បទ​យក​ការណ៍​៖​ ​អាណាព្យាបាល​សិស្ស​សាលា​បឋម​សិក្សា​មួយ​ក្នុង​ខេត្ត​សៀមរាប​បារម្ភ​ពី​​កូនៗ​ដែល​​រៀន​​ក្នុង​អគារ​​ចាស់​ទ្រុឌទ្រោម​​​ ​

«ជញ្ជាំងអត់មាន! អីអត់មាន! មើលទៅក៏ស្រណោះសិស្សសាលាដែលគ្នារៀន»

នេះជាការរៀបរាប់ពីទិដ្ឋភាពចាស់ទ្រុឌទ្រោមនៃថ្នាក់រៀនរបស់សិស្ស​នៅសាលាបឋមសិក្សាចំការចេក ពីសំណាក់អ្នកស្រី ស្រិប រដ្ឋណី ​ជាម្តាយរបស់សិស្សម្នាក់ដែលកំពុងសិក្សាថ្នាក់ទី៣ នៅសាលាបឋមសិក្សាមួយនេះ ​ស្ថិតនៅភូមិចំការចេក ឃុំស្លែងស្ពាន ស្រុកស្រីស្នំ ខេត្តសៀមរាប ដែលដាច់ស្រយាលពីសាលាបឋមសិក្សាដទៃ។

កំពុងអង្គុយយោលអង្រឹងកូនតូចនៅក្រោមផ្ទះ អ្នកស្រី ស្រិប រដ្ឋណី បានឱ្យដឹងថា អ្នកស្រីមានកូនប្រុសម្នាក់កំពុងសិក្សាថ្នាក់ទី៣ នៅសាលាបឋមសិក្សាចំការចេក ដែលត្រូវបានសាលាបែងចែកឱ្យទៅរៀននៅអគាររោងដោលធ្វើពីឈើ ​មានដំបូលធ្លុះធ្លាយ និងគ្មានជញ្ជាំង​។ អ្នកស្រីបន្តថា បញ្ហានេះ ​ធ្វើឱ្យអ្នកស្រីមានក្តីបារម្ភ និងអាណិតស្រណោះកូនរបស់ខ្លួន និងកុមារដទៃទៀតដែលកំពុង​សិក្សាក្រោមអគារចាស់ទ្រុឌទ្រោមនោះ។

យោលអង្រឹងកូនបណ្តើរ អ្នកស្រីរៀបរាប់ថា គាត់ចង់ឃើញកុមារក្នុងភូមិមានសាលារៀនថ្មស្អាតដូចទៅនឹងសាលារៀនដទៃទៀត​ ដោយ​ថា ប្រសិនបើមានសាលារៀនស្អាតល្អ នោះសិស្សក៏កាន់តែកក់ក្តៅ និងចង់រៀនដែរ។

អ្នកស្រីបន្តថា៖«ចង់ឃើញគេជួយឧបត្ថម្ភឱ្យសិស្ស ជួយឱ្យសាលាយើងរីកលូតលាស់តទៅមុខទៀត ឱ្យកូនសិស្សយើងមានអារម្មណ៍ទៅរៀនរាល់ថ្ងៃ»។

មិនមែនមានតែអ្នកស្រីទេដែលលើកឡើងបែបនេះ ប៉ុន្តែថ្នាក់ដឹកនាំសាលា និងអាណាព្យាបាលសិស្សដែលកំពុងសិក្សានៅសាលាបឋមសិក្សាចំការចេកផ្សេងទៀត ក៏បានលើកឡើងពីបញ្ហាស្រដៀងគ្នានេះ​ដែរ។

ពួកគេនិយាយថា កូន​សិស្សតូចៗ ត្រូវរងផលប៉ះពាល់ដល់ការសិក្សា​ ដោយសារភ្លៀង ខ្យល់ និងកម្តៅថ្ងៃ ដ្បិតសាលាមានតែដំបូលប្រក់ស័ង្កសី និងចាស់ទ្រុឌទ្រោម ​ធ្លុះធ្លាយដោយដុំៗ ហើយក៏គ្មានជញ្ជាំងបិទបាំងនោះឡើយ។ ​

