្បោះក្បាយអំពីបញ្ហានេះ ដើម្បីសមត្ថកិច្ចគេអាចធ្វើកិច្ចការនេះបាន»។
កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានដាក់ចេញវិធានការបន្ទាន់មួយចំនួន ដើម្បីត្រួតពិនិត្យនិងទប់ស្កាត់ការឆ្លងរាលដាល «ជំងឺដុំពកស្បែក» (Lumpy Skin Disease-LSD) លើសត្វគោក្របី ខណៈជំងឺមួយនេះកំពុងរាលដាលលើសត្វគោក្របីនៅប្រទេសថៃ និងប្រទេសវៀតណាម។
ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានឱ្យដឹងកាលពីខែឧសភាថា សត្វគោក្របីដែលកើតជំងឺដុំពកស្បែកនេះ វាអាចមានអត្រាឈឺពី៥ទៅ៤៥ភាគរយ និងអត្រាស្លាប់តិចជាង១០ភាគរយ ដែលបង្កឱ្យខាតបង់ធ្ងន់ធ្ងរដល់គ្រួសារកសិករនិងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
ក្រសួងបញ្ជាក់ថា ជំងឺនេះមានរោគសញ្ញាដូចជា ដុំពកតូចៗឬធំទៅតាមស្ថានភាពនៃជំងឺ ដែលគេរកឃើញលើស្បែកតាមដងខ្លួន កញ្ចឹងក ច្រមុះ ក្រអូមមាត់ ប្រដាប់ភេទ និងកន្សោមដោះរបស់សត្វគោក្របី ហើយកម្ដៅខ្លួនវាឡើងរហូតដល់៤១អង្សាសេ។
ក្រសួងបន្តថា មេរោគនេះអាចឆ្លងពីសត្វមួយទៅសត្វមួយតាមរយៈការប៉ះពាល់ផ្ទាល់និងប្រយោល តាមភ្នាក់ងារចម្លងរោគដូចជា រុយ មូស ដង្កែ និងសត្វបឺតជញ្ជក់ឈាមផ្សេងទៀត ឬតាមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនសត្វ ទឹកមេជីវិត រួមទាំងភ្នាក់ងារចម្លងផ្សេងៗទៀត៕
