លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសពីការត្រៀមខ្លួនជាស្រេច ដើម្បីធ្វើដំណើរទៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងនាមនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ដោយមិនដាក់លក្ខខណ្ឌទុកជាមុន ដើម្បីស្វែងរកប្រក្រតីភាពមេដឹកនាំរដ្ឋប្រហារយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងនាមសមាជិកអាស៊ានឡើងវិញ។
ការប្រកាសនេះបានធ្វើឡើងក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ផ្លូវ៣៧ខ្សែ នៅខេត្តព្រះសីហនុ នាថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសថា នឹងអញ្ជើញរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាមកកាន់កម្ពុជា នៅថ្ងៃទី៦ និងថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ខាងមុខនេះ ដើម្បីជជែកពិភាក្សាលើបញ្ហាមួយចំនួន។
លោកលើកឡើងថា៖ «បើអាស៊ានតែ៩[ប្រទេស] ម៉េចបានហៅថាអាស៊ានទៅកើត? អាស៊ានត្រូវមានកុងសង់ស៊ីស បើកុងសង់ស៊ីស វាទាល់តែ១០។ ធម្មនុញ្ញអាស៊ានអត់មានតម្រូវឱ្យដេញសមាជិកណាមួយចេញទេ»។
លោកបន្តថា៖ «តើយើងគួរពង្រឹងផ្ទះខ្លួនឯង? ផ្ទះវាមានជើងសសរ១០ ឥលូវសសរមួយបាក់ តើទុកឱ្យវាបាក់អ៊ីចឹង ដើម្បីបំពេញចិត្តដៃគូខាងក្រៅ? ឬក៏ត្រូវរៀបចំផ្ទះខ្លួនឯង? បើផ្ទះខ្លួនឯងរៀបចំមិនបាន តើអ្វីទៅដែលហៅថាសាមគ្គីភាពអាស៊ាន ឬមជ្ឈភាពរបស់អាស៊ាន?»
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបង្ហាញពីបទពិសោធន៍នៃការចរចាពីអតីត ក្នុងន័យផ្សារភ្ជាប់នឹងករណីមីយ៉ាន់ម៉ាបច្ចុប្បន្នថា លោកបានចរចាបញ្ហានានាពេញមួយជីវិតរបស់លោកទៅហើយ តែការធ្វើការងារលើតុ គឺមិនដែលបានការទេ គ្រាន់តែប្រថាប់ត្រាប៉ុណ្ណោះ។ លោកថា ផ្ទុយទៅវិញ គេធ្វើការក្រោមតុត្រូវរ៉ូវគ្នាហើយ ទើបបានគេយកមកដាក់លើតុ ដើម្បីប្រថាប់ត្រាជាក្រោយ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត លោក សេក សុជាតិ ថ្លែងសាទរចំពោះការលើកឡើងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ដែលថានឹងធ្វើដំណើរទៅមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយសារកម្ពុជានឹងក្លាយជាប្រធានអាស៊ាន ដែលទាមទារឱ្យសម្របសម្រួលដោះស្រាយបញ្ហាសេសសល់ចំពោះមុខ ជាក់ស្ដែងដូចបញ្ហារបស់សមាជិកអាស៊ាន ដូចជា មីយ៉ានម៉ា ជាដើម។
លោកគូសបញ្ជាក់ថា៖ «អ្វីដែលខ្ញុំអាចសន្និដ្ឋានបាន គឺយើងគួរតែសម្លឹងមើលតើអនាគតរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាដែលសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីនឹងទៅ តើគាត់នឹងមានវិធីសាស្ត្រអីដើម្បីសម្របសម្រួលបញ្ហាហ្នឹង! ក៏ប៉ុន្តែរឿងដែលចាំបាច់ យើងត្រូវតែមើលថាតើការសម្រេចនោះវាស្ថិតនៅក្នុងកាលៈទេសៈមួយដែលសហគមន៍អាស៊ានទាំង១០ប្រទេសនេះអាចទទួលយកបានដែរអត់»។
លោកបន្តថា៖ «មេដឹកនាំអាស៊ានត្រូវជំរុញឱ្យមេដឹកនាំមីយ៉ាន់ម៉ាទទួលស្គាល់សំឡេងភាគច្រើននៃប្រជាពលរដ្ឋដែលជាម្ចាស់ឆ្នោតនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាហ្នឹង ទើបអាចធ្វើឱ្យស្ថានភាពល្អប្រសើរឡើងវិញ»។
សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហៅកាត់ថា អាស៊ាន ត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីថ្ងៃទី៨ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៦៧។ កម្ពុជាបានចូលជាសមាជិកអាស៊ានកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៩៩ ហើយមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាបានក្លាយជាប្រធានអាស៊ានចំនួន៣លើក ពោលគឺនៅឆ្នាំ២០០២ ឆ្នាំ២០១២ និងឆ្នាំ២០២២ខាងមុខនេះ៕