​អ្នកស្រី ប៉ិ ផល្លិត ដែលជាម្តាយរបស់សិស្សថ្នាក់ទី៥ មួយរូប បានលើកឡើង​ថា នៅពេលថ្នាក់រៀនចាស់ទ្រុឌទ្រោមបែបនេះ ពួកគាត់ចេះតែបារម្ភពីសុវត្ថិភាពកូនៗពេលទៅរៀន។ ​បន្ថែមពីនេះ អ្នកស្រីថា បញ្ហាសាលារៀន​នេះក៏បានបង្កផលប៉ះពាល់ដល់កូនអ្នកស្រី ព្រមទាំងកុមារផ្សេងទៀត ពិសេសនៅរដូវភ្លៀងធ្លាក់ ដែលធ្វើឱ្យពួកគេត្រូវខកខានការសិក្សា។

អ្នកស្រីថា៖«សាលានឹងវាអត់ជញ្ជាំងអត់អី ក៏ស្រណោះកូនដែរ មិនឱ្យកូនពាក់អាវរៀនទៅទេ ឱ្យពាក់តែអាវធំៗទៅ ហើយពេលរលឹមស្រិចៗក៏អត់បានទៅរៀនដែរ»។

ចំណែកអាណាព្យាបាលសិស្សម្នាក់ទៀត គឺលោក​ នាង រដ្ឋា ដែលកំពុងអង្គុយក្នុងអង្រឹងបានលើកឡើងដោយសម្តីមួយៗ​ថា នៅពេលមានភ្លៀងធ្លាក់សិស្ស​មិនចង់ទៅរៀនទេ ព្រោះពួកគេដឹងថាឱ្យតែភ្លៀងធ្លាក់ គឺរៀនមិនកើតតែម្តង។ ​

លោកថា៖«វាមានផលលំបាកហើយ ព្រោះអីវាប្រសេចប្រសាចមានភ្លៀង ដល់ពេកកូនសិស្សគ្នារៀនតែភ្លៀងមកគ្នារៀនវាមិនកើត។ ភ្លៀងមកមិនសូវមាននរណាទៅរៀនទេ! វាពិបាកដែរ ប្រសិនបើយើងធ្វើល្អស្រួលបួលទៅ កូនសិស្សគ្នាចេះតែមានចំណាប់អារម្មណ៍រៀន»។

របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការយូនីស្កូ(UNESCO) កាលពីឆ្នាំ២០១៨ បានបង្ហាញថា  ការរៀនសូត្រមិនគ្រប់គ្រាន់នៅឆ្នាំដំបូងៗ គួបផ្សំនឹងការពុំទទួលបានអាហារូបត្ថម្ភបានគ្រប់គ្រាន់ផង ធ្វើឱ្យកុមារជាច្រើននាក់អភិវឌ្ឍខ្លួនយឺតយ៉ាវ។ មួយវិញទៀត គុណភាពនៃបរិស្ថានរៀនសូត្រនៅមានកម្រិតទាប និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាមូលដ្ឋាន ដូចជាបរិក្ខារ អនាម័យ  និងទឹកស្អាត នៅខ្វះខាតក៏បង្កផលប៉ះពាល់ដល់ការសិក្សារបស់កុមារដែរ។

របាយការណ៍ដដែលបានរកឃើញថា ការរៀបចំបរិស្ថានសាលារៀនដែលធ្វើឱ្យកុមារមានសុខភាពល្អ ជួយជំរុញទឹកចិត្តឪពុកម្តាយ ឱ្យបញ្ជូនកូនៗពួកគេទៅសាលារៀន និងលើកទឹកចិត្តសិស្សឱ្យបន្តរៀនសូត្រ។ ប្រភពដដែលបានបង្ហាញថា កុមារនៅកម្ពុជានៅបន្តរៀនយឺតយ៉ាវដោយសារមូលហេតុជាច្រើន ដូចជាការពុំបានត្រៀមខ្លួនឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ចូលរៀន គុណភាពទាបនៃការរៀន និងបង្រៀនដែលកុមារទទួលបាន និងការមករៀនមិនទៀងទាត់។ បញ្ហាទាំងអស់នេះ ជា​ហេតុធ្វើឱ្យកុមារជាច្រើន  បោះបង់ចោលការសិក្សាថែមទៀតផង។

