របាយការណ៍ឃ្លាំមើលសេរីភាពមូលដ្ឋានឆ្នាំទី៦ របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលចំនួន៣ បានបង្ហាញថា លំហនៃការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជា នៅតែរងការរឹតត្បិត។
របាយការណ៍ឃ្លាំមើលសេរីភាពមូលដ្ឋានឆ្នាំទី៦នោះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងមជ្ឈមណ្ឌលសាមគ្គីភាពដោយមានការសហការពីមជ្ឈមណ្ឌលអន្តរជាតិដើម្បីច្បាប់ដោយមិនយកកម្រៃដែលបានចេញផ្សាយនៅល្ងាចថ្ងៃទី២៧ ខែមេសានេះ ដោយបានប្រមូលទិន្នន័យចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែមករា ដល់ថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ (ឆ្នាំទី៦) បានបង្ហាញថា លំហនៃការអនុវត្តសេរីភាពមូលដ្ឋាននៅតែមានកម្រិតនៅឡើយ។
របាយការណ៍បន្តថា ជាញឹកញាប់ទង្វើរបស់អាជ្ញាធរត្រូវបានចាត់ទុកជាការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពមូលដ្ឋានដោយហេតុថា ច្បាប់មិនបានអនុញ្ញាត ខណៈដែលក្របខណ្ឌច្បាប់របស់កម្ពុជាបានរារាំងបន្ថែមទៀត ដល់ការអនុវត្តសេរីភាពមូលដ្ឋាន ហើយមានសាធារណជនតិចតួចប៉ុណ្ណោះ បានរាយការណ៍ថា មានសេរីភាពក្នុងការអនុវត្តសិទ្ធិទាំងនេះ។
ប្រភពដដែលលើកឡើងថា មានរបកគំហើញសំខាន់ៗចំនួន៥ ដែលគាំទ្រដល់ការសន្និដ្ឋាននេះ ទី១ គឺការកែប្រែក្របខណ្ឌច្បាប់របស់កម្ពុជា ដែលរារាំងដល់ការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ។ ដោយឡែកទី២ គឺក្រុមនយោបាយជំទាស់ត្រូវបានកំណត់ជាមុខសញ្ញា ហើយទី៣ ជាការជាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់អាជ្ញាធរក្នុងការជ្រៀតជ្រែកតាមទំនើងចិត្តលើការជួបប្រជុំ។ រីឯចំណុចទី៤ គឺការរឹតត្បិតលើការបញ្ចេញមតិតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតមានការកើនឡើង និងរបកគំហើញទី៥ គឺបុគ្គលម្នាក់ៗនៅតែមិនមានសេរីភាពពេញលេញក្នុងការអនុវត្តសេរីភាពមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន។
រដ្ឋលេខាធិការនិងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន បានចាត់ទុកការលើកឡើងថា លំហសេរីភាព និងប្រជាធិបតេយ្យមានការរឹតត្បិត គឺសម្រាប់តែក្រុមមួយដែលតែងតែធ្វើសកម្មភាពបំពានច្បាប់ បង្កភាពចលាចល និងមានរបៀបវារៈនយោបាយនៅពីក្រោយតែប៉ុណ្ណោះ ខណៈប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនកំពុងរស់នៅដោយសន្តិភាព។
គម្រោងឃ្លាំមើលសេរីភាពមូលដ្ឋាន បានពិនិត្យទៅលើស្ថានភាពនៃសេរីភាពមូលដ្ឋានសំខាន់ៗចំនួន៣ គឺសេរីភាពខាងសមាគម សេរីភាពខាងការបញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពខាងការជួបប្រជុំ៕