សំឡេងខ្យល់បក់ដំបូលស័ង្គសីសាលាដែលសណ្តកដែកគោលលាន់សូរផូងផាំងៗ ខណៈម៉ោងប្រមាណ១១ព្រឹក ​ពន្លឺព្រះអាទិត្យចាប់ផ្តើមបញ្ចេញកម្តៅខ្លាំងឡើងៗ បានជះពន្លឺចូលក្នុងសាលារោងដោលដែលគ្មានជញ្ជាំងនេះ។ ​នៅក្នុងបរិវេណសាលារោងដោលនេះ មានស្មៅដុះព័ទ្ធជុំវិញ និងមានស្នាមទឹកដក់ដែលទើបនឹងស្ងួតថ្មីៗ។ រីឯនៅក្នុងថតតុសិស្សនីមួយៗមានចាន និងស្លាបព្រាស្ទើរតែគ្រប់តុ ដែលប្រជាពលរដ្ឋក្នុងភូមិប្រាប់ថា ជាចាននិងស្លាបព្រារបស់សិស្សសម្រាប់បរិភោគអាហារពេលព្រឹកដែលសាលារៀបចំឱ្យ។

លោក នាង រដ្ឋា ​ចង់​ឱ្យក្រសួងអប់រំ​ដោះស្រាយការលំបាកសម្រាប់សិស្សានុសិស្ស និងលោកគ្រូអ្នកគ្រូនៅសាលាបឋមសិក្សាចំការចេក តាមរយៈការសាងសង់អគារថ្មី ឬជួសជុលអាគារសិក្សាចាស់ជូនពួកគេ។

លោកថា៖«ចង់បានឱ្យក្រសួង[ក្រសួងអប់រំ]ស្នើឱ្យជួយធ្វើសាលាធ្វើអីឱ្យគ្នាបានរៀងស្នំស្នួនណ៎ា ធ្វើឱ្យវាដូចថាអាណាដែលចាស់ៗហើយពីមុនមក។ យើងត្រូវតែផ្លាស់ប្តូរឱ្យគ្នាខ្លះទៅណា៎ បើយើងមានលទ្ធភាពណា៎»។

អង្គុយបញ្ឈរជង្គង់លើគ្រែក្រោមសំយាបផ្ទះ ដែលមានចម្ងាយប្រមាណ២០០ម៉ែត្រពីសាលារៀន នាយកសាលាបឋមសិក្សាចំការចេក លោក សេម ហេត បានរៀបរាប់ដោយទឹកមុខក្រៀមក្រំថា សិស្ស និងគ្រូបង្រៀនជួបផលលំបាកច្រើន ដែលធ្វើឱ្យការសិក្សារបស់សិស្សត្រូវជួប​ការរំខាន ពិសេសពេលមានភ្លៀងម្តងៗ។  លោក​ចង់បានអគារសមរម្យមួយទៀតសម្រាប់សាលាបឋមសិក្សារបស់លោក ដើម្បីកុំឱ្យសិស្ស និងគ្រូបង្រៀនជួបការលំបាកបន្តទៀត។

លោកថា៖«កាលណាគ្មានជញ្ជាំងគ្នាអីចឹង វាសាចទឹកចឹងឯង! ពេលភ្លៀងខ្លាំងរត់ទៅមួយចំហៀងទៅ»។

យ៉ាងណា លោក សេម ហេត មានប្រសាសន៍ទៀតថា សាលារៀនរបស់លោកក៏មានអគារថ្មមួយខ្នង ដែលមាន ៤បន្ទប់ដែរ ប៉ុន្តែមិនអាចរៀបចំឱ្យសិស្សរៀនបានគ្រប់គ្រាន់ ដោយសារសិស្សមានចំនួន ៧ថ្នាក់ ពីកម្រិតមតេយ្យរហូតដល់ថ្នាក់ទី៦។

លោកបន្តថា បច្ចុប្បន្នសាលាបឋមសិក្សាចំការចេកមានសិស្សសរុបចំនួន ១៥៦នាក់ និងមានអគារថ្មមួយខ្នងដែលបានសាងសង់ឡើងក្នុងឆ្នាំ២០០២។ ចំណែកអគាររោងដោលសង់ពីឈើប្រក់ស័ង្កសី គ្មានជញ្ជាំងនោះបានសាងសង់ឡើងក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ហើយបច្ចុប្បន្នសាលាឈើនេះមានសិស្សប្រមាណ៦០នាក់ ដោយមាន ៣កម្រិត​ គឺថ្នាក់ទី៣, ទី៥ និងទី៦។

នាយកសាលារូបនេះ ​ធ្លាប់បានស្នើសុំទៅមន្ទីរអប់រំខេត្តសៀមរាប ឱ្យជួយដោះស្រាយ​បញ្ហានេះ ​ ប៉ុន្តែត្រូវបានបដិសេធដោយអះអាងថា មិនមានលក្ខខណ្ឌចាំបាច់ និងណែនាំឱ្យចែកវេនសិក្សាជាពីរ គឺវេនព្រឹក និងរសៀល នៅអាគារថ្មមួយខ្នងដែលមានស្រាប់នោះ។

លោកបន្ថែមថា ដោយសារមនោសញ្ចេតនា ហើយសាលាមានគោលបំណងផ្តល់អាហារពេលព្រឹកជូនសិស្សានុសិស្សឱ្យបានគ្រប់គ្នាដើម្បីសម្រួលជីវភាពអាណាព្យាបាលសិស្ស ដែលសុទ្ធសឹងតែមានជីវភាពខ្វះខាតនោះ ដោយថាប្រសិនបើចែកវេនសិស្សឱ្យ​រៀនពេលរសៀលខ្លះ នោះពួកគេនឹងមិនទទួលបានអាហារឡើយ។

លោកបន្តថា៖«គេមិនឱ្យយើងបង្រៀនមួយពេលទេ គេឱ្យយើងបង្រៀនព្រឹកល្ងាច ហើយរោងដោលនឹងគេថាសាលាយើងវាគ្រប់ហើយ ព្រោះដោយសារតំបន់យើងវាមានអាហារពេលព្រឹកនោះឯង ដែលយើងអាចថាធ្វើដើម្បីឱ្យសិស្សបានហូបព្រឹកទាំងអស់គ្នា»។

ប្រធានមន្ទីរអប់រំ យុវជន និងកីឡា ខេត្តសៀមរាប លោក លី ប៊ុនណា ​អះអាងថា លោកបានចុះពិនិត្យមើលស្ថានភាពនៃសាលារៀនចំការចេក​ដែរ ដោយមើលឃើញថា មានអាគារសិក្សាធ្វើពីថ្មមួយខ្នង ដែលមានបន្ទប់សមល្មមនឹងអាចឱ្យសិស្សរៀនបានគ្រប់គ្រាន់ទៅតាមគោលការណ៍របស់ក្រសួងអប់រំ ប្រសិនបើចែកជាពីរវេន គឺវេនព្រឹក និងរសៀល។ ដូច្នេះលោកថា មិនចាំបាច់ឱ្យសិស្សរៀននៅក្នុងអគារឈើរោងដោលនោះទេ។

ប្រធានមន្ទីរអប់រំដដែល​ប​ញ្ជាក់ថា លោកបានពិនិត្យលទ្ធភាព និងឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំសាលា និងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍​​ជាអ្នកសម្រេចកំណត់វេនសិក្សា ប្រសិនបើចង់ឱ្យសិស្សានុសិស្សអាចទទួលបានអាហារពេលព្រឹកទាំងអស់គ្នា​។ ដោយឡែក លោកថា មន្ទីរអប់រំមិនមានលទ្ធភាពក្នុងការជួយនោះទេ ដោយសារត្រូវជួយសាលារៀនផ្សេង​ទៀត ដែលមានតម្រូវការចាំបាច់ខ្លាំងជាមុនសិន។

លោកបន្តថា៖«សម្រាប់សំណង់អគារសិក្សាហ្នឹង គឺយើងមានគ្រប់គ្រាន់ហើយ សម្រាប់ឱ្យគាត់បង្រៀនទាំងព្រឹកទាំងថ្ងៃ[រសៀល]។ អ៊ីចឹងយើងមានសំណូមពរអគារសិក្សាហ្នឹងច្រើនកន្លែងដែរ ប៉ុន្តែយើងជួយតែកន្លែងណាដែលវាខ្វះខាតដែលជាអាទិភាពទេ»។

​នាយកប្រតិបត្តិអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា​ លោក សន ជ័យ បានចាត់ទុកថា ស្ថានភាពនៃការរៀនសូត្ររបស់សិស្សានុសិស្សនៃសាលាបឋមសិក្សាចំការចេក គឺជាស្ថានភាពចាំបាច់មួយដែលត្រូវគិតគូរឱ្យបានតាមតម្រូវការរបស់ពួកគេ។ មួយវិញទៀត លោកថា គួរតែមានការសហការគ្នាពីភាគីពាក់ព័ន្ធដូចជាខាងវិស័យអប់រំ សង្គមស៊ីវិល និងប្រជាសហគមន៍ទាំងមូល ដើម្បីចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហានេះ។

លោកថា៖«ស្ថានភាពមួយនេះខ្ញុំហៅជាស្ថានភាពតម្រូវការខ្លាំង ហើយនឹងមានលក្ខខណ្ឌគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការដែលអ្នកទទួលខុសត្រូវក្នុងវិស័យអប់រំនឹងត្រូវកំណត់អាទិភាព»។

ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង បានលើកឡើងដែរថា ក្នុងដំណាក់កាលនេះ វិស័យអប់រំដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍ​ប្រទេសជាតិ។ ដូច្នេះលោកថា មន្ទីរអប់រំខេត្តមិនគួរបដិសេធនឹងតម្រូវការជាក់ស្តែង និងចាំបាច់របស់សាលាបឋមសិក្សាចំការចេក​នេះទេ ដោយគួរតែរកដំណោះស្រាយឱ្យសមស្រប ឬគួរតែស្នើទៅក្រសួងអប់រំជាមុនសិន មុននឹងបដិសេធនឹងសំណើនោះ។

លោកចាត់ទុកថា ជាការខាតបង់ដ៏ធំនឹងកើតមាន ប្រសិនបើមិនមានការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះសាលារៀនដែលកំពុងជួបការ​ខ្វះខាត។

លោកថា៖«បើសិនជានៅក្នុងកាលទេសនេះ យើងមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ លើកកម្ពស់ទៅដល់វិស័យអប់រំទេ នោះគឺជាការខាតបង់មួយយ៉ាងធំ ព្រោះឱកាស ហើយនិងពេលវេលាសម្រាប់អភិវឌ្ឍមនុស្សនឹងវាចាំបាច់ ហើយសំខាន់»។

លោក យង់ គិមអេង បន្ថែមថា នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ប្រសិនបើនៅមានអ្នកដែលមិនទទួលបានការអប់រំត្រឹមត្រូវ នោះគឺជារឿងមួយដ៏ឈឺចាប់បំផុតរបស់ពួកគេ។ ដូច្នេះលោកថា ប្រសិនបើភាគីពាក់ព័ន្ធមិនបានដោះស្រាយបញ្ហាខ្វះខាតរបស់សាលារៀនដែលកំពុងជួបការលំបាក នោះអាចធ្វើឱ្យសិស្សានុសិស្សខ្ជិល ឬឈានដល់បោះបង់ការសិក្សា ដែលធ្វើឱ្យបាត់បង់ធនធានមនុស្សនាពេលអនាគត។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងពិធីបិទសន្និបាតបូកសរុបការងារ​ឆ្នាំសិក្សា២០២០-២០២១ និងលើកទិសដៅការងារឆ្នាំសិក្សា២០២១-២០២២ កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២២កន្លងទៅ ធ្លាប់បានផ្តល់អនុសាសន៍ចំនួន ៦ចំណុច ដើម្បីពង្រឹងវិស័យអប់រំ។ ក្នុងនោះ​លោកបានណែនាំឱ្យបន្តពង្រឹងប្រព័ន្ធអប់រំ និងបន្តធានានូវសេវាអប់រំដែលមានគុណភាពប្រកបដោយសមធម៌ និងបរិយាបន្ន ព្រមទាំងលើកកម្ពស់ឱកាសការសិក្សាពេញមួយជីវិតសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា និងដោះស្រាយការខាតបង់ការរៀនសូត្ររបស់សិស្សនិស្សិតដែរ។

​នាយកសាលាបឋមសិក្សាចំការចេក លោក សេម ហេត បានរៀបរាប់ថា បើទោះបីជាមិនមានការសាងសង់អគារថ្មីពីមន្ទីរ ឬក្រសួងអប់រំ ប៉ុន្តែថ្នាក់ដឹកនាំសាលា និងលោកគ្រូអ្នកគ្រូទាំងអស់បានសម្រេចប្រកាសសុំជំនួយពីសប្បុរសជនដើម្បីសង់អគារសិក្សាមួយខ្នងមាន ៣បន្ទប់ ដើម្បីជំនួសអគាររោងដោលនោះ។

លោកថា ការប្រកាសរកជំនួយនេះ ដោយសារមិនអាចឈរមើលពីផលលំបាកសម្រាប់សិស្សានុសិស្សតូចៗ ដែលប្រឈមនឹងបញ្ហាផ្សេងៗក្នុងអំឡុងពេលសិក្សា និងអាចឱ្យសិស្សទាំងអស់អាចរៀនវេនព្រឹកជុំគ្នាដើម្បីទទួលបានអាហារពេលព្រឹកទាំងអស់គ្នា។

គម្រោងសាងសង់អាគារសិក្សាសម្រាប់សិស្ស និងការគិតគូរពីការផ្តល់ដល់អាហារពេលព្រឹកដល់សិស្សានុសិស្សពីសំណាក់សាលារៀននេះ ត្រូវបានអាណាព្យាបាលចាត់ទុកថា ជាការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះសិស្ស និងបានជួយសម្រួលជីវភាពពួកគេមួយកម្រិត។

ជាក់ស្តែង អ្នកស្រី ស្រិប រដ្ឋណី បានចាត់ទុកថា ការផ្តល់អាហារពេលព្រឹកដល់សិស្សនេះ បានជួយសម្រាលដល់ជីវភាពគ្រួសារអ្នកស្រីផងដែរ។

អ្នកស្រីថា៖«ព្រោះយើងខ្វះខាតដែរ បានអាហារនៅសាលារៀនក៏យើងធូរ មិនសូវពិបាកចំណាយឱ្យគាត់ទៅរៀន។ យើងឱ្យខ្លះៗដែរ ប៉ុន្តែមិនពិបាកឱ្យរាល់ថ្ងៃ»។

មេភូមិចំការចេក​ លោក ដា ហាំង មានប្រសាសន៍ថា​ នៅក្នុងភូមិរបស់លោកមានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ២៩០គ្រួសារ ដែលពួកគាត់ភាគច្រើនប្រកបរបរធ្វើស្រែចម្ការ។ លោកឱ្យដឹងទៀតថា ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងភូមិភាគច្រើនមានបញ្ហាជីវភាព ដោយពេលខ្លះមិនអាចរកចំណូលផ្គត់ផ្គង់ការចំណាយបានគ្រប់គ្រាន់នោះទេ ខណៈអ្នកភូមិខ្លះទៀតបានចំណាកស្រុកទៅធ្វើពលករនៅប្រទេសថៃ ដែលធ្វើឱ្យកូនៗពួកគេបាត់បង់ឱកាសសិក្សារៀនសូត្រ។

លោកថា៖«អារឿងជីវភាពខ្វះខាតហ្នឹងឯង! ថ្ងៃខ្លះក៏ហូបគ្រាន់ ថ្ងៃខ្លះក៏ខ្វះខាតទៅ»។

ប្រធានភូមិរូបនេះបានចាត់ទុកថា ការ​ផ្តល់អាហារពេលព្រឹកជូនសិស្សានុសិស្សតូចៗរបស់សាលារៀនចំការចេក គឺជាការជួយសម្រួលដល់ជីវភាពពលរដ្ឋ​ក្នុងភូមិរបស់លោកដែលជួបការខ្វះខាត​។

ត្រឡប់មកនាយកសាលាបឋមសិក្សាចំការចេកវិញ ​លោក សេម ហេត បញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើមិនមានការសាងសង់អាគារសិក្សាថ្មីនោះទេ សិស្សានុសិស្ស និងដំណើរការបង្រៀនរបស់លោកគ្រូអ្នកគ្រូនៅតែជួបផលប៉ះពាល់ ដោយមិនអាចរៀបចំតុបតែងថ្នាក់រៀនបានស្អាតនោះទេ។

ជាក់ស្តែង លោកថា រាល់បញ្ជីឈ្មោះសិស្ស បញ្ជីចំណាត់ថ្នាក់ និងបញ្ជីផ្សេងៗទៀតដែលបិទសម្រាប់ឱ្យសិស្សបានមើល ត្រូវបានខូចខាតទាំងស្រុងដោយសារភ្លៀងសាចទទឹក ព្រោះ ​តែអគាររោងដោលធ្វើពីឈើនោះ គ្មានជញ្ជាំងបិទបាំង។

លោកថា៖ «រដូវភ្លៀងធ្លាក់វាយ៉ាប់ វាសាចទទឹកសៀវភៅទទឹកអី! សូម្បីតែគ្រូដាក់តារាងអីផ្សេងៗក៏ដាក់មិនបាន»៕